Trái phiếu được phát hành theo chiết khấu hay thặng dư?

1. Trái phiếu chiết khấu là gì?

Trước hết, trái phiếu theo giải thích của Luật chứng khoán năm 2019, loại chứng khoán xác nhận quyền và lợi ích hợp pháp của người sở hữu đối với một phần nợ của tổ chức phát hành.

Trái phiếu chiết khấu là trái phiếu được phát hành với giá thấp hơn mệnh giá của nó hoặc trái phiếu hiện đang được giao dịch với giá thấp hơn mệnh giá của nó trên thị trường thứ cấp. Trái phiếu chiết khấu tương tự như trái phiếu không phiếu giảm giá, cũng được bán với giá chiết khấu, nhưng điểm khác biệt là trái phiếu sau này không phải trả lãi.

Trái phiếu chiết khấu có thể được phân biệt với trái phiếu cao cấp theo đó. Trái phiếu được giao dịch trên mệnh giá (giá gốc) trên thị trường thứ cấp là trái phiếu cao cấp. Trái phiếu sẽ giao dịch ở mức phí bảo hiểm khi nó đưa ra lãi suất phiếu giảm giá (lãi suất) cao hơn lãi suất phổ biến hiện hành đang được gửi tới cho trái phiếu mới. Điều này là do các nhà đầu tư sẵn sàng trả nhiều hơn cho lợi tức cao hơn của trái phiếu.

Tại sao trái phiếu lại bán với giá chiết khấu?

Có một số lý do tại sao trái phiếu bán với giá chiết khấu so với mệnh giá của nó. Thứ nhất, lãi suất thị trường hiện tại cao hơn lãi suất mà tổ chức phát hành trả, vì vậy các nhà đầu tư trả ít hơn cho trái phiếu để thu được lãi suất thực tiễn cao hơn cho khoản đầu tư của họ. Thứ hai, các nhà đầu tư cho rằng công ty phát hành có nguy cơ không mua lại trái phiếu mà họ đã phát hành, và do đó sẵn sàng bán trái phiếu của họ với giá giảm để tránh rủi ro vỡ nợ. Và thứ ba, khi đơn vị xếp hạng tín nhiệm giảm xếp hạng tín nhiệm của tổ chức phát hành, điều này có thể kích hoạt khối lượng bán ra cao của các nhà đầu tư trên thị trường thứ cấp, làm giảm giá trái phiếu; đây là một vấn đề tương tự như nhận xét rủi ro mặc định trước đó.

Trái phiếu có thể bán với giá chiết khấu sâu theo mệnh giá của nó nếu lãi suất người phát hành trả thấp hơn nhiều so với lãi suất thị trường. Mức chiết khấu đặc biệt sâu khi công ty phát hành bán trái phiếu không lãi suất, nơi các nhà đầu tư phải dựa vào quy mô của khoản chiết khấu để kiếm được bất kỳ mức lãi suất hiệu quả nào (vì công ty phát hành không phải trả lãi suất). Trong những trường hợp này, nhà đầu tư có cơ hội nhận được lợi nhuận vốn đáng kể khi trái phiếu cuối cùng được mua lại. Bất kỳ trái phiếu chiết khấu nào sẽ dần dần tăng giá khi đến ngày mua lại, vì công ty phát hành luôn hoàn trả theo mệnh giá của trái phiếu; nghĩa là không có trái phiếu nào được hoàn trả với giá chiết khấu so với mệnh giá của nó.

2. Trái phiếu phát hành theo giá thặng dư

Nếu ???? Trái phiếu có mệnh giá $1000, lãi suất trái phiếu 10%, kỳ hạn 5 năm nhưng lãi suất thị trường hiện tại là 7 %

BẠN NÊN MUA TRÁI PHIẾU VỚI GIÁ TIỀN BAO NHIÊU?????

1. Hiện giá của mệnh giá trái phiếu phải được tính theo lãi suất thị trường 7% bởi vì nhà đầu tư hãy luôn luôn nghĩ đến việc nếu không mua trái phiếu này họ chỉ có thể đầu tư vào một danh mục khác có lãi suất hiện hành là 7%/năm và một khoản tiền $1000 vào 5 năm sau. Do đó, nếu nhà đầu tư đầu tư theo một danh mục có lãi suất 7% thì trong 5 năm tới họ sẽ nhận được $1000, vậy $1000 trong 5 năm tới có hiện giá là bao nhiêu?

