Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng là một chế định cần thiết quy định trong Bộ luật dân sự 2015. Hiểu một cách đơn giản thì đây là một loại trách nhiệm bồi thường không phát sinh từ quan hệ hợp đồng. Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng là một loại trách nhiệm dân sự của bên có lỗi (cố ý hoặc vô ý), gây hại đến tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, các quyền, lợi ích hợp pháp khác của cá nhân, gây hại đến danh dự, uy tín, tài sản của pháp nhân hoặc các chủ thể khác. Xử lý yêu cầu bồi thường tổn hại được giải quyết thế nào? Những quy định liên quan đến việc này là những quy định nào? Để hiểu rõ hơn về những quy định bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng hãy cùng LVN Group theo dõi nội dung trình bày dưới đây để biết thêm thông tin chi tiết về vấn đề này.
quyết định bồi thường tổn hại
1. Quyết định giải quyết bồi thường là gì?
Trách nhiệm bồi thường nhà nước là một dạng cụ thể của của trách nhiệm của Nhà nước mà trong đó, Nhà nước có trách nhiệm bù đắp những tổn thất về tài sản, bù đắp những tổn thất về tinh thần trong trường hợp người thi hành công vụ trong khi thi hành công vụ đã gây tổn hại trái pháp luật về tài sản, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của cá nhân hoặc gây tổn hại trái pháp luật về tài sản, uy tín của tổ chức.
Giải quyết bồi thường là hoạt động của chủ thể, đơn vị có có thẩm quyền thực hiện các hành vi được pháp luật quy định trên cơ sở yêu cầu của người có văn bản yêu cầu bồi thường thuộc một trong các trường hợp: người bị tổn hại, người uỷ quyền theo pháp luật, người uỷ quyền theo ủy quyền của người bị tổn hại, người thừa kế của người bị tổn hại trong trường hợp người bị tổn hại chết hoặc tổ chức kế thừa quyền, nghĩa vụ của tổ chức bị tổn hại đã chấm dứt tồn tại để đi tới kết quả cuối cùng là xác định được những giá trị mà Nhà nước phải bù đắp cho cá nhân, tổ chức bị tổn hại.
Quyết định giải quyết bồi thường là văn bản do Thủ trưởng đơn vị giải quyết bồi thường ban hành nhằm xác định số tiền bồi thường, các quyền và nghĩa vụ liên quan đối với người yêu cầu bồi thường sau khi có biên bản kết quả thương lượng thành. Quyết định giải quyết bồi thường có các nội dung chính sau đây: Họ, tên, địa chỉ của người yêu cầu bồi thường; Căn cứ xác định trách nhiệm bồi thường của Nhà nước; Các loại tổn hại được bồi thường; Số tiền bồi thường; Khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp khác (nếu có); Phương thức chi trả tiền bồi thường; Các nội dung khác có liên quan đến việc giải quyết yêu cầu bồi thường; Số tiền đã tạm ứng kinh phí bồi thường (nếu có).
Quyết định giải quyết bồi thường là kết quả cuối cùng trong mối quan hệ giữa đơn vị giải quyết yêu cầu bồi thường trực tiếp và người yêu cầu bồi thường. Từ quyết định giải quyết bồi thường là căn cứ để xác định các vấn đề liên quan như đình chỉ giải quyết yêu cầu bồi thường; khởi kiện giải quyết bồi thường tại Tòa án,…Quyết định giải quyết bồi thường kể từ thời gian có hiệu lực đã làm phát sinh quyền và nghĩa vụ của cá nhân, tổ chức được nêu rõ trong quyết định, là văn bản hợp pháp hóa mọi hoạt động của đơn vị, tổ chức, cá nhân.
2. Một số cách thức của bồi thường tổn hại
Thiệt hại thực tiễn phải được bồi thường toàn bộ và kịp thời. Các bên có thể thỏa thuận về mức bồi thường, cách thức bồi thường bằng tiền, bằng hiện vật hoặc thực hiện một công việc, phương thức bồi thường một lần hoặc nhiều lần, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
3. Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường tổn hại thế nào?
Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hai như Luật sư đã chia sẻ bao gồm 3 yếu tố:
- Có tổn hại xảy ra, và tổn hại định lượng được bằng tiền.
- Có hành vi vi phạm hợp đồng hoặc hành vi xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức là nguyên nhân dẫn đến tổn hại xảy ra.
- Có căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường tổn hại theo thỏa thuận tại hợp đồng hoặc quy định trong văn bản pháp luật.
