Thế nào là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình? 2023

Văn học trung đại được nghe biết qua nhiều văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật nổi bật. Trong số đó, văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình là một đặc sắc thường thấy trong nhiều tác phẩm. Vậy Thế nào là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình? Khách hàng quan tâm có vướng mắc vui lòng theo dõi nội dung bài viết để có thêm thông tin hữu ích.

Bút pháp tả cảnh ngụ tình là gì?

Tả cảnh ngụ tình là bút pháp thông qua việc miêu tả cảnh vật (thiên nhiên, cuộc sống xung quanh) để khắc họa tâm trạng, cảm xúc và suy nghĩ của nhân vật trữ tình.

Cùng với bút pháp chấm phá, bút pháp ước lệ tượng trưng, bút pháp đòn bẩy, lấy tĩnh tả động, lấy động tả tĩnh…đây là một trong những bút pháp đặc trưng, mang đậm dấu ấn của văn học trung đại. Cũng có thể nói, bút pháp tả cảnh ngụ tình là một yếu tố quan trọng tạo nên sự thành công cho tác phẩm truyện Kiều của Nguyễn Du.

Ví dụ về nghệ thuật tả cảnh ngụ tình

Nghệ thuật tả cảnh ngụ tình qua tám câu thơ cuối đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích (trích Truyện Kiều của Nguyễn Du)

Buồn trông cửa bể chiều hôm

Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa

Buồn trông ngọn nước mới sa

Hoa trôi man mác biết là về đâu

Buồn trông nội cỏ rầu rầu

Chân mây mặt đất một màu xanh xanh

Buồn trông gió cuốn mặt duyềnh

Ầm ầm tiếng sóng kêu quanh ghế ngồi

Phân tích biện pháp tả cảnh ngụ tình trong 8 câu thơ cuối của Kiều ở lầu Ngưng Bích

Tả cảnh: Những con thuyền với cánh buồm no căng gió tấp nập qua lại ở cửa biển, dưới chân lầu Ngưng Bích, nơi Kiều bị giam lỏng. Cửa biển thuyền qua, thuyền lại như mắc cửi, những cánh buồm được giương lên cao, gió thổi căng phồng đưa con thuyền lướt trên mặt biền, trong chốc lát đã đi ra xa, cánh buồm chỉ còn thấp thoáng, lúc ẩn, lúc hiện.

Tả tình: Nỗi buồn thương, nỗi nhớ nhà và khao khát được trở về nhà của Kiều. Giờ nàng đã bán thân để cứu cha và em, cũng đã rơi vào tay của những kẻ buôn người, không biết đến bao giờ nàng mới có cơ hội để trở về nhà gặp lại cha mẹ, gặp lại các em, gặp lại cả Kim Trọng – mối tình đầu khắc cốt ghi tâm của mình. Càng nhìn cánh buồm thấp thoáng phía xa cuối tận chân trời, Kiều càng mong mỏi ngày trở về.Hai câu tiếp:

Tả cảnh: Hình ảnh của dòng nước đổ từ trên cao xuống dưới thấp hay đúng hơn là thác nước tuyệt đẹp như bay từ trên cao sà xuống mặt đất. Theo dòng nước ấy là những cánh hoa trôi từ phía thượng nguồn đổ về.

Tả tình: Kiều xót thương cho số phận của mình. Nàng nghĩ mình cũng giống như những cánh hoa kia, đẹp đấy, ngát hương và tài năng đấy nhưng dòng nước dữ dội kia – chính là dòng đời, không biết sẽ mang theo nàng về nơi nào. Bởi lẽ, cuộc đời của nàng bây giờ không còn được quyết định bởi nàng nữa, nó phụ thuộc vào những kẻ buôn người, là Tú Bà, là Mã GIám Sinh.Hai câu tiếp

Tả cảnh: Cánh đồng cỏ ngút ngàn trải dài đến tận cuối con đường nhưng không còn là đồng cỏ tràn đầy sức sống như trong tiết thanh minh “cỏ non xanh tận chân trời” nữa, mà thay vào đó là một đồng cỏ đang ở độ úa tàn khi tiết trời đang chuyển dần từ thu sang đông.

Tả tình: Nỗi buồn rầu, đau khổ của Kiều khi biết mình bị lừa bán vào tay những kẻ buôn người. Nỗi sầu ấy thấm vào cảnh vật khiến chúng cũng trở nên tàn tạ, héo úa.Hai câu cuối:

Tả cảnh: Những con gió lớn làm cuộn dòng nước tạo thành những con sóng liên tiếp nhau tấp vào bờ khiến Kiều cảm giác như những con sóng dữ dội ấy đang vỗ mạnh vào ghế, nơi nàng đang ngồi nhìn ngắm cảnh vật xung quanh.

Tả tình: Sự lo lắng cho thân phận của mình trước những sóng gió của cuộc đời đang chuẩn bị ập đến với nàng mà không một lời dự báo trước. Nàng thấp thỏm không yên khi nghĩ đến tương lai, những ngày tháng sau này nàng không biết sẽ có điều gì đón đợi mình ở đó. Chỉ mong được bình yên.

Tác dụng của nghệ thuật tả cảnh ngụ tình

Thẩm mỹ tả cảnh ngụ tình là một văn pháp quen thuộc. Nhưng mỗi nhà thơ đều phải sở hữu cách sử dụng riêng độc đáo để phục vụ cho mục đích sáng tác của thi nhân. Khung cảnh vừa là một phần làm phông nền cho diễn biến tình tiết để làm nổi bật nhân vật mà đó còn là một một nhân vật trữ tình mà tác giả gửi gắm thông điệp. Khung cảnh thiên nhiên luôn phảng phất ẩn chứa nỗi niềm của thi nhân.

Muốn hiểu sâu tác phẩm thì người đọc cần nhìn nhận chiêm nghiệm mỗi khung cảnh để nhận ra dụng ý của nhà thơ. Mỗi khung cảnh không chỉ tái hiện được thế giới trong tác phẩm mà còn là một góc nhìn cách nghĩ của thi nhân. Và đây còn là một một nét đẹp thẩm mỹ và nghệ thuật của văn học trung đại, trở thành một thủ pháp đặc trưng làm ra những kiệt tác sống mãi với thời gian.

Bất kỳ thủ pháp thẩm mỹ và nghệ thuật nào nói chung và văn pháp thẩm mỹ và nghệ thuật tả cảnh ngụ tình nói riêng đều thể hiện được tài năng và nỗi lòng của nhà thơ. Nó cho thấy sự liên kết trong mỗi cụ thể chi tiết được bàn tay người nghệ sĩ tạo dựng đầu công phu. Vì vậy khi đọc những tác phẩm ta đừng bỏ qua những yếu tố nhỏ như khung cảnh thiên nhiên, khung cảnh sinh hoạt vì nó cũng là một ý niệm của thi nhân chờ tất cả chúng ta lý giải.

Trên đây là một số chia sẻ của Công ty Luật LVN Group về Thế nào là nghệ thuật tả cảnh ngụ tình? Khách hàng theo dõi nội dung bài viết, có vướng mắc khác vui lòng phản hồi trực tiếp để chúng tôi hỗ trợ được nhanh chóng, tận tình.