1000 x .71290 = $712.90

2.  Tương tự như vậy, nhà đầu tư tính hiện giá của các khoản lãi họ sẽ nhận theo lãi suất thị trường hiện tại (7%)

Tiền lãi hàng năm = $1000 x 10% = $100

Hiện giá của các khoản tiền lãi của 5 năm tới: $100 x 4.10020 = 410.02

Nhà đầu tư nên mua với mức giá $712.90 + 410.02 = $1122.92 đây chính là GIÁ THẶNG DƯ.

Kế toán trái phiếu phát hành theo giá thặng dư

Vì lãi suất trái phiếu cao hơn lãi suất thị trường nên trái phiếu sẽ được bán với giá cao hơn mệnh giá. Giả định rằng trái phiếu được bán/phát hành với giá $1,122.92, bút toán ghi nhận việc phát hành trái phiếu như sau:

01/01/2009    Nợ TK Tiền                                                   1,122.92

Có TK Thặng dư của trái phiếu phải trả   122.92

Có TK Trái phiếu phải trả                           1,000

Phát hành trái phiếu theo giá thặng dư, mệnh giá $1,000

3. Trái phiếu được phát hành theo chiết khấu hay thặng dư?

Từ mục 1 và 2 có thể hiểu trái phiếu đều có thể phát hành theo chiết khấu hoặc thặng dư.

Xử lý thế nào với thặng dư phát hành cổ phiếu?

Thặng dư vốn từ phát hành cổ phiếu là khoản tiền còn dư ra khi doanh nghiệp phát hành thêm cổ phiếu vì mục đích tăng thêm vốn điều lệ phục vụ hoạt động mở rộng sản xuất kinh doanh, hoặc cụ thể đầu tư vào một dự án nào đó.

Về nguyên tắc, khoản thặng dư vốn này cũng nằm trong nguồn vốn và được hạch toán chung vào vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp trong bảng cân đối kế toán. Doanh nghiệp hoàn toàn có thể sử dụng nguồn vốn này trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mình theo đúng mục đích sử dụng vốn ghi trong phương án phát hành thêm cổ phiếu đã được phê duyệt.

Sau 12 tháng kể từ ngày hoàn thành việc phát hành, doanh nghiệp có thể sử dụng phần thặng dư để chia lại cho các cổ đông dưới dạng cổ phiếu thưởng (làm tăng vốn điều lệ và số lượng cổ phiếu lưu hành). Doanh nghiệp cũng có thể hoàn tiền lại cho cổ đông, hoặc chuyển sang sử dụng với mục đích khác với mục đích ban đầu nếu phương án phát hành là để phục vụ cho một dự án cụ thể nào đó và doanh nghiệp thực sự không cần đầu tư thêm vào dự án đó ngoài số vốn dự định sử dụng trong phương án phát hành.

Phần thặng dư vốn phát hành không được phép đưa vào quỹ phúc lợi của doanh nghiệp.

Ưu nhược điểm của trái phiếu chiết khấu

Để hiểu rõ hơn về trái phiếu có chiết khấu và đưa ra quyết định có nên đầu tư được không, nhà đầu cần hiểu rõ về ưu – nhược điểm của loại trái phiếu này.

Ưu điểm

• Mức lãi ổn định cho đến ngày đáo hạn, đã được xác định trước khi mua.
• Mức lãi suất chiết khấu thường vào khoảng 20% và tối đa có thể lên đến 50%, tùy đơn vị phát hành. Đây là mức lãi cao so với cách thức đầu tư trái phiếu lãi suất truyền thống.
• Nhà đầu tư có thể chọn loại trái phiếu không lãi suất với thời gian đáo hạn ngắn hoặc dài. Với trái phiếu ngắn hạn có thời gian không quá 1 năm, linh hoạt để có thể xoay vòng vốn.

Hạn chế

• Tính rủi ro của trái phiếu không lãi suất khá cao. Mức chiết khấu càng sâu, chứng tỏ công ty phát hành đang có vấn đề về tài chính, có thể không thực hiện được các cam kết ban đầu và có nguy cơ bị vỡ nợ.
• Trái phiếu chiết khấu phản ánh khả năng vỡ nợ của đơn vị phát hành, cổ tức của doanh nghiệp giảm, điều này khiến nhiều nhà đầu tư chần chừ, lo lắng trước khi mua.
• Trái phiếu có kỳ hạn càng dài thì càng có nhiều nguy cơ vỡ nợ.