Khó khăn có thể gặp phải khi xây dựng kế hoạch giáo dục?

1. Các thầy/cô cho biết khó khăn có thể gặp phải khi xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường:

1.1. Khái quát:

Xây dựng kế hoạch giáo dục là một quá trình phức tạp và đòi hỏi nhiều yếu tố cần được xem xét. Một số khó khăn có thể gặp phải khi xây dựng kế hoạch giáo dục là:

– Thiếu nguồn lực và hỗ trợ: Để xây dựng một kế hoạch giáo dục hiệu quả, cần có đủ nguồn lực về tài chính, nhân lực, cơ sở vật chất và công nghệ. Tuy nhiên, nhiều nước đang phải đối mặt với những thách thức về kinh tế và xã hội, làm giảm khả năng đầu tư vào giáo dục. Ngoài ra, cần có sự hỗ trợ và tham gia của các bên liên quan, như chính quyền, cộng đồng, gia đình và học sinh, để đảm bảo kế hoạch giáo dục phù hợp với nhu cầu và mong muốn của họ.

– Thiếu thông tin và dữ liệu: Để xây dựng một kế hoạch giáo dục có căn cứ khoa học, cần có đầy đủ thông tin và dữ liệu về tình hình giáo dục hiện tại, những mục tiêu và chiến lược cần đạt được, những vấn đề và thách thức cần giải quyết. Tuy nhiên, việc thu thập và phân tích thông tin và dữ liệu có thể gặp nhiều khó khăn do thiếu hệ thống quản lý và theo dõi chất lượng, thiếu nhân viên có trình độ chuyên môn và kỹ năng thống kê, thiếu sự minh bạch và tin cậy của nguồn thông tin.

– Thiếu sự thích ứng và linh hoạt: Muốn xây dựng một kế hoạch giáo dục có tính bền vững, cần có sự thích ứng và linh hoạt với những thay đổi của môi trường bên ngoài. Nhưng trên thực tế, việc điều chỉnh và cập nhật kế hoạch giáo dục có thể gặp nhiều khó khăn do thiếu sự đồng thuận và phối hợp giữa các bên liên quan, thiếu sự sáng tạo và đổi mới trong phương pháp giảng dạy và học tập, thiếu sự chấp nhận và ủng hộ của người học và người dạy.

1.2. Chi tiết:

‐ Việc đóng góp ý kiến: Khi gặp khó khăn, vướng mắc, bất cập trong việc thực hiện chương trình ở trường, giáo viên thường có tâm lý chịu đựng hoặc tự tìm mọi cách khắc phục nhưng không góp ý với lãnh đạo vì tâm lý e dè, ngại ngùng, sợ hãi…. Nên khi hỏi ý kiến ​​về kế hoạch giáo dục, họ thường nói “Thầy/cô đã làm quá tuyệt vời! và không có ý kiến gì thêm” để tránh bị dìm. 

– Hiện nay, học sinh có vấn đề đều muốn đổ lỗi cho giáo viên nên giáo viên thường im lặng chịu đựng, ít trao đổi với các lực lượng phối hợp, vì không biết có được giúp đỡ tích cực hay không. Nếu môi trường sư phạm và môi trường xã hội gạt bỏ được khỏi hai tâm lý trên của giáo viên thì điều kỳ diệu mới xảy ra. 

Ngoài ra, giáo viên có thể gặp phải những khó khăn cụ thể khi xây dựng chương trình giảng dạy ở trường: 

‐ Đối với một số giáo viên, việc xây dựng, triển khai thực hiện kế hoạch giáo dục nhà trường và kế hoạch thực hiện môn học của một số giáo viên còn rời rạc, chưa đóng góp sâu vào các phần của chương trình mà mình đã xây dựng: mục tiêu chương trình, nội dung chương trình và phương pháp thực hiện, giao nhiệm vụ trên lớp và ở nhà…  

– Một số giáo viên chưa hiểu hết khái niệm giáo án nên đưa ra mục tiêu, kế hoạch chung chung không liên quan đến điều kiện hiện có của nhà trường: học sinh, năng lực đội ngũ, điều kiện vật chất.  

– Một số giáo viên đã chủ động hơn trong việc lập kế hoạch nhưng gặp khó khăn khách quan. 

• Nếu không hiểu đầy đủ bản chất của các cấp độ nhận thức, việc xây dựng các yêu cầu cần đạt được còn lộn xộn. 

• Việc không xác định và phân loại đúng đối tượng người học dẫn đến việc xác định mục tiêu không hợp lý. 

• Việc xây dựng cấu trúc yêu cầu cần đạt của tiết học còn chung chung, chưa định lượng, cụ thể hóa yêu cầu đạt được.

– Chương trình giáo dục phổ thông mới nhấn mạnh nội dung giáo dục tích hợp liên môn Lịch sử – Địa lý địa phương. Tuy nhiên, việc chuẩn bị tài liệu, giáo trình phụ thuộc vào khả năng của giáo viên và điều kiện thực tế của từng nơi. Từ đó, gây ra tình trạng quá tải thông tin và có khoảng cách giữa nội dung lịch sử dân tộc và lịch sử địa phương. Ngoài ra, do đặc thù vùng miền nên việc tổ chức phương pháp dạy học kém phong phú, việc dạy học lịch sử, địa lý trong nước hay ứng dụng công nghệ thông tin trong nhà trường hiện nay bị giảm sút. Việc tổ chức cho học sinh tham quan, tìm hiểu di tích lịch sử chỉ diễn ra với các trường gần trung tâm hoặc ở các trường gần  di tích… Mặt khác, một số học sinh chưa hứng thú với việc học lịch sử,  địa lý. Một số trường còn quản lý cục bộ dẫn đến tình trạng một số tiết học chưa đáp ứng nội dung, yêu cầu của chương trình.

‐ Trong những năm qua, công tác xã hội hóa giáo dục đã được triển khai bằng nhiều hình thức và đạt được một số kết quả nhất định. Song bên cạnh những kết quả đạt được còn không ít khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc thực hiện xã hội hóa giáo dục, chẳng hạn: phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến việc học của con em mình, nhận thức chưa đầy đủ về thực trạng và tầm quan trọng của giáo dục; Do hoàn cảnh gia đình phức tạp, một số cha mẹ đi làm ăn xa, con cái ở với ông bà nội; Một số lực lượng xã hội cho rằng nội dung chủ yếu của xã hội hóa giáo dục chỉ nhằm thu tiền của dân hoặc làm dân lo lắng dẫn đến đầu tư cho giáo dục chưa đúng mức. Mặt khác, công tác quản lý xã hội hóa giáo dục còn thiếu nguồn lực phù hợp, tính khả thi chưa cao. Điều đó chắc chắn cũng ảnh hưởng đến tâm lý của giáo viên trong quá trình giảng dạy, nếu họ không hoàn toàn chắc chắn về công việc của mình thì chất lượng giáo dục không đạt kết quả như mong đợi.

Những khó khăn trên đây chỉ là một phần trong số nhiều vấn đề mà các nhà lãnh đạo giáo dục cần phải đối mặt khi xây dựng kế hoạch giáo dục. Để khắc phục những khó khăn này, cần có sự nỗ lực chung của tất cả các bên liên quan, cũng như sự hỗ trợ của các tổ chức quốc tế và phi chính phủ trong việc xây dựng một hệ thống giáo dục chất lượng và công bằng cho mọi người.

2. Hướng dẫn xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường cấp tiểu học:

Kế hoạch giáo dục của nhà trường là kế hoạch tổ chức các hoạt động giáo dục của cơ sở giáo dục thực hiện chương trình giáo dục do Bộ Giáo dục quy định. Việc biên soạn chương trình cơ bản do giám đốc tổ chức hàng năm, căn cứ vào kế hoạch thời gian năm học do Uỷ ban nhân dân quận, huyện, thành phố do nhà nước trực tiếp quản lý quyết định và chỉ đạo nhiệm vụ giáo dục cơ sở của các cấp có thẩm quyền. kế hoạch trường học.

Kế hoạch học tập và hoạt động giáo dục của môn học là kế hoạch thực hiện các môn học và hoạt động giáo dục ở từng lớp bảo đảm thực hiện có chất lượng, có thẩm quyền phù hợp với mục đích, yêu cầu cần đạt với các hoạt động; phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương, trường học và đối tượng.  

Giáo án do giáo viên soạn bao gồm các hoạt động của học sinh và giáo viên trong việc dạy bài/chủ đề nhằm giúp học sinh lĩnh hội kiến ​​thức, hình thành năng lực, phẩm chất cần thiết. Căn cứ vào chương trình và các hoạt động học tập do nhóm chuyên gia đề xuất và được hiệu trưởng phê duyệt, giáo viên xây dựng giáo án theo Phụ lục 3.

3. Kinh nghiệm xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường:

Thứ nhất, cập nhật đầy đủ văn bản chỉ dẫn của Bộ Giáo dục và Đào tạo, Sở Giáo dục và Đào tạo về hướng dẫn chương trình và giáo viên nghiêm túc thực hiện. 

Thứ hai, chú trọng công tác đánh giá, xếp loại học sinh ngay từ đầu năm học và có biện pháp chấn chỉnh ngay từ đầu năm học, thông qua việc xây dựng chương trình giảng dạy cho từng khoa, từng lớp. 

Thứ ba, nhà trường có sứ mệnh giáo dục, phân công chủ nhiệm hợp lý và giao khoán “sản phẩm” cho đến khi học sinh ra trường (dạy đuổi và chủ nhiệm đuổi) vì các mục đích sau: thầy, cô giáo và phụ huynh. Các bộ môn và giáo viên bộ môn được giao khoán “sản phẩm” và chịu trách nhiệm về sản phẩm của mình trong suốt khóa học (trừ một số trường hợp cần điều chỉnh). 

Thứ tư, khi xây dựng kế hoạch giáo dục của nhà trường phải bảo đảm việc thực hiện chương trình cơ bản một cách linh hoạt, chủ động, hiệu quả, phù hợp với điều kiện thực tế và điều kiện cụ thể của từng nơi. Tránh lập kế hoạch chung chung không tương ứng với điều kiện thực tế.  

Thứ năm, chú trọng xây dựng và xác định mục tiêu bài học, chủ đề sát với nhóm đối tượng. Một trong những phần quan trọng của chương trình giảng dạy là đặt ra các mục tiêu có thể đạt được cho bài học (chủ đề) tương ứng. 

Thứ sáu, chú trọng việc hướng dẫn học sinh học bài và tự học ở nhà. Định hướng nội dung ôn tập nội dung, HS chuẩn bị bài cũ ở các tiết học tiếp theo. 

Thứ bảy, chương trình đặc thù môn học chú trọng xây dựng và chia sẻ chương trình theo hướng phát triển các kỹ năng của học sinh, trong đó có tính đến việc loại bỏ thông tin cũ, lạc hậu, cập nhật, bổ sung thông tin mới, nhận diện và xử lý thông tin mới phù hợp, phát hiện và xử lý các nội dung khó, học thuật không còn phù hợp với năng lực của học sinh. Bên cạnh việc giảng dạy các môn học theo cấp lớp, cần tăng cường kiến ​​thức trọng tâm mà học sinh yếu nhất, đặc biệt là môn khoa học. 

Thứ tám, tập trung xây dựng kế hoạch ôn luyện cho kỳ thi THPT theo từng bộ môn, đây cũng là công việc quan trọng quyết định  chất lượng ôn luyện cho kỳ thi  THPT. Nhà trường tuyển chọn kỹ lưỡng công tác tổ chức giáo viên tham gia coi thi, thanh tra ĐH, CĐ là những giáo viên tâm huyết, có kinh nghiệm, có trình độ. 

Thứ chín là chú trọng xây dựng chương trình dạy học tích hợp liên môn, dạy học theo chủ đề, có kết hợp với các hoạt động ngoại khóa, hoạt động dã ngoại và rèn luyện cho học sinh những kiến ​​thức phổ thông cần thiết.