Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai năm 2023

Một trong những tranh chấp phổ biến nhưng lại có tính chất phức tạp hiện nay có thể kể đến tranh chấp đất đai, tranh chấp đất đai có thể đến từ nhiều lý do như tranh chấp đất thừa kế, chung ranh giới đất, lấn chiếm đất,… Để giải quyết tranh chấp đất trước khi ra tòa án phải thực hiện thủ tục hòa giải tại đơn vị có thẩm quyền trước. Vậy thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai năm 2023 thế nào? Để trả lời vấn đề trên mời quý bạn đọc cùng LVN Group cân nhắc bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.

Văn bản quy định

• Luật đất đai 2013 

Tranh chấp đất đai có bắt buộc phải hòa giải không?

Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Vì vậy, hòa giải trong trường hợp này là tự nguyện.

Còn theo hướng dẫn tại khoản 2 cùng điều 202 Luật đất đai năm 2013: “Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải” Vậy nên đây là thủ tục hòa giải bắt buộc.

• Kết quả hòa giải tại UBND cấp xã sẽ xảy ra một trong hai trường hợp sau:

Trường hợp 1: Hòa giải thành (tranh chấp kết thúc)

Trường hợp 2: Hòa giải không thành. Khi hòa giải không thành thì được giải quyết như sau:

• Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 cùng tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết (khởi kiện tại Toà án).
• Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật Đất đai 2013 thì đương sự chỉ được lựa chọn một trong hai cách thức giải quyết tranh chấp đất đai sau đây: Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại Ủy ban nhân dân cấp có thẩm quyền theo hướng dẫn tại khoản 3 Điều 203 Luật Đất đai; hoặc Khởi kiện tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền theo hướng dẫn của pháp luật về tố tụng dân sự.

Vì vậy, hòa giải tranh chấp đất đai tại UBND xã nơi có đất tranh chấp là thủ tục bắt buộc.

Nguyên tắc hòa giải trong tranh chấp đất đai là gì?

– Nhà nước khuyến khích các bên tranh chấp đất đai tự hòa giải hoặc giải quyết tranh chấp đất đai thông qua hòa giải ở cơ sở. Hòa giải ở cơ sở là việc hòa giải viên thực hiện việc hướng dẫn, giúp đỡ các bên tranh chấp đạt được thỏa thuận, tự nguyện giải quyết với nhau những vi phạm pháp luật nhằm mục đích để giữ gìn sự đoàn kết cùng tranh chấp nhỏ trong nội bộ nhân dân, từ đó đã củng cố phát huy những tình cảm cùng đạo lý truyền thống tốt đẹp trong gia đình cùng cộng đồng dân cư, phòng ngừa, hạn chế vi phạm pháp luật, bảo đảm trật tự an toàn xã hội trong cộng đồng dân cư. Hoạt động hòa giải được thông qua các hòa giải viên ở các tổ hòa giải.

– Tranh chấp đất đai mà các bên tranh chấp không hòa giải được thì gửi đơn đến Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp để hòa giải.

– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm tổ chức việc hòa giải tranh chấp đất đai tại địa phương mình; trong quá trình tổ chức thực hiện phải phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cấp xã cùng các tổ chức thành viên của Mặt trận, các tổ chức xã hội khác. Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

– Việc hòa giải phải được lập thành biên bản có chữ ký của các bên cùng có xác nhận hòa giải thành hoặc hòa giải không thành của Ủy ban nhân dân cấp xã. Biên bản hòa giải được gửi đến các bên tranh chấp, lưu tại Ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất tranh chấp.

– Đối với trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới, người sử dụng đất thì Ủy ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải đến Phòng Tài nguyên cùng Môi trường đối với trường hợp tranh chấp đất đai giữa hộ gia đình, cá nhân, cộng đồng dân cư với nhau; gửi đến Sở Tài nguyên cùng Môi trường đối với các trường hợp khác.

– Phòng Tài nguyên cùng Môi trường, Sở Tài nguyên cùng Môi trường trình Ủy ban nhân dân cùng cấp quyết định công nhận việc thay đổi ranh giới thửa đất cùng cấp mới Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở cùng tài sản khác gắn liền với đất.

Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai năm 2023

– Khi nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai, Uỷ ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện các công việc sau:

• Uỷ ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện việc thẩm tra, xác minh tìm hiểu nguyên nhân phát sinh tranh chấp, thu thập giấy tờ, tài liệu có liên quan do các bên cung cấp về nguồn gốc đất, quá trình sử dụng đất cùng hiện trạng sử dụng đất.
• Uỷ ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện việc thành lập Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai để thực hiện hòa giải.
• Uỷ ban nhân dân cấp xã có trách nhiệm thực hiện tổ chức cuộc họp hòa giải có sự tham gia của các bên tranh chấp, thành viên Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai cùng người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan.

Cần lưu ý rằng việc hòa giải chỉ được tiến hành khi các bên tranh chấp đều có mặt. Trong trường hợp một trong các bên tranh chấp vắng mặt đến lần thứ hai thì được coi là việc hòa giải không thành.

– Kết quả hòa giải tranh chấp đất đai phải được lập thành biên bản, gồm có các nội dung cụ thể sau đây:

• Thời gian cùng địa điểm tiến hành hòa giải; thành phần tham dự hòa giải.
• Tóm tắt nội dung tranh chấp thể hiện rõ về nguồn gốc, thời gian sử dụng đất đang tranh chấp, nguyên nhân phát sinh tranh chấp (theo kết quả xác minh, tìm hiểu.
• Ý kiến của Hội đồng hòa giải tranh chấp đất đai.
• Những nội dung đã được các bên tranh chấp thỏa thuận, không thỏa thuận.

Đối với biên bản hòa giải phải có chữ ký của Chủ tịch Hội đồng, các bên tranh chấp có mặt tại buổi hòa giải, các thành viên tham gia hòa giải cùng phải đóng dấu của Uỷ ban nhân dân cấp xã; đồng thời phải được gửi ngay cho các bên tranh chấp cùng lưu tại Uỷ ban nhân dân cấp xã theo đúng quy định.

– Sau thời hạn mười ngày kể từ ngày lập biên bản hòa giải thành mà các bên tranh chấp có ý kiến bằng văn bản về nội dung khác với nội dung đã thống nhất trong biên bản hòa giải thành thì Chủ tịch Uỷ ban nhân dân cấp xã tổ chức lại cuộc họp Hội đồng hòa giải để xem xét giải quyết đối với ý kiến bổ sung cùng phải lập biên bản hòa giải thành hoặc không thành.

– Trong trường hợp hòa giải thành mà có thay đổi hiện trạng về ranh giới sử dụng đất, chủ sử dụng đất thì Uỷ ban nhân dân cấp xã gửi biên bản hòa giải thành đến đơn vị có thẩm quyền để giải quyết theo hướng dẫn tại Khoản 5 Điều 202 Luật Đất đai năm 2013.

Cần lưu ý đối với trường hợp hòa giải không thành hoặc sau khi hòa giải thành mà có ít nhất một trong các bên thay đổi ý kiến về kết quả hòa giải thì Uỷ ban nhân dân cấp xã phải thực hiện việc lập biên bản hòa giải không thành cùng hướng dẫn các bên tranh chấp gửi đơn đến đơn vị có thẩm quyền giải quyết tranh chấp tiếp theo.

– Bộ Tài chính quy định cụ thể việc hỗ trợ kinh phí cho hòa giải tranh chấp đất đai.

Việc giải quyết tranh chấp góp phần đảm bảo pháp luật đất đai được tuân thủ, phát huy vai trò trong đời sống xã hội. Ý nghĩa của việc hòa giải trong tranh chấp đất đai giúp góp phần gìn giữ quan hệ tình cảm giữa các bên tranh chấp, hạn chế việc đi lại cũng như các thủ tục tố tụng cùng tiền bạc của các bên đương sự.

Hòa giải tranh chấp đất đai trong bao nhiêu lâu?

Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai tại Ủy ban nhân cấp xã được thực hiện trong thời hạn không quá 45 ngày, kể từ ngày nhận được đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp đất đai.

