Cách giành lại quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn?

Hiện nay, Tòa án giải quyết về việc chấm dứt quan hệ hôn nhân giữa nam, nữ và tiến hành giải quyết vấn đề được các bên đương sự yêu cầu như vấn đề: tài sản, công nợ chung và đặc biệt là việc nuôi con sau khi ly hôn, cần lưu ý rằng việc giải quyết vấn đề nuôi con sẽ không làm chấm dứt quyền, nghĩa vụ của người còn lại đối với con. Vậy, Khi nào thì được thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn? Điều kiện chứng minh để thực hiện việc giành quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn? Cách giành quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn ? 

Cơ sở pháp lý: 

– Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014;

– Bộ luật Dân sự năm 2015;

– Bộ luật Tố tụng Dân sự năm 2015.

LVN Group tư vấn pháp luật trực tuyến qua tổng đài điện thoại: 1900.0191

1. Chồng, vợ cũ tái hôn thì có được giành lại quyền nuôi con không? 

Căn cứ vào Điều 81 Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014 Việc trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con sau khi ly hôn, cụ thể:

– Cha mẹ vẫn có quyền, nghĩa vụ trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con chưa thành niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự hoặc không có khả năng lao động và không có tài sản để tự nuôi mình sau khi ly hôn theo quy định Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, Bộ luật dân sự, các luật khác có liên quan.

– Hai bên vợ, chồng phải thỏa thuận với nhau về người trực tiếp nuôi con, quyền và nghĩa vụ của mỗi bên sau khi ly hôn đối với con. Đối với trường hợp không thỏa thuận được thì Tòa án quyết định giao con cho một bên trực tiếp nuôi dựa trên các quyền lợi của con về mọi mặt, trường hợp phải xem xét nguyện vọng của con khi con từ đủ 07 tuổi trở lên.

– Mẹ trực tiếp nuôi con dưới 36 tháng tuổi, trừ trường hợp người mẹ không đủ điều kiện để trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con hoặc cha mẹ có thỏa thuận khác phù hợp với lợi ích của con.

Thực tế, khi Tòa giải quyết giao con cho vợ hoặc chồng nuôi nhưng có nhiều trường hợp, sau khi giành được quyền nuôi con, mẹ hoặc cha không quan tâm đến con, bỏ bê con cái, bạo lực gia đình,… thậm chí không đảm bảo quyền lợi tốt nhất cho con thì có thể thay đổi người trực tiếp nuôi con theo quy định tại Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình, cụ thể: 

Khi có yêu cầu của cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức như người thân thích, Cơ quan quản lý nhà nước về gia đình, Cơ quan quản lý nhà nước về trẻ em, Hội liên hiệp phụ nữ thì Tòa án có thể quyết định việc thay đổi người trực tiếp nuôi con.

Trường hợp thay đổi người trực tiếp nuôi con được giải quyết khi có một trong các căn cứ sau:

1) Cha, mẹ có thỏa thuận về việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phù hợp với lợi ích của con;

2) Người trực tiếp nuôi con không còn đủ điều kiện trực tiếp trông nom, chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con.

3) Việc thay đổi người trực tiếp nuôi con phải xem xét nguyện vọng của con từ đủ 07 tuổi trở lên.

Trường hợp Tòa án xét thấy cả cha và mẹ đều không đủ điều kiện trực tiếp nuôi con thì Tòa án quyết định giao con cho người giám hộ căn cứ theo quy định của Bộ luật dân sự. 

Như vậy, từ những phân tích nêu trên Chồng, vợ cũ tái hôn thì được giành lại quyền nuôi con khi hai vợ chồng không thể thỏa thuận với nhau thì người mong muốn là người trực tiếp nuôi con cần phải đưa ra các căn cứ chứng minh rằng khi người vợ, chồng tái hôn sẽ không còn đủ điều kiện để nuôi dưỡng, chăm sóc con và việc vợ, chồng tái hôn có thể làm ảnh hưởng trực tiếp tới quyền và lợi ích của con.

2. Điều kiện chứng minh để thực hiện việc giành quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn:

Để yêu cầu Tòa án giải quyết giành được quyền nuôi con, cha mẹ phải chứng minh mình đủ điều kiện để nuôi con. Các điều kiện cụ thể gồm:

Thứ nhất, điều kiện về vật chất để nuôi con:

Cha hoặc mẹ muốn giành quyền nuôi con sau khi ly hôn cần phải chứng minh bản thân cha, mẹ đủ điều kiện về vật chất để nuôi con hoặc chứng minh người đang nuôi con không còn đủ điều kiện vật chất để nuôi con, cụ thể: 

– Điều kiện về công việc, thu nhập để nuôi con: Công việc ở đây có thể chứng minh qua hợp đồng lao động,…

– Điều kiện về chỗ ở ổn định;

Thứ hai, Điều kiện về tinh thần để nuôi con. Hiện nay, trẻ em cần phát triển toàn diện về thể chất, tinh thần tuy nhiên sự phát triển toàn diện này phụ thuộc bởi các yếu tố vật chất và tinh thần. Tòa án khi giải quyết vấn đề nuôi con cần xem xét các điều kiện về tinh thần của cha mẹ để quyết định, cụ thể: 

