Luật hàng hải quốc tế điều chỉnh những đối tượng nào?

Sự hình thành và phát triển của luật hàng hải quốc tế gắn liền với lịch sử phát triển của ngành vận chuyển hàng hải thế giới. Luật hàng hải quốc tế luôn phát triển song hành cùng với sự phát triển của luật quốc tế. Vì vậy, những hiểu biết nhất định với luật hàng hải quốc tế là điều vô cùng cần thiết. Bài viết này của LVN Group sẽ đem đến cho quý bạn đọc những thông tin hữu ích liên quan tới đối tượng điều chỉnh của luật hàng hải quốc tế.

1. Khái quát chung về luật hàng hải quốc tế

Pháp luật Việt Nam quy định về chủ quyền và các quyền đối với các vùng biển cũng như công tác quản lý biển và hoạt động hàng hải được hình thành khá sớm và khá đồng bộ. Đôi khi có một số nhầm lẫn giữa luật hàng hải quốc tế với luật biển quốc tế do hai luật này đều liên quan chặt chẽ đến biển. Nói chung, luật biển quốc tế nghiên cứu chủ yếu các vấn đề pháp lý của các vùng biển liên quan đến chủ quyền, quyền về chủ quyền và các quyền khác của các quốc gia ven biển với các quốc gia khác trong cộng đồng quốc tế. Luật hàng hải quốc tế nghiên cứu chủ yếu đến các cơ sở pháp lý hoạt động của các phương tiện giao thông di chuyển tại các vùng biển của các quốc gia cũng như quốc tế. Hiện nay trong khoa học pháp lý quốc tế, có nhiều thuật ngữ khác nhau để thể hiện hai lĩnh vực pháp luật này:

• International law of the sea: luật biển quốc tế
• International martime law hoặc international shipping law: luật hàng hải quốc tế
• International maritime commercial law: luật thương mại hàng hải quốc tế; hay còn dùng thuật ngữ international merchant shipping law;
• International maritime transportation law: luật vận chuyển hàng hải quốc tế

Các thuật ngữ trên được sử dụng rộng rãi trong pháp luật của các nước có truyền thống pháp luật hàng hải phát triển trên thế giới như Anh, Hoa Kỳ, Thụy Điển, Na uy, Pháp, Nga, Nhật, Trung Quốc, Australia.

Nhìn chung luật hàng hải quốc tế nghiên cứu chủ yếu đến các quy định pháp luật quốc tế và quốc gia dành cho các phương tiện giao thông trên biển mà đặc biển có thể nói là tàu biển. Vì vậy, Luật hàng hải quốc tế điều chỉnh các quan hệ pháp luật quốc tế phát sinh từ hoạt động hàng hải quốc tế trong việc sử dụng tàu biển vào các mục đích kinh tế, thương mại, khoa học, văn hóa, thể thao, xã hội, công vụ nhà nước.

Điều này cũng đã khẳng định rõ trong điều 1, khoản 1 Luật Hàng hải Việt Nam được Quốc hội Việt Nam thông qua tại kỳ họp thứ 7 khóa XI ngày 14 tháng 6 năm 2005 và đã được Chủ tịch nước công bố ngày 27/6/2005 đã ghi nhận: “… hoạt động hàng hải bao gồm các quy định về tàu biển, thuyền bộ, cảng biển, luồng hàng hải, vận tải biển, an toàn hàng hải, an ninh hàng hải, phòng ngừa ô nhiễm môi trường và các hoạt động liên quan đến sử dụng tàu biển vào mục đích kinh tế, văn hóa, xã hội, thể thao, công vụ và khoa học.”

2. Đối tượng điều chỉnh của luật hàng hải quốc tế

Pháp luật hàng hải quốc tế điều chỉnh các quan hệ pháp luật rất phong phú phát sinh trong quá trình hoạt động vận chuyển hàng hải quốc tế mà chủ yếu là vận chuyển hành khách và hàng hóa bằng đường biển giữa các quốc gia từ cảng biển của nước này đến cảng biển của nước khác. Nhận thức này được thừa nhận chung trong pháp luật hàng hải của các nước trên thế giới.

Kế thừa và phát huy những thành quả của các thế hệ ông cha ta trước đây trong giao lưu hàng hải với các nước, tiếp thu những tiến bộ của các nước có hệ thống pháp luật hàng hải phát triển, quan điểm trên được thể hiện rất rõ trong luật hàng hải Việt Nam. Theo quy định của pháp luật hàng hải quốc tế được ghi nhận trong rất nhiều công ước quốc tế về hàng hải cũng như trong bộ luật hàng hải của Việt Nam thì hoạt động hàng hải là những hoạt động liên quan đến việc sử dụng tàu biển vào các mục đích kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học, thể thao, du lịch và công vụ nhà nước di chuyển trên biển và các vùng nước cận kề liên quan với biển.

Thực chất ở đây là việc nghiên cứu chủ yếu các vấn đề pháp lý liên quan đến tàu biển trong vận chuyển quốc tế. Nó bao gồm một số quan hệ cơ bản như:

• Quan hệ giữa chủ tàu, người thuê tàu, người khai thác tàu với chủ hàng, người gửi hàng, người nhận hàng;
• Quan hệ của tàu biển với cảng biển, người gửi tới các dịch vụ trong cảng biển;
• Các quan hệ nội bộ của các đối tượng trên;
• Giải quan các tranh chấp trong vận chuyển hàng hải

Bốn lĩnh vực trên có thể nói thuộc các quan hệ dân sự, song tàu biển và các phương tiện vận tải còn phải chịu sự chi phối bắt buộc về mặt hành chính (quản lý hành chính đối với tàu biển) như đăng ký, đăng kiểm, an toàn, an ninh hàng hải, các vấn đề liên quan đến phòng và chống ô nhiễm môi trường biển…. Đây cũng là một trong những đặc thù cần thiết trong đối tượng của luật hàng hải quốc tế.

Vì vậy, trong nội dung trình bày này, LVN Group đã gửi tới tới quý bạn đọc những thông tin cần thiết liên quan đến Luật hàng hải quốc tế điều chỉnh những đối tượng nào? Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào liên quan đến nội dung nội dung trình bày hoặc các vấn đề pháp lý khác, vui lòng liên hệ ngay với LVN Group để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời !!