Một người giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là khi họ không còn nhận thức trọn vẹn về hành vi của mình như lúc bình thường. Người phạm tội không còn khả năng kiềm chế bản thân và gây ra hành vi nguy hiểm cho xã hội xuất phát từ việc tinh thần bị kích động mạnh. Hành vi giết người này được xem xét tội phạm nhẹ hơn so với tội giết người. Bài viết dưới đây của LVN Group về Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh hi vọng đem lại nhiều thông tin chi tiết và cụ thể đến Quý bạn đọc.
Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
I. Thế nào là giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh?
Giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là hành vi của một người không tự kìm chế được mình trước hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với chính mình hoặc đối với người thân thích của mình nên đã giết chết nạn nhân.
Tham khảo Điểm b, mục 1, chương 2 Nghị quyết số 04-HĐTPTANDTC/NQ ngày 29/11/1986 hướng dẫn áp dụng một số quy định trong phần các tội phạm của Bộ luật hình sự:
“Tình trạng tinh thần bị kích động là tình trạng người phạm tội không hoàn toàn tự chủ, tự kiềm chế được hành vi phạm tội của mình. Nói chung, sự kích động mạnh đó phải là tức thời do hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân gây nên sự phản ứng dẫn tới hành vi giết người. Nhưng cá biệt có trường hợp do hành vi trái pháp luật của nạn nhân có tính chất đè nén, áp bức tương đối nặng nề, lặp đi lặp lại, sự kích động đó đã âm ỷ, kéo dài, đến thời Điểm nào đó hành vi trái pháp luật của nạn nhân lại tiếp diễn làm cho người bị kích động không tự kiềm chế được; nếu tách riêng sự kích động mới này thì không coi là kích động mạnh, nhưng nếu xét cả quá trình phát triển của sự việc, thì lại được coi là mạnh hoặc rất mạnh.
Hành vi trái pháp luật nghiêm trọng của nạn nhân đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của người đó tuy làm cho người phạm tội bị kích động mạnh, nhưng nói chung chưa đến mức là phạm tội. Nếu hành vi trái pháp luật đó trực tiếp xâm phạm tính mạng, sức khỏe hoặc lợi ích hợp pháp của người phạm tội hoặc người thân thích của người phạm tội hoặc của xã hội, đã cấu thành tội phạm, thì hành vi chống trả lại gây chết người có thể được xem là trường hợp phòng vệ chính đáng (theo Điều 13) hoặc do vượt quá giới hạn phòng vệ chính đáng (theo Điều 102).”
II. Phân tích tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
Khách thể:
Khách thể của Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng con người
Mặt khách quan
Là hành vi giết người- tước đoạt mạng sống của người khác một cách trái pháp luật, thông qua những hành động như : đâm, chém, đánh, đạp,…
Đối với Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh cần lưu ý, hành vi giết người phải được thực hiện trong trạng thái tinh thần của người phạm tội bị kích động mạnh
– Tinh thần bị kích động mạnh: Là việc người thực hiện hành vi phạm tội trong trạng thái người đó không còn nhận thức được trọn vẹn về hành vi của mình, nhưng không thuộc trường hợp mất khả năng nhận thức, hành vi, trường hợp này không giống với người không có năng lực hành vi hình sự như : mắc các bệnh tâm thần, thần kinh hay chưa đủ độ tuổi.
Tình trạng kích động này do hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng đối với người phạm tội hoặc người thân của người phạm tội. Hành vi trái pháp luật của người bị hại là yếu tố bắt buộc của loại tội này, hành vi đó phải có tác động nghiêm trọng hoặc rất nghiêm trọng đến tinh thần của người phạm tội, làm cho người đó trong một thời gian không còn nhận thức trọn vẹn được hành vi của mình mà dẫn đến việc phạm tội.
Ở trường hợp này em của A bị kích động do A bị B và người nhà B đánh bị thương phần mềm nhưng để xác định mức độ kích động mạnh được không để có thể quy về tội “giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh” thì phụ thuộc vào từng điều kiện hoàn cảnh cụ thể vì trạng thái tinh thần của mỗi người khác nhau.
Mặt chủ quan: lỗi cố ý trực tiếp. Tuy đang bị kích động mạnh, khó có thể làm chủ bản thân nhưng người phạm tội không mất đi hoàn toàn ý thức nhưng họ vẫn thực hiện hành vi với mong muốn hậu quả chết người xảy ra.
Chủ thể: Chủ thể của tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là bất kì người nào từ đủ 16 tuổi trở lên, có trọn vẹn năng lực trách nhiệm hình sự.
Thứ nhất, chủ thể của tội phạm có thể là công dân Việt Nam, người nước ngoài, hay người không quốc tịch.
Thứ hai, chủ thể là người từ đủ 16 tuổi. Đây cũng là sự khác biệt đối với tội giết người (Điều 123), tội giết người quy định chủ thể chịu trách nhiệm hình sự là người từ đủ 14 tuổi, tuy nhiên theo Điều 12 Bộ luật Hình sự, chủ thể chịu trách nhiệm đối với tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh là người từ đủ 16 tuổi. Quy định này phù hợp với tâm sinh lý của người phạm tội chưa thành niên. Người dưới 16 tuổi thường dễ kích động, chưa biết kiềm chế, dễ rơi vào trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, đặc biệt chưa nhận thức được hết hậu quả xảy ra đối với hành vi của mình.
Thứ ba, chủ thể của tội phạm phải là người có năng lực trách nhiệm hình sự. Như đã phân tích ở trên, vốn dĩ người phạm tội là người bình thường, nhưng lúc phạm tội, tinh thần của họ bị kích động mạnh, sau đó họ sẽ trở lại bình thường. Người bình thường ở đây là người có trọn vẹn năng lực trách nhiệm hình sự bao gồm năng lực nhận thức và năng lực làm chủ hành vi.
III. Quy định của pháp luật về việc xử lý hành vi giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh
Điều 125 Bộ luật Hình sự quy định 02 khung hình phạt đối với người phạm tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh.
– Khung hình phạt phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm áp dụng đối với trường hợp giết một người trong trạng thái tình thần bị kích động mạnh.
– Khung hình phạt phạt từ từ 03 năm đến 07 năm áp dụng đối với trường hợp giết từ 02 người trở lên trong trạng thái tình thần bị kích động mạnh. Khi đó, nạn nhân là hai người trở lên đều có hành vi trái pháp luật nghiêm trọng đối với người phạm tội hoặc đối với người thân thích của người phạm tội.
Trên đây là bài viết mà chúng tôi gửi tới đến Quý bạn đọc về Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh. Trong quá trình nghiên cứu và nghiên cứu, nếu như quý bạn đọc còn câu hỏi hay quan tâm đến Tội giết người trong trạng thái tinh thần bị kích động mạnh, quý bạn đọc vui lòng liên hệ với chúng tôi để được hướng dẫn.