Nghĩa vụ dân sự là một loại quan hệ, trong đó phải có ít nhất là hai bên (bên có quyền, bên có nghĩa vụ) mỗi bên có thể có một hoặc nhiều chủ thể tham gia. Vậy thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ được quy định thế nào? Mời quý bạn đọc theo dõi nội dung trình bày dưới đây của LVN Group !!
I. Nghĩa vụ dân sự là gì?
Nghĩa vụ dân sự là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể được gọi là bên có nghĩa vụ phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc khác hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác được gọi là bên có quyền (Điều 280).
Có thể thấy nghĩa vụ dân sự là quan hệ pháp luật dân sự có nội dung là một bên chủ thể phải thực hiện hoặc không được thực hiện một công việc nhất định vì lợi ích của bên kia. Nghĩa vụ dân sự được hình thành từ sự thỏa thuận của các chủ thể hoặc có thể từ một sự kiện mà Bộ Luật dân sự dự liệu trước. Nghĩa vụ dân sự được hình thành từ sự thỏa thuận của các bên được gọi là nghĩa vụ phát sinh từ hợp đồng. Nghĩa vụ dân sự phát sinh từ những sự kiện khác được gọi là nghĩa vụ dân sự ngoài hợp đồng.
-
Căn cứ phát sinh nghĩa vụ dân sự
– Thứ nhất: Hợp đồng.
Theo quy định của Bộ luật dân sự 2015 thì hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền, nghĩa vụ dân sự. Vì vậy, về cơ bản, hợp đồng là sự thỏa thuận giữa các bên về việc mua bán, trao đổi, tặng cho, cho vay, cho thuê, mượn tài sản hoặc về việc thực hiện một công việc, theo đó làm xác lập, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự giữa các bên trong hợp đồng. Với tính chất này, khi các bên thỏa thuận nhằm làm phát sinh, thay đổi, chấm dứt quyền và nghĩa vụ của nhau thì hợp đồng sẽ trở thành một trong những căn cứ hình thành nghĩa vụ dân sự.
– Thứ hai: Hành vi pháp lý đơn phương.
Đây là hành vi của cá nhân nhằm thể hiện ý chí tự do, tự nguyện, tự định đoạt của bản thân từ hành vi này làm phát sinh, thay đổi hoặc chấm dứt quyền và nghĩa vụ dân sự của các chủ thể tham gia các giao dịch dân sự. Khi một người thực hiện một hành vi pháp ký đơn phương thì có thể làm phát sinh nghĩa vụ của người đó với người khác hoặc phát sinh nghĩa vụ của người khác với người thứ ba.
– Thứ ba: Thực hiện công việc không có ủy quyền.
Đây là việc một người không có nghĩa vụ thực hiện công việc nhưng đã tự nguyện thực hiện công việc đó vì lợi ích của người có công việc được thực hiện khi người này không biết hoặc biết mà không phản đối.
– Thứ tư: Chiếm hữu, sử dụng tài sản hoặc được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật.
Trong thực tiễn, khi một người được lợi về tài sản không có căn cứ pháp luật sẽ làm phát sinh nghĩa vụ hoàn trả của người đó kể từ khi người đó có khoản lợi trong tay. Từ thời gian người đó biết hoặc phải biết việc được lợi thì phải hoàn trả khoản lợi mà mình đã thu được.
– Thứ năm: Gây tổn hại do hành vi trái pháp luật.
Thực hiện hành vi gây tổn hại trái pháp luật sẽ phát sinh quan hệ bồi thường tổn hại. Trong quan hệ này, bên gây tổn hại phải thực hiện nghĩa vụ bồi thường cho bên bị tổn hại.
Thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ là gì? [Cập nhập 2023]
II. Thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ
Trong quan hệ nghĩa vụ, người mang nghĩa vụ đôi khi phải thực hiện nghĩa vụ của mình trong một quãng thời gian nhất định, khoảng thời gian này có tính chất lặp đi lặp lại. Trường hợp đó gọi là thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ. Điều 282 Bộ luật Dân sự năm 2015 quy định về việc thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ như sau:
“Điều 282. Thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ
Nghĩa vụ được thực hiện theo định kỳ theo thỏa thuận, theo hướng dẫn của pháp luật hoặc quyết định của đơn vị có thẩm quyền.
Việc chậm thực hiện nghĩa vụ theo từng kỳ cũng bị coi là chậm thực hiện nghĩa vụ”.
Vì vậy, thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ là việc thực hiện nghĩa vụ trong một quãng thời gian nhất định, khoảng thời gian đó có hạn định và tính chất chất lặp đi lặp lại theo kỳ. Nghĩa vụ được thực hiện theo định kỳ được tiến hành như sau:
-Thực hiện theo thỏa thuận: Quan hệ nghĩa vụ phát sinh dựa trên thỏa thuận của các bên, do đó các bên cũng có quyền thỏa thuận về việc đưa ra một khoảng thời gian hợp lý để thực hiện nghĩa vụ, thông qua việc thống nhất ý chí với nhau hoặc chấp thuận ý chí của nhau.
-Theo quy định của đơn vị có thẩm quyền: Nhà nước can thiệp vào thời hạn thực hiện nghĩa vụ theo định kỳ của các chủ thể bằng các quy định của pháp luật. Ví dụ: Pháp luật đất đai quy định doanh nghiệp được Nhà nước cho thuê đất trả tiền hằng năm có trách nhiệm trả tiền thuê đất hằng năm. Theo đó, chủ thể mang nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng, trọn vẹn theo hướng dẫn của pháp luật.
-Theo quyết định của đơn vị Nhà nước có thẩm quyền: đây cũng là sự can thiệp ý chí của Nhà nước bắt buộc chủ thể có nghĩa vụ phải thực hiện, tuy nhiên thay vì quy định trong các văn bản pháp luật, ý chí của Nhà nước được thực hiện thông qua quyết định của đơn vị Nhà nước có thẩm quyền. Thông qua việc ban hành các quyết định, đơn vị có thẩm quyền ấn định một kỳ hạn hợp lý mà các bên phải tuân theo. Ví dụ: Tòa án yêu cầu con cái phải trả tiền cấp dưỡng hàng tháng cho bố mẹ già yếu,….
Bên mang nghĩa vụ có trách nhiệm phải thực hiện nghĩa vụ đúng thời hạn trong các kỳ hạn thực hiện nghĩa vụ. Việc chậm thực hiện nghĩa vụ theo từng kỳ cũng bị coi là chậm thực hiện nghĩa vụ.
Tài liệu cân nhắc
[1] PGS.TS.Nguyễn Văn Cừ – PGS.TS.Trần Thị Huệ,(2017), “Bình luận khoa học Bộ luật Dân sự năm 2015 của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam”,Nxb.Công an nhân dân
LVN Group hy vọng đã hỗ trợ để có thể giúp bạn hiểu thêm về vấn đề thực hiện nghĩa vụ dân sự theo định kỳ theo hướng dẫn của pháp luật. Nếu có gì câu hỏi quý bạn đọc vui lòng liên hệ với chúng tôi qua Website: lvngroup.vn