Trường hợp đã được hòa giải tại UBND cấp xã nhưng không thành, đối chiếu với quy định tại Điều 203 Luật Đất đai, trường hợp này giải quyết như sau:

• Tranh chấp đất đai mà đương sự có Giấy chứng nhận hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này cùng tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do Tòa án nhân dân giải quyết;
• Tranh chấp đất đai mà đương sự không có Giấy chứng nhận hoặc không có một trong các loại giấy tờ quy định tại Điều 100 của Luật này thì đương sự chỉ được lựa chọn 01 trong 02 cách thức giải quyết tranh chấp sau:
• Nộp đơn yêu cầu giải quyết tranh chấp tại UBND cấp quận, huyện, nếu không đồng ý với quyết định giải quyết thì có quyền khiếu nại đến Chủ tịch UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương hoặc khởi kiện tại Tòa án theo hướng dẫn về tố tụng hành chính;
• Khởi kiện tại Tòa án có thẩm quyền theo hướng dẫn về tố tụng dân sự.

Khoản 3, khoản 4 Điều 61 Nghị định 43/2014/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung tại Nghị định 01/2017/NĐ-CP quy định:

• Thời gian xem xét hồ sơ: Không quá 03 ngày công tác, nếu hồ sơ chưa trọn vẹn, chưa hợp lệ, đơn vị tiếp nhận hồ sơ phải thông báo cùng hướng dẫn người nộp hồ sơ bổ sung, hoàn chỉnh hồ sơ;
• Thời gian giải quyết đối với các xã miền núi, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội khó khăn, vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn thì tăng thêm 10 ngày so với thời hạn thông thường;
• Giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp quận, huyện là không quá 45 ngày;
• Giải quyết tranh chấp đất đai thuộc thẩm quyền của Chủ tịch UBND cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương là không quá 60 ngày.

Thời gian này được tính kể từ ngày nhận được hồ sơ hợp lệ; không tính thời gian các ngày nghỉ, ngày lễ; không tính thời gian tiếp nhận hồ sơ tại xã, thời gian thực hiện nghĩa vụ tài chính của người sử dụng đất; không tính thời gian xem xét xử lý đối với trường hợp sử dụng đất có vi phạm pháp luật, thời gian trưng cầu giám định.

Theo quy định tại khoản 3 Điều 155 Bộ luật Dân sự 2015, tranh chấp về quyền sử dụng đất theo hướng dẫn của Luật Đất đai không áp dụng thời hiệu khởi kiện.

Theo đó, khi tranh chấp đất đai mà các đương sự khởi kiện tại Tòa án theo thủ tục dân sự sẽ không áp dụng thời hiệu khởi kiện. Các đương sự có thể khởi kiện bất cứ lúc nào.

Còn về thời hiệu khởi kiện vụ án hành chính khi không đồng ý với quyết định giải quyết của Chủ tịch UBND cấp quận, huyện là 01 năm kể từ ngày nhận được hoặc biết được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu (khoản 3 Điều 116 Luật Tố tụng hành chính).

Vì vậy, khi hòa giải không thành bạn cùng 34 hộ dân (tùy thuộc cùngo trường hợp có Giấy chứng nhận được không) có thể lựa chọn giải quyết tại Tòa án hoặc UBND cấp quận, huyện, chú ý thời hiệu thực hiện.

Mời các bạn xem thêm bài viết

• Xe máy chỉ có một gương chiếu hậu có bị phạt không?
• Thay đổi kết cấu xe máy phạt bao nhiêu tiền?
• Giới hạn kích thước hàng hóa xe máy được phép chở tại Việt Nam theo QĐ 2022

Liên hệ ngay

Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề “Thủ tục hòa giải tranh chấp đất đai năm 2023”. Nếu quý khách hàng đang có bất kỳ băn khoăn hay câu hỏi đến dịch vụ tư vấn hỗ trợ pháp lý như Thành lập công ty Tp Hồ Chí Minh cần được trả lời, các LVN Group, chuyên gia chuyên môn sẽ tư vấn, giúp đỡ tận tình, hãy gọi cho chúng tôi qua số hotline 1900.0191 để được tư vấn nhanh chóng, hiệu quả.

• FB: www.facebook.com/lvngroup
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@lvngroup
• Youtube: https://www.youtube.com/Lvngroupx

Giải đáp có liên quan