Quy định pháp luật về lập quy hoạch – Luật LVN Group

Quy hoạch xây dựng là một trong những nội dung vô cùng cần thiết trong việc xây dựng phát triển đất nước, nó đóng vai trò nòng cốt, là cơ sở để phát triển. Để có một quy hoạch xây dựng hoàn chỉnh, hợp lý, mang lại giá trị thiết thực thì cần tiến hành qua nhiều giai đoạn trong đó có hoạt động lập, phê duyệt quy hoạch xây dựng. Bài viết dưới đây Luật LVN Group sẽ gửi tới các thông tin về hoạt động lập và phê duyệt quy hoạch xây dựng.

1. Khái quát về quy hoạch xây dựng?

Khái niệm về quy hoạch xây dựng được giải thích tại Khoản 30, Điều 3, Luật Xây dựng, theo đó: “Quy hoạch xây dựng là việc tổ chức không gian của đô thị, nông thôn và khu chức năng; tổ chức hệ thống công trình hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội; tạo lập môi trường thích hợp cho người dân sống tại các vùng lãnh thổ, bảo đảm kết hợp hài hòa giữa lợi ích quốc gia với lợi ích cộng đồng­, đáp ứng mục tiêu phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.”

Quy hoạch xây dựng được chia thành 03 loại, bao gồm quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn và quy hoạch xây dựng khu chức năng.  Về mặt cách thức, quy hoạch xây dựng được thể hiện thông qua đồ án quy hoạch xây dựng gồm sơ đồ, bản vẽ, mô hình và thuyết minh.

Quy hoạch xây dựng có vai trò cực kỳ cần thiết, bằng việc tổ chức, sắp xếp không gian lãnh thổ, quy hoạch xây dựng là cơ sở để khai thác và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên hợp lý, đất đai, nhân lực, các điều kiện kinh tế, xã hội để phát huy tối đa sự phát triển. Bên cạnh đó, quy hoạch xây dựng còn nhằm thu hút đầu tư, làm nền tảng cho phát triển bền vững. Đồng thời, quy hoạch xây dựng giúp cho ổn định đời sống dân cư, tạo lập môi trường sống vững chắc cho họ, từ đó, huy động sức người để bảo vệ các di tích, môi trường, cảnh quan và duy trì bản sắc dân tộc.

Nghiên cứu rõ hơn quy định tại Điều 13 Luật Xây dựng (nội dung trọng tâm trong phần này), tại các Khoản 1, Khoản 2, Khoản 3, nêu rõ:

“1. Quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện, quy hoạch xây dựng khu chức năng là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành.

2. Quy hoạch đô thị là quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, bao gồm các loại quy hoạch được quy định tại Luật Quy hoạch đô thị.

Việc tổ chức lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch đô thị theo hướng dẫn của pháp luật về quy hoạch đô thị.

3. Quy hoạch nông thôn là quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, bao gồm các loại quy hoạch được quy định tại khoản 2 Điều 29 của Luật này.”

Các quy định trên chỉ xác định phạm vi và tính chất của các loại quy hoạch xây dựng, trong đó:

Thứ nhất, đối với quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện, quy hoạch xây dựng khu chức năng.

– Khái niệm về quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện và quy hoạch xây dựng khu chức năng lần lượt được giải thích tại các Khoản 31, 32 Điều 3 Luật Xây dựng. Nội dung mà chuyên gia muốn phân tích ở đây là tính chất của hai loại quy hoạch này, đó là “quy hoạch mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành”.

Thực tế, quy hoạch mang tính chất kỹ thuật, chuyên ngành không phải là cụm thuật ngữ xa lạ, nó đã được quy định cụ thể trong Luật Quy hoạch năm 2017 nhưng không thật sự quá rõ ràng, cụ thể: Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành là quy hoạch cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh. Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành bao gồm các quy hoạch được quy định tại Phụ lục 2 của Luật này. (Khoản 9, Điều 3).

Tuy nhiên, Luật quy hoạch dẫn chiếu và xác định quy hoạch xây dựng đều được xem là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành, nhưng tại Khoản 1, Điều 13 Luật Xây dựng chỉ xác định quy hoạch xây dựng vùng liên huyện, quy hoạch xây dựng vùng huyện và quy hoạch xây dựng khu chức năng, vậy quy hoạch đôi thị và quy hoạch nông thôn có mang đặc điểm này được không? Điều này phải được thể hiện rõ hơn trong quy định của pháp luật.

Thứ hai, đối với quy hoạch đô thị.

Quy hoạch đô thị được điều chỉnh bởi pháp luật xây dựng, pháp luật về quy hoạch nói chung và quy hoạch đô thị nói riêng, tính chất phức tạp ở đô thị với mật độ dân số cao, nơi tập trung các hoạt động kinh tế phi nông nghiệp,… khiến cho hoạt động quy hoạch ở đây cực kỳ khó khăn và phát sinh nhiều vấn đề pháp lý, từ đó đòi hỏi hệ thống luật điều chỉnh cũng cần đa dạng và cụ thể.

Quy hoạch đô thị là một trong 5 loại quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quốc gia, được xem là bộ phần cần thiết để tạo nên quy hoạch tổng thể quốc gia hoàn thiện và chỉnh chu. Quy hoạch đô thị bao gồm: Quy hoạch chung được lập cho thành phố trực thuộc trung ương

2. Lập quy hoạch xây dựng

Lập quy hoạch xây dựng chính là hoạt động đầu tiên để hình thành một bản quy hoạch xây dựng, với quy hoạch xây dựng nào cũng phải trải qua giai đoạn này. Theo quy định tại Khoản 21 Điều 3 Luật Xây dựng năm 2014 thì lập quy hoạch xây dựng là một thành phần trong chuỗi các công việc thuộc hoạt động xây dựng.

Tại Điều 13 Luật Xây dựng quy định về căn cứ để lập quy hoạch xây dựng bao gồm:

Căn cứ lập quy hoạch xây dựng bao gồm:

, thành phố thuộc tỉnh, thị xã, thị trấn và đô thị mới; Quy hoạch phân khu được lập cho các khu vực trong thành phố, thị xã và đô thị mới; Quy hoạch chi tiết được lập cho khu vực theo yêu cầu phát triển, quản lý đô thị hoặc nhu cầu đầu tư xây dựng.

Thứ ba, đối với quy hoạch nông thôn.

Gắn liền với quy hoạch đô thị thì không thể thiếu quy hoạch nông thôn, đây cũng là một trong 5 loại quy hoạch thuộc hệ thống quy hoạch quy hoạch quốc gia. Quy hoạch nông thôn không mang tính phức tạp nhiều như quy hoạch đô thị nhưng cũng có giá trị tác động lớn trong việc bảo tồn và duy trì cảnh quan thiên nhiên, di tích và thực hiện nông thôn mới. Quy hoạch nông thôn bao gồm: Quy hoạch chung xây dựng được lập cho toàn bộ ranh giới hành chính của xã; Quy hoạch chi tiết xây dựng được lập cho điểm dân cư nông thôn.

– Chiến lược phát triển kinh tế – xã hội, quốc phòng, an ninh; chiến lược phát triển ngành, lĩnh vực trong cùng giai đoạn phát triển;

– Quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh;

– Quy hoạch thời kỳ trước;

– Quy chuẩn kỹ thuật về quy hoạch xây dựng và quy chuẩn khác có liên quan;

– Bản đồ, tài liệu, số liệu về hiện trạng kinh tế – xã hội, điều kiện tự nhiên của địa phương, bản đồ được sử dụng ở đây là bản đồ địa hình của nơi lập quy hoạch tại thời gian tổ chức lập quy hoạch xây dựng.

