Thành phần tham gia mở niêm phong vật chứng

Thủ tục mở niêm phong vật chứng là một thủ tục cần thiết đòi hỏi khi tiến hành phải có một số người tham gia nhất định. Vậy pháp luật quy định thế nào về Thành phần tham gia mở niêm phong vật chứng? Mời bạn đọc cùng cân nhắc nội dung trình bày dưới đây của Luật LVN Group để biết thêm thông tin !!

Thành phần tham gia mở niêm phong vật chứng

1. Mở niêm phong vật chứng là gì? 

Vật chứng là vật được dùng làm công cụ, phương tiện phạm tội; vật mang dấu vết tội phạm; vật là đối tượng của tội phạm, tiền hoặc vật khác có giá trị chứng minh tội phạm và người phạm tội hoặc có ý nghĩa trong việc giải quyết vụ án (Điều 89 BLTTHS 2015);

Theo khoản 1 Điều 3 Nghị định 127/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 quy định chi tiết việc niêm phong, mở niêm phong vật chứng thì niêm phong vật chứng là việc bảo đảm tính nguyên vẹn của vật chứng bằng cách:

• Đưa vật chứng vào trạng thái được bảo vệ an toàn, bao gồm gói, đóng hộp, đưa vào thùng, chai, lọ và các cách thức khác (gọi là đóng gói, đóng kín) và dán giấy niêm phong đè lên nhũng phần có thể mở để lấy, đổi vật chứng hoặc có thể tác động làm thay đổi tính nguyên vẹn của vật chứng;
• Đối với vật chứng có khối lượng, kích thước lớn hoặc không thể di chuyển được thì dán giấy niêm phong lên từng phần hoặc trên những bộ phận cần thiết của vật chứng;
• Đối với một số loại vật chứng có thể sử dụng khóa, kẹp dây chì, dây thép và các cách thức khác để bao bọc vật chứng sau đó dán giấy niêm phong.

Mở niêm phong vật chứng là gỡ giấy niêm phong và mở đóng gói hoặc đóng kín vật chứng đối với vật chứng được đóng gói hoặc đóng kín; gỡ giấy niêm phong đối với vật chứng không đóng gói hoặc không đóng kín hoặc không di chuyển được. Để mở niêm phong đồ vật, tài liệu bị tạm giữ thì cần thực hiện theo hướng dẫn của pháp luật và phải được lập thành biên bản mở niêm phong đồ vật, tài liệu bị tạm giữ.

Xem thêm nội dung trình bày: Mẫu biên bản mở niêm phong vật chứng [Cập nhật 2023]

2. Nguyên tắc mở niêm phong vật chứng

Theo Điều 4 Nghị định 127/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 quy định chi tiết việc niêm phong, mở niêm phong vật chứng thì quy định nguyên tắc niêm phong vật chứng cụ thể như sau:

• Chỉ thực hiện niêm phong, mở niêm phong vật chứng khi có yêu cầu phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án.
• Bảo đảm đúng trình tự, thủ tục, cách thức, thẩm quyền theo hướng dẫn của pháp luật và quy định của Nghị định này.
• Bảo đảm nhanh chóng, kịp thời; bảo đảm tôn trọng lợi ích của Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của đơn vị, tổ chức, cá nhân.
• Bảo đảm tính nguyên vẹn của vật chứng.

3. Thành phần tham gia mở niêm phong vật chứng

Theo quy định tại Điều 7, người tham gia niêm phong, mở niêm phong vật chứng, gồm:

– Người tham gia mở niêm phong vật chứng:

+ Người liên quan; uỷ quyền đơn vị, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vật chứng được niêm phong (nếu có);
+ Người bào chữa (nếu xét thấy cần thiết);
+ Đại diện chính quyền xã, phường, thị trấn nơi mở niêm phong vật chứng (trong trường hợp cần thiết);
+ Đại diện đơn vị quản lý vật chứng được niêm phong trong những trường hợp vật chứng được bảo quản tại các đơn vị chuyên môn.

4. Trách nhiệm của người tham gia niêm phong vật chứng

Theo Điều 10 Nghị định 127/2017/NĐ-CP ngày 16/11/2017 quy định chi tiết việc niêm phong, mở niêm phong vật chứng thì Trách nhiệm của người tham gia niêm phong vật chứng như sau 

1. Có mặt tham gia niêm phong vật chứng khi có yêu cầu của người tổ chức thực hiện niêm phong vật chứng.

2. Chứng kiến quá trình niêm phong vật chứng.

3. Ký, ghi rõ họ tên hoặc điểm chỉ vào giấy niêm phong vật chứng.

4. Tham gia kiểm tra niêm phong của vật chứng.

5. Ký, ghi rõ họ tên hoặc điểm chỉ vào biên bản niêm phong vật chứng.

5. Trình tự, thủ tục mở niêm phong vật chứng

Nguyên tắc; trình tự, thủ tục; nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm thực hiện niêm phong, mở niêm phong các loại vật chứng trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án được Chính phủ quy định chi tiết tại Nghị định số 127/2017/NĐ-CP, ngày 16/11/2017 về việc niêm phong, mở niêm phong vật chứng. Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 01/01/2018.

