Em hiểu mỗi thành ngữ, tục ngữ dưới đây thế nào? Trai mà chi, gái mà chi 2023

Thành ngữ là gì?

Thành ngữ có đặc điểm là tính hình tượng, được xây dựng dựa trên những hình ảnh cụ thể. Chúng có tính khái quát và hàm súc cao, được xây dựng từ các sự vật và sự việc. Tuy nhiên nghĩa của chúng không dựa vào những từ cấu tạo nên chúng. Thành ngữ thường mang một ý nghĩa rộng hơn, khái quát hơn và thể hiện được sắc thái biểu cảm

Dựa vào số lượng thành tố trong thành ngữ có thể thấy đặc điểm của thành ngữ như sau:

– Thành ngữ có kết cấu ba tiếng. Đây là kiểu thành ngữ có hình thức là tổ hợp ba tiếng một, nhưng về mặt kết cấu, đó chỉ là sự kết hợp của một từ đơn và một từ ghép. Ví dụ như: Ác như hùm, bụng bảo dạ, chết nhăn răng,…

– Thành ngữ có kết cấu từ hai từ ghép hoặc bốn từ đơn theo kiểu nối tiếp hoặc xen kẽ. Đây là kiểu thành ngữ phổ biến nhất của thành ngữ tiếng việt. Trong đó, có thể chia ra thành 2 loại thành ngữ là: Kiểu thành ngữ có láy ghép và thành ngữ tổ hợp của hai từ ghép. Ví dụ: Ăn bớt ăn xén, chết mê chết mệt hoặc Nhắm mắt xuôi tay, bày mưu tính kế, ăn bờ ngủ bụi,…

– Thành ngữ có kết cấu năm hoặc sáu tiếng: Trẻ không tha già không thương, treo đầu dê bán thịt chó,…

Ngoài ra, còn tồn tại một số kiểu kết cấu thành ngữ có bảy, tám, mười tiếng. Đó có thể là hai hay ba mệnh đề liên hợp tạo thành một thành ngữ dài cố định, ví dụ như: vén tay áo xô đốt nhà táng giày,…

Ngoài ra cấu tạo thành ngữ còn dựa vào kết cấu ngữ pháp: Câu có kết cấu chủ ngữ – vị ngữ + trạng ngữ (hoặc tân ngữ): Nước đổ đầu vịt, chuột sa chĩnh gạo,…

Tục ngữ là gì?

Tục ngữ là những câu nói dân gian ngắn gọn, thường có vần và nhịp điệu, hình ảnh. Nó thể hiện kinh nghiệm của cha ông ta đúc kết về mọi mặt (tự nhiên, lao động sản xuất, xã hội). Được nhân dân vận dụng vào đời sống, từ suy nghĩ, lời ăn tiếng nói. Đây là một thể loại văn học dân gian.

Tục ngữ là sự đúc kết kinh nghiệm, tri thức của nhân dân dưới hình thức những câu nói ngắn gọn, súc tích, có nhịp điệu, dễ nhớ, dễ truyền.

Tục ngữ có thể được hình thành từ nhiều nguồn khác nhau như:

– Từ cuộc sống thực tiễn, trong đời sống sản xuất và đấu tranh của nhân dân, do nhân dân trực tiếp sáng tác.

– Được tách ra từ tác phẩm văn học dân gian hoặc ngược lại.

– Được rút ra tác phẩm văn học bằng con đường dân gian hóa những lời hay ý đẹp.

– Từ sự vay mượn nước ngoài.

Ví dụ về thành ngữ, tục ngữ

Ví dụ về thành ngữ

– “Dĩ hoà vi quý” là thành ngữ chỉ những người luôn lấy trọng tâm là sự hoà hợp, từ đó cho thấy cách đối nhân xử thế của con người đó trong xã hội.

– “Đừng xem mặt mà bắt hình dong” dùng để phê phán những người không có kiến thức nhưng lại luôn cho mình là người có hiểu biết, bó mình trong một không gian nhỏ hẹp mà không chịu bước ra thế giới bên ngoài để khám phá và trải nghiệm những điều mới.

Ngoài ra còn có một số thành ngữ khác như: “Sức khoẻ là vàng”, ” Tránh vỏ dưa gặp vỏ dừa”,…

Ví dụ về tục ngữ

– Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa.

– Ăn trông nồi, ngồi trông hướng.

– Ăn quả nhớ kẻ trồng cây.

– Thắng làm vua, thua làm giặc.

