Nghĩa vụ của vợ và chồng trong quan hệ hôn nhân là gì ?

Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn. Để duy trì được mối quan hệ hôn nhân hài hòa vùa văn minh, pháp luật có quy định về các nghĩa vụ của vợ chồng trong hôn nhân. Vậy Nghĩa vụ của vợ chồng tỏng hôn nhân là gì? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu thông qua nội dung trình bày Nghĩa vụ của vợ và chồng trong quan hệ hôn nhân là gì ? dưới đây!

1. Nghĩa vụ của vợ chồng trong hôn nhân được hiểu thế nào?

Hôn nhân là quan hệ giữa vợ và chồng sau khi kết hôn. Quan hệ này được thể hiện qua các quyền và nghĩa vụ tương quan giữa vợ và chồng. Theo đó nghĩa vụ của vợ chồng được hiểu như sau:

Nghĩa vụ vợ chồng là các trách nhiệm, công việc phát sinh sau khi kết hôn. Theo đó vợ và chồng phải thực hiện trách nhiệm, công việc chung đối với nhau nhằm xây dựng cuộc sống hôn nhân bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc.

2. Các loại nghĩa vụ của vợ chồng trong hôn nhân

Theo quy định của Luật, nghĩa vụ của vợ và chồng được chia làm 2 loại. Một là, nghĩa vụ về nhân thân. Hai là, nghĩa vụ về tài sản. Căn cứ như sau:

Nghĩa vụ về nhân thân

Các quy định về nghĩa vụ nhân thân này được quy định từ Điều 17 đến Điều 23 Luật Hôn nhân và gia đình 2014; Một số Điều tại Bộ luật dân sự 2015 và các luật khác có liên quan. Cũng như quyền của vợ và chồng, những nghĩa vụ này cũng được pháp luật tôn trọng và bảo vệ.

Theo đó, pháp luật quy định về nghĩa vụ của vợ và chồng như sau:

– Nguyên tắc quy định:

+ Nghĩa vụ của vợ và chồng được quy định theo nguyên tắc bình đẳng. Theo đó, vợ và chồng bình đẳng với nhau. Có nghĩa vụ ngang nhau về mọi mặt trong gia đình, trong việc thực hiện các quyền, nghĩa vụ của công dân được quy định trong Hiến pháp, Luật này và các luật khác có liên quan.

+ Cũng như quyền của vợ và chồng, những nghĩa vụ này cũng được pháp luật tôn trọng và bảo vệ.

– Các nghĩa vụ về nhân thân:

+ Tình nghĩa vợ chồng

Trong quan hệ hôn nhân, tình cảm là yếu tố cần thiết nhất. Nếu như tình yêu có thể nguội lạnh theo thời gian thì tình nghĩa lại là thứ tình cảm gắn liền với trách nhiệm, mang tính sâu nặng hơn. Nó không chỉ là điều kiện cần có để bắt đầu một mối quan hệ mà còn là ngọn lửa duy trì hạnh phúc, cuộc sống gia đình.

Do vậy, trong hôn nhân yếu tố này cũng được xem xét dưới góc độ là nghĩa vụ của vợ và chồng. Theo đó:

• Vợ chồng có nghĩa vụ phải thương yêu, chung thủy, tôn trọng, quan tâm, chăm sóc, giúp đỡ nhau. Từ đó cùng nhau chia sẻ, thực hiện các công việc trong gia đình.
• Vợ chồng có nghĩa vụ sống chung với nhau. Trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận khác hoặc do yêu cầu của nghề nghiệp, công tác, học tập, tham gia các hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội và lý do chính đáng khác.

+ Tôn trọng danh dự, nhân phẩm, uy tín của vợ, chồng

Pháp luật quy định không ai được phép xâm phạm đến danh dự, uy tín, nhân phẩm,của người khác, kể cả là nam nữ khi đã kết hôn để trở thành vợ chồng. Theo đó, giữa vợ và chồng phải có nghĩa vụ tôn trọng, giữ gìn và bảo vệ danh dự, nhân phẩm, uy tín cho nhau.

+ Tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của vợ, chồng

Hiến pháp Việt Nam quy định, cá nhân có quyền tự do tín ngưỡng. Theo đó, khi đã là vợ chồng, thì quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo này cũng không bị mất đi. Do vậy, cả vợ và chồng đều phải tôn trọng quyền tự do tín ngưỡng, tôn giáo của nhau. Vợ hoặc chồng có quyền theo hoặc không theo bất kỳ một tín ngưỡng, tôn giáo nào. Tương tự, người còn lại không được phép ngăn cấm, hay ép buộc vợ hoặc chồng theo hoặc không theo một tín ngưỡng, tôn giáo.

+ Nghĩa vụ về học tập, công tác, tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội

Cũng xuất phát từ quyền con người, cá nhân mỗi người đều có quyền được học tập. Do vậy, dù có trở thành vợ chồng, cùng nhau chung sống thì cả 2 người có nghĩa vụ tạo điều kiện, giúp đỡ nhau chọn nghề nghiệp, học tập, nâng cao trình độ văn hóa, chuyên môn, nghiệp vụ, tham gia hoạt động chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.

Nghĩa vụ về tài sản

Vợ chồng trong quá trình chung sống với nhau sẽ phát sinh quan hệ tài sản, cũng như những vấn đề chi tiêu liên quan đến vật chất trong cuộc sống gia đình. Dự liệu được điều này pháp luật cũng đã đưa ra các quy định về nghĩa vụ tài sản giữa vợ và chồng như sau:

– Nguyên tắc chung:

Nguyên tắc bình đẳng cũng được áp dụng trong loại nghĩa vụ tài sản của hai vợ chồng. Nghĩa vụ này không bị phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập. Nghĩa là không phân biệt giữa người có thu nhập ở ngoài và người ở nhà làm công việc nội trợ.

