Bầu cử đại biểu quốc hội khóa XV được quy định thế nào? Hãy cùng Luật LVN Group nghiên cứu chi tiết thông qua nội dung trình bày sau !!
1. Bầu cử là gì?
Bầu là cách lựa chọn người nắm giữ một chức vụ theo chế độ tập thể. Bầu cử là việc lựa chọn người nắm giữ chức vụ trong bộ máy nhà nước được thực hiện bởi người dân thông qua con đường bỏ phiếu tập thể
Bầu cử là một hoạt động xã hội của con người mà theo đó một nhóm người bầu ra một hay nhiều người để uỷ quyền cho các nhóm người xác định đó để thực hiện chức năng xã hội cụ thể.
Mặt khác, khái niệm bầu cử còn được dùng rất nhiều thay cho “quyền bầu cử”.
2. Thông tin Bầu cử đại biểu quốc hội khóa XV
Đối với 499 vị đại biểu vừa trúng cử, đi cùng vinh dự là trọng trách lớn lao trên vai. Nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV sẽ hoạt động trong bối cảnh đất nước tiếp tục đẩy mạnh toàn diện, đồng bộ công cuộc đổi mới, công nghiệp hóa, hiện đại hóa, phát triển nhanh và bền vững đất nước, bảo vệ vững chắc Tổ quốc, giữ vững môi trường hòa bình, ổn định theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Với vị trí là đơn vị đại biểu cao nhất của Nhân dân, đơn vị quyền lực nhà nước cao nhất của đất nước, yêu cầu, nhiệm vụ đặt ra đối với Quốc hội trong nhiệm kỳ tới là rất nặng nề. Đại biểu Quốc hội giữ vai trò trung tâm, là nhân tố then chốt quyết định chất lượng, hiệu lực, hiệu quả hoạt động của Quốc hội. Vì vậy, tất yếu, người đại biểu Nhân dân cũng có những yêu cầu, nhiệm vụ mới.
Bằng lá phiếu của mình, mỗi cử tri đã tin tưởng, lựa chọn những người xứng đáng nhất trong những người xứng đáng để gửi gắm niềm tin về một nhiệm kỳ nhiều đổi mới. Khi này, điều mong mỏi trước nhất của cử tri là đại biểu trúng cử thực hiện những lời đã hứa, cũng là giữ trọn vẹn niềm tin với nhân dân. Bởi khi ứng cử, gặp gỡ, tiếp xúc với cử tri, vận động bầu cử, những người trúng cử đại biểu Quốc hội đã đưa ra những cam kết bằng chương trình hành động, những lời hứa của mình với tư cách người đại biểu nhân dân tại Quốc hội. Mỗi một lời hứa của các đại biểu đều rất quý, có ý nghĩa sâu sắc, là cơ sở cần thiết để các cử tri cân nhắc, lựa chọn, bầu những người đủ tiêu chuẩn làm đại biểu Quốc hội.
Muốn giữ lời hứa, người đại biểu của Nhân dân phải luôn gần dân, lắng nghe dân. Rõ ràng, mối liên hệ mật thiết với cử tri, Nhân dân vừa là yêu cầu, nhiệm vụ, vừa là mục tiêu, mục đích cao nhất mà người đại biểu cần hướng tới. Nếu không gần dân, không tiếp xúc cử tri, không lắng nghe tiếng nói của cử tri, đại biểu sẽ không có thông tin, không thể biết được nguyện vọng chính đáng, bức thiết của cử tri là gì? Chỉ khi lắng nghe hơi thở cuộc sống của nhân dân, đại biểu mới nói lên chính xác tiếng lòng dân, tránh được chủ quan, duy ý chí, góp phần bảo đảm để Quốc hội có những quyết sách đúng đắn, kịp thời, sát thực tiễn, hợp lòng dân.
Bên cạnh việc lắng nghe, tiếp thu ý kiến của người dân thì đại biểu Quốc hội phải phản ánh tới các đơn vị có trách nhiệm giải quyết. Vấn đề bức xúc của cử tri nêu có thể không giải quyết được ngay trong một sớm một chiều, nhưng trách nhiệm của đại biểu là trực tiếp giám sát việc trả lời kiến nghị của các đơn vị liên quan có thẩm quyền, xem các kiến nghị của cử tri được gửi đến các đơn vị này do ai trả lời, trả lời thế nào, có thỏa đáng chưa, đã phản hồi về nơi cử tri kiến nghị chưa…?