Để bắt đầu tiến hành lập quy hoạch xây dựng thì cần tiến hành các hoạt động:

Thứ nhất là hoạt động lấy ý kiến về quy hoạch xây dựng. Chủ thể thực hiện lấy ý kiến đó chính là đơn vị, chủ đầu tư tổ chức lập quy hoạch xây dựng, và có sự tham gia của Ủy ban nhân dân các cấp theo cơ chế phối hợp. Chủ thể được lấy ý kiến về quy hoạch xây dựng đó chính là đơn vị, tổ chức, cá nhân và cộng đồng dân cư, các chủ thể này là chủ thể có liên quan về nhiệm vụ và đồ án quy hoạch xây dựng. Các ý kiến nhận được từ các đơn vị, tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân sự phải được tổng hợp lại và giải trình bằng văn bản. Những đóng góp được phân tích, giải trình, và chính là cơ sở để hoàn chỉnh cảnh phương án quy hoạch.

Hình thức lấy ý kiến sẽ được áp dụng khác nhau đối từng chủ thể được lấy ý kiến, như việc lấy ý kiến bằng văn bản trả lời đề nghị góp ý, góp ý trực tiếp, cách thức phát phiếu điều tra, phỏng vấn, …. Thời gian lấy ý kiến đó chính là  ít nhất là 20 ngày đối với đơn vị, 40 ngày đối với tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư, đây là thời gian cần thiết để các chủ thể được lấy ý kiến có thể nghiên cứu về quy hoạch xây dựng, từ đó đưa ra đóng góp phù hợp.

Thứ hai, việc lựa chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch xây dựng. Tổ chức tư vấn lập quy hoạch xây dựng là tổ chức có nghiệp vụ tư vấn xây dựng, tổ chức này sẽ tham gia giúp đơn vị tổ chức lập quy hoạch có thể xây dựng ra quy hoạch xây dựng phù hợp. Cơ quan tổ chức lập quy hoạch xây dựng căn cứ vào tình hình thực tiễn để quyết định cách thức  lựa chọn tổ chức tư vấn tham gia lập quy hoạch xây dựng, Nhà nước khuyến khích lựa chọn cách thức thi tuyển. Khi chọn tổ chức tư vấn lập quy hoạch xây dựng cần chú ý đến năng lực của tổ chức tư vấn, cả về năng lực trình độ, kinh nghiệm, tài chính,…

Tại Điều 20 Luật Xây dựng năm 2014, sửa đổi bổ sung năm 2020 quy định về trình tự lập, phê duyệt quy hoạch xây dựng gồm các bước:

–  Lập, phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch xây dựng;

– Điều tra, khảo sát thực địa; thu thập bản đồ, tài liệu, số liệu về điều kiện tự nhiên, hiện trạng kinh tế – xã hội, quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh có liên quan để lập đồ án quy hoạch xây dựng;

–  Lập đồ án quy hoạch xây dựng;

– Thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch xây dựng.

Vì vậy, ở giai đoạn lập quy hoạch xây dựng sẽ thực hiện ba bước đầu trong trình tự trên.

Một điểm cần chú ý trong việc lập quy hoạch xây dựng đó chính là chủ thể lập quy hoạch xây dựng. Chủ thể lập quy hoạch xây dựng hiện nay được chia ra theo từng loại quy hoạch xây dựng. Đối với quy hoạch vùng thì chủ thể lập quy hoạch chia thành ba nhóm: Bộ Xây dựng, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh và đơn vị tổ chức; Bộ quản lý công trình xây dựng chuyên ngành; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thẩm quyền của các chủ thể này xác định đối với từng quy hoạch cụ thể.

Với quy hoạch xây dựng khu chức năng đặc thù, thì chủ thể có thẩm quyền bao gồm: Bộ Xây dựng; Ủy ban nhân dân cấp tỉnh; Ủy ban nhân dân cấp huyện có thẩm quyền đối với từng dự án theo hướng dẫn. Với quy hoạch xây dựng nông thôn thì Ủy ban nhân dân xã sẽ chủ trì xây dựng.

Trên đây là nội dung trình bày về  Quy định pháp luật về lập quy hoạch – Luật LVN Group. Công ty Luật LVN Group tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp trên Toàn quốc với hệ thống văn phòng tại các thành phố lớn và đội ngũ cộng tác viên trên tất cả các tỉnh thành: Hà Nội, TP. HCM, Bình Dương, TP. Cần Thơ, TP. Đà Nẵng và Đồng Nai… Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.