Tết đến xuân về bạn đang không biết nên mua sắm mâm ngũ quả như thế nào, vậy bài biết dưới đây sẽ là gợi ý cho bạn
1. Vì sao lại đặt trái cây lên bàn thờ:
Ngày Tết hầu như bàn thờ gia tiên của gia đình nào cũng bày mâm ngũ quả vừa đẹp mắt vừa mang ý nghĩa cầu chúc gia chủ một năm mới an khang, thịnh vượng.
Mâm ngũ quả xuất phát từ quan niệm âm dương ngũ hành, vạn vật giao hòa với đất trời. Theo chủ nghĩa duy vật cổ đại, mọi vật chất đều được cấu tạo bởi 5 yếu tố: “Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ”.
Chúng còn thể hiện đạo lý uống nước nhớ nguồn, kính trọng tổ tiên. Ngoài ra, mâm ngũ quả còn được coi là biểu tượng cho thành quả sau một năm lao động vất vả của người nông dân.
Sản phẩm là kết tinh từ mồ hôi, công sức của người lao động chắt chiu qua các vụ mùa. Cho đến khi mùa xuân nắng ấm, chọn dịp tốt để tỏ lòng thành kính với tổ tiên.
Con số 5 – “ngũ” – tương sinh với ngũ hành, là một con số rất tốt trong quan niệm phong thủy, tượng trưng cho sự phát triển mạnh mẽ và bền vững.
Vì vậy, mâm ngũ quả trên bàn thờ mang ý nghĩa mong muốn âm dương hòa hợp, sinh sôi, phát triển.
Trong mâm ngũ quả không quy định cụ thể loại quả gì mà tùy từng nơi, từng vùng mà gia chủ chuẩn bị các loại quả. Vì vậy, ở mỗi vùng có 5 loại trái cây khác nhau.
2. Ý nghĩa của các loại quả khi đặt trên bàn thờ:
Chuối: Tượng trưng cho con cháu sum vầy, quây quần, ấm no, gặp nhiều may mắn, được quan tâm, che chở.
Phật Thủ: Bàn tay Phật che chở cho cả gia đình.
Bưởi: Chúc bạn sức khỏe, hạnh phúc và thịnh vượng.
Cam, quýt: Tượng trưng cho sự thành đạt.
Lựu: Nhiều hạt, tượng trưng con cháu nối dõi.
Đào: Tượng trưng cho sự thăng tiến.
Táo: Của cải, của cải.
Thanh long: Nơi hội tụ của rồng và mây, đại diện cho sự thịnh vượng, tài lộc và thịnh vượng.
Dưa hấu: Hình tròn, vị thanh mát, hứa hẹn sự ngọt ngào và may mắn.
Quả trứng gà: Trời phù hộ.
Sung: Gắn liền với biểu tượng sinh sản, sức khỏe và tiền bạc.
Đu đủ: Thịnh vượng, viên mãn.
Xoài (phát âm là “tiêu”): Cầu nguyện cho những chi tiêu không hoang phí.
3. Những loại quả không nên đặt trên bàn thờ:
Mâm quả đặt trên bàn thờ là thể hiện lòng thành kính với tổ tiên, thần linh nhưng nếu không biết cách lựa chọn cũng trở nên bất kính. Bởi không phải loại quả nào cũng có thể bày lên bàn thờ.
Thông thường, người Việt Nam chúng ta thường cúng hoa quả theo mâm ngũ quả và kèm theo các loại hoa quả khác. Một mâm ngũ quả đầy ắp trái cây là điều tuyệt vời nhưng chúng ta cần tránh những loại trái cây không nên đốt hay bày trên bàn thờ.
3.1. Hoa quả giả:
Theo tín ngưỡng tâm linh của người Việt, người đã khuất chỉ “ăn hương cắm hoa” nên hoa quả thắp hương phải là đồ thật, có mùi thơm. Đừng phạm tội “ăn gian” thần thánh vì tư tưởng tiết kiệm, muốn dùng trái giả để lợi dụng gấp nhiều lần.
