Sơ đồ tư duy Chuyện chức phán sự đền Tản Viên dễ nhớ

1. Sơ đồ tư duy Chuyện chức phán sự đền Tản Viên dễ nhớ:

Xem thêm: Phân tích nhân vật Ngô Tử Văn hay nhất kèm dàn ý chi tiết

2. Vài nét về tác giả và tác phẩm:

2.1. Tác giả:

– Nguyễn Du (có người đọc là Nguyễn Tử), không rõ năm sinh, mất, sống khoảng thế kỷ 16

– Quê quán: xã Đỗ Tùng, huyện Trường Tân, nay thuộc huyện Thanh Miện, tỉnh Hải Dương

– Ông xuất thân trong một gia đình khoa bảng (cha đỗ tiến sĩ thời Lê Thánh Tông).

– Từng đi thi và làm quan, không lâu sau thì lui quan về ở ẩn ác.

– Ông để lại tác phẩm nổi tiếng Truyền kỳ mạn lục, qua đó ta thấy được nhân sinh quan và tấm lòng của ông đối với cuộc đời.

2.2. Tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên:

a. Tác phẩm “Truyền kì Mạn Lục”:

*Thể loại truyền kìTruyền thuyết là văn xuôi tự sự trung đại, phản ánh hiện thực thông qua các yếu tố kì dị, hoang đường.

– Trong truyền thuyết, nhân gian và âm phủ với thần linh và ma quỷ có mối quan hệ với nhau. Điều này đã tạo nên sức hấp dẫn đặc biệt cho thể loại

– Đằng sau những chi tiết phi thực tế, người đọc có thể tìm thấy những vấn đề cốt lõi của hiện thực cũng như quan niệm, thái độ của tác giả.

*Truyền thuyết Mãn Lục

Truyền kỳ mạn lục là tác phẩm viết bằng chữ Hán, gồm 20 truyện, ra đời vào nửa đầu thế kỷ XVI

– Nội dung:

+ Hiển thị xã hội đồng thời

+ Số con người

+ Tinh thần dân tộc

– Nghệ thuật: có sự tham gia của yếu tố cung đình, kì ảo

→ Truyền thuyết Mãn Lục vừa có giá trị hiện thực vừa có giá trị nhân đạo

b.Tóm tắt “Chuyện chức phán sự đền Tản Viên”:

Ngô Tử Văn vốn là một học giả khó hiểu và ngay thẳng. Trong làng có một ngôi chùa. Vì một tướng giặc nhà Minh chết gần chùa nên hồn yêu quái. Tức giận, Tử Văn châm lửa trừ hại cho dân. Sau khi vào đền, Tử Văn hôn mê, thấy ác thần đòi đền và dọa bắt. Thổ thần tỏ lòng khâm phục hành động dũng cảm của Tử Văn, kể cho chàng nghe tung tích, định tội ác thần và cách đối phó. Đến đêm, khi bệnh trở nặng, Tử Văn thấy có hai yêu quái đến bắt mình. Trước mặt Diêm Vương, Tử Văn tố cáo tội ác của thần dữ để trừng trị. Thổ thần được phục chức, quan quân đưa Tử Văn trở về dương gian. Một tháng sau, Thổ thần tiến cử Tử Văn giữ chức chủ khảo đền Tản Viên để tạ ơn.

c. Bố cục (4 phần):

– Phần 1 (từ đầu…không cần làm gì): Tử Văn cúng bái.

– Phần 2 (tiếp…khó thoát): Tử Văn và Bạch cho Thôi và Thổ Công.

– Phần 3 (tiếp… sai lính đưa Tử Văn về): Tử Văn thắng kiện.

– Phần 4 (còn lại): Tử Văn làm phán sự đền Tản Viên.

d. Giá trị nội dung:

Chuyện quan ngự sử đền Tản Viên nêu cao tinh thần phát hiện, chính trực, đấu tranh chống cái ác, hại nước của Ngô Tử Văn, người khai quốc công thần; Đồng thời thể hiện niềm tin rằng công lí và chính nghĩa nhất định sẽ chiến thắng cái ác của tác giả.

e. Giá trị nghệ thuật:

– Đậm đặc yếu tố kì ảo, xen lẫn các câu chuyện về người, thần, ma, trần gian, địa ngục…

– Cốt truyện kịch tính, kết cấu chặt chẽ, logic.

