Người chưa thành niên là người chưa đủ 18 tuổi và không có năng lực hành vi dân sự trọn vẹn. Bởi vì chưa đủ tuổi nên trách nhiệm dân sự của người chưa thành niên cũng bị hạn chế hơn so với người đã thành niên. Vậy trách nhiệm dân sự của người chưa thành niên được quy định thế nào? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu thông qua nội dung trình bày dưới đây!
1. Giao dịch dân sự của người chưa thành niên
Người chưa đủ 06 tuổi
Theo khoản 2 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi do người uỷ quyền theo pháp luật của người đó xác lập, thực hiện.
Người uỷ quyền theo pháp luật của người chưa thành niên được quy định tại khoản 1 Điều 136 Bộ luật Dân sự 2015 là cha, mẹ của người đó. Do đó, người dưới 06 tuổi muốn xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải thông qua cha, mẹ.
Mặt khác, điểm a khoản 2 Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015 quy định giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó sẽ không bị vô hiệu. Giao dịch dân sự nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của một cá nhân có thể được hiểu là những giao dịch như mua lương thực, nhu yếu phẩm hàng ngày.
Từ đủ 06 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi
Khoản 3 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người từ đủ sáu tuổi đến chưa đủ mười lăm tuổi khi xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải được người uỷ quyền theo pháp luật đồng ý, trừ giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
Vì vậy, người từ đủ 06 tuổi đến chưa đủ 15 tuổi muốn xác lập, thực hiện giao dịch dân sự phải có sự đồng ý của cha, mẹ nhưng loại trừ các giao dịch dân sự phục vụ nhu cầu sinh hoạt hàng ngày phù hợp với lứa tuổi.
Từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi
Khoản 4 Điều 21 Bộ luật Dân sự 2015 quy định người từ đủ mười lăm tuổi đến chưa đủ mười tám tuổi tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự, trừ giao dịch dân sự liên quan đến bất động sản, động sản phải đăng ký và giao dịch dân sự khác theo hướng dẫn của luật phải được người uỷ quyền theo pháp luật đồng ý.
Do đó, người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi đã có thể tự mình xác lập, thực hiện giao dịch dân sự. Tuy nhiên, đối với các giao dịch mang tính chất phức tạp, có giá trị lớn như: bất động sản, động sản phải đăng ký… thì phải được sự đồng ý của người uỷ quyền theo pháp luật là cha, mẹ thì mới có hiệu lực pháp luật.
Giao dịch dân sự của người chưa thành niên có hiệu lực không?
Theo Điều 125 Bộ luật Dân sự 2015, theo yêu cầu của người uỷ quyền hợp pháp thì Tòa án sẽ tuyên bố giao dịch vô hiệu đối với giao dịch dân sự do người chưa thành niên xác lập, thực hiện nếu theo hướng dẫn của pháp chuyên giao dịch này phải do người uỷ quyền xác lập, thực hiện hoặc đồng ý, trừ các trường hợp sau đây:
Giao dịch dân sự của người chưa đủ sáu tuổi, người mất năng lực hành vi dân sự nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu hàng ngày của người đó;
Giao dịch dân sự chỉ làm phát sinh quyền hoặc chỉ miễn trừ nghĩa vụ cho người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi, người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự với người đã xác lập, thực hiện giao dịch với họ;
Giao dịch dân sự được người xác lập giao dịch thừa nhận hiệu lực sau khi đã thành niên hoặc sau khi khôi phục năng lực hành vi dân sự.
2. Trách nhiệm bồi thường tổn hại do người chưa thành niên gây ra
Trách nhiệm của cha mẹ trong trường hợp người chưa thành niên dưới 15 tuổi
Theo quy định tại khoản 2 Điều 586 BLDS 2015 chủ thể chưa đủ 15 tuổi gây tổn hại mà còn cha, mẹ thì cha, mẹ phải bồi thường toàn bộ tổn hại; nếu tài sản của cha, mẹ không đủ để bồi thường mà con chưa thành niên gây tổn hại có tài sản riêng thì lấy tài sản đó để bồi thường phần còn thiếu.
Đối với người chưa đủ 15 tuổi gây tổn hại trong trường học thì cần căn cứ vào yếu tố lỗi để xác định trách nhiệm bồi thường tổn hại thuộc về nhà trường hay cha, mẹ, người giám hộ của người chưa đủ 15 tuổi; về nguyên tắc nếu nhà trường có lỗi thì nhà trường có trách nhiệm bồi thường, nếu nhà trường không có lỗi thì cha, mẹ, người giám hộ của người chưa đủ 15 tuổi bồi thường.
Trách nhiệm của cha mẹ trong trường hợp trẻ chưa thành niên từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi
Theo quy định tại khoản 2 Điều 586 BLDS 2015, nguyên tắc bồi thường đối với chủ thể từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây tổn hại phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu không đủ tài sản để bồi thường thì cha, mẹ phải bồi thường phần còn thiếu bằng tài sản của mình.
Với quy định trên, có thể luận giải pháp luật Việt Nam lấy mốc độ tuổi để đoán định năng lực chịu trách nhiệm. Trong trường hợp này, trẻ chưa thành niên được xem là có năng lực chịu trách nhiệm trọn vẹn và là chủ thể chịu trách nhiệm bồi thường tổn hại do hành vi của mình gây ra.
Trách nhiệm của người giám hộ
Người chưa thành niên, người mất năng lực hành vi dân sự, người có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi gây tổn hại mà có người giám hộ thì người giám hộ đó được dùng tài sản của người được giám hộ để bồi thường; nếu người được giám hộ không có tài sản hoặc không đủ tài sản để bồi thường thì người giám hộ phải bồi thường bằng tài sản của mình; nếu người giám hộ chứng minh được mình không có lỗi trong việc giám hộ thì không phải lấy tài sản của mình để bồi thường.
Trên đây là các thông tin vềQuy định về trách nhiệm dân sự của người chưa thành niên mà LVN Group gửi tới tới quý bạn đọc Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào cần hỗ trợ về vấn đề trên vui lòng liên hệ với Công ty Luật LVN Group của chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn cam kết sẽ đưa ra nhưng hỗ trợ tư vấn về pháp lý nhanh chóng và có hiệu quả nhất. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc.