Hàng thừa kế đương nhiên gồm những ai? [Chi tiết 2023]

Theo quy định của pháp luật hiện hành, cá nhân không chỉ có quyền định đoạt tài sản thuộc quyền sở hữu của mình khi họ còn sống mà còn thể hiện ý chí, nguyện vọng về việc chuyển giao tài sản của mình cho người khác sau khi chết thông qua việc lập di chúc để lại. Về mặt nguyên tắc, di sản thừa kế sẽ được chia theo di chúc trong trường hợp có di chúc hợp pháp. Tuy nhiên, pháp luật cũng quy định một số trường hợp đặc thù vẫn được hưởng di sản thừa kế cho dù người để lai tài sản lập di chúc không có phần của họ. Vậy, Hàng thừa kế đương nhiên gồm những ai? Thông qua nội dung trình bày dưới đây, LVN Group xin trả lời câu hỏi về vấn đề này :

1. Trường hợp đương nhiên hưởng thừa kế theo di chúc

Theo quy định tại Điều 624 Bộ luật Dân sự năm 2015, di chúc là văn bản thể hiện ý chí của cá nhân nhằm chuyển tài sản của mình cho người khác sau khi chết.

Tuy nhiên, theo Điều 644 Bộ luật Dân sự, con chưa thành niên, cha, mẹ, vợ, chồng, con thành niên mà không có khả năng lao động vẫn được hưởng phần di sản bằng 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật khi di sản được chia theo pháp luật nếu:

– Không được người lập di chúc cho hưởng di sản;

– Chỉ được cho hưởng phần di sản ít hơn 2/3 suất của một người thừa kế theo pháp luật nếu di sản được chia theo pháp luật.

Lưu ý: Người từ chối nhận di sản hoặc không có quyền hưởng di sản sẽ không được áp dụng quy định nêu trên (khoản 2 Điều 644 Bộ luật Dân sự).

2. Có được đương nhiên hưởng di sản thừa kế theo pháp luật?

Khi không có di chúc, di chúc không hợp pháp… thì di sản được chia theo pháp luật. Theo đó, những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự gồm.

– Hàng thừa kế thứ nhất: Vợ, chồng, cha mẹ đẻ, cha mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

– Hàng thừa kế thứ hai: Ông bà nội, ngoại; anh, chị, em, ruột của người chết, cháu ruột gọi người chết là ông bà nội, ngoại;

– Hàng thừa kế thứ ba: Cụ nội, ngoại; bác, chú, cậu, cô, dì ruột; cháu gọi người chết là bác, chú, cô, dì ruột; chắt gọi người chết là cụ nội, ngoại.

Trong đó, Điều 651 Bộ luật Dân sự nêu rõ, những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng, bị truất quyền hoặc từ chối nhận di sản.

Có thể thấy, Luật không có quy định nào về việc người đương nhiên được hưởng thừa kế nếu di sản được chia theo pháp luật.

Đồng thời, tại Điều 622 Bộ luật Dân sự, nếu không có người thừa kế theo di chúc, theo pháp luật hoặc có nhưng không được quyền hưởng di sản, từ chối nhận di sản thì sau khi thực hiện nghĩa vụ, tài sản còn lại không có người nhận thừa kế sẽ thuộc về Nhà nước.

Lưu ý: Theo khoản 2 điều 644 Bộ luật Dân sự năm 2015, quy định nêu trên sẽ không áp dụng đối với người từ chối nhận di sản tại điều 620 Bộ luật Dân sự năm 2015; hoặc họ là những người không có quyền hưởng di sản tại khoản 1 điều 621 Bộ luật Dân sự năm 2015, bao gồm:

– Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc về hành vi ngược đãi nghiêm trọng, hành hạ người để lại di sản, xâm phạm nghiêm trọng danh dự, nhân phẩm của người đó.

– Người vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ nuôi dưỡng người để lại di sản.

– Người bị kết án về hành vi cố ý xâm phạm tính mạng người thừa kế khác nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ phần di sản mà người thừa kế đó có quyền hưởng.

– Người có hành vi lừa dối, cưỡng ép hoặc ngăn cản người để lại di sản trong việc lập di chúc; giả mạo di chúc, sửa chữa di chúc, hủy di chúc, che giấu di chúc nhằm hưởng một phần hoặc toàn bộ di sản trái với ý chí của người để lại di sản.

3. Quy định của pháp luật về trường hợp đương nhiên hưởng di sản thừa kế

Di chúc hợp pháp đóng vai trò là cơ sở cho việc phân chia di sản thừa kế, tuy nhiên pháp luật cũng quy định những trường hợp người thừa kế không phụ thuộc vào nội dung di chúc tại Điều 644 Bộ luật dân sự năm 2015, cụ thể như sau: