Tác phẩm Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga là tác phẩm ấn tượng của nhà thơ Nguyễn Đình Chiểu. Soạn bài Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga ngắn gọn nhất dưới đây sẽ giúp các em học sinh có thêm tài liệu để ôn tập. Cùng tìm hiểu nhé.
1. Kết cấu được sử dụng trong đoạn trích?
Sử dụng kết cấu truyền thống: trình tự thời gian, kết cấu người tốt gặp gian nan, bị hại nhưng được giúp đỡ, cứu giúp, cuối cùng được đền đáp (anh hùng cứu mỹ nhân). Đây là công trình kiến trúc thể hiện được ước vọng của người dân về một nơi an cư lạc nghiệp.
2. Phẩm chất của Lục Vân Tiên:
– Mẫu người lý tưởng, phẩm chất anh hùng, dũng cảm, tôn trọng chính nghĩa, thượng võ nhưng luôn: thấy người gặp nạn thì giúp ngay, một mình chống lại bọn cướp hung ác.
– Hình tượng Lục Vân Tiên trong đoạn trích là một chàng trai hào hiệp, tài giỏi nhưng không chịu nổi cảnh “bất bình”.
– Hành động đó thể hiện bản lĩnh anh hùng, tài năng và tấm lòng cao cả của Vân Tiên
– Hình tượng Lục Vân Tiên trong đoạn trích là một chàng trai hào hiệp, tài giỏi nhưng không chịu nổi cảnh “bất bình”:
– Vân Tiên ghé lại bên đàng,
Bẻ cây làm gậy nhằm làng xông vô…
– Vân Tiên tả đột hữu xông
Khác nào Triệu Tử phá vòng Đương DangHành động đó thể hiện bản lĩnh anh hùng, tài năng và tấm lòng cao cả của Vân Tiên. Hình tượng Vân Tiên trong trận được miêu tả theo lối văn cổ, tức là so sánh với hình mẫu lý tưởng Triệu Tử Long (Triệu Vân) một mình khám phá vòng vay mượn của Tào Tháo trong Trận Đồ Đằng Đương Dang (Đương Dương) nổi tiếng.
– Thái độ của Vân Tiên đối với Kiều Nguyệt Nga sau khi bắt cướp cũng thể hiện rõ bản chất của một con người hào hiệp, trọng nghĩa, khinh tài, nhân hậu, đôn hậu. Tuy mang màu sắc của lễ giáo phong kiến (Chờ ngồi đó ngộp thở/ Nàng là gái, tôi là trai) nhưng bài thơ vẫn thể hiện được sự trang nghiêm đáng quý của ông.
3. Vẻ đẹp tâm hồn Kiều Nguyệt Nga:
– Con gái Khuê Các, điệu đà, nũng nịu, có học thức: xưng hô “bất hiếu – quân tử”, ăn nói ngọng nghịu, thùy mị; Thái độ kính trọng, biết ơn.
– Lòng biết ơn: Nhận sự giúp đỡ của Vân Tiên, mong được chàng đền đáp.
– Người con hiếu thảo: vâng lời cha và làm lễ mặc dù cha không muốn.
Đoạn trích cũng cho thấy: Kiều Nguyệt Nga là một cô gái có học thức, nết na, nền nếp. Trước ân nhân của mình, cô tâm sự rất chân thành:
Trước xe quân tử tạm ngồi
Xin cho tiện thiếp lay rồi sẽ thưa
Không những thế, cô còn rất kiệm lời, tìm mọi cách để trả ơn anh, và có thâm ý rằng:
Lấy chi cho phỉ tấm lòng cũng ngươi
Đó là vẻ đẹp của một tâm hồn trong sáng, đồng thời cũng là vẻ đẹp của lí trí con người trong tác phẩm Truyện Lục Vân Tiên.
Qua những lời giẫi bày của nàng bày tỏ với Lục Vân Tiên, có thể thấy nàng là một cô gái thùy mị, thùy mị, có học thức, có học thức, “quý tử”, “tiện nhân”; Cách nói văn thơ, nhẹ nhàng, chừng mực, cách trình bày vấn đề rõ ràng, ngắn gọn vừa đáp ứng đầy đủ những lời hỏi han chu đáo của Lục Vân Tiên, vừa thể hiện sự chân thành. Nàng là người mang ơn cứu mạng, Vân Tiên đã cứu nàng cả đời vô tội. Cô nguyện dùng thân xác để báo đáp anh. Cô ấy là một người có sự tôn trọng và biết ơn.
4. Nhân vật trong đoạn trích được miêu tả như thế nào?
Nhân vật trong đoạn trích được miêu tả chủ yếu qua hành động, ngôn ngữ, cử chỉ. Một phần vì Nguyễn Đình Chiểu là nhà thơ mù, cảm nhận mọi thứ xung quanh phần lớn là nói hay hơn.
Truyện Lục Vân Tiên gần với truyện dân gian (truyền thuyết, cổ tích, truyện Nôm bình dân…), kể theo trình tự thời gian, nhân vật tốt xấu nhất quán.
5. Ngôn ngữ tác giả đã sử dụng trong đoạn trích:
Ngôn ngữ của tác giả trong đoạn trích: lối nói mộc mạc, bình dị, gần gũi với đời thường, đậm màu sắc Nam Bộ.
6. Luyện tập (trang 116 sgk Ngữ Văn 9 Tập 1): Hãy phân biệt sắc thái riêng …
Sắc thái riêng của từng lời thoại của nhân vật trong đoạn trích:
– Vân Tiên: mạnh mẽ, nghiêm khắc, hùng hồn (với Phong Lai), dịu dàng với Nguyệt Nga.
– Phong Lai: hung dữ, mãn tính, gian ác và vô học.
– Nguyệt Nga: e ấp , đoan trang.
7. Vài nét về tác giả, tác phẩm:
7.1. Tác giả Nguyễn Đình Chiểu:
Nguyễn Đình Chiểu (1882 – 1888) sinh tại làng Tân Khánh, tổng Bình Dương, phủ Tân Bình, tỉnh Gia Định (nay thuộc Thành phố Hồ Chí Minh) trong một gia đình phong kiến dưới xuôi.
Năm 1843, Nguyễn Đình Chiểu thi đỗ tú tài. Năm 1846, ông vào Huế dự thi hương (1849) thì nghe tin mẹ mất. Anh bỏ thi về chịu tang mẹ, trên đường đi bị anh nhéo cả hai mắt. Khi đó, thực dân Pháp bắt đầu nổ súng vào nước ta.
Khi trời đã tối, Nguyễn Đình Chiểu ở lại quê nhà mở trường dạy học và bốc thuốc. Tình hình trong nước ngày càng trở nên tồi tệ. Ông phải chạy về Cần Giuộc rồi Ba Tri (tỉnh Bến Tre ngày nay) thì bị tai nạn. Trong những năm trốn giặc, Nguyễn Đình Chiểu vẫn mở trường dạy học, tham gia các hoạt động chống Pháp trong vùng, dùng thơ văn để tuyên truyền, cổ vũ, động viên nhân dân. Với những sáng tác của mình, Nguyễn Đình Chiểu đã gây được tiếng vang lớn khiến thực dân Pháp nhiều lần ra sức mua chuộc mà không được.
Nguyễn Đình Chiểu là người mở đầu cho thời kì văn học nửa cuối thế kỉ XIX, là nhà thơ tiêu biểu nhất cho nền văn học yêu nước chống Pháp. Tên tuổi của ông tượng trưng cho tinh thần yêu nước Việt Nam nửa sau thế kỷ XIX, đặc biệt là tinh thần yêu nước của nhân dân Nam Bộ, và thơ văn của ông là “những trang bất hủ của cuộc đấu tranh oanh liệt”. Nhân dân ta đã đánh giặc Tây từ thuở mới đặt chân đến nước ta” (Phạm Văn Đồng, Nguyễn Đình Chiểu, những ngôi sao sáng trong văn nghệ nước nhà. Bài viết nhân kỷ niệm 95 năm ngày mất Nguyễn Đình Chiểu, 1983 ).
7.2. Tác phẩm Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga:
Tác phẩm chính: Lục Vân Tiên; Dương Tử, Hà Mậu; nghĩa sĩ Cần Giuộc; Văn tế Trương Định; Mười bài thơ của Phan Tòng; Các squishy squishy…
Lục Vân Tiên là tác phẩm tiêu biểu trong sáng tác của Nguyễn Đình Chiểu trước ngày quân Pháp xâm lược Nam Bộ. Tác phẩm mang nhiều yếu tố tự truyện và là một câu chuyện đầy chất thơ với nội dung giáo huấn đạo đức và luân lý mạnh mẽ. Truyện có hai luồng nhân vật xấu – tốt rất rõ ràng và được sáng tác để kể hơn là để xem. Ưu nhược điểm của Lục Vân Tiên phần lớn phụ thuộc vào phương thức sáng tác. Dù cách kể không trau chuốt, tính cách nhân vật không thật đậm nét, mối liên hệ nội tại chưa hoàn toàn chặt chẽ nhưng Lục Vân Tiên vẫn được người dân Nam Bộ đặc biệt mê hoặc. Điểm hấp dẫn của Lục Vân Tiên là tác giả đã xây dựng nhân vật sinh động với tính cách đặc trưng của con người Nam Bộ, mang trong mình khí phách, ước mơ, giọng điệu và cảm xúc. tình cảm của người đọc được phác thảo ở đây.
a. Hoàn cảnh sáng tác:
– Truyện Lục Vân Tiên là truyện ngắn bằng thơ của Nguyễn Đình Chiểu, sáng tác vào đầu những năm 50 của thế kỉ 19, truyện có 2082 câu lục bát.
– Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga nằm ở phần đầu của truyện. Trên đường về thăm cha mẹ trước khi lên kinh thành, gặp một toán cướp đang hoành hành, Lục Vân Tiên một mình lao vào đánh tan bọn cướp, cứu được Kiều Nguyệt Nga và nàng hầu Kim Liên.
b. Bố cục đoạn trích:
– Phần 1: Lục Vân Tiên đánh cướp
– Phần 2: Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga
c. Giá trị nội dung:
Đoạn trích Lục Vân Tiên cứu Kiều Nguyệt Nga đã khắc họa những phẩm chất tốt đẹp của hai nhân vật trung tâm: Lục Vân Tiên tài giỏi, dũng cảm, trọng nghĩa khinh tài còn Kiều Nguyệt Nga hiền lành, nhân hậu. Qua đó thể hiện khát vọng tu đạo, giúp đời của tác giả Nguyễn Đình Chiểu
d. Giá trị nghệ thuật:
Đoạn trích thành công với thể thơ lục bát dân tộc, lối kể chuyện, miêu tả hết sức bình dị, mộc mạc, đậm chất Nam Bộ
– Xây dựng nhân vật theo 3 phương diện: hành động, cử chỉ, lời nói.
– Ngôn ngữ: mộc mạc, bình dị, gần gũi với lời nói thông thường và mang đậm màu sắc Nam Bộ.
– Giọng điệu: thay đổi linh hoạt, phù hợp với cốt truyện và tính cách nhân vật.
e.Ý nghĩa nhan đề:
– Bài ca về tình yêu thương giữa con người với con người trong xã hội: tình vợ chồng, cha con, mẹ con, tình bạn bè, tình yêu sẵn sàng cưu mang, chăm sóc cho những người gặp ác mộng.
– Nêu cao tinh thần đoàn kết, sẵn sàng ứng cứu.
– Thể hiện khát vọng của nhân dân đối với công lý và những điều tốt đẹp trong cuộc sống: cái thiện chiến thắng cái ác, chính nghĩa chiến thắng cái ác.