Quy định về hoạt động định giá quyền sở hữu trí tuệ 

Viện Khoa học sở hữu trí tuệ có chức năng thực hiện định giá tài sản trí tuệ được quy định trong Điều lệ tổ chức và hoạt động của Viện Khoa học sở hữu trí tuệ do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành kèm theo Quyết định số 1660/QĐ-BKHCN ngày 13/8/2007 và số 178/QĐ –BKHCN ngày 10.02.2010. Trong nội dung trình bày này, Luật LVN Group sẽ gửi tới một số thông tin liên quan đến định giá quyền hữu trí tuệ. 

Cơ sở pháp lý 

Luật sở hữu trí tuệ 2005 

1. Quyền sở hữu trí tuệ là gì ? 

Theo quy định của pháp luật, quyền sở hữu trí tuệ là quyền của tổ chức,cá nhân đối với tài sản trí tuệ, bao gồm:

• Quyền chuyên gia và quyền liên quan đến quyền chuyên gia: Đối tượng quyền chuyên gia bao gồm tác phẩm văn học, nghệ thuật, khoa học; đối tượng quyền liên quan đến quyền chuyên gia bao gồm cuộc biểu diễn, bản ghi âm, ghi hình, chương trình phát sóng, tín hiệu vệ tinh mang chương trình được mã hóa.
• Quyền sở hữu công nghiệp: Đối tượng quyền sở hữu công nghiệp bao gồm sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu, chỉ dẫn địa lý, thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn, bí mật kinh doanh, tên thương mại.
• Quyền đối với giống cây trồng: Đối tượng quyền đối với giống cây trồng là vật liệu nhân giống và vật liệu thu hoạch.

2. Định giá tài sản trí tuệ là gì ? 

Định giá tài sản được hiểu là việc tư vấn, định các mức giá cụ thể cho từng loại tài sản làm căn cứ cho các hoạt động giao dịch mua, bán tài sản, hàng hóa, dịch vụ đó trên thị trường.

Theo đó, định giá tài sản trí tuệ có thể được hiểu là hoạt động xác định giá trị và đưa ra giá cả của một tài sản trí tuệ cụ thể tại một thời gian xác định làm căn cứ cho các hoạt đọng giao dịch mua bán, tài sản trí tuệ đó trên thị trường.

Tài sản trí tuệ là một trong những yếu tố quyết định cần thiết đến sự phát triển của doanh nghiệp. Có những tài sản trí tuệ mang giá trị rất lớn, thậm chí lớn hơn rất nhiều giá trị hữu hình của doanh nghiệp. Do đó, định giá tài sản trí tuệ là việc làm hết sức cần thiết, giúp doanh nghiệp biết được giá trị tài sản trí tuệ của mình, từ đó có những quyết sách, chiến lược, kế hoạch kinh doanh phù hợp.

3. Thẩm định giá tài sản trí tuệ là gì ? 

Thẩm định giá tài sản trí tuệ là quá trình xác định giá trị bằng tiền của các quyền sở hữu trí tuệ phù hợp với giá thị trường tại một địa điểm, thời gian nhất định, phục vụ cho mục đích nhất định, theo tiêu chuẩn thẩm định giá.Việc thẩm định giá tài sản trí tuệ thường do các thẩm định viên về giá thực hiện.

4. Các phương pháp định giá tài sản trí tuệ. 

Giá trị của tài sản trí tuệ dựa trên lợi nhuận hiện tại và lợi nhuận trong tương lai, vì vậy việc xác định giá trị của tài sản trí tuệ khó khăn và phức tạp hơn so với các dạng tài sản vô hình khác. Hiện nay, có 03 phương pháp định giá tài sản trí tuệ phổ biến sau:

Phương pháp tiếp cận theo chi phí : Là phương pháp định giá dựa trên cơ sở chi phí tạo ra một tài sản trí tuệ tương tự tài sản cần định giá để ước tính giá trị thị trường của tài sản cần định giá.

Đối với phương pháp này có hai cách để tính ra tổng chi phí tạo ra sản phẩm sở hữu trí tuệ đó là:

Cách 1: Dựa trên giá trị theo chi phí quá khứ (tức là xác định và tổng hợp các chi phí quá khứ đã phát sinh trong quá trình tạo dựng và phát triển tài sản trí tuệ).