– Nghĩa vụ chung về tài sản của vợ chồng

Vợ chồng có nghĩa vụ ngang nhau trong việc tạo lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung. Tài sản chung của vợ chồng gồm bao gồm các loại tài sản trong thời kỳ hôn nhân. Các tài sản này có nguồn gốc hình thành như sau:

• Do vợ, chồng tạo ra, thu nhập do lao động, hoạt động sản xuất, kinh doanh.
• Hoa lợi, lợi tức phát sinh từ tài sản riêng và thu nhập hợp pháp khác
• Tài sản mà vợ chồng được thừa kế chung hoặc được tặng cho chung và tài sản khác mà vợ chồng thỏa thuận là tài sản chung.

Tài sản chung của vợ chồng thuộc sở hữu chung hợp nhất. Tài sản này được dùng để bảo đảm nhu cầu của gia đình, thực hiện nghĩa vụ chung của vợ chồng. Theo đó, vợ chồng có các nghĩa vụ chung về tài sản trong những trường hợp sau đây:

• Thực hiện giao dịch do vợ chồng cùng thỏa thuận xác lập, nghĩa vụ bồi thường tổn hại mà theo hướng dẫn của pháp luật vợ chồng cùng phải chịu trách nhiệm;
• Do vợ hoặc chồng thực hiện nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình;
• Nghĩa vụ phát sinh từ việc chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung;
• Phát sinh từ việc sử dụng tài sản riêng để duy trì, phát triển khối tài sản chung hoặc để tạo ra nguồn thu nhập chủ yếu của gia đình;
• Nghĩa vụ bồi thường tổn hại do con gây ra mà theo hướng dẫn của Bộ luật dân sự thì cha mẹ phải bồi thường;
• Nghĩa vụ khác theo hướng dẫn của các luật có liên quan.

– Vợ, chồng có nghĩa vụ bảo đảm điều kiện để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình.

Nhu cầu thiết yếu của gia đình là nhu cầu sinh hoạt thông thường về ăn, mặc, ở, học tập, khám bệnh, chữa bệnh và nhu cầu sinh hoạt thông thường khác không thể thiếu cho cuộc sống của mỗi người, mỗi gia đình. (Theo khoản 20 Điều 3 Luật Hôn nhân và gia đình 2014).

Bởi đây là những nhu cầu cần thiết không thể thiếu trong gia đình, do vậy khi chung sống với nhau vợ chồng phải có nghĩa vụ bảo đảm điều kiện để đáp ứng các nhu cầu đó. Bởi vậy, những giao dịch nhằm đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình; là nghĩa vụ chung của vợ chồng phải cùng nhau thực hiện.

Nếu không có tài sản chung hoặc tài sản chung không đủ để đáp ứng nhu cầu thiết yếu của gia đình thì vợ, chồng có nghĩa vụ đóng góp tài sản riêng theo khả năng kinh tế của mỗi bên.

– Nghĩa vụ bồi thường của vợ và chồng trong trường hợp thực hiện quyền, nghĩa vụ về tài sản xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác.

Trong quá trình thực hiện quyền, nghĩa vụ về tài sản, nếu vợ chồng xâm phạm đến quyền đến quyền, lợi ích hợp pháp của vợ, chồng, gia đình và của người khác thì phải bồi thường tổn hại.

3. Vai trò của quy định pháp luật về nghĩa vụ vợ chồng

Nghĩa vụ vợ chồng là những trách nhiệm, ràng buộc hai bên vợ và chồng phải cùng nhau thực hiện. Do vậy, việc quy định cụ thể trong luật về loại nghĩa vụ này là cơ sở để Luật điều chỉnh quan hệ hôn nhân theo hướng tích cực nhất. Theo đó, việc quy định này có hai vai trò cơ bản sau:

– Là sợi dây kết nối, duy trì cuộc sống hôn nhân, gia đình.

Trong quá trình chung sống, vợ chồng không thể tránh được những bất hòa, mâu thuẫn. Do vậy, những nghĩa vụ này chính là sợi dây ràng buộc vợ chồng cùng nhau có trách nhiệm xây dựng cuộc sống gia đình tốt đẹp hơn.

– Là căn cứ để Tòa án giải quyết ly hôn

Vợ hoặc chồng đều có quyền ly hôn. Một trong hai bên có quyền được đơn phương ly hôn nếu có các căn cứ chứng minh bên con lại rơi vào trường hợp sau:

• Có hành vi bạo lực gia đình (vi phạm nghĩa vụ tình nghĩa vợ chồng)
• Bị Tòa án tuyên bố mất tích (nghĩa vụ chung sống)
• Vi phạm nghiêm trọng quyền, nghĩa vụ của vợ, chồng làm cho hôn nhân lâm vào tình trạng trầm trọng, đời sống chung không thể kéo dài, mục đích của hôn nhân không đạt được (nghĩa vụ vợ chồng)

Trên đây là các thông tin vềNghĩa vụ của vợ và chồng trong quan hệ hôn nhân là gì ? mà LVN Group gửi tới tới quý bạn đọc Nếu còn bất kỳ câu hỏi nào cần hỗ trợ về vấn đề trên vui lòng liên hệ với Công ty Luật LVN Group của chúng tôi. Công ty Luật LVN Group luôn cam kết sẽ đưa ra nhưng hỗ trợ tư vấn về pháp lý nhanh chóng và có hiệu quả nhất. Xin chân thành cảm ơn quý bạn đọc.