   Về trình tự, thủ tục mở niêm phong vật chứng:

   – Chuẩn bị mở niêm phong vật chứng

   + Người chủ trì tổ chức thực hiện mở niêm phong vật chứng mời, triệu tập người tham gia mở niêm phong vật chứng có mặt đúng thời gian, địa điểm được mời, triệu tập để mở niêm phong vật chứng.

   Trong trường hợp người liên quan; uỷ quyền đơn vị, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến việc mở niêm phong vật chứng bị mất năng lực hành vi theo hướng dẫn của pháp luật hoặc đã chết, thì người tổ chức thực hiện mở niêm phong vật chứng mời người thân thích hoặc người uỷ quyền hợp pháp của họ tham gia mở niêm phong vật chứng.

   Trường hợp người có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vật chứng được niêm phong là bị can, bị cáo đang bị giam giữ thì khi mở niêm phong, người tổ chức thực hiện mở niêm phong mời người thân thích hoặc người bào chữa của họ (nếu có) hoặc uỷ quyền chính quyền xã, phường, thị trấn nơi tổ chức mở niêm phong vật chứng chứng kiến.

   + Chuẩn bị những điều kiện cần thiết để mở niêm phong vật chứng: Tiến hành thủ tục xuất kho vật chứng (đối với những vật chứng được quản lý trong kho vật chứng) hoặc thông báo tới đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan đang lưu giữ, bảo quản vật chứng.

   – Thực hiện mở niêm phong vật chứng

   + Kiểm tra niêm phong của vật chứng trước khi mở niêm phong;

   + Gỡ giấy niêm phong và mở đóng gói hoặc đóng kín vật chứng đối với vật chứng được đóng gói hoặc đóng kín;

   + Gỡ giấy niêm phong đối với vật chứng không được đóng gói hoặc không được đóng kín;

   + Kiểm tra vật chứng sau khi mở niêm phong.

   – Kết thúc mở niêm phong

    Khi kết thúc mở niêm phong phải lập biên bản; biên bản phải mô tả đúng tình trạng niêm phong trước khi mở, thực trạng của vật chứng sau khi mở niêm phong và có trọn vẹn chữ ký, họ tên hoặc điểm chỉ (kèm chú thích họ tên của người điểm chỉ) của người tổ chức, người tham gia mở niêm phong vật chứng theo hướng dẫn của pháp luật và quy định của Nghị định này. Biên bản do người tổ chức thực hiện mở niêm phong vật chứng lập, đưa vào hồ sơ vụ án và giao 01 bản cho người, đơn vị, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vật chứng được niêm phong.

    Trường hợp kiểm tra niêm phong không còn nguyên vẹn, phải lập biên bản về tình trạng niêm phong của vật chứng, thực trạng của vật chứng để điều tra, làm rõ nguyên nhân và xử lý theo hướng dẫn của pháp luật có liên quan.

    Trường hợp người liên quan (nếu có); uỷ quyền đơn vị, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vật chứng được niêm phong, người bào chữa không ký vào biên bản mở niêm phong vật chứng, thì người tổ chức mở niêm phong vật chứng lập biên bản ghi rõ lý do với sự chứng kiến của uỷ quyền chính quyền xã, phường, thị trấn nơi mở niêm phong vật chứng.

    Trong những trường hợp: Người liên quan; uỷ quyền đơn vị, tổ chức có quyền lợi, nghĩa vụ, trách nhiệm liên quan đến vật chứng được niêm phong (hoặc người thân thích, uỷ quyền hợp pháp của họ), người bào chữa không có mặt hoặc không đến, không có lý do chính đáng theo yêu cầu của đơn vị, người tổ chức thực hiện mở niêm phong vật chứng; vật chứng không có chủ sở hữu hoặc chưa xác định được chủ sở hữu, người quản lý hợp pháp thì phải lập biên bản ghi rõ lý do và yêu cầu những người tham gia mở niêm phong ký vào biên bản.

    Trường hợp mở niêm phong phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án, sau đó phải niêm phong lại thì thành phần thực hiện niêm phong lại bao gồm: Những người tổ chức, người tham gia niêm phong; người, uỷ quyền đơn vị được giao quản lý vật chứng; người chứng kiến (là uỷ quyền chính quyền xã, phường, thị trấn, uỷ quyền Viện kiểm sát hoặc người bào chữa của bị can, bị cáo) nếu xét thấy cần thiết.

Trên đây là những kiến thức hữu ích mà Luật LVN Group đã tổng hợp và phân tích về Thành phần tham gia mở niêm phong vật chứng để đem đến cho quý bạn đọc. Mọi câu hỏi về nội dung tư vấn này hoặc vấn đề pháp lý khác, bạn vui lòng phản hồi dưới nội dung trình bày hoặc liên hệ trực tiếp tới tổng đài tư vấn của Luật LVN Group theo thông tin phía dưới để được hỗ trợ kịp thời !!