Chuyển giao công nghệ giúp đẩy mạnh chuyển giao công nghệ tiên tiến, công nghệ cao từ nước ngoài vào nước ta; khuyến khích chuyển giao công nghệ từ Việt Nam ra nước ngoài. Vậy chi phí chuyển giao công nghệ hiện nay được quy định thế nào. Hãy cùng LVN Group theo dõi nội dung trình bày dưới đây.
Chuyển giao công nghệ?
Chuyển giao công nghệ: là chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng một phần hoặc toàn bộ công nghệ từ bên có quyền chuyển giao công nghệ sang bên nhận công nghệ.
Trong đó:
– Chuyển giao quyền sở hữu công nghệ: là việc chủ sở hữu công nghệ chuyển giao toàn bộ quyền chiếm hữu, quyền sử dụng, quyền định đoạt công nghệ cho tổ chức, cá nhân khác. Trường hợp công nghệ là đối tượng được bảo hộ quyền sở hữu công nghiệp thì việc chuyển giao quyền sở hữu công nghệ phải được thực hiện cùng với việc chuyển giao quyền sở hữu công nghiệp theo hướng dẫn của pháp luật về sở hữu trí tuệ.
– Chuyển giao quyền sử dụng công nghệ: tổ chức, cá nhân cho phép tổ chức, cá nhân khác sử dụng công nghệ của mình.
Giá chuyển giao công nghệ
Giá của công nghệ được chuyển giao là phần giá trị được quy đổi thành tiền mà bên nhận chuyển giao công nghệ phải trả cho bên chuyển giao. Về nguyên tắc, giá của công nghệ sẽ do các bên thỏa thuận trên cơ sở bình đẳng và tuân thủ quy luật thị trường. Dưới giác độ lý thuyết, khả năng thương lượng về giá cả phụ thuộc vào các yếu tố cơ bản sau đây:
Một là, tính tiên tiến của công nghệ. Công nghệ càng tiên tiến thì chi phí nghiên cứu càng cao, rủi ro đối với tổ chức tiến hành nghiên cứu càng lớn, do vậy giá công nghệ có xu hướng tăng cao.
Hai là, phạm vi chuyển giao công nghệ. Việc chuyển giao quyền sở hữu công nghệ thường có giá cả cao hơn việc chỉ chuyển giao quyền sử dụng công nghệ ấy. Việc độc quyền sử dụng công nghệ cũng sẽ làm giá thanh toán tăng lên so với việc không có được sự độc quyền.
Ba là, khả năng làm chủ công nghệ được chuyển giao của bên nhận chuyển giao. Trong trường hợp bên nhận chuyển giao đã có những kinh nghiệm, khả năng tiếp nhận và sử dụng nhất định đối với công nghệ được chuyển giao sẽ góp phần làm cho giá chuyển giao thấp hơn so với các trường hợp chuyển giao khác do việc giảm khối lượng các công việc, phạm vi trách nhiệm của bên chuyển giao trong hỗ trợ, đào tạo bên nhận chuyển giao để tiếp nhận công nghệ.
Bốn là, vai trò, tầm cần thiết của công nghệ đối với bên nhận công nghệ. Công nghệ càng có vai trò, vị trí cần thiết đối với bên nhận công nghệ thì sẽ có giá chuyển giao càng cao.
Phương thức thanh toán chuyển giao công nghệ
Các bên tham gia hợp đồng có thể thỏa thuận thanh toán theo một hoặc một số phương thức sau đây:
Theo Khoản 1 Điều 4 Nghị định 76/2018/NĐ-CP ngày 15 tháng 5 năm 2018 Nghị định quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật chuyển giao công nghệ quy định:
“a. Trả một lần hoặc nhiều lần bằng tiền hoặc hàng hóa trong đó bao gồm cả cách thức trả được tính theo từng đơn vị sản phẩm sản xuất ra từ công nghệ chuyển giao;”
Theo phương thức này, hai bên xác định giá thanh toán bằng một khoản tiền hoặc một lượng hàng hóa nhất, được chia ra để trả gọn một lần hay một số lần vào các thời gian nhất định theo thỏa thuận, thông thường là các thời gian kết thúc từng giai đoạn của quá trình chuyển giao công nghệ.
“b. Chuyển giá trị công nghệ thành vốn góp vào dự án đầu tư hoặc vào vốn của doanh nghiệp.
Trường hợp góp vốn bằng công nghệ có sử dụng vốn nhà nước (công nghệ được tạo ra bằng vốn nhà nước hoặc sử dụng vốn nhà nước để mua công nghệ) phải thực hiện thẩm định giá công nghệ theo hướng dẫn của pháp luật;”
Nếu bên giao và bên nhận công nghệ thỏa thuận góp vốn bằng giá trị của công nghệ vào dự án đầu tư hoặc vào vốn góp của doanh nghiệp thì các bên phải lập hợp đồng chuyển giao công nghệ trong đó toàn bộ giá trị công nghệ của bên giao được quy đổi thành một số tiền nhất định trong tổng vốn đầu tư của bên nhận hoặc vốn điều lệ của doanh nghiệp. Sau khi bên giao đã thực hiện trọn vẹn nội dung chuyển giao công nghệ theo hướng dẫn trong hợp đồng thì hai bên phải lập biên bản nghiệm thu để xác nhận bên giao đã hoàn thành nghĩa vụ chuyển giao. Khi đó, giá trị công nghệ mới được tính vào vốn góp của dự án đầu tư hoặc vốn góp vào doanh nghiệp. Hình thức thanh toán này hiện nay được thực hiện khá phổ biến ở Việt Nam, đặc biệt là trong đầu tư trực tiếp nước ngoài tại Việt Nam.
