Quá trình bảo vệ quyền, lợi ích của các nhân trong hoạt động tố tụng được thực hiện trong nhiều giai đoạn khác nhau. Việc giải quyết một vụ việc tại Tòa án tuy rất cần thiết nhưng đây mới chỉ là giai đoạn đầu là quá trình bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các cá nhân. Trong giai đoạn này, tòa án chỉ làm các tình tiết của vụ việc và áp dụng các quy phạm pháp luật quyết định quyền và nghĩa vụ của các cá nhân. Quyền và nghĩa vụ của các cá nhân trong vụ án được tòa án, trọng tài, hội đồng xử lý vụ việc cạnh tranh quyết định muốn trở thành hiện thức thì phải thông qua thi hành án. Vậy nghĩa vụ của thi hành án dân sự là gì? Mời bạn đọc cùng cân nhắc nội dung nội dung trình bày bên dưới.
Thi Hành Án Là Gì? Vai Trò Và Ý Nghĩa Của Thi Hành Án Dân Sự?
1. Thi hành án dân sự là gì?
Thi hành án dân sự xuất phát và gắn liền với hoạt động xét xử của Tòa án, trọng tài, hội đồng xử lí vụ việc cạnh tranh. Thi hành án dân sự gắn liền với hoạt động xét xử, giải quyết tranh chấp vì xét xở, giải quyết tranh chấp và thi hành án dân sự là hai mặt của quá trình bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của đương sự. Xét xử, giải quyết tranh chấp là tiền đề của thi hành án dân sự, không có xét xử thì không có thi hành án dân sự. Thi hành án dân sự tiếp nối với xét xử làm cho bản án, quyết định có hiệu lực trên thực tiễn.
Từ đó có thể hiểu thi hành án dân sự là một dạng hoạt động tư pháp trong việc thực hiện bản án, quyết định dân sự của Tòa án và các quyết định của các đơn vị, tổ chức khác được đưa ra thi hành theo hướng dẫn của pháp luật.
Thông qua thi hành án dân sự, người phải thi hành án phải thực hiện các nghĩa vụ về tài sản của họ và người được thi hành án dân sự sẽ nhận được các quyền, lợi ích về tài sản.
2. Đặc điểm của thi hành án dân sự:
Bên cạnh những đặc điểm chung của thi hành án, thì thi hành án dân sự còn có những đặc điểm riêng như:
Thứ nhất, thi hành án dân sự là một dạng hoạt động mang tính hành chính – tư pháp của nhà nước , thể hiện quyền lực nhà nước, do Chi cục thi hành án dân sự và Thừa phát lại thực hiện, bảo đảm hiệu lực thực tiễn của các bản án, quyết định về dân sự của Tòa án bằng các biện pháp cưỡng chế nhà nước. Tính quyền lực nhà nước trong thi hành án dân sự được thể hiện chỗ, đơn vị, tổ chức thi hành án dân sự có quyền ra quyết định thi hành án dân sự, buộc các cá nhân, đơn vị, tổ chức có liên quan phải tuần thủ, nghiêm chỉnh chấp hành. Trong trường hợp người phải thi hành án dân sự không tự nguyện thi hành án dân sự thì đơn vị, tổ chức thi hành án dân sự có quyền áp dụng các biện pháp bảo đảm và cưỡng chế thi hành án dân sự, buộc người phải thi hành án dân sự phải chấp hành bản án , quyết định dân sự có hiệu lực thi hành.
Thứ hai, thi hành án dân sự chủ yếu là thi hành các quyết định của Tòa án mang tính chất tải sản – đặc trưng của quan hệ dân sự, vì vậy, quyền tự định đoạt của đương sự luôn được tôn trọng trong suốt quá trình thi hành án. Điều này khác với thi hành án hình sự, người được thi hành án trong thi hành án dân sự luôn giữ vai trò chủ động, có quyền quyết định việc có đưa ra yêu cầu thi hành án được không ? Đưa ra quyết định vào thời gian nào ( miễn là trong thời hiệu quy định), yêu cầu thi hành án một phần hay toàn bộ quyết định của bản án,… Trong thi hành án dân sự, các bên có quyền thỏa thuận với nhau về thời gian, địa điểm, phương thức thi hành án, song việc thỏa thuận đó phải phù hợp, không trái pháp luật và không trái đạo đức xã hội .
Thứ ba, chủ thể thực hiện hoạt động thi hành án dân sự là đơn vị, tổ chức thi hành án dân sự mà cụ thể là các chấp hành viên hoặc các thừa phát lại.
Thứ tư, Cơ quan thi hành án có thể lựa chọn biện pháp thích hợp để việc thi hành án được nhanh chóng, đạt hiệu quả trên cơ sở thỏa thuận của các đương sự. Trong những trường hợp này việc thi hành án không nhất thiết phải theo đúng như nội dung quyết định của bản án mà Tòa án đã trên.
Đối tượng thi hành án dân sự trước hết phải là các bản án, quyết định giải quyết các vụ việc dân sự, hình phạt tiền, tịch thu tài sản, truy thu tiền, tài sản thu lợi bất chính, xử lí vật chứng, tài sản, án phí và quyết định dân sự trong bản án, quyết định hình sự, phần tài sản trong bản án, quyết định hành chính của tòa án, bản án, quyết định dân sự của tòa án nước ngoài, quyết định của trọng tài nước ngoài được Tòa án công nhận và cho thi hành ở Việt Nam, quyết định xử lí vụ việc cạnh tranh có liên quan đến tài sản của bên phải thi hành án của hội động xử lí vụ việc cạnh tranh và quyết định của trọng tài Việt Nam.
Thi hành án dân sự là giai đoạn kế tiếp sau giai đoạn xét xử, có mối quan hệ mật thiết, đan xen với các giai đoạn tố tụng trước đó. Thi hành án dân sự là hoạt động có sự tham gia của nhiều đơn vị, tổ chức như Tòa án, Viện kiểm sát, đơn vị công án, các tổ chức tín dụng- ngân hàng, đơn vị- đơn vị người phải thi hành án công tác,…
3. Vai trò, ý nghĩa của thi hành án dân sự:
Thi hành có dân sự có vai trò, ý nghĩa cần thiết, theo đó,
Bản án, quyết định của Tòa án chỉ thực sực có giá trị khi được thi hành trên thực tiễn nhằm bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật, bảo đảm quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân và nhà nước, góp phần giữ vững ổn định chính trị- xã hội, tăng cường hiệu lực, hiệu quả của bộ máy nhà nước. Đồng thời giúp cho việc phát triển những khiếm khuyết của các quy định của pháp luật trên cơ sở đó kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, đồng thời kiểm tra lại quá trình xét xử trước đó để rút kinh nghiệm, năng cao chất lượng và hiệu quả công tác xét xử.
Thi hành án dân sự góp phần thúc đẩy và giải phóng các nguồn lực để thúc đẩy sự phát triển kinh tế.
Thi hành án dân sự có tác dụng cần thiết trong việc tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật, năng cao ý thức chấp hành pháp luật cho người dân, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các đơn vị, tổ chức, tạo niềm tin của của người sân vào tính nghiêm minh của pháp luật, củng cố quyền lực nhà nước.
Trên đây là toàn bộ nội dung tư vấn của chúng tôi liên quan đến Nghĩa vụ của thi hành án dân sựlà gì? Nếu có bất kỳ câu hỏi pháp lý liên quan, bạn đọc vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hỗ trợ tư vấn.