Xét đến cùng, bản chất uỷ quyền nhân dân của Quốc hội phải thể hiện được trong hoạt động thực tiễn của Quốc hội. Nghị trường chính là nơi phản chiếu trọn vẹn, sát thực, rõ nét trách nhiệm của đại biểu với Nhân dân, quốc gia, dân tộc… Để “tròn vai”, đòi hỏi mỗi đại biểu phải luôn trau dồi, hoàn thiện các kỹ năng như diễn thuyết, sự hiểu biết, khả năng thuyết phục để thúc đẩy lợi ích của cử tri, đặc biệt là đối với những đại biểu lần đầu vào Quốc hội còn bỡ ngỡ, ít kinh nghiệm trong hoạt động nghị trường. Phát biểu của đại biểu Quốc hội trên nghị trường muốn thật sự sâu sắc, thuyết phục đòi hỏi phải chuẩn bị kỹ lưỡng, thu thập, sàng lọc thông tin từ nhiều chiều. Ngay cả kỹ năng đặt vấn đề, phong cách trình bày ý kiến, đặt câu hỏi chất vấn cho rõ ràng, mạch lạc cũng là những điều mà mỗi đại biểu dù lần đầu hay đã vài ba nhiệm kỳ làm đại biểu dân cử đều phải học hỏi và hoàn thiện.
Đã là đại biểu Quốc hội phải có bản lĩnh vững vàng. Bởi áp lực là rất lớn, từ xây dựng pháp luật, giám sát tối cao, đến quyết định các vấn đề cần thiết của đất nước…. Bản lĩnh để thể hiện rõ chính kiến, thẳng thắn, công tâm, dám chịu trách nhiệm trong thảo luận, quyết định chính sách, pháp luật, các chủ trương lớn về quốc kế dân sinh và những vấn đề trọng đại của đất nước. Cử tri không cần những đại biểu chỉ ngồi nghe cả nhiệm kỳ, ngại “đụng chạm”, không dám nói lên chính kiến, e dè trong phản ánh tâm tư, nguyện vọng của cử tri.
Sẽ rất sớm, các vị đại biểu Quốc hội sẽ bước vào kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ khóa XV. Tin rằng, khi đeo trên ngực huy hiệu của đại biểu Quốc hội, dù ở bất cứ cương vị nào, người đại biểu sẽ nói lên tiếng nói của Nhân dân, đặt lợi ích của cử tri, Nhân dân lên trên hết; không vụ lợi, hoặc đứng “nhầm vai” để nói tiếng nói của bộ, ngành, lĩnh vực mình công tác. Những người uỷ quyền Nhân dân cũng sẽ nỗ lực, cống hiến không ngừng nghỉ để viết tiếp những thành quả của các khóa Quốc hội trước, và tạo nên những dấu ấn nhiệm kỳ, từ Hội trường Diên Hồng.
Và sự ủng hộ, tin tưởng của cử tri và Nhân dân đã gửi gắm qua từng lá phiếu chính là động lực, là nguồn động viên to lớn để Quốc hội, đại biểu Quốc hội nỗ lực hơn nữa, hoàn thành tốt trọng trách mà Nhân dân ủy thác./.
3. Ý nghĩa của bầu cử
Thứ nhất, bằng quyền bầu cử của mình, chính nhân dân đã lựa chọn, thành lập ra đơn vị uỷ quyền cho mình và ủy thác, chuyển giao quyền lực của mình cho họ. Với vai trò là người làm chủ đất nước, mỗi người dân đều có quyền và trách nhiệm trong việc xây dựng đất nước.
Việc thực hiện quyền và trách nhiệm đó được thể hiện thông qua việc bầu cử, mỗi người dẫn chọn ra người uỷ quyền cho mình trong từng lĩnh vực, từng công việc. Từ đó hình thành nên hệ thống đơn vị nhà nước. Sau khi chọn được người uỷ quyền của mình, người dân ủy thác cho người uỷ quyền mình quyền làm chủ đất nước. Người uỷ quyền nhận quyền lực của nhân dân và thay mặt nhân dân thực hiện quyền lực trong bộ máy nhà nước.
Thứ hai, qua quá trình bầu cử, công dân đã xác lập nên mối quan hệ giữa người dân và người được ủy quyền. Người dân có quyền yêu cầu những cư tri bảo vệ quyền lợi của mình. Những người nhận được ủy quyền từ người dân có có trách nhiệm tiếp xúc, nghiên cứu, lắng nghe những nhu cầu, bức xúc của người dân mà họ uỷ quyền và tìm cách để giải quyết những nhu cầu, những bức xúc đó.
Thứ ba, bầu cử giúp nhân dân tìm kiếm và lựa chọn một đường lối lãnh đạo sáng suốt, phù hợp với mong muốn của mình. Có thể nói rằng bầu cử chính là một cách thức trưng cầu dân ý đặc biệt về đường lối, chủ trương, khả năng lãnh đạo của từng cá nhân.
Thứ tư, thông qua bầu cử, nhân dân thực hiện quyền giám sát tối cao của mình đối với sự vận hành của quyền lực trong bộ máy nhà nước. Quyền lực nhà nước xuất phát từ nhân dân, nhân dân chuyển giao quyền lực cho nhà nước thông qua hoạt động bầu cử.