Cách 2: Dựa trên chi phí thay thế (tức là xác định và tổng hợp các chi phí cần thiết để tạo ra một tài sản trí tuệ có khả năng đem lại lợi nhuận trong tương lai giống như tài sản đang được định giá).

– Phương pháp tiếp cận theo thu nhập: Xem xét khả năng sinh lợi của tài sản sở hữu

trí tuệ bao gồm: cả lợi ích hiện tại và những lợi ích tương lai.

– Phương pháp tiếp cận theo thị trường: Là phương pháp định giá dựa trên cơ sở phân tích mức giá của các tài sản trí tuệ tương tự với tài sản cần định giá đã giao dịch thành công hoặc đang mua, bán trên thị trường vào thời gian định giá hoặc gần với thời gian định giá để ước tính giá trị thị trường của tài sản cần định giá. Áp dụng phương pháp này sẽ rất tốt nhưng nó không thực thi trong điều kiện Việt Nam vì các doanh nghiệp khó khăn trong việc tìm kiếm các giao dịch tài sản trí tuệ tương tự trên thị trường. Đối với phương pháp này có hai cách định giá sau:

Cách 1: Định giá tài sản trí tuệ dựa trên sự so sánh các mức giá đạt được trong các giao dịch tương đương giữa các bên độc lập trên thị trường. Muốn làm được điều này đòi hỏi phải đạt được những điều kiện nhất định như có thị trường tích cực và công khai, có sẵn các chỉ số và cá tình huống phù hợp để so sánh, đồng thời cũng cần có những nguồn thông tin để đối chiếu, cụ thể là những dao dịch liên quan đối tượng tương đương cùng mức giá, lợi nhuận để so sánh.

Cách 2: Dựa trên giá trị của tài sản doanh nghiệp được công bố trên thị trường. Điều kiện áp dụng đó là doanh nghiệp phải có quyết toán tài chính công khai và minh bạch, tài sản trí tuệ phải tồn tại độc lập với những tài sản khác trong doanh nghiệp.

Ngoài các phương pháp trên còn có một số phương pháp khác kết hợp các phương pháp nên trên như:

– Phương pháp lợi nhuận vượt trội;

– Phương pháp định giá cao;

– Phương pháp tiết kiệm chi phí;

– Phương pháp tiết kiệm phí bản quyền.

Tùy vào từng mục đích, tính chất, đặc điểm của tài sản trí tuệ cần định giá cũng như thị trường mà người định giá có thể lựa chọn một trong những phương pháp định giá nêu trên cho phù hợp để áp dụng, đồng thời cũng có thể kết hợp các phương pháp định giá này để kiểm tra, so sánh, đối chiếu để có thể định giá được mức giá phù hợp.

5. Các quyền sở hữu trí tuệ được định giá. 

Quyền sở hữu trí tuệ (tài sản trí tuệ) được định giá trong các trường hợp cụ thể sau:

• Kiểm kê và quản lý nội bộ tài sản trí tuệ.
• Cần thu hút các nhà đầu tư và chứng minh giá trị của doanh nghiệp.
• Góp vốn kinh doanh bằng quyền sở hữu trí tuệ hoặc tham gia vào việc sáp nhập, hợp nhất, chia, tách, thoải vốn, mua bán Cổ phần hoặc phần vốn góp tại doanh nghiệp.
• Sử dụng quyền sở hữu trí tuệ làm tài sản bảo đảm để vay vốn ngân hàng. Chuyển nhượng hoặc li – xăng quyền sở hữu trí tuệ.
• Tham gia vào một tranh chấp liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ và cần phải đánh giá mức độ tổn hại.
• Tính giá trị của các tài sản sở hữu trí tuệ để thanh lý trong trường hợp doanh nghiệp bị giải thể hoặc phá sản.
• Làm báo cáo tài chính và thuế.

Trên đây là nội dung nội dung trình bày của Luật LVN Group về  “ Quy định về hoạt động định giá  quyền sở hữu trí tuệ ”. Bài viết trên là những thông tin cần thiết mà quý bạn đọc có thể áp dụng vào đời sống thực tiễn. Trong thời gian cân nhắc nếu có những vướng mắc hay thông tin nào cần chia sẻ hãy chủ động liên hệ và trao đổi cùng luật sư để được hỗ trợ đưa ra phương án giải quyết cho những vướng mắc pháp lý mà khách hàng đang mắc phải.