Cậu Hoàng Cả là ai? Cậu Hoàng Cả trong Tứ Phủ Thánh Cậu?

1. Tứ Phủ Thánh Cậu gồm những ai?

Tứ Phủ Thánh Cậu gồm có mười hai vị thánh cậu mang những hình tượng nam thiếu niên, xông xáo, nhanh nhẹ, mạnh mẽ, hiếu động, anh minh, tinh nghịch, hào phóng nhưng cũng chẳng kém phần cương trực dứt khóat thẳng thắn của những chàng trai niên thiếu đầy tuổi trẻ. Các cậu hóa thánh khi tuổi còn nhỏ, nhưng lại rất tinh anh linh thiêng thường phù hộ cho các gia đình kinh doanh, buôn bán cũng như những người muốn cầu con đường sự nghiệp học hành thi cử công danh. Đó là: Cậu Hoàng Cả, Cậu Hoàng Đôi, Cậu Hoàng Bơ Thoải, Cậu Hoàng Tư (Cậu Đệ Tứ), Cậu Bé Đồi Ngang (Cậu Hoàng Quận, Cậu