Tài sản là một trong các đối tượng chịu tranh chấp nhiều nhất do đó việc định giá tài sản là rất cần thiết. Vậy, pháp luật quy định thế nào về hội đồng định giá tài sản? Hãy cùng nghiên cứu trong nội dung trình bày này !.
Hội đồng định giá trong tố tụng dân sự
1. Hội đồng định giá tài sản là gì?
Hội đồng định giá tài sản là Hội đồng do Tòa án, Chấp hành viên hoặc đơn vị quản lý nhà nước có thẩm quyền lập ra để tiến hành định giá tài sản phục vụ cho việc giải quyết các vụ án hoặc để thực thi các quyết định Nhà nước có liên quan.
Trình tự thành lập và thành phần tham gia đối với từng hội đồng định giá tài sản cụ thể căn cứ vào đặc điểm, tính chất của từng vụ, việc trong thực tiễn áp dụng, bảo vệ pháp luật.
Đương sự có quyền yêu cầu Tòa án trưng cầu giám định hoặc tự mình yêu cầu giám định sau khi đã đề nghị Tòa án trưng cầu giám định nhưng Tòa án từ chối yêu cầu của đương sự. Quyền tự yêu cầu giám định được thực hiện trước khi Tòa án ra quyết định đưa vụ án ra xét xử theo thủ tục sơ thẩm, quyết định mở phiên họp giải quyết việc dân sự.
Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Thẩm phán ra quyết định trưng cầu giám định. Trong quyết định trưng cầu giám định phải ghi rõ tên, địa chỉ của người giám định, đối tượng cần giám định, vấn đề cần giám định, các yêu cầu cụ thể cần có kết luận của người giám định.
Trường hợp xét thấy kết luận giám định chưa trọn vẹn, rõ ràng hoặc có vi phạm pháp luật thì theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án yêu cầu người giám định giải thích kết luận giám định, triệu tập người giám định đến phiên tòa, phiên họp để trực tiếp trình bày về các nội dung cần thiết.
Theo yêu cầu của đương sự hoặc khi xét thấy cần thiết, Tòa án ra quyết định trưng cầu giám định bổ sung trong trường hợp nội dung kết luận giám định chưa rõ, chưa trọn vẹn hoặc khi phát sinh vấn đề mới liên quan đến tình tiết của vụ việc đã được kết luận giám định trước đó.
Việc giám định lại được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết luận giám định lần đầu không chính xác, có vi phạm pháp luật hoặc trong trường hợp đặc biệt theo quyết định của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao theo hướng dẫn của Luật giám định tư pháp.
2. Các trường hợp Tòa án ra quyết định định giá tài sản và thành lập Hội đồng định giá
Việc thành lập Hội đồng định giá và ra quyết định định giá tài sản thuộc một trong các trường hợp sau đây:
+ Theo yêu cầu của một hoặc các bên đương sự. Trường hợp một trong các bên đương sự không thể định giá được tài sản hoặc cho rằng phần tài sản bị định giá không phù hợp với giá của thị trường thì lúc này có quyền yêu cầu Tòa án ra quyết định định giá và thành lập Hội đồng định giá để bảo đảm quyền lợi của mình.
+ Các đương sự không thỏa thuận lựa chọn tổ chức thẩm định giá tài sản hoặc đưa ra giá tài sản khác nhau hoặc không thỏa thuận được giá tài sản. Trường hợp này thường xuyên xảy ra trong thực tiễn và để hạn chế được những vấn đề gặp phải Tòa án sẽ xem xét và ra quyết định định giá tài sản.
+ Các bên thỏa thuận với nhau hoặc với tổ chức thẩm định giá tài sản theo mức giá thấp so với giá thị trường nơi có tài sản định giá tại thời gian định giá nhằm trốn tránh nghĩa vụ với Nhà nước hoặc người thứ ba hoặc có căn cứ cho thấy tổ chức thẩm định giá tài sản đã vi phạm pháp luật khi thẩm định giá thì Thẩm phán được phân công sẽ có nhiệm vụ ra quyết định định giá tài sản. Mọi phán quyết của Tòa án phải căn cứ vào giá đã được Hội đồng thẩm định giá định giá.
