Cách tính thừa kế không có di chúc như thế nào?

Chào LVN Group, chồng tôi đột ngột qua đời do bị nhồi máu cơ tim 1 tuần trước, hiện giờ các thủ tục ma chay đã được thực hiện xong cùng bắt buộc phải chia di sản của chồng. Trong đó chúng tôi có tài sản chung là một căn nhà đang ở, một thửa đất cùng một chiếc xe ô tô 7 chỗ, còn lại 1 chiếc xe máy cùng đàn gia súc tại trang tại thuê là của người chồng. Do chồng mất đột ngột không để lại gì nên tôi không biết phải chia làm sao. Vậy cách tính thừa kế không có di chúc năm 2023 thế nào? Để trả lời vấn đề trên mời quý bạn đọc cùng LVN Group cân nhắc bài viết dưới đây để biết thêm chi tiết.

Văn bản quy định

• Bộ luật Dân sự 2015.

Quy định về chia tài sản khi không có di chúc

Di chúc là một phần trong quạn để xác định chia phần di sản cho người thừa hưởng theo di nguyện của người để lại di sản. Tuy nhiên cũng có nhiều trường hợp người để lại di sản mất đột ngột hoặc không muốn để lại di chúc. Trường hợp này di sản để lại sẽ được chia theo pháp luật, cụ thể được quy định như sau:

Theo quy định tại Điều 609 Bộ luật Dân sự 2015 thì quyền thừa kế được liệt kê như sau:

Cá nhân có quyền lập di chúc để định đoạt tài sản của mình; để lại tài sản của mình cho người thừa kế theo pháp luật; người hưởng di sản theo di chúc hoặc theo pháp luật; hoặc người thừa kế không là cá nhân có quyền hưởng di sản theo di chúc.

Vì vậy có thể hiểu; thừa kế là việc chuyển dịch tài sản của người đã chết cho người còn sống; tài sản để lại được gọi là di sản. Thừa kế được chia thành thừa kế theo pháp luật cùng thừa kế theo di chúc.

Thừa kế theo pháp luật là việc dịch chuyển tài sản thừa kế của người đã chết cho người sống theo hướng dẫn của pháp luật nếu người chết không để lại di chúc; hoặc để lại di chúc nhưng di chúc không hợp pháp.

Vì vậy theo hướng dẫn này thì nếu di sản thừa kế là tài sản hợp pháp của người đã mất thì những người được quy định nhận thừa kế theo di chúc cùng theo pháp luật đều có quyền thừa kế tài sản này.

Cách tính thừa kế không có di chúc thế nào?

Vì không có di chúc nên chia thừa kế sẽ được thực hiện theo hướng dẫn của pháp luật, trong đó có cả cách tính thừa kế, để tính được thừa kế cũng không phải là chuyện đơn giản mà trước đó phải đáp ứng được điều kiện thừa kế theo pháp luật cùng điều kiện của người thừa kế, cụ thể:

Theo điểm a khoản 1 Điều 650 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về trường hợp thừa kế theo pháp luật như sau:

Những trường hợp thừa kế theo pháp luật

1. Thừa kế theo pháp luật được áp dụng trong trường hợp sau đây:
   a) Không có di chúc;
   b) Di chúc không hợp pháp;
   c) Những người thừa kế theo di chúc chết trước hoặc chết cùng thời gian với người lập di chúc; đơn vị, tổ chức được hưởng thừa kế theo di chúc không còn tồn tại cùngo thời gian mở thừa kế;
   d) Những người được chỉ định làm người thừa kế theo di chúc mà không có quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
   …
   Theo Điều 651 Bộ luật Dân sự 2015 quy định về những người thừa kế theo pháp luật như sau:

Người thừa kế theo pháp luật

1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:
   a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;
   b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;
   c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.
2. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.
3. Những người ở hàng thừa kế sau chỉ được hưởng thừa kế, nếu không còn ai ở hàng thừa kế trước do đã chết, không có quyền hưởng di sản, bị truất quyền hưởng di sản hoặc từ chối nhận di sản.
   Theo quy định trên, nếu người để lại di sản chết không có di chúc thì di sản được phân chia thừa kế theo pháp luật.

Những người thừa kế theo pháp luật theo thứ tự về hàng thừa kế được quy định tại khoản 1 Điều 651 nêu trên. Những người thừa kế cùng hàng được hưởng phần di sản bằng nhau.

Thủ tục khai nhận di sản thừa kế không có di chúc

Sau khi xác định tổng tài sản mà người để lại di sản để lại, trừ đi các nghĩa vụ thanh toán, nợ,… thì số tiền còn lại sẽ được chia theo pháp luật cho nhưng người thuộc hàng thừa kế thứ nhất, trường hợp người thừa kế ở hàng thứ nhất không còn ai sống thì xét hàng thừa kế thứ hai. Người khai nhận di sản phải chuẩn bị trọn vẹn hồ sơ, thủ tục theo hướng dẫn để thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế không có di chúc như sau:

Cũng tại Điều 58 Luật Công chứng năm 2014, những người thừa kế đủ điều kiện để thực hiện khai nhận thừa kế có quyền yêu cầu công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế.

Bước 1: Chuẩn bị trọn vẹn các hồ sơ:

Theo quy định tại Điều 58 Luật Công chứng, để thực hiện công chứng Văn bản khai nhận di sản thừa kế, người yêu cầu công chứng phải chuẩn bị trọn vẹn các loại giấy tờ sau đây:

• Phiếu yêu cầu công chứng;
• Bản sao di chúc nếu thừa kế theo di chúc hoặc giấy tờ chứng minh quan hệ giữa người để lại di sản cùng người yêu cầu công chứng nếu chia thừa kế theo pháp luật;
• Giấy chứng tử hoặc giấy tờ khác chứng minh người để lại di sản đã chết; Giấy đăng ký kết hôn của người để lại di sản, giấy xác nhận tình trạng hôn nhân (nếu có)…
• Dự thảo Văn bản khai nhận di sản thừa kế (nếu có);
• Các giấy tờ nhân thân: Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân hoặc hộ chiếu hoặc sổ hộ khẩu, sổ tạm trú… của người khai nhận di sản thừa kế;
• Các giấy tờ về tài sản: Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đăng ký xe ô tô… Các giấy tờ khác về tình trạng tài sản chung/riêng như bản án ly hôn, văn bản tặng cho tài sản, thỏa thuận tài sản chung/riêng…
• Hợp đồng ủy quyền (nếu có trong trường hợp nhiều người được nhận thừa kế nhưng không chia di sản)…

Lưu ý: Với những giấy tờ yêu cầu bản sao thì bắt buộc trước khi nhận Văn bản khai nhận di sản đã được công chứng phải mang theo bản chính để đối chiếu.

Bước 2: Tiến hành công chứng Văn bản khai nhận di sản

Sau khi nộp đủ hồ sơ, giấy tờ, Công chứng viên sẽ tiến hành xem xét, kiểm tra:

• Nếu hồ sơ trọn vẹn: Công chứng viên tiếp nhận, thụ lý cùng ghi cùngo sổ công chứng;
• Nếu hồ sơ chưa trọn vẹn: Công chứng viên hướng dẫn cùng yêu cầu bổ sung;
• Nếu hồ sơ không có cơ sở để giải quyết: Công chứng viên giải thích lý do cùng từ chối tiếp nhận hồ sơ.

Bước 3: Niêm yết việc thụ lý Văn bản khai nhận di sản

Sau khi hồ sơ được tiếp nhận, tổ chức hành nghề công chứng sẽ tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở của Ủy ban nhân dân (UBND) cấp xã nơi thường trú cuối cùng của người để lại di sản.

Trong trường hợp không xác định được nơi thường trú cuối cùng thì niêm yết tại nơi tạm trú có thời hạn cuối cùng của người đó. Thời gian niêm yết là 15 ngày.

Nội dung niêm yết phải nêu rõ:

• Họ, tên người để lại di sản;
• Họ, tên của những người khai nhận di sản;
• Quan hệ của những người khai nhận di sản với người để lại di sản;
• Danh mục di sản thừa kế.

Đặc biệt, trong thông báo niêm yết phải ghi rõ:

Nếu có khiếu nại, tố cáo về việc bỏ sót, giấu giếm người được hưởng di sản, bỏ sót người thừa kế, di sản thừa kế không thuộc quyền sở hữu, sử dụng của người để lại di sản thì khiếu nại, tố cáo đó phải gửi cho tổ chức hành nghề công chứng thực hiện niêm yết

Sau 15 ngày niêm yết, UBND cấp xã có trách nhiệm xác nhận việc niêm yết.

Lưu ý: Điều 18 Nghị định 29/2015/NĐ-CP quy định:

• Nếu di sản có cả bất động sản cùng động sản hoặc chỉ có bất động sản thì phải niêm yết tại UBND nơi người để lại di sản thường trú cùng nơi có đất (nếu nơi có đất khác nơi thường trú của người này);
• Nếu di sản chỉ có động sản, trụ sở tổ chức hành nghề công chức cùng nơi thường trú/nơi tạm trú cuối cùng của người để lại di sản không cùng tỉnh, thì có thể đề nghị UBND cấp xã nơi người để lại di sản thừa kế thường trú/tạm trú niêm yết.

Bước 4: Hướng dẫn ký Văn bản khai nhận di sản

Sau khi nhận được niêm yết mà không có khiếu nại, tố cáo thì tổ chức hành nghề công chứng thực hiện giải quyết hồ sơ:

• Nếu đã có dự thảo Văn bản khai nhận: Công chứng viên kiểm tra các nội dung trong văn bản đảm bảo không có điều khoản vi phạm pháp luật, trái đạo đức xã hội…
• Nếu không có dự thảo: Công chứng viên soạn thảo theo đề nghị của người khai nhận di sản. Sau khi soạn thảo xong, người thừa kế đọc lại nội dung, đồng ý cùng sẽ được Công chứng viên hướng dẫn ký cùngo Văn bản khai nhận di sản thừa kế.

Bước 5: Ký chứng nhận cùng trả kết quả

Công chứng viên yêu cầu người thừa kế xuất trình bản chính các giấy tờ đã nêu ở trên để đối chiếu trước khi ký xác nhận cùngo Lời chứng cùng từng trang của Văn bản khai nhận này.

Sau khi ký xong sẽ tiến hành thu phí, thù lao công chứng, các chi phí khác cùng trả lại bản chính Văn bản khai nhận cho người thừa kế.

Mời các bạn xem thêm bài viết

• Xe máy chỉ có một gương chiếu hậu có bị phạt không?
• Thay đổi kết cấu xe máy phạt bao nhiêu tiền?
• Giới hạn kích thước hàng hóa xe máy được phép chở tại Việt Nam theo QĐ 2022

Liên hệ ngay

Trên đây là nội dung liên quan đến vấn đề “Cách tính thừa kế không có di chúc”. Nếu quý khách hàng đang có bất kỳ băn khoăn hay câu hỏi đến dịch vụ tư vấn hỗ trợ pháp lý như Tách thửa đất cần được trả lời, các LVN Group, chuyên gia chuyên môn sẽ tư vấn, giúp đỡ tận tình, hãy gọi cho chúng tôi qua số hotline 1900.0191 để được tư vấn nhanh chóng, hiệu quả.

• FB: www.facebook.com/lvngroup
• Tiktok: https://www.tiktok.com/@lvngroup
• Youtube: https://www.youtube.com/Lvngroupx

Giải đáp có liên quan