Trái phiếu chiết khấu trả lãi là gì? [2023]

1. Trái phiếu chiết khấu là gì?

Trước hết, trái phiếu theo giải thích của Luật chứng khoán năm 2019, loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

Trái phiếu chiết khấu là trái phiếu được phát hành với giá thấp hơn mệnh giá của nó hoặc trái phiếu hiện đang được giao dịch với giá thấp hơn mệnh giá của nó trên thị trường thứ cấp. Trái phiếu chiết khấu tương tự như trái phiếu không phiếu giảm giá, cũng được bán với giá chiết khấu, nhưng điểm khác biệt là trái phiếu sau này không phải trả lãi.

Trái phiếu chiết khấu có thể được phân biệt với trái phiếu cao cấp theo đó. Trái phiếu được giao dịch trên mệnh giá (giá gốc) trên thị trường thứ cấp là trái phiếu cao cấp. Trái phiếu sẽ giao dịch ở mức phí bảo hiểm khi nó đưa ra lãi suất phiếu giảm giá (lãi suất) cao hơn lãi suất phổ biến hiện hành đang được gửi tới cho trái phiếu mới. Điều này là do các nhà đầu tư sẵn sàng trả nhiều hơn cho lợi tức cao hơn của trái phiếu.

2. Trái phiếu chiết khấu trả lãi là gì?

Lãi suất chiết khấu là lãi suất mà ngân hàng trung ương (ngân hàng Nhà nước) đánh vào các khoản tiền cho các ngân hàng thương mại vay để đáp ứng nhu cầu tiền mặt ngắn hạn hoặc bất thường của các ngân hàng này – Theo wikipedia.

Lãi suất chiết khấulà một thuật ngữ quen thuộc với những ai công tác trong ngân hàng, tài chính thì sẽ hiểu rất rõ về nó.

Căn cứ bạn có thể hiểu đó là mức lãi suất do ngân hàng nhà nước áp dụng khi cho vay. Tuy nhiên đối tượng cho vay không phải khách hàng mà là các ngân hàng thương mại tức là ngân hàng thương mại khi hoạt động sẽ có trường hợp cần vay tiền từ ngân hàng trung ương.

Đó là khi tỷ lệ tiền mặt dự trữ của ngân hàng không thể đảm bảo an toàn thì lúc đó ngân hàng thương mại sẽ xem xét vay tiền tránh xảy ra tình huống khách hàng rút tiền.

Lãi suất và giá trị trái phiếu chiết khấu có mối quan hệ nghịch đảo với nhau. Khi lãi suất tăng, giá trị trái phiếu sẽ giảm và ngược lại. Khi lãi suất thị trường tăng, đủ để đẩy giá trái phiếu xuống dưới mệnh giá ban đầu, bởi vậy nên gọi là trái phiếu chiết khấu. Khi trái phiếu được giảm giá hoặc chiết khấu thì lãi suất chiết khấu sẽ nhỏ hơn lợi tức của hiện tại. Tiền lãi trong trái phiếu chiết khấu chính là phần chênh lệch giữa mệnh giá trái phiếu với giá mua tại thời gian phát hành.

3. Tại sao trái phiếu lại bán với giá chiết khấu?

Lãi suất thị trường và giá trị trái phiếu có mối quan hệ nghịch đảo. Khi lãi suất tăng thì giá trị trái phiếu giảm và ngược lại. Khi lãi suất thị trường tăng, nhà đầu tư có thể tìm được các khoản đầu tư thay thế có tỷ suất hoàn vốn cao hơn. Công ty phát hành trái phiếu với lãi suất cố định không thể tăng lãi suất hiện tại lên bằng lãi suất trái phiếu mới được phát hành tại thời gian lãi suất thị trường tăng. Vì thế, các trái phiếu này khi đó sẽ kém cạnh tranh hơn. Giá trị trái phiếu trên thị trường giảm.

Lúc đó, cách duy nhất để tăng khả năng cạnh tranh và thu hút các nhà đầu tư mới là chiết khấu trái phiếu. Mức chiết khấu sẽ tùy thuộc vào lãi suất người phát hành trả thấp hơn lãi suất thị trường là bao nhiêu. Nó đặc biệt sâu khi lãi suất trái phiếu bằng không. Các nhà đầu tư sẽ dựa vào khoảng chênh lệch giữa giá mua và bán để kiếm lãi.

Hơn nữa, những doanh nghiệp đang cần huy động vốn gấp cũng có thể phát hành loại trái phiếu này.

4. Ưu nhược điểm của trái phiếu chiết khấu

Để hiểu rõ hơn về trái phiếu có chiết khấu và đưa ra quyết định có nên đầu tư được không, nhà đầu cần hiểu rõ về ưu – nhược điểm của loại trái phiếu này.

Ưu điểm

• Mức lãi ổn định cho đến ngày đáo hạn, đã được xác định trước khi mua.
• Mức lãi suất chiết khấu thường vào khoảng 20% và tối đa có thể lên đến 50%, tùy đơn vị phát hành. Đây là mức lãi cao so với cách thức đầu tư trái phiếu lãi suất truyền thống.
• Nhà đầu tư có thể chọn loại trái phiếu không lãi suất với thời gian đáo hạn ngắn hoặc dài. Với trái phiếu ngắn hạn có thời gian không quá 1 năm, linh hoạt để có thể xoay vòng vốn.

Hạn chế

• Tính rủi ro của trái phiếu không lãi suất khá cao. Mức chiết khấu càng sâu, chứng tỏ công ty phát hành đang có vấn đề về tài chính, có thể không thực hiện được các cam kết ban đầu và có nguy cơ bị vỡ nợ.
• Trái phiếu chiết khấu phản ánh khả năng vỡ nợ của đơn vị phát hành, cổ tức của doanh nghiệp giảm, điều này khiến nhiều nhà đầu tư chần chừ, lo lắng trước khi mua.
• Trái phiếu có kỳ hạn càng dài thì càng có nhiều nguy cơ vỡ nợ.