Cùng với quá trình đổi mới cơ chế quản lý kinh tế của đất nước, ngành kiểm toán ngày càng thể hiện vai trò cần thiết, góp phần tạo nên sự lành mạnh hóa nền tài chính quốc gia và chất lượng quản trị. Pháp luật về kế toán, kiểm toán được hình thành từ khá sớm và tạo tiền đề cho sự ra đời của các tổ chức kiểm toán như hiện nay. Song song với đó các ngành dịch vụ liên quan đến kiểm toán cũng ra đời, trong đó phải kể đến dịch vụ đảm bảo. Vậy Sự khác nhau giữa kiểm toán và dịch vụ đảm bảo là gì? Mời quý bạn đọc cùng cân nhắc nội dung trình bày dưới đây để hiểu rõ hơn về vấn đề này.
1. Khái quát về kiểm toán
Kiểm toán được hiểu là một quá trình thu thập và đánh giá, xác thực các bằng chứng liên quan đến thông tin tài chính của doanh nghiệp, tổ chức nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa các thông tin đó đối với các chuẩn mực đã được thiết lập.
Hay nói một cách đơn giản, kiểm toán là việc kiểm tra, xác minh tính trung thực của báo cáo tài chính, qua đó gửi tới những thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp, tổ chức.
Xét về cách thức kiểm toán, có 3 loại kiểm toán, bao gồm:
- Kiểm toán nhà nước: được thực hiện bởi đơn vị kiểm toán Nhà nước, tiến hành theo luật định và không thu phí, thông thường đối tượng được kiểm toán là những doanh nghiệp nhà nước.
- Kiểm toán độc lập: được thực hiện bởi các kiểm toán viên thuộc các công ty độc lập chuyên gửi tới dịch vụ kiểm toán. Nhiệm vụ chính của các kiểm toán viên là kiểm toán những báo cáo tài chính, các công ty độc lập có thể sẽ gửi tới một số dịch vụ khác về tài chính và kinh tế, tùy thuộc theo yêu cầu của khách hàng. Các công ty kiểm toán này nhận được sự tin cậy của bên thứ ba hoặc nhà đầu tư.
- Kiểm toán nội bộ: là kiểm toán trong chính nội bộ của công ty, tổ chức. Việc kiểm toán được thực hiện theo yêu cầu của ban Quản trị hoặc Ban Giám đốc. Kiểm toán nội bộ thường được áp dụng trong nội bộ công ty mà ít nhận được sự tin cậy từ bên ngoài do người thực hiện kiểm toán là chuyên viên trong công ty và công tác dưới sự chỉ đạo của cấp trên.
2. Thủ tục kiểm toán
Thủ tục kiểm toán là các bước trong quy trình kiểm toán, đây là công việc do kiểm toán viên trong các doanh nghiệp, kiểm toán xác nhận kiểm tra tính chính xác, trung thực và hợp lý của số liệu kế toán, cài tài liệu cũng như báo cáo tài chính của tổ chức, doanh nghiệp theo đúng quy định.Mỗi thủ tục kiểm toán khi sử dụng sẽ đều có những điểm yếu hay điểm mạnh riêng biệt. Chính vì vậy, kế toán trong quá trình sử dụng cần xem xét thực hiện cam kết kiểm toán.
Thủ tục kiểm toán mang đến nhiều lợi ích trong việc báo cáo tài chính của kiểm toán viên có thể kể đến như: Phục vụ mục đích đánh giá, thu thập bằng chứng kiểm toán.Khi kết hợp thủ tục kiểm toán với những thủ tục khác như thủ tục phỏng vấn, thủ tục kiểm toán quan sát, tính toán, xác nhận,…tạo ra hiệu quả cao nhất trong việc báo cáo tài chính của kiểm toán viên.Kiểm tra sự không nhất cửa hàng hay chênh lệch về tài liệu, thông tin so với dự kiến ban đầu để giảm thiểu rủi ro trong báo cáo tài chính.
Có 3 thủ tục kiểm toán mà kiểm toán viên phải biết là:
- Thủ tục đánh giá rủi ro: Kiểm toán viên cần phải thu thập các thông tin về đơn vị được kiểm toán và môi trường hoạt động bao gồm kiểm soát nội bộ, căn cứ vào đó mà đánh giá rủi ro các sai phạm chủ yếu trên các báo cáo tài chính của khách hàng.
- Thủ tục kiểm tra hoạt động kiểm soát: Những hiểu biết của kiểm toán viên về kiểm soát nội bộ được dùng để đánh giá rủi ro cho nghiệp vụ và mục tiêu kiểm toán liên quan
- Thủ tục kiểm toán cơ bản: Thủ tục kiểm toán cơ bản có vai trò cần thiết trong thu thập bằng chứng kiểm toán trọn vẹn. Có 3 thủ tục kiểm toán cơ bản:
3. Sự khác nhau giữa kiểm toán và dịch vụ đảm bảo
- Thứ nhất, xét về mặt bản chất:
– Dịch vụ đảm bảo là dịch vụ mà kiểm toán viên thu thập trọn vẹn bằng chứng thích hợp để đưa ra kết luận nhằm tăng mức độ tin cậy của đối tượng sử dụng, không chỉ là bên chịu trách nhiệm, về kết quả đo lường hoặc đánh giá dựa trên các tiêu chí đối với đối tượng dịch vụ đảm bảo. Hay nói cách khác, dịch vụ bảo đảm là một dịch vụ chuyên nghiệp và độc lập làm gia tăng chất lượng thông tin cho người sử dụng thông tin để ra quyết định AICPA
– Kiểm toán là việc mà kiểm toán viên tiến hành quá trình thu thập và đánh giá, xác thực các bằng chứng liên quan đến thông tin tài chính của doanh nghiệp, tổ chức nhằm xác định và báo cáo mức độ phù hợp giữa các thông tin đó đối với các chuẩn mực đã được thiết lập. Hay nói một cách đơn giản, kiểm toán là việc kiểm tra, xác minh tính trung thực của báo cáo tài chính, qua đó gửi tới những thông tin chính xác nhất về tình hình tài chính của doanh nghiệp, tổ chức.
- Thứ hai, xét về mặt cách thức:
– Kết quả đo lường hoặc đánh giá một đối tượng dịch vụ đảm bảo là các thông tin thu được từ việc áp dụng các tiêu chí đối với đối tượng dịch vụ đảm bảo. Ví dụ:
(1) Báo cáo tài chính (kết quả) là kết quả của việc đo lường tình hình tài chính, tình hình hoạt động và dòng tiền của một đơn vị (đối tượng dịch vụ đảm bảo) bằng cách áp dụng một khuôn khổ về lập và trình bày báo cáo tài chính (tiêu chí);
(2) Báo cáo về tính hiệu quả của kiểm soát nội bộ (kết quả) là kết quả của việc đánh giá tính hiệu quả của quy trình kiểm soát nội bộ của một đơn vị (đối tượng dịch vụ đảm bảo) bằng cách áp dụng các tiêu chí có liên quan;
(3) Báo cáo về hoạt động cụ thể của một đơn vị (kết quả) là kết quả của việc đo lường các khía cạnh của hoạt động đó (đối tượng dịch vụ đảm bảo), bằng cách áp dụng các phương thức đo lường có liên quan (tiêu chí);
(4) Báo cáo khí thải nhà kính (kết quả) là kết quả của việc đo lường mức độ xả khí thải nhà kính của một đơn vị (đối tượng dịch vụ đảm bảo) bằng cách áp dụng các nguyên tắc về ghi nhận, đo lường và trình bày (tiêu chí);
(5) Báo cáo về tính tuân thủ (kết quả) là kết quả của việc đánh giá tính tuân thủ của một đơn vị (đối tượng dịch vụ đảm bảo) với một tiêu chí, ví dụ pháp luật và các quy định khác có liên quan (tiêu chí).
– Xét về kiểm toán, có 3 loại kiểm toán, bao gồm:
(1) Kiểm toán nhà nước: được thực hiện bởi đơn vị kiểm toán Nhà nước, tiến hành theo luật định và không thu phí, thông thường đối tượng được kiểm toán là những doanh nghiệp nhà nước.
(2) Kiểm toán độc lập: được thực hiện bởi các kiểm toán viên thuộc các công ty độc lập chuyên gửi tới dịch vụ kiểm toán. Nhiệm vụ chính của các kiểm toán viên là kiểm toán những báo cáo tài chính, các công ty độc lập có thể sẽ gửi tới một số dịch vụ khác về tài chính và kinh tế, tùy thuộc theo yêu cầu của khách hàng. Các công ty kiểm toán này nhận được sự tin cậy của bên thứ ba hoặc nhà đầu tư.
(3) Kiểm toán nội bộ: là kiểm toán trong chính nội bộ của công ty, tổ chức. Việc kiểm toán được thực hiện theo yêu cầu của ban Quản trị hoặc Ban Giám đốc. Kiểm toán nội bộ thường được áp dụng trong nội bộ công ty mà ít nhận được sự tin cậy từ bên ngoài do người thực hiện kiểm toán là chuyên viên trong công ty và công tác dưới sự chỉ đạo của cấp trên.
4. Dịch vụ kiểm toán là gì?
Dịch vụ kiểm toán được hiểu là quá trình kiểm tra, xem xét, thẩm tra, đánh giá, kết luận và xác nhận tính trọn vẹn, trung thực, hợp lý của số liệu, tài liệu kế toán, báo cáo tài chính. Hay hiểu một cách đơn giản, dịch vụ kiểm toán là quá trình kiểm toán viên có trình độ năng lực và đạo đức nghề nghiệp tiến hành thu thập và đánh giá bằng chứng liên quan đến những thông tin tài chính được kiểm tra nhằm xác đinh và báo cáo về mức độ phù hợp giữa thông tin đó với các chuẩn mực đã được thiết lập.
Ngoài đảm bảo tính chính xác và phù hợp giữa các thông tin tài chính, dịch vụ kiểm toán còn hỗ trợ rất nhiều cho hoạt động của doanh nghiệp. Theo đó, một số lợi ích khi sử dụng dịch vụ kiểm toán có thể kể đến như sau:
- Đảm bảo tuân thủ pháp luật: Tại các công ty chuyên gửi tới dịch vụ kiểm toán, mọi chuyên viên đều được đào tạo bài bản, trải qua nhiều đợt kiểm định chuyên môn và có chứng chỉ hành nghề. Do đó công tác kiểm toán được thực hiện một cách tốt nhất, đảm bảo phù hợp với các quy định của pháp luật.
- Loại bỏ lỗi trong kế toán: Trong quá trình kiểm toán, dưới quá trình xem xét, đánh giá của các kiểm toán viên chuyên nghiệp, mọi lỗi kế toán đều sẽ bị loại trừ. Lỗi kế toán có thể do chuyên viên kế toán của doanh nghiệp vô tình mắc phải hoặc cố ý làm sai. Trong trường hợp này, sử dụng dịch vụ kế toán uy tín sẽ giúp doanh nghiệp hạn chế được tổn hại. Đây cũng là biện pháp để nâng cao đạo đức nghề nghiệp của đội ngũ nhân sự, bồi dưỡng tinh thần tuân thủ chính sách chung trong doanh nghiệp.
- Tăng hiệu suất hoạt động của doanh nghiệp: Báo cáo tài chính luôn là vấn đề khiến các doanh nghiệp phải đau đầu. Sử dụng dịch vụ kiểm toán đồng nghĩa với việc có người đáng tin cậy đứng ra phụ trách. Doanh nghiệp có thể yên tâm tập trung vào chiến lược hoạt động của mình, từ đó đạt được những kết quả như mục tiêu đã định.
- Giúp doanh nghiệp dự báo kinh tế chính xác: Bên cạnh hoạt động chuyên môn, dịch vụ kiểm toán còn giúp dự báo những rủi ro có thể đến với công ty trong những năm tiếp theo, phát hiện các lỗ hổng về phương diện tài chính, chống lại rủi ro về thuế. Trên cơ sở dự báo của dịch vụ kiểm toán, doanh nghiệp sẽ đưa ra biện pháp ứng phó kịp thời, duy trì sự tăng trưởng ổn định.
5. Một số câu hỏi thường gặp
- Dịch vụ kiểm toán bao gồm những dịch vụ nào?
Dịch vụ kiểm toán bao gồm: Dịch vụ kiểm toán báo cáo tài chính, kiểm toán hoạt động, kiểm toán tuân thủ, kiểm toán báo cáo quyết toán dự án hoàn thành, kiểm toán báo cáo tài chính vì mục đích thuế và công việc kiểm toán khác; Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính, thông tin tài chính và dịch vụ bảo đảm khác.
- Hợp đồng dịch vụ bảo đảm gồm những gì?
Hợp đồng dịch vụ đảm bảo bao gồm các “hợp đồng dịch vụ đảm bảo chứng thực”, trong đó một bên không phải kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán thực hiện đo lường hoặc đánh giá đối tượng dịch vụ đảm bảo dựa trên các tiêu chí, và các “hợp đồng dịch vụ đảm bảo trực tiếp”, trong đó kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán trực tiếp đo lường hoặc đánh giá đối tượng dịch vụ đảm bảo dựa trên các tiêu chí.
- Hợp đồng dịch vụ bảo đảm là gì?
Hợp đồng dịch vụ đảm bảo là hợp đồng trong đó kiểm toán viên và doanh nghiệp kiểm toán thu thập các bằng chứng trọn vẹn, thích hợp để đưa ra kết luận nhằm nâng cao sự tin tưởng của đối tượng sử dụng báo cáo dịch vụ đảm bảo ngoài bên chịu trách nhiệm về thông tin về đối tượng dịch vụ đảm bảo (nghĩa là kết quả của quá trình đo lường hoặc đánh giá đối tượng dịch vụ đảm bảo)
- Doanh nghiệp tư nhân càn điều kiện gì mới được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán?
Doanh nghiệp tư nhân được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dịch vụ kiểm toán khi có đủ các điều kiện sau đây:
-
- Có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc giấy chứng nhận đăng ký đầu tư theo hướng dẫn của pháp luật
- Có ít nhất 05 kiểm toán viên hành nghề, trong đó tối thiểu phải có chủ doanh nghiệp tư nhân
- Chủ doanh nghiệp tư nhân đồng thời là giám đốc.
Trên đây là toàn bộ nội dung giới thiệu của chúng tôi về vấn đề Sự khác nhau giữa kiểm toán và dịch vụ đảm bảo, cũng như các vấn đề pháp lý có liên quan. Trong quá trình nghiên cứu nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi và có nhu cầu sử dụng dịch vụ tư vấn của LVN Group về Sự khác nhau giữa kiểm toán và dịch vụ đảm bảo vui lòng liên hệ với chúng tôi bằng cách để lại bình luận hoặc liên hệ qua các thông tin dưới đây để được tư vấn và trả lời một cách cụ thể nhất.