Hiệu ứng coriolis là hiệu ứng xảy ra trong các hệ quy chiếu quay so với các hệ quy chiếu quán tính. Nguyên nhân sinh ra lực coriolis là?
Câu hỏi:
Nguyên nhân sinh ra lực coriolis là?
B. Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông.
C. Trái Đất chuyển động quanh Mặt Trời theo hướng ngược chiều kim đồng hồ.
D. Trục Trái Đất nghiêng 23o27’
Đáp án đúng B.
Nguyên nhân sinh ra lực coriolis là Trái Đất tự quay quanh trục theo hướng từ Tây sang Đông, do Trái Đất tự quay trục, các vật thể chuyển động trên bề mặt Trái Đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu, lực làm lệch hướng đó gọi là lực coriolis.
Giải thích lý do chọn đáp án đúng là B do:
Hiệu ứng coriolis là hiệu ứng xảy ra trong các hệ quy chiếu quay so với các hệ quy chiếu quán tính, được đặt theo tên của Gaspard-Gustave de Coriolis-nhà toán học, vật lý học người Pháp đã mô tả nó năm 1835 thông qua lý thuyết thủy triều của Pierre-Simon Laplace.
Nó được thể hiện qua hiện tượng lệch quỹ đạo của những vật chuyển động trong hệ quy chiếu này. Sự lệch quỹ đạo do một loại lực quán tính gây ra, gọi là lực coriolis.
Do Trái Đất tự quay trục, mọi vật thể chuyển động trên Trái Đất đều chịu tác động của lực gây ra chuyển động ban đầu và lực do sự tự quay theo hướng từ Tây sang Đông của Trái Đất.
Do vậy, các vật thể chuyển động trên bề mặt Trái Đất sẽ bị lệch hướng so với hướng ban đầu (vì phải giữ nguyên chuyển động thẳng hướng theo quán tính). Lực làm lệch hướng đó gọi là lực coriolis.
Lực coriolis có thể tác động trực tiếp hoặc gián tiếp (thông qua gió) đến hướng chảy của các dòng biển.
– Những dòng biển chảy từ Xích đạo về hướng bắc (Gơn-xtrim, Bắc Đại Tây Dương, Cư-rô-xi-vô, Bắc Thái Bình Dương) đều bị lệch sang phía đông và chảy theo hướng tây nam – đông bắc.
– Những dòng biển chảy từ Xích đạo về phía nam (dương lưu tín phong Nam Đại Tây Dương chảy ven bờ đông Braxin, Ma-đa-ga-xca, Đông Úc…) càng chảy về nam càng lệch về phía đông, tới vĩ tuyến 400 – 500 nam thì lệch hẳn về phía đông.
Các dòng chảy từ phía đông về phía tây dọc Xích đạo, các nhánh bị lệch về phải chảy lên phía bắc. Phần dưới Xích đạo, lệch về trái rẽ xuống phía nam.
Lực quán tính coriolis tác động trực tiếp tới dòng chảy của sông. Trong mỗi sông ở Bắc bán cầu, áp lực của dòng chảy lên bờ phải của sông mạnh hơn so với bờ trái, còn ở Nam bán cầu, bờ trái của sông chịu áp lực của nước sông mạnh hơn.