Tuy nhiên, trên thực tiễn việc đinh giá tài sản lại có nhiều bất cập trong việc định giá tài sản, cụ thể:
Một trong những vấn đề được lên án hiện nay chính là một số bộ phận cán bộ thuộc thành phần Hội đồng định giá không vô tư khách quan trong quá trình định giá tài sản, hoặc số khác Tòa án không thành lập Hội đồng định giá khi giải quyết chỉ dựa vào những căn cứ do đương sự gửi tới hoặc tự định giá, một số khác thì mặc dù được định giá tài sản nhưng Tòa án lại không căn cứ vào giá mà Hội đồng định giá đã định để giải quyết. Cũng chính vì vậy mà tại khoản 5, Điều 104 của Bộ luật tố tụng dân sự quy định đối với trường hợp định giá lại phải được thực hiện trong trường hợp có căn cứ cho rằng kết quả định giá lần đầu không chính xác hoặc không phù hợp với giá trị thị trường nơi có tài sản định giá tại thời gian giải quyết vụ án dân sự.
Hội đồng định giá không định giá hoặc định giá không sát với giá được công khai trên thị trường. Theo nguyên tắc thì việc định giá phải được thực hiện dựa trên giá của tài sản đó trên thị trường tại thời gian định giá để đảm bảo quyền lợi của các đương sự và người có quyền và nghĩa vụ liên quan. Tuy nhiên, hiện nay trên thực tiễn việc định giá của Hội đồng định giá tài sản chỉ áp dụng dựa theo giá được Ủy ban nhân dân tỉnh hoặc thành phố ban hành. Điều này dẫn đến một số trường hợp giá bị thấp hoặc cao hơn so với giá thị trường, từ đó ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của các bên. Và cũng chính vì sự chủ quan này mà dẫn đến nhiều vụ án bị hủy, sửa chỉ do việc định giá tài sản tại thời gian xét xử không đảm bảo mà bị khiếu nại.
Đương sự khi khó khăn, cản trở việc định giá của Hội đồng định giá: Nhiều trường hợp đương sự hoặc người đang quản lý tài sản chống đối, không cho đơn vị giám định thực hiện công tác kiểm tra và định giá. Một số khác khi có giấy triệu tập của Toàn án về phiên định giá, không cho Hội đồng định giá tiếp cận với tài sản cần định giá, có hành vi chửi bới, xúc phạm, dọa đánh cán bộ Tòa án, cản trở không cho công tác. Một số khác khi nhận được kết quả giám định tài sản lại có thái độ phản đổi kịch liệt, cho rằng kết quả chưa chính xác.
3. Thủ tục thành lập Hội đồng định giá tài sản
– Đối với Hội đồng định giá theo vụ việc:
Căn cứ vụ việc và yêu cầu của đơn vị chuyên môn về lĩnh vực tài chính, đơn vị có thẩm quyền tiến hành tố tụng trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh, Bộ trưởng, Thủ trưởng đơn vị ngang bộ, Thủ tướng Chính phủ quyết định thành lập Hội đồng định giá thường xuyên; thành phần của Hội đồng định giá.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh Bộ trưởng, Thủ trưởng đơn vị ngang bộ, Thủ tướng Chính phủ thành lập Hội đồng định giá theo vụ việc.
– Đối với hội đồng định giá thường xuyên:
Cơ quan chuyên môn về lĩnh vực tài chính cùng cấp trình Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh quyết định thành lập Hội đồng định giá thường xuyên; thành phần của Hội đồng định giá.
Căn cứ vào tình hình thực tiễn, cơ cấu tổ chức đơn vị chuyên môn tại địa phương, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh thành lập Hội đồng định giá thường xuyên.
Trên đây là một số thông tin về nội dung Hội đồng định giá tài sản. Nếu các bạn còn câu hỏi liên quan đến nội dung trên, hãy liên hệ với LVN Group để được hỗ trợ tư vấn trực tiếp.