Đối tượng của quan hệ nghĩa vụ rất rộng và đa dạng. Theo đó, tùy thuộc vào đối tượng cụ thể của từng quan hệ, mà bên có nghĩa vụ phải thực hiện nghĩa vụ đúng với đối tượng đó. Đối với đối tượng là vật, thì việc thực hiện nghĩa vụ phải được tiến hành thế nào. Hãy cùng Luật LVN Group nghiên cứu qua nội dung trình bày dưới đây.
1. Nghĩa vụ giao vật là gì?
Trước khi nghiên cứu về một nghĩa vụ cụ thể trong Bộ luật Dân sự thì chúng ta cần nghiên cứu qua về nghĩa vụ được quy định theo pháp luật này là gì? Do đó, theo như quy định tại Điều 274 Bộ luật dân sự 2015 quy định nghĩa vụ là: “Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (bên có quyền)”.
Tuy rằng pháp luật Dân sự không có quy định chi tiết về khái niệm nghĩa vụ giao vật, nhưng dựa trên phần quy định được nêu ra ở trên về khái niệm của nghĩa vụ và theo hướng dẫn tại điều 279 Bộ Luật dân sự 2015 về nội dung của nghĩa vụ giao vật thì khi thực hiện nghĩa vụ giao vật bên có nghĩa vụ giao vật phải bảo quản, giữ gìn vật đó đến khi giao. Do đó, Nghĩa vụ giao vật có thể được hiểu một cách đơn là việc mà một hoạc nhiều chủ thể phải chuyển giao vật cho một hoặc nhiều chủ thể khác nhưng trước đó thì bên có nghĩa vụ giao vật phải bảo quản, giữ gìn vật đó đến khi giao.
Bên cạnh đó thì theo như quy định tại khoản 2 Điều 279 có quy định về việc giao vật như sau: “khi vật phải giao là vật đặc định thì bên có nghĩa vụ phải giao đúng vật đó và đúng tình trạng như cam kết, nếu là vật cùng loại thì phải giao đúng số lượng và chất lượng như đã thỏa thuận và nếu không có thỏa thuận thì phải giao vật đó với chất lượng trung bình, nếu là vật đông bộ thì phải giao cho đồng bộ”. Trong quy định được nêu ở trên có nhắc đến các loại vật trong đó có vật đặc định và vật cũng loại, hai khái niệm này được hiểu trong quy định này thế nào?
Thứ nhất là đối với vật đặc định đươc quy định trong pháp luật dân sự là vật phân biệt được với vật khác bằng những đặc điểm riêng về ký hiệu, hình dáng, màu sắc, chất liệu, đặc tính, vị trí. Bởi lẽ đó, khi giao vật thì bên có nghĩa vụ chỉ được coi là thực hiện đúng nghĩa vụ khi giao đúng vật đó. Trường hợp nghĩa vụ giao vật đặc định không được thực hiện thì bên có nghĩa vụ bị coi là vi phạm nghĩa vụ và phải chịu trách nhiệm dân sự. Trách nhiệm dân sự của bên có nghĩa vụ ở đây là việc người có nghĩa vụ phải tiếp tục thực hiện nghĩa vụ nếu vật đặc định vẫn còn và bên có quyền yêu cầu hoặc người này phải có trách nhiệm thanh toán giá trị của vật nếu vật không còn hoặc bị hư hỏng. Giá trị của vật sẽ được tính theo thỏa thuận của các bên hoặc do đơn vị có thẩm quyền xác định theo giá thị trường tại thời gian giải quyết tranh chấp.
Thứ hai là đối với vật cùng loại được quy định trong pháp luật dân sự là vật có cùng hình dáng, tính chất, tính năng sử dụng và xác định được bằng những đơn vị đo lường. Những vật cùng loại có thể thay thể cho nhau nên khi chuyển giao vật cùng loại các bên chủ yếu quan tâm đến chất lượng, số lượng, chủng loại vật.
2. Thực hiện nghĩa vụ giao vật
Nghĩa vụ là việc mà theo đó, một hoặc nhiều chủ thể (sau đây gọi chung là bên có nghĩa vụ) phải chuyển giao vật, chuyển giao quyền, trả tiền hoặc giấy tờ có giá, thực hiện công việc hoặc không được thực hiện công việc nhất định vì lợi ích của một hoặc nhiều chủ thể khác (sau đây gọi chung là bên có quyền). Trong đó, việc thực hiện nghĩa vụ giao vật được thực hiện như sau:
2.1.NGHĨA VỤ BẢO QUẢN, GIỮ GÌN VẬT
Pháp luật quy định bên bào có nghĩa vụ giao vật thì phải bảo quản, giữ gìn vật cho đến khi giao. Bên có nghĩa vụ giao vật chính là bên đang thực hiện việc chiếm hữu vật đó, vì vậy họ có điều kiện để bảo quản, giữ gìn vật đó hơn so với các chủ thể khác. Do đó, để bảo vệ quyền lợi của bên có quyền khi nhận vật chuyển giao đúng với với tình trạng mà các bên đã thỏa thuận ban đầu, thì bên có nghĩa vụ có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản vật đó. Quy định này cũng hướng tới việc nâng cao trách nhiệm của bên có nghĩa vụ giao vật. Nghĩa vụ bảo quản, giữ gìn tài vật chấm dứt khi vật đó được chuyển giao cho người khác. Ví dụ: trong hợp đồng mua bán xe máy, bên mua có trách nhiệm giữ gìn, bảo quản xe cho đến khi chiếc xe được chuyển giao cho bên mua.