– Cách kể chuyện khéo léo, biến hóa, hợp thời, có nút thắt và mở.

– Nhân vật được xây dựng sắc nét.

Xem thêm: Cảm nhận về nhân vật Ngô Tử Văn chọn lọc hay nhất

3. Phân tích tác phẩm Chuyện chức phán sự đền Tản Viên:

“Truyền kì mạn lục” là tác phẩm đã làm nên tên tuổi của Nguyễn Dữ trong nền văn học Việt Nam, cụ thể hơn là văn học trung đại. Tác phẩm này ra đời vào nửa đầu thế kỷ 16, gồm 20 truyện viết bằng chữ Hán. Một trong những truyện tiêu biểu của Truyền Kỳ Mạn Lục là “Chuyện quan xử án đền Tản Viên”.

Truyền thuyết là “văn xuôi tự sự thời trung đại phản ánh hiện thực thông qua các yếu tố kì lạ, hoang đường. Trong truyện ngụ ngôn, thế giới con người và âm phủ với thần linh và ma quỷ đều có sự hiện diện của chúng”. Đó cũng chính là yếu tố khiến nó hấp dẫn người đọc nhiều thế hệ. Đằng sau những chi tiết cung đình ấy là những vấn đề mấu chốt của hiện thực, là quan niệm, tư tưởng và thái độ của tác giả. Truyện chức phán sự đền Tản Viên kể chuyện nho sĩ Ngô Tử Văn vào đền thờ Bạch Hổ của dòng họ Thôi. người đã chết trong trận chiến như một con quái vật, gây hại cho những người tốt. Dọa kiện Tử Văn ở Minh ti. Được Thổ Công mách cách đối phó với tên ác thần, khi bị đày xuống âm phủ, Ngô Tử Văn đã vạch trần tội ác của hồn Bạch Hổ. Kẻ ác bị trừng trị, Ngô Tử Văn được sống lại. Nhờ sự tiến cử của Tử Cống, ông được nhận chức phán sự ở đền Tản Viên. Sau đó, Tử Văn “thu xếp việc nhà rồi khỏi bệnh mà chết”.

Nhân vật Ngô Tử Văn được Nguyễn Du trực tiếp giới thiệu bằng những lời ngắn gọn: “Ngô Tử Văn tên là Soạn, quê ở huyện Yên Dũng, đất Lạng Giang, dung mạo không nổi, nhưng ngoài Bắc người ta vẫn khen là người ngay thẳng”. Đó cũng là những lời thể hiện thái độ ngợi ca của tác giả về nhân cách, phẩm chất con người Ngô Tử Văn. Tức giận vì không thể chịu đựng được sự gian ác, ông đã gửi một bức điện từ Bạch cho gia đình Thời, người đã tử trận, “là yêu quái trong dân gian”. Trước khi thực hiện hành động này, Tử Văn đã “dọn dẹp, hè rồi” và châm lửa đốt. Trong khi mọi người xung quanh ái ngại cho anh thì anh vẫn “vung tay cho qua”, không khỏi nghĩ đến hậu quả khôn lường. Hành động khám phá đền thờ Tử Văn đã thể hiện sự quyết liệt, dũng cảm, ngay thẳng, chính trực của một kẻ sĩ trong xã hội. Hàng diệt ác vì muốn đem lại cuộc sống bình yên cho nhân dân.

Tưởng rằng chỉ cần vào chùa là mọi chuyện lại xuôi ngược, nhưng Ngô Tử Văn “thấy khó chịu, đầu váng vất, bụng cồn cào, rồi phát sốt phát rét”. Ông thấy hồn một tên tướng giặc đến đòi chùa và nói lời đe dọa: “Nếu mày biết điều thì hãy trả lại ngôi đền như cũ, nếu không mày sẽ phá đền Lư Sơn vô cớ, và Cổ Thiệu sẽ khó tránh khỏi tai họa.” Trước những lời đe dọa đó, Tử Văn không hề sợ hãi, “ngồi ngồi tự nhiên” trước cuộc chiến giành lấy những điều tốt đẹp chưa bao giờ là một việc làm sai trái. Ma hộ vệ họ Thôi có dáng vẻ cao to, đẹp trai, đội mũ sắt, nói những lời đạo mạo, nhưng thực chất là kẻ gian ác, lừa lọc. Khi sống theo Mộc Thạnh “xâm phạm” nước ta, khi chết hóa thành ma, sau đó Dea chiếm lại miếu Thổ Công làm nơi ở cho mình. Những đạo đức dối trá giả dối không che giấu được bản chất lừa đảo, tàn bạo năm nào. Ngô Tử Văn cho rằng hành động của mình là đúng đắn, là việc làm chính đáng để bảo vệ cuộc sống của người dân Việt Nam.