Dựa trên ba căn cứ này mà người yêu cầu bồi thường tổn hại phải có nghĩa vụ xuất trình chứng cứ chứng minh cho: Quyền được yêu cầu bồi thường tổn hại và Cách xác định mức độ tổn hại. Các loại tổn hại cũng được pháp luật định lượng, qua định và hướng dẫn chi tiết cho từng trường hợp yêu cầu bồi thường tổn hại.
Đối với bồi thường tổn hại do vi phạm hợp đồng thì:
- Hợp đồng thương mại căn cứ pháp luật để yêu cầu bổi thường tổn hại áp dụng theo Khoản 2 Điều 302 Luật thương mại 2005: Giá trị bồi thường tổn hại bao gồm giá trị tổn thất thực tiễn, trực tiếp mà bên bị vi phạm phải chịu do bên vi phạm gây ra và khoản lợi trực tiếp mà bên bị vi phạm đáng lẽ được hưởng nếu không có hành vi vi phạm.
- Hợp đồng dân sự căn cứ pháp luật để yêu cầu bổi thường tổn hại áp dụng theo Điều 361 Bộ luật dân sự 2015: Thiệt hại do vi phạm nghĩa vụ bao gồm cả tổn hại về vật chất và tinh thần. Điều 419 quy định cụ thể về xác định tổn hại được bồi thường do vi phạm hợp đồng. Theo đó, tổn hại được bồi thường sẽ bao gồm:
- Thiệt hại vật chất thực tiễn xác định được: Tổn thất về tài sản, chi phí hợp lý để ngăn chặn, hạn chế, khắc phục tổn hại, thu nhập thực tiễn bị mất hoặc giảm sút;
- Khoản lợi ích mà lẽ ra bên có quyền yêu cầu bồi thường tổn hại được hưởng do hợp đồng mang lại;
- Chi phí phát sinh do không hoàn thành nghĩa vụ hợp đồng mà không trùng lặp với mức bồi thường tổn hại cho lợi ích mà hợp đồng mang lại;
- Thiệt hại về tinh thần.
Đối với bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng hợp đồng thì:
Căn cứ phát sinh trách nhiệm Bồi thường tổn hại là cơ sở pháp lý mà dựa vào đó, đơn vị nhà nước có thẩm quyền có thể xác định trách nhiệm Bồi thường tổn hại. Về căn cứ làm phát sinh trách nhiệm Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng, khoản 1 Điều 584 Bộ luật dân sự 2015 quy định: “Người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khoẻ, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây tổn hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp Bộ luật này, luật khác có liên quan quy định khác”. Vì vậy, trong Bộ luật dân sự 2015, căn cứ xác định trách nhiệm Bồi thường tổn hại là “hành vi xâm phạm của người gây tổn hại”. Theo quy định tại Điều 604 Bộ luật dân sự 2005, trách nhiệm Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng yêu cầu người gây tổn hại phải có “lỗi cố ý hoặc vô ý”. Với quy định như vậy, ngoài việc chứng minh người gây tổn hại có hành vi trái pháp luật, người bị tổn hại cần phải chứng minh người gây tổn hại có lỗi.
4. Thiệt hại nào được yêu cầu bồi thường theo hướng dẫn mới?
Pháp luật dân sự phân định hai loại tổn hại trong thực tiễn bao gồm:
- Bồi thường tổn hại do vi phạm nghĩa vụ tại hợp đồng, thỏa thuận dân sự đã ký: Đây là loại thiệt phát sinh do các bên có nghĩa vụ theo thỏa thuận hợp đồng đã không thực hiện hoặc thực hiện không đúng dẫn đến gây tổn hại cho các bên liên quan.
- Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng: Thiệt hại từ hành vi xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền lợi hợp pháp của người khác (Thiệt hại không phát sinh từ quan hệ hợp đồng).
5. Xác định lỗi của bên có nghĩa vụ bồi thường tổn hại
Lỗi là điều kiện bắt buộc khi yêu cầu bồi thường tổn hại do vi phạm nghĩa vụ hợp đồng. Nhưng đối với yêu cầu bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng thì khác, khi xác định trách nhiệm dân sự Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng, cần phải xác định yếu tố lỗi để có căn cứ quy trách nhiệm cho người có hành vi trái pháp luật, người có hành vi có lỗi phải bồi thường tổn hại. Bên cạnh đó, cũng cần phải phân biệt những trách nhiệm dân sự liên quan đến những quan hệ dân sự và những chủ thể nhất định của quan hệ dân sự đó và trách nhiệm dân sự của chủ thể, Vì vậy, không cần thiết phải đưa ra quan điểm trong việc nhận thức về lỗi trong trách nhiệm dân sự Bồi thường tổn hại ngoài hợp đồng là do suy đoán. Nguyên tắc xác định lỗi theo Luật sư Trí Nam như sau:
- Nếu tổn hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của người bị tổn hại cho dù lỗi đó là vô ý hay cố ý, mà người gây tổn hại hoàn toàn không có lỗi thì người gây tổn hại không phải bồi thường.