“c) Trả theo phần trăm (%) giá bán tịnh.
Giá bán tịnh được xác định bằng tổng giá bán sản phẩm, dịch vụ mà trong quá trình tạo ra sản phẩm, dịch vụ có áp dụng công nghệ được chuyển giao (tính theo hóa đơn bán hàng) trừ đi các khoản sau: Thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu (nếu có); chi phí mua bán các thành phẩm, bộ phận, chi tiết, linh kiện được nhập khẩu, mua ở trong nước; chi phí mua bao bì, chi phí đóng gói, chi phí vận chuyển sản phẩm đến nơi tiêu thụ, chi phí quảng cáo;”
Phương thức thanh toán này có ưu điểm là phù hợp với khả năng quản lý chi phí của bên nhận, nhưng lại có nhược điểm là bên giao có thể không kiểm soát được chi phí của bên nhận, do đó bên nhận có thể khai tăng chi phí để giảm giá bán tịnh. Chính vì vậy, phương thức thanh toán này thông thường được áp dụng trong trường hợp bên chuyển giao và bên nhận chuyển giao có những mỗi liên hệ nhất định, như chuyển giao công nghệ giữa công ty mẹ với công ty con.
“d) Trả theo phần trăm (%) doanh thu thuần.
Doanh thu thuần được xác định bằng doanh thu bán sản phẩm, dịch vụ được tạo ra bằng công nghệ được chuyển giao, trừ đi các khoản giảm trừ doanh thu gồm chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại;”
Doanh thu thuần là doanh thu bán sản phẩm, dịch vụ được tạo ra bằng công nghệ được chuyển giao, tính theo hóa đơn bán hàng trừ đi thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế xuất khẩu (nếu có). Doanh thu có thể được xác định trong một khoảng thời gian nhất định, ví dụ: theo tháng hoặc theo năm. Cách tính theo doanh thu thuần có ưu điểm là bên giao không phải quan tâm đến chi phí của bên nhận, nhưng có nhược điểm là sẽ bị thiệt nếu chi phí sản xuất được tiết kiệm hoặc sẽ không được trả tiền nếu bên nhận không bán được hàng.
“đ) Trả theo phần trăm (%) lợi nhuận trước thuế.
Lợi nhuận trước thuế được xác định bằng doanh thu thuần trừ đi tổng chi phí hợp lý để sản xuất sản phẩm, dịch vụ có áp dụng công nghệ chuyển giao đã bán trên thị trường. Các bên cũng có thể thỏa thuận thanh toán theo phần trăm lợi nhuận sau thuế;”
Lợi nhuận trước thuế được xác định bằng doanh thu thuần trừ đi tổng chi phí sản xuất. Phương thức này ưu điểm là có thể hạn chế được các nhược điểm của cả hai phương thức trên, nhưng lại có một nhược điểm khác là có thể bên bán không thu được tiền do bên mua không có lợi nhuận.
“e) Kết hợp hai hoặc các phương thức quy định tại các điểm a, b, c, d và đ khoản này hoặc các cách thức thanh toán khác bảo đảm phù hợp quy định của pháp luật về chuyển giao công nghệ”
Trường hợp công nghệ chuyển giao (công nghệ được tạo ra bằng vốn nhà nước hoặc sử dụng vốn nhà nước để mua công nghệ) giữa các bên mà một hoặc nhiều bên có vốn nhà nước, việc định giá thực hiện dựa trên tư vấn thẩm định giá công nghệ theo hướng dẫn của pháp luật.
Trường hợp công nghệ chuyển giao giữa các bên có quan hệ theo mô hình công ty mẹ – công ty con và các bên có quan hệ liên kết theo hướng dẫn của pháp luật về thuế, việc kiểm toán giá thực hiện thông qua cách thức thẩm định giá công nghệ theo hướng dẫn của pháp luật khi có yêu cầu của đơn vị quản lý thuế.
Vì vậy, pháp luật hiện hành quy định về giá cả và phương thức thanh toán đã thể hiện sự phù hợp với thực tiễn, tôn trọng sự tự do thỏa thuận của các bên. Các bên hoàn toàn có thể thỏa thuận nhiều phương thức thanh toán kết hợp sao cho phù hợp nhất với mong muốn và khả năng kiểm soát rủi ro của mình.
Trên đây, LVN Group đã giúp bạn nghiên cứu về chi phí chuyển giao công nghệ. Trong quá trình nghiên cứu, nếu có câu hỏi câu hỏi xin vui lòng liên hệ website của Công ty Luật LVN Group để được trả lời !.