Bên cạnh đó, hoa quả giả, hoa quả làm bằng nhựa sẽ không có sức sống, màu sắc không giống thật khiến bàn thờ gia tiên mất đi sinh khí, sự ấm cúng. Vì vậy, không chỉ Tết mà các dịp khác như mùng 1 hàng tháng, ngày rằm… gia chủ không nên sử dụng hoa quả giả.
3.2. Hoa quả quá già, quá chín:
Khi đi sắm Tết, bạn không nên chọn những loại hoa quả quá chín hoặc có tốc độ chín nhanh như chuối quá chín, đu đủ quá chín,… Vì khi trưng bày lâu dưới sức nóng quả sẽ dễ bị úng nhanh làm hư, thu hút ruồi, muỗi, bọ đến làm tổ và làm ô nhiễm nơi thờ tự.
Bàn thờ thường thắp nhiều hương nên nhiệt độ luôn cao hơn bình thường. Vì vậy, nếu bày hoa quả chín sớm hoặc chín sớm trên bàn thờ sẽ nhanh chín và dễ hỏng hơn.
Khi quả bị hư rất hấp dẫn ruồi, muỗi và vi sinh vật thối rữa làm cho quả “khỏe” hơn. Từ đó khiến bàn thờ Thần Phật, tổ tiên trở nên không còn sạch sẽ.
Việc để hoa quả quá già hoặc quá chín trên bàn thờ sẽ khiến người ta không giữ được lâu mà chỉ để lấy qua ngày. Vào dịp Tết Hàn thực, để bàn thờ gia tiên tràn đầy sức sống và ấm áp, gia chủ nên chọn những loại quả có thể trưng được lâu hoặc có độ chín vừa phải như dừa, táo, bưởi, chuối màu xanh lá.
3.3. Qủa có gai nhọn:
Nhiều gia đình quan niệm rằng khi ngủ dậy hoặc thích ăn loại quả nào thì thắp hương loại quả đó. Tuy nhiên, các gia đình cần lưu ý không nên chọn những loại quả có gai để bày lên bàn thờ, nhất là vào ngày rằm, mồng một. Theo quan niệm phong thủy, dùng gai để thắp hương có thể ảnh hưởng đến gia đạo và sự bình yên của các thành viên trong gia đình.
Theo quan niệm của nhiều người, gai của những loại quả này sẽ làm phật lòng thần linh nên đầu năm này cả năm sẽ đầy chông gai, khó khăn trong công việc, cuộc sống và gia đình.
Hoa quả dùng để thờ cúng trước hết phải đạt yêu cầu có hình dáng tròn đều, nhẵn nhụi, da láng bóng vì chúng mang năng lượng tốt, tượng trưng cho sự suôn sẻ, thuận lợi. Ngoài ra, hình tròn tượng trưng cho trời (trời tròn đất vuông) thể hiện lòng thành kính của người thờ cúng.
Những quả méo mó, có nhiều sẹo, gai, héo, hư,… là những loại quả sẽ mang năng lượng xấu không nên bày trong mâm ngũ quả ngày Tết.
3.4. Loại hoa quả có mùi hương quá nồng:
Khu thờ cúng là nơi linh thiêng nên luôn phải được giữ sạch sẽ, thơm tho, nên chọn những loại quả có mùi thơm nhẹ nhàng là tốt nhất. Không nên chọn trái có mùi nặng như sầu riêng dù người đã khuất có thích hay không.
Thà thắp hương ngày Tết còn hơn hương thoang thoảng mà lâu tan. Hương thơm dịu nhẹ không chỉ tô điểm cho không gian mà còn thể hiện lòng thành kính với Thần Phật, tổ tiên – những người anh minh.
Vì vậy, trên bàn thờ ngày Tết không nên chọn những loại quả có mùi quá nồng như sầu riêng hay mít. Bàn thờ là nơi linh thiêng, thanh tịnh nên bạn chỉ nên chọn những loại quả có mùi thơm nhẹ, thoang thoảng.