- Người gây tổn hại có lỗi vô ý và người bị tổn hại cũng có lỗi vô ý trong việc gây ra tổn hại thì trách nhiệm này là trách nhiệm hỗn hợp.
- Người gây tổn hại có lỗi vô ý, người bị tổn hại có lỗi cố ý thì người gây tổn hại không phải bồi thường.
Vì vậy, tổn hại xảy ra hoàn toàn do lỗi của người bị tổn hại cho dù lỗi đó có ở cách thức này hay cách thức khác, ở mức độ này hay mức độ khác thì người gây tổn hại không có trách nhiệm bồi thường.
6. Quyết định bồi thường tổn hại
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
TÊN CƠ QUAN, TỔ CHỨC CHỦ QUẢN (nếu có)
TÊN CƠ QUAN, TỔ CHỨC
Số:…../QĐ-…(1)…
…(2)…, ngày … tháng … năm…
QUYẾT ĐỊNH
Giải quyết bồi thường
CHỨC VỤ CỦA NGƯỜI ĐỨNG ĐẦU
CƠ QUAN GIẢI QUYẾT BỒI THƯỜNG (3)
Căn cứ Điều 47 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước năm 2017;
Căn cứ………(4)….….;
Căn cứ……(5)……..(nếu có);
Căn cứ Biên bản kết quả thương lượng việc giải quyết bồi thường ngày ……/…../…….,
QUYẾT ĐỊNH:
Điều 1. Bồi thường tổn hại cho Ông/Bà………(6)…………
Địa chỉ: …………………..(7)………………
Tổng số tiền bồi thường là: ……………………đồng
(Viết bằng chữ:……………………..)
Trong đó gồm:
– Thiệt hại do tài sản bị xâm phạm (nếu có):………..đồng.
– Thiệt hại do thu nhập thực tiễn bị mất hoặc bị giảm sút (nếu có):….….. đồng.
– Thiệt hại về vật chất do người bị tổn hại chết (nếu có):……..……đồng.
– Thiệt hại về vật chất do sức khỏe bị xâm phạm (nếu có): ………….đồng.
– Thiệt hại về tinh thần (nếu có):……………..đồng.
– Các chi phí khác được bồi thường (nếu có):………………..đồng.
Số tiền bồi thường đã tạm ứng (nếu có):….…….đồng.
(Viết bằng chữ:……………………………..)
Số tiền bồi thường còn lại sau khi đã tạm ứng (nếu có):…………………..đồng
(Viết bằng chữ:………………………)
Điều 2. Việc chi trả tiền bồi thường tổn hại được thực hiện theo phương thức……(8)…………………………..
Điều 3. Khôi phục các quyền và lợi ích hợp pháp khác (nếu có): ………………(9)………………………………………..
Điều 4. Trong thời hạn 15 ngày kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết bồi thường, nếu không đồng ý với Quyết định này, người yêu cầu bồi thường có quyền khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết yêu cầu bồi thường theo hướng dẫn tại khoản 2 Điều 52 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Điều 5. Quyết định này có hiệu lực sau 15 ngày kể từ ngày trao quyết định cho người yêu cầu bồi thường, trừ trường hợp người yêu cầu bồi thường không đồng ý với quyết định và khởi kiện yêu cầu Tòa án giải quyết yêu cầu bồi thường.
Điều 6. Ông/Bà…………..(6)…………..và đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan chịu trách nhiệm thi hành Quyết định này./.
Nơi nhận:
– Như Điều 6;
-………(10)……;
-..………(11)……….;
– Lưu: VT, HSVV.
Thủ trưởng đơn vị
(Ký ghi rõ họ tên và đóng dấu)
Hy vọng nội dung trình bày trên đã gửi tới những thông tin chi tiết và cụ thể về quyết định bồi thường tổn hại. Nếu có những câu hỏi hay câu hỏi liên quan đến các vấn đề pháp lý hãy liên hệ Công ty Luật LVN Group để được tư vấn và hỗ trợ. Chúng tôi luôn đồng hành pháp lý cùng bạn.