Công dân được quyền tố cáo khi phát hiện điều gì?

Công dân có các quyền cơ bản mà không gì có thể xâm phạm đến chúng. Đó chính là dân quyền – một trong những vấn đề được đông đảo quý bạn đọc quan tâm đến. Hiến pháp năm 2013 là cột mốc mới đánh dấu sự phát triển, tiến bộ của nền lập hiến Việt Nam về tư tưởng dân chủ, về tổ chức, kiểm soát quyền lực nhà nước, về bảo vệ các quyền con người, quyền công dân và về kĩ thuật lập hiến. Bài viết dưới đây sẽ gửi tới cho quý bạn đọc thông tin và trả lời câu hỏi về việc Công dân được quyền tố cáo khi phát hiện điều gì?

1. Khiếu nại là gì?

Khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân, đã được Hiến pháp ghi nhận và đảm bảo thực hiện.

Hiện nay, nước ta vẫn đang áp dụng các quy định tại Luật Khiếu nại năm 2011 đối với lĩnh vực khiếu nại. Đây là cơ sở pháp lý hết sức cần thiết giúp người dân thuận tiện trong việc thực hiện quyền khiếu nại của mình.

Đồng thời giúp cho đơn vị hành chính nhà nước và những người có trách nhiệm có thể tiến hành xử lý các vụ việc theo đúng trình tự, thủ tục, thẩm quyền mà pháp luật quy định.

Căn cứ, Điều 2 Luật Khiếu nại 2011 giải thích:

Khiếu nại là việc công dân, đơn vị, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo thủ tục do Luật này quy định đề nghị đơn vị, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của đơn vị hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong đơn vị hành chính nhà nước hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

2. Công dân được quyền tố cáo khi phát hiện điều gì?

Vì vậy, khiếu nại được xem là quyền cơ bản của công dân, cá nhân có quyền khiếu nại khi có căn cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật của đơn vị hành chính Nhà nước, của người có thẩm quyền trong đơn vị hành chính Nhà nước là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.

Trong đó:

• Quyết định hành chính là văn bản do đơn vị hành chính Nhà nước hoặc người có thẩm quyền trong đơn vị hành chính nhà nước ban hành để quyết định về một vấn đề cụ thể trong hoạt động quản lý hành chính nhà nước được áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể.
• Hành vi hành chính là hành vi của đơn vị hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong đơn vị hành chính nhà nước thực hiện hoặc không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo hướng dẫn của pháp luật.
• Quyết định kỷ luật là quyết định bằng văn bản của người đứng đầu đơn vị, tổ chức để áp dụng một trong các cách thức kỷ luật đối với cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý của mình theo hướng dẫn của pháp luật về cán bộ, công chức.

3. Quyền khiếu nại của công dân

Khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền, nghĩa vụ cơ bản của công dân được Hiến pháp cũng như nhiều văn bản pháp luật của Nhà nước ta ghi nhận. Tại Điều 74 của Hiến pháp năm 1992 có nêu: “Công dân có quyền khiếu nại, tố cáo với đơn vị nhà nước có thẩm quyền về những việc làm trái pháp luật của đơn vị Nhà nước, tổ chức kinh tế, tổ chức xã hội, đơn vị vũ trang hoặc bất cứ cá nhân nào. Nghiêm cấm việc trả thù người khiếu nại, tố cáo hoặc lợi dụng quyền khiếu nại, tố cáo để làm hại người khác”.

Vì vậy quyền khiếu nại, tố cáo là một trong những quyền cơ bản của công dân, thể hiện mối quan hệ giữa Nhà nước với công dân. Thông qua việc thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo, người dân có thể khiếu nại, tố cáo với đơn vị nhà nước có thẩm quyền, thông qua đó thực hiện quyền làm chủ trực tiếp của mình tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội. Để thể chế hoá quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khoá X năm 1998, Quốc hội đã thông qua Luật khiếu nại, tố cáo, ghi nhận quyền khiếu nại, tố cáo của công dân ngay tại Điều 1 của Luật là:

Công dân, đơn vị, tổ chức có quyền khiếu nại quyết định hành chính, hành vi hành chính của đơn vị hành chính nhà nước, của người có thẩm quyền trong đơn vị hành chính nhà nước khi có căn cứ cho rằng quyết định, hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Cán bộ, công chức có quyền khiếu nại quyết định kỷ luật của người có thẩm quyền khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền và lợi ích hợp pháp của mình.

Công dân có quyền tố cáo với đơn vị, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền về hành vi trái pháp luật của bất cứ đơn vị, tổ chức, cá nhân nào gây tổn hại hoặc đedoạ gây tổn hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của công dân, đơn vị, tổ chức”.
Để cụ thể hoá quyền khiếu nại, tố cáo của công dân, trong nội dung của Luật khiếu nại, tố cáo và các văn bản hướng dẫn thi hành đạo luật này như các Nghị định, thông tư đều có những quy định hướng dẫn người dân thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo cũng như xác định trách nhiệm của các đơn vị nhà nước trong việc kịp thời xem xét, giải quyết các khiếu nại, tố cáo của công dân trong thời hạn, thời hiệu mà pháp luật quy định.

Trên đây là nội dung Công dân được quyền tố cáo khi phát hiện điều gì? Cảm ơn quý bạn đọc đã quan tâm và theo dõi nội dung trình bày của chúng tôi. Mong rằng nội dung trình bày sẽ gửi tới cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích về nội dung này. Nếu có câu hỏi hay cần tư vấn, quý bạn đọc vui lòng liên hệ với công ty luật LVN Group để chúng tôi có thể trả lời và tư vấn cho quý bạn đọc một cách nhanh chóng và thuận tiện nhất.