Văn Phòng Luật LVN

Có lẽ bạn đã từng nghe qua rất nhiều lần cụm từ “Nhận hối lộ”, nhưng liệu bạn có hiểu rõ bản chất của cụm từ này không thì lại là vấn đề khác. Bộ luật Hình Sự không chỉ giải thích rõ “Nhận hối lộ là gì?”, “Hành vi nhận hối lộ” mà còn trả lời câu hỏi “Tội nhận hối lộ hoàn thành khi chủ thể thế nào?”. Để hiểu rõ hơn câu hỏi này cũng như tìm được câu trả lời chính xác, LVN Group mời bạn cân nhắc nội dung trình bày dưới đây.

1. Nhận hối lộ là gì?

Nhận hối lộ là việc một người lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trực tiếp hoặc thông qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận bất kỳ lợi ích nào (vật chất hoặc phi vật chất) cho chính bản thân mình hoặc cho người, tổ chức khác để làm hoặc không làm một việc nào đó vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ. Lợi ích này có thể cho một người hoặc một tổ chức nào khác mà không nhất thiết phải cho chính người có chức vụ, quyền hạn.

Trong đó, hành vi làm hoặc không làm một việc nào đó vì lợi ích hay thực hiện theo yêu cầu của người đưa hối lộ có thể là hành vi trái pháp luật hoặc không trái pháp luật nhưng các hành vi đó đều được thực hiện trên cơ sở lợi dụng chức vụ, quyền hạn.

Trên thực tiễn, hành vi nhận hối lộ ít khi được thực hiện một cách công khai, thuần túy như nhận tiền hoặc tài sản trao tay hoặc nhận thù lao. Thay vào đó, các hành vi nhận hối lộ ngày càng được thực hiện một cách tinh vi, kín kẽ và khó phát hiện hơn.

Hành vi nhận hối lộ gây ra nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến xã hội và niềm tin của người dân, xâm phạm hoạt động bình thường của đơn vị, tổ chức, làm suy thoái, ảnh hưởng đến chất lượng đội ngũ cán bộ cũng như hoạt động quản lý nhà nước.

2. Tội nhận hối lộ hoàn thành khi nào?

Tội nhận hối lộ hoàn thành ở một trong hai thời gian đó là: thời gian nhận hối lộ (trường hợp không chủ động đòi hối lộ) và thời gian đòi hối lộ.

Trên thực tiễn có trường hợp bên đưa hối lộ không có thỏa thuận trước với người có chức vụ, quyền hạn nhưng thực hiện việc đưa hối lộ đồng thời với việc đưa ra yêu cầu đối với người có chức vụ, quyền hạn và người đó đã chấp nhận (tức vừa nhận của hối lộ vừa chấp nhận đề nghị của người đưa hối lộ) thì thời gian hoàn thành tội phạm này tính từ thời gian người có chức vụ, quyền hạn chấp nhận đề nghị của bên đưa hối lộ, đây cũng đồng thời là thời gian hoàn thành tội nhận hối lộ.

3. Dấu hiệu pháp lý tội nhận hối lộ

3.1 Mặt khách thể

Là những quan hệ xã hội liên quan đến hoạt động bình thường của các đơn vị, tổ chức trong Nhà nước và của cả các doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước; làm cho đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp này bị suy yếu, mất uy tín; từ đó làm cho nhân dân mất niềm tin vào Đảng và Nhà nước.

3.2 Mặt khách quan

Người nhận hối lộ thuộc 01 trong 04 trường hợp sau đây mới phạm tội nhận hối lộ:

Thứ nhất, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc thông qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận cho chính bản thân mình hoặc cho người khác, tổ chức khác tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác có trị giá từ 2.000.000 đồng trở lên, để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Thứ hai, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị xử lý kỷ luật về hành vi này mà còn vi phạm, để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Thứ ba, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trị giá dưới 2.000.000 đồng nhưng đã bị kết án về một trong các tội quy định tại Mục 1 Chương XXIII, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.
Thứ tư, lợi dụng chức vụ, quyền hạn trực tiếp hoặc qua trung gian nhận hoặc sẽ nhận cho chính bản thân người đó hoặc cho người hoặc tổ chức khác lợi ích phi vật chất, để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ.

3.3 Chủ thể

Chủ thể của Tội nhận hối lộ là người có chức vụ, quyền hạn trong đơn vị, tổ chức nhà nước và doanh nghiệp, tổ chức ngoài Nhà nước, từ đủ 16 tuổi trở lên và có năng lực trách nhiệm hình sự. Và phải đảm bảo các điều kiện, yếu tố cần và đủ như: Độ tuổi và năng lực trách nhiệm hình sự theo hướng dẫn tại Điều 12, 21 Bộ luật Hình Sự.

3.4 Mặt chủ quan

Người phạm tội nhận hối lộ thực hiện hành vi của mình với lỗi cố ý trực tiếp. Có nghĩa là: “Họ nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, thấy trước hậu quả của hành vi đó và mong muốn hậu quả xảy ra”.

Không có trường hợp nhận hối lộ nào được thực hiện do cố ý gián tiếp, vì người phạm tội này bao giờ cũng mong muốn thực hiện được hành vi phạm tội.

4. Nhận quà sau khi hoàn thành nhiệm vụ thì có được xem là phạm tội hối lộ không?

Về vấn đề nhận quà sau khi hoàn thành nhiệm vụ có 3 quan niệm sau:

Thứ nhất, nếu người có chức vụ và người tặng quà không có bất kỳ thoả thuận nào về việc tặng quà biếu, người nhận quà biết thực hiện tốt công việc của mình, vô tư thì quà biếu được xem như sự biết ơn, có trước có sau, là tấm lòng của người Việt Nam dành cho nhau.
Thứ hai, nếu người nhận nhận quà biếu thường xuyên, có hệ thống, dù không có thoả thuận giữa người tặng quà và người nhận quà, giá trị món quà lớn, người đưa quà biếu ngầm hiểu đây là của hối lộ thì xem như phạm tội nhận hối lộ.
Thứ ba, đối với những ngành, nghề, công việc có quy định cấm nhận quà dưới bất kỳ cách thức, giá trị nào thì việc nhận quà biếu được xem là phạm tội nhận hối lộ.

Trên đây là toàn bộ những thông tin có liên quan đến tội nhận hối lộ cũng như xác định thời gian tội nhận hối lộ hoàn thành. Vì vậy, tội nhận hối lộ hoàn thành khi chủ thể nhận hối lộ ngay tại thời gian đó. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào cần được trả lời thì đừng ngần ngại liên hệ với LVN Group !.

Công ty Luật LVN - Địa chỉ: Số 16B Nguyễn Thái Học, Yết Kiêu, Hà Đông, Hà Nội, Việt Nam