3.5. Những hoa quả mọc sát đất:
Những loại quả mọc sát đất hay họ hàng của rau như cà chua, me hay thanh trà, dứa… cũng ít được chọn để bày trong lễ thắp hương. Quả có vị cay, đắng, chua. Những loại quả có vị cay, đắng như ớt, khổ qua… không nên bày trên bàn thờ để tránh liên tưởng đến những cay đắng trong cuộc sống.
4. Những lưu ý khi đặt hoa quả trên bàn thờ:
4.1. Lau hoa quả sạch sẽ, bày trí vào đĩa:
Nhiều gia đình khi mua hoa quả về thường rửa thật sạch để hoa quả bóng, đẹp. Nhưng việc rửa trái cây sẽ khiến trái cây bị héo hoặc thối nếu để lâu trong nước. Do đó, chỉ cần dùng khăn giấy ẩm để lau trái cây. Đối với những quả bưởi có vỏ bị vàng, mốc, bạn có thể hòa một ít nước cốt chanh vào, ngâm vào khăn để vỏ chuyển sang màu vàng mà không lo bưởi bị úng, héo.
4.2. Không nên chọn quả chín đẹp:
Thông thường, mâm ngũ quả cần phải có trước đêm 30 Tết và được các gia đình bày vào sáng hoặc chiều 30 Tết. Nhưng việc mua trái cây đã được thực hiện sớm hơn nhiều. Do bận công việc nên nhiều gia đình có thể mua trái cây từ ngày 27 đến 28 Tết, thậm chí sớm hơn.
Vì vậy, nếu không tính đến mâm ngũ quả thì vẫn để mâm ngũ quả từ 30 Tết đến vài ngày sau (thường là khi gia đình làm lễ tất niên) nhưng chọn mua loại đẹp và sang. quả chín đạt yêu cầu khi trưng bày, trái cây đã có thể được hiển thị. Quá chín, héo lá, thối vỏ.
Nên chọn những quả vừa chín tới nhưng không quá chín (tùy thời điểm mua gần 30 Tết). Chuối phải là chuối xanh (để có thể hỗ trợ cho các loại quả khác và cũng đảm bảo ý nghĩa màu sắc theo ngũ hành); Các loại xoài, mãng cầu, đu đủ, hồng… mua về nên trưng bày để không bị thối. Dưa hấu có tính cách của một quý ông, vỏ xanh vỏ đỏ. Và dù có nhiều loại trái cây thì cũng nên bày bàn tay Phật, giống như biểu tượng bàn tay Phật.
4.3. Chọn mua hoa quả ở những nơi uy tín:
Chợ đầu mối trái cây Thủ Đức được xem là nơi cung cấp nông sản, thực phẩm, trái cây lớn nhất TP. Hồ Chí Minh, tọa lạc trên mặt tiền đường Xuyên Á, Phường Hiệp Bình Phước, Quận Thủ Đức, ngay cửa ngõ phía Đông TP.HCM. Hồ Chí Minh đi các tỉnh, thành miền Trung, miền Đông và Tây Nguyên.
Chợ nổi Cái Răng là chợ trên sông, ngay cầu Cái Răng, quận Cái Răng, gần trung tâm TP Cần Thơ. Đây cũng là chợ đầu mối trái cây, trái cây không thể bỏ qua đối với các chủ cửa hàng trái cây.
Hình thành từ khi đi lại chủ yếu bằng thuyền do phương tiện đường bộ chưa phát triển, đến nay giao thông đường bộ phát triển nhưng chợ nổi không hề bị ảnh hưởng, có lẽ còn phát triển hơn. Chợ chuyên kinh doanh các loại trái cây của miền Tây Nam Bộ là chủ yếu, ngoài ra còn có các mặt hàng nông sản, thực phẩm khác.
Chợ Long Biên nằm ở phường Phúc Xá, quận Ba Đình – gần trung tâm thủ đô Hà Nội nên rất tiện cho việc mua bán lưu thông hàng hóa.