Trong các mối quan hệ xã hội thường ngày, tranh chấp xảy ra là điều không tránh khỏi và khi các bên tranh chấp không thể thương lượng, hòa giải được với nhau thì họ tiến hành nhờ bên thứ ba can thiệp để có thể giải quyết tranh chấp. Một trong những thủ tục mà các bên lựa chọn là thủ tục tố tụng bằng cách nộp đơn khởi kiện và giải quyết tranh chấp tại Tòa án. Mời quý bạn đọc cùng theo dõi nội dung Hủy bỏ quyết định cá biệt trong giải quyết vụ án dân sự theo hướng dẫn hiện hành trong nội dung trình bày dưới đây.
1. Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền là gì?
Quyết định hành chính cá biệt hay còn tên gọi khác là quyết định áp dụng pháp luật. Theo như quy định của pháp luật hiện hành thì Định nghĩa của Quyết định hành chính cá biệt là quyết định được ban hành trên cơ sở các quyết định chủ đạo và quy phạm của các đơn vị cấp trên hoặc của bản thân đơn vị ban hành quyết định đó nhằm giải quyết những việc cá biệt. Quyết định hành chính cá biệt có đặc điểm khác biệt đối với các quyết định hành chính khác đó là quyết định này chỉ có hiệu lực đối với các đối tượng cụ thể và chỉ được áp dụng một lần.
Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền là quyền của Tòa án hoặc đơn vị có thẩm quyền khác khi giải quyết yêu cầu bảo vệ quyền dân sự cho cá nhân, pháp nhân được quy định tại Điều 15 của Bộ luật dân sự 2015.
Trường hợp quyết định cá biệt bị hủy thì quyền dân sự bị xâm phạm được khôi phục và có thể được bảo vệ bằng các phương thức quy định tại Điều 11 của Bộ luật dân sự.
2. Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền
Khi giải quyết yêu cầu bảo vệ quyền dân sự, Tòa án hoặc đơn vị có thẩm quyền khác có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền.
Trong thực tiễn áp dụng pháp luật, có những trường hợp vì những lý do khách quan, chủ quan khác nhau khi xem xét, giải quyết một quan hệ dân sự cụ thể đã có những sai lầm trong các quyết định cá biệt của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền.
Quyết định cá biệt chưa phù hợp với thực tiễn nên đã gây ra tổn hại hoặc có thể sẽ gây ra tổn hại cho một chủ thể có thể bị xem là trái pháp luật. Có thực trạng này là do nhận thức và áp dụng pháp luật thiếu thống nhất của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền.
Để bảo đảm sự công bằng và để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể trong quan hệ dân sự Điều 15 BLDS năm 2015 cho phép: Tòa án hoặc đơn vị có thẩm quyền khác có quyền hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền.
Việc hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền đã được quy định cụ thể tại khoản 6 Điều 11 BLDS năm 2015. Vì vậy, có thể xem Điều 15 BLDS năm 2015 là việc cụ thể hơn phương thức bảo vệ quyền dân sự.
Một trong những phương thức bảo vệ quyền dân sự là pháp luật cho phép chủ thể khi bị tổn hại hoặc có thể sẽ bị tổn hại do những quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền thì có quyền khởi kiện, khiếu nại.
Hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền là một trong những phương thức bảo vệ quyền dân sự có ý nghĩa cần thiết khi chủ thể bị tổn hại hoặc có thể sẽ bị tổn hại khi khiếu nại, khiếu kiện yêu cầu giải quyết.
Hậu quả pháp lý khi hủy quyết định cá biệt trái pháp luật của đơn vị, tổ chức, người có thẩm quyền là các quyết định cá biệt đó không còn giá trị áp dụng. Điều 15 BLDS năm 2015 đã quy định: “Trường hợp quyết định cá biệt bị hủy thì quyền dân sự bị xâm phạm được khôi phục và có thể được bảo vệ bằng các phương thức quy định tại Điều 11 của Bộ luật này”.
3. Thẩm quyền của Tòa án đối với yêu cầu hủy quyết định cá biệt
Trong vụ việc dân sự có yêu cầu hủy quyết định cá biệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện (ví dụ: Yêu cầu hủy Quyết định cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất hoặc Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất), việc xác định thẩm quyền của Tòa án phải căn cứ vào khoản 4 Điều 32 Luật tố tụng hành chính năm 2015, theo đó, Tòa án cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết vụ án.
Tuy nhiên, việc áp dụng các quy định của Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015 và Luật tố tụng hành chính năm 2015 để xác định thẩm quyền của Tòa án trong vụ việc này cần căn cứ vào từng trường hợp cụ thể sau đây:
– Kể từ ngày 01/7/2016, trường hợp trong đơn khởi kiện vụ án dân sự, người khởi kiện nêu rõ yêu cầu hủy quyết định cá biệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện và gửi đơn khởi kiện đến Tòa án cấp huyện thì Thẩm phán được phân công xem xét đơn khởi kiện quyết định chuyển đơn khởi kiện cho Tòa án cấp tỉnh và thông báo cho người khởi kiện theo điểm c khoản 3 Điều 191 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015.
– Trường hợp trong đơn khởi kiện, người khởi kiện không có yêu cầu hủy quyết định cá biệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện nhưng sau khi Tòa án cấp huyện thụ lý giải quyết, họ mới có yêu cầu hủy quyết định cá biệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện thì cần lưu ý 02 trường hợp:
- Tòa án cấp huyện thụ lý vụ án dân sự sau ngày 01/7/2016 thì căn cứ khoản 1 Điều 41 và khoản 4 Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Tòa án cấp huyện ra quyết định chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp tỉnh giải quyết.
- Tòa án cấp huyện thụ lý vụ án dân sự trước ngày 01/7/2016 nhưng kể từ ngày 01/7/2016 mới phát sinh yêu cầu hủy quyết định cá biệt của Ủy ban nhân dân cấp huyện, Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện thì căn cứ khoản 4 Điều 34 Bộ luật tố tụng dân sự năm 2015, Tòa án cấp huyện chuyển hồ sơ vụ án cho Tòa án cấp tỉnh giải quyết. Trường hợp này không áp dụng khoản 5 Điều 1 Nghị quyết số 104/2015/QH13 để Tòa án cấp huyện tiếp tục giải quyết vì khoản 5 Điều 1 Nghị quyết số 104/2015/QH13 quy định về trường hợp Tòa án đã thụ lý vụ án hành chính (không phải vụ án dân sự).
Trường hợp phát hiện có vi phạm về thẩm quyền giải quyết của cấp Tòa án đối với loại vụ án này, Kiểm sát viên cần báo cáo để Viện trưởng Viện kiểm sát quyết định việc kháng nghị.
Trên đây là Hủy bỏ quyết định cá biệt trong giải quyết vụ án dân sự. Cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi nội dung trình bày của chúng tôi. Mong rằng nội dung trình bày này sẽ gửi tới cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích về nội dung trên. Nếu có câu hỏi hay cần tư vấn, quý bạn đọc vui lòng liên hệ với công ty luật LVN Group để chúng tôi có thể trả lời và tư vấn cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất.