Quy định về mức phạt vi phạm hợp đồng thương mại. Nếu có vi phạm trong hợp đồng thương mại thì mức phạt tối đa là bao nhiêu?
Quy định về mức phạt vi phạm hợp đồng thương mại. Nếu có vi phạm trong hợp đồng thương mại thì mức phạt tối đa là bao nhiêu?
Mức phạt đối với vi phạm nghĩa vụ hợp đồng hoặc tổng mức phạt đối với nhiều vi phạm do các bên thỏa thuận trong hợp đồng, nhưng không vượt quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm.
Như vậy mức phạt hợp đồng theo quy định của Luật thương mại năm 2005 trên tinh thần là tự do thỏa thuận nhưng lại bị đặt trong hai mức giới hạn.
Thứ nhất là đặt dưới mức mức phạt 8% giá trị phần nghĩa vụ bị vi phạm.
Thứ hai là mức phạt được tính trên giá trị hợp đồng bị vi phạm. Quy định này có sự khác biệt so với quy định của Bộ luật Dân sự năm 2005 khi mức phạt vi phạm được áp dụng cho các quan hệ dân sự thì sẽ do các bên thỏa thuận. Nhận thấy rằng, tuy cùng điều chỉnh một vấn đề nhưng giữa hai văn bản pháp luật lại có sự khác biệt rõ ràng. Do vậy phải phân biệt được đâu là quan hệ do Bộ Luật Dân sự điều chỉnh, đâu là quan hệ do Luật thương mại điều chỉnh để áp dụng pháp luật một cách chính xác. Mặt khác, khi có sự khác biệt như vậy, vấn đề đặt ra là việc quy định giới hạn mức phạt như Luật thương mại có hợp lý hay không? Tuy rằng việc đặt mức giới hạn nhằm kiểm soát những giao dịch thương mại ảo nhằm thu lợi bất chính nhưng lại làm hạn chế quyền tự do thỏa thuận của các bên. Bởi lẽ bản chất của hợp đồng là sự thỏa thuận của các bên, vì thế có nên bỏ mức giới hạn này?
Xoay quanh quy định của Luật thương mại năm 2005 về mức giới hạn “không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm” cũng còn rất nhiều vướng mắc.
Thứ nhất, chế tài phạt hợp đồng chỉ được áp dụng “nếu trong hợp đồng có thỏa thuận”. Vậy vấn đề đặt ra là, nếu các bên có thỏa thuận về phạt hợp đồng nhưng lại không thỏa thuận về mức phạt là bao nhiêu thì khi có tranh chấp sẽ được giải quyết tại cơ quan tài phán như thế nào? Cơ quan tài phán sẽ áp dụng mức giới hạn là 8% hay phải căn cứ vào phần nghĩa vụ bị vi phạm để đưa ra một mức phạt hợp lý, nhưng những căn cứ nào để xác định được đó là một mức phạt hợp lý đối với mỗi bên?
Luật thương mại năm 2005 quy định mức phạt không được vượt quá 8% giá trị nghĩa vụ bị vi phạm. Nhưng nếu trong quá trình xác lập hợp đồng, do thiếu hiểu biết, các bên đã thỏa thuận vượt quá mức giới hạn này, có thể thỏa thuận mức phạt 20%, 50% hay nhiều hơn thế. Vậy khi tranh chấp xảy ra, vấn đề này sẽ giải quyết ra sao? Có ý kiến cho rằng, việc thỏa thuận như vậy là trái với quy định của pháp luật nên phần thỏa thuận đó trong hợp đồng bị vô hiệu coi như hai bên chưa có bất kì thỏa thuận nào trước đó về phạt hợp đồng. Có ý kiến khác lại cho rằng, chỉ vô hiệu phần vượt quá 8% giá trị nghĩa vụ bị vi phạm, khi xử phạt sẽ áp dụng từ mức 8% trở xuống để giải quyết yêu cầu của bên bị hại.
>>> LVN Group tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài: 1900.0191
“Mức phạt không quá 8% giá trị phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm” thì “nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm” không hẳn là “giá trị hợp đồng”. Do vậy, để chứng minh “phần nghĩa vụ hợp đồng bị vi phạm” không phải là vấn đề đơn giản. Chưa kể đến việc đánh giá, kết luận trong trường hợp phải đưa ra Tòa án giải quyết lại phụ thuộc rất lớn vào Hội đồng xét xử. Nguyên nhân là do khoa học pháp lý nước ta đang phát triển theo hướng thị trường, hội nhập, quá trình xây dựng pháp luật của Việt Nam có yếu tố đặc thù và chúng ta chưa tiến hành công bố rộng rãi bản án. Những vấn đề này không những gây khó khăn về định hướng và áp dụng đối với những người làm công tác pháp lý, mà cả những chủ thể khó có thể hiểu và vận dụng hiệu quả.
Do còn tồn tại nhiều vướng mắc như trên nên khi tham gia vào quan hệ hợp đồng thương mại mỗi chủ thể nên chủ động trong việc tìm hiểu pháp luật và bằng biện pháp thỏa thuận cụ thể để có thể hạn chế tối đa các rủi ro có thể xảy ra với mình trong quá trình thực hiện quyền và nghĩa vụ trong hợp đồng.