Nhờ cuộc gặp gỡ với Tử Cống, Tử Văn biết được hành tung của đám yêu ma nhà giặc. Thọ công bày cách giúp Tử Văn “không bị chết oan” khi bị hồn ma trong vực thẳm Minh ti kiện. Hằng bị hai con quỷ bắt xuống âm phủ. Đó là một người không gian đáng sợ: “gió xám và sông lạnh, hơi thở lạnh”, “hàng vạn con quỷ dạ xoa đều có mắt xanh, tóc đỏ, nanh ác”,… Cảnh đó không khiến Tử Văn vô cùng khiếp sợ, chàng rất ương ngạnh, “không chịu nâng niu” trước những lời buộc tội ma mị của tình địch. Cuộc đấu khẩu giữa Tử Văn và hồn tướng giặc chưa bao giờ phân định đúng sai nên Tử Văn đã nhờ Diêm Vương “đem tờ giấy sang hỏi Tản Viên” để xác thực và phân xử công bằng. Thấy vậy, người đội mũ bảo hiểm có lời giúp đỡ Tử Văn: “Thằng đó là thư sinh, thật ngu ngốc, sinh ra tội ác. Nhưng tàn phế như vậy, cũng đủ mối họa rồi. Đại vương độ lượng tha cho thiêu cho thể hiện đức tính hào phóng, chẳng qua là phải xin xỏ cho bằng được tinh thần của hồn ma tướng quân Di, nhưng thực chất đó chỉ là cách mà Diêu tự bào chữa, tự chuốc họa vào thân mà thôi.

Sau khi Diêm Vương cử người đến xác thực, chân tướng được sáng tỏ, tướng giặc bị “bắn hỏa vào đầu, mộc thương cắm vào bụng”, bỏ mặc Cửu U hoang tàn mới được phép ra tay. lên, hài kịch dã man”. Đó là sự trừng phạt thích đáng cho những kẻ làm điều gian ác, độc ác. Tử Văn về nước mới biết mình đã chết được hai ngày, một tháng sau nhận chức phán quan nước Tấn Viên chùa do Thổ Công tiến cử và “không mắc bệnh”.

“Đền Tản Viên” hấp dẫn, lôi cuốn người đọc bởi những tình tiết huyền ảo, có những sự việc đan xen với những câu chuyện về con người, ma quỷ, chuyện trần gian, địa ngục, chuyện chết chóc và chuyện người chết. Sự sống lại của Ngô Tử Văn,… Chi tiết Diêm Vương xử lý ở âm phủ cho thấy niềm tin của kẻ lừa đảo vào công bằng xã hội. Nếu ở trần gian cái ác có thể hoành hành mà không bị trừng trị thì xuống âm phủ, mọi tội ác sẽ bị trừng phạt một cách đáng yêu. Chi tiết này đã tạo nên xung đột cao trào của câu chuyện để Ngô Tử Văn có dịp thể hiện sự chính trực, bản lĩnh của mình. Đồng thời, nó còn có ý nghĩa giáo dục ý thức sống và hành động của con người, con người nên sống hướng thiện, làm điều đúng vì “ở hiền gặp lành”, “làm ác gặp ác”.

“Chuyện chức phán sự đền Tản Viên” của Nguyễn Dữ là sự quyết liệt, dũng cảm, dũng cảm chống lại cái ác, bảo vệ lẽ phải của Ngô Tử Văn. Ông là một đại diện tiêu biểu cho đội ngũ trí thức nước ta trong thời kỳ dũng cảm đấu tranh với cái ác. Bên cạnh đó, truyện còn thể hiện niềm tin của tác giả Nguyễn Du vào công lý, sự công bằng trong xã hội. Đó là lí do mà “Chuyện phán sự đền Tản Viên” vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.