– Ăn cây táo, rào cây xung.

Câu thành ngữ Trai mà chi, gái mà chi có ý là gì?

– Câu nói “Trai mà chi, gái mà chi sinh con có nghĩa có nghì là hơn” là một câu thành ngữ phổ biến trong tiếng Việt. Nó thường được sử dụng để chỉ ra rằng khi sinh con thì cả trai và gái đều quan trọng và mỗi người đều có giá trị riêng.

– Việc đánh giá giá trị của một người dựa trên việc con là trai hay con gái là một quan điểm khá hạn chế và không công bằng. Con trai hay con gái không quan trọng, miễn là đứa con ấy biết ăn ở có hiếu, có nghĩa với cha mẹ thì dù là trai hay gái cũng đáng yêu thương và trân trọng. Mỗi người đều có giá trị và ý nghĩa của riêng mình, bất kể họ là con trai hay con gái.

– Đã là con thì con nào cũng quý, miễn là sống có tình, có hiếu với cha mẹ.  Tình trạng trọng nam khinh nữ thời xưa khiến cho một số bé gái luôn phải chịu vô vàn những thiệt thòi, đồng thời các cặp vợ chồng chỉ chăm chăm việc sinh được con trai cũng khiến cho mất cân bằng dân số, dân số tăng nhanh.

Những câu cao dao, thành ngữ, tục ngữ liên quan

– Ruộng sâu trâu nái/ Trai gái đều hay

Ý nghĩa: Câu này ý chỉ việc sinh con gái đầu lòng là phước phần và cũng là niềm tự hào của các bậc cha mẹ. Con gái có thể đỡ đần cha mẹ những việc nhỏ trong nhà, sống tình cảm, nhẹ nhàng. Hơn nữa, con gái cũng là người gần gũi cha mẹ nhất khi họ về già.

– Ai đi trẩy hội Ca dao,
Làm ơn gặp khách thập phương hỏi giùm,
Con trai đó, con gái này,
Trong dân gian xưa, bình đẳng hay không?

Ý nghĩa: Những câu này có nghĩa là hỏi về tình trạng bình đẳng giới tính trong văn hóa dân gian Việt Nam. Người nói đang muốn biết liệu người đàn ông và người phụ nữ có được đối xử tương đương trong xã hội truyền thống của Việt Nam hay không.

– Làm ruộng có trâu, làm dâu có chồng.

Ý nghĩa: Câu này có ý mượn hình ảnh con trâu và làm ruộng để nói về việc khi làm việc gì cũng có vai trò và phúc phận riêng.

– Đi mô cho thiếp đi cùng,
Đói no thiếp chịu lạnh lùng thiếp cam

– Lấy chồng thì phải theo chồng,

Chồng đi hang rắn hang rồng cũng theo

Ý nghĩa: Hai câu này nói về sự nhẫn nại, cam chịu, yêu thương của người phụ nữ dành cho chồng của mình. Dù có khó khăn, gian khổ nhưng họ vẫn tình nguyện đồng hành cùng chồng mình.

– Đàn bà cạn lòng như đĩa, đàn ông bạc nghĩa như vôi.​

Ý nghĩa: Câu nói châm biếm về lòng dạ người đàn ông và đàn bà, đàn bà thì dai như đĩa, còn đàn ông thì bạc bẽo như vôi.

– Đàn ông như giỏ, đàn bà như hòm.​

Ý nghĩa: Nếu bạn có kiếm được rất nhiều tôm, cua cá để đựng vào trong “giỏ” đi nữa nhưng nếu không có cái “hòm” để giữ thì những thứ đấy cũng đi hết.

– Đàn ông chớ kể Phan Trần
Đàn bà chớ kể Thúy Vân Thúy Kiều

Ý nghĩa: Câu này có ý cấm đoán phận nữ nhi trong xã hội xưa không được đọc những câu chuyện tình lãng mạn để rồi mơ tưởng hão huyền. Còn đối với đàn ông không được đọc những câu chuyện tình ủy mị để rồi nhu nhược, ảnh hưởng tới chí nam nhi.

Trên đây là một số chia sẻ của Công ty Luật LVN Group về: Em hiểu mỗi thành ngữ, tục ngữ dưới đây thế nào? Trai mà chi, gái mà chi. Khách hàng theo dõi nội dung bài viết, có vướng mắc khác vui lòng liên hệ chúng tôi để được hỗ trợ nhanh chóng, tận tình.