2.2.NGHĨA VỤ GIAO VẬT VỚI TỪNG LOẠI VẬT CỤ THỂ
Vật trong quan hệ nghĩa vụ bao gồm: vật đặc định, vật cùng loại và vật đồng bộ. Đối với từng loại vật, nghĩa vụ thực hiện giao vật của chủ thể sẽ có sự khác nhau phù hợp với đặc điểm, tính chất của vật:
-Vật đặc định: có thể hiểu vật đặc định là vật phân biệt được với các vật khác bằng những đặc điểm riêng về ký hiệu, hình dáng, màu sắc, chất liệu, đặc tính, vị trí. Bên có nghĩa vụ phải giao vật đúng vật đó và đúng tình trạng như đã cam kết. Với đặc tính riêng biệt, không bị nhầm lẫn với vật khác, vật đặc định là vật mà người có quyền đã lựa chọn, do đó vật được giao không thể thay thế bằng vật khác được. Ví dụ: A thỏa thuận với B mua chiếc xe ôtô hiệu Lamborghini Aventador LP700-4, màu bạc. B chỉ được xem là đã hoàn thành đúng nghĩa vụ khi giao đúng mẫu xe này và màu sắc mà A đã lựa chọn.
-Vật cùng loại: là những vật có cùng hình dáng, tính chất, tính năng sử dụng và xác định được bằng đơn vị đo lường. Trong trường hợp này bên có nghĩa vụ phải giao vật đúng số lượng, chất lượng như đã thỏa thuận. Nếu không có thỏa thuận về chất lượng thì chất lượng của vật được xác định theo chất lượng trung bình. Vì vật cùng loại không có đặc tính riêng biệt, nên những vật có cùng chất lượng có thể thay thế cho nhau. Cũng vì tính chất đó, mà khi chuyển giao vật cùng loại chỉ cần đáp ứng yêu cầu về số lượng và chất lượng mà không cần giao đúng vật như vật đặc định. Ví dụ: A thỏa thuận với B nhập một tấn gạo loại 1. Gạo là vật cùng loại, do đó B có thể nhập cho A gạo của bất kỳ hãng nào, nhưng phải đảm bảo số lượng là 1 tấn và chất lượng tốt nhất theo yêu cầu của A.
-Vật đồng bộ: là vật bao gồm các phần hoặc các bộ phận ăn khớp, liên hệ với nhau tạo thành một chỉnh thể mà nếu thiếu một trong các phần, các bộ phận hoặc có phần, bộ phận không đúng quy cách, chủng loại thì không sử dụng được hoặc giá trị sử dụng giảm sút. Ví dụ: các vật đi đôi với nhau như: giầy, dép, găng tay; các bộ phận cấu thành một vật cụ thể: các bộ phận lắp ráp máy tính, điện thoại,…Do đặc tính luôn phải đi cùng nhau, nên khi chuyển giao vật đồng bộ, bên có nghĩa vụ phải chuyển giao đồng thời, đúng và trọn vẹn tất các các vật có liên quan.
2.3.NGHĨA VỤ THANH TOÁN CHI PHÍ
Vì nghĩa vụ chuyển giao vật là nghĩa vụ của bên thực hiện chuyển giao, nên mọi chi phí chuyển giao phải do bên có nghĩa vụ thanh toán. Ví dụ: Trong quan hệ mua bán điều hòa. Bên mua có nghĩa vụ vận chuyển đến nơi mà bên mua yêu cầu và chịu hoàn toàn chi phí cho việc vận chuyển đó. Bên mua có nghĩa vụ thanh toán tiền. Tuy nhiên, các bên có thể có thỏa thuận khác về việc thanh toán chi phí vận chuyển.
Quy định về thực hiện nghĩa vụ giao vật là cơ sở để bảo vệ quyền, lợi ích của bên mang quyền đồng thời, ràng buộc trách nhiệm của bên mang nghĩa vụ trong quan hệ chuyển giao tài sản.
Trên đây là nội dung trình bày về Thực hiện nghĩa vụ giao vật là gì? [Mới nhất 2023]. Công ty Luật LVN Group tự hào là đơn vị hàng đầu hỗ trợ mọi vấn đề liên quan đến pháp lý, tư vấn pháp luật, thủ tục giấy tờ cho khách hàng là cá nhân và doanh nghiệp trên Toàn quốc với hệ thống văn phòng tại các thành phố lớn và đội ngũ cộng tác viên trên tất cả các tỉnh thành: Hà Nội, TP. HCM, Bình Dương, TP. Cần Thơ, TP. Đà Nẵng và Đồng Nai… Liên hệ với chúng tôi ngay hôm nay để được tư vấn và hỗ trợ kịp thời.