– Chứng minh vợ hoặc chồng cũ đang nuôi con khi tái hôn không còn đủ sức khỏe, thời gian, chung sống với gia đình của chồng vũ, vợ cũ tái hơn không đảm bảo các quyền lợi được học tập, vui chơi của con,…

– Chứng minh bản thân chồng hoặc vợ hoàn toàn có đủ thời gian, sức khỏe, đạo đức để chăm lo, chăm sóc cho con;

3. Cách giành lại quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn:

Hiện nay, giành quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn thì có 2 trường hợp sau: 

– Trường hợp 1: Hai bên chồng cũ, vợ cũ thỏa thuận được với nhau về việc thay đổi quyền nuôi con sau khi ly hôn và việc thỏa thuận thành phải tiến hành làm đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con thuộc thẩm quyền giải quyết của Tòa án. 

– Trường hợp 2: Hai bên chồng cũ, vợ cũ không thỏa thuận được hoặc người trực tiếp nuôi con không có đủ điều kiện nuôi con dẫn đến người chồng cũ hoặc vợ cũ, người có thẩm quyền yêu cầu thay đổi quyền nuôi con nêu tại mục 3. thì phải thực hiện khởi kiện yêu cầu thay đổi người nuôi con sau ly hôn theo thủ tục tố tụng dân sự.

Thủ tục giành quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn được thực hiện như sau: 

Thứ nhất, nộp hồ sơ khởi kiện:

Căn cứ theo quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 35 Bộ luật Tố tụng dân sự, Tòa án nhân dân cấp huyện là cơ quan có thẩm quyền giải quyết việc tranh chấp hoặc yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con.

Căn cứ theo quy định tại điểm i khoản 2 Điều 39 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015 thì Tòa án nơi một trong các bên thỏa thuận về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn cư trú hoặc làm việc là nơi có thẩm quyền giải quyết yêu cầu công nhận sự thỏa thuận về thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.

Tòa án nơi người con đang cư trú có thẩm quyền giải quyết đối với trường hợp cơ quan, tổ chức, cá nhân yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau khi ly hôn.

Do đó, theo như phân tích nêu trên Tòa án nhân dân cấp huyện nơi một trong hai bên thỏa thuận thay đổi nuôi con cư trú, làm việc hoặc là Tòa án cấp huyện nơi người con đang cư trú là nơi thẩm quyền giải quyết thay đổi quyền nuôi con sau ly hôn. 

Thứ hai, Hồ sơ chuẩn bị giành lại quyền nuôi con khi chồng cũ, vợ cũ tái hôn trong hai trường hợp nêu trên: 

– Trường hợp 1: 

(1)  Đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con; 

(2) Bản án ly hôn, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án;

(3) Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu còn hạn hoặc sổ hộ khẩu.

(4) Giấy khai sinh của các người con;

(5) Văn bản khác có liên quan (nếu có);

– Trường hợp 2: 

(1)  Đơn yêu cầu thay đổi quyền nuôi con 

(2) Bản án ly hôn, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của Tòa án.

(3) Chứng minh nhân dân/Căn cước công dân/Hộ chiếu còn hạn hoặc sổ hộ khẩu.

(4) Giấy khai sinh của các người con;

(5) Danh mục chứng cứ và chứng cứ chứng minh cho việc khởi kiện thay đổi quyền trực tiếp nuôi con.

Thứ ba, Tùy vào từng hình thức yêu cầu thay đổi người nuôi con sau ly hôn sẽ quyết định thời gian giải quyết khác nhau:

– Trường hợp 1 theo yêu cầu: thời gian giải quyết từ 02 – 03 tháng;

– Trường hợp 2 theo hướng khởi kiện: thời gian giải quyết từ 04 – 06 tháng.

4. Chủ thể nào được yêu cầu thay đổi quyền nuôi con?

Sau ly hôn, Tòa án sẽ giao quyền trực tiếp nuôi con cho một trong hai bên vợ hoặc chồng có đủ điều kiện chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục con. Do đó, khi yêu cầu thay đổi quyền nuôi con, chủ thể được yêu cầu thay đổi quyền nuôi con bao gồm chủ thể sau: 

Như đã phân tích tại mục 2 nêu trên, người có quyền yêu cầu thay đổi người trực tiếp nuôi con sau ly hôn là cha, mẹ hoặc cá nhân, tổ chức khác. Căn cứ theo quy định tại khoản 5 Điều 84 Luật Hôn nhân và Gia đình, trường hợp có căn cứ thay đổi người trực tiếp nuôi con thì tổ chức dưới đây có quyền thay đổi người trực tiếp nuôi con:

– Người thân thích, căn cứ theo quy định tại Khoản 19 Điều 3 Luật Hôn nhân và Gia đình người thân thích được hiểu là người có quan hệ hôn nhân, nuôi dưỡng, cùng dòng máu về trực hệ và có họ trong phạm vi ba đời, cụ thể người thân thích có thể là ông, bà, cô, dì, chú, cậu, mợ,…

– Hội Liên hiệp phụ nữ,..

– Ủy ban nhân dân cấp huyện, cấp tỉnh; Phòng Lao động, Thương binh và Xã hội; Sở Lao động, Thương binh và Xã hội; Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch là các cơ quan quản lý Nhà nước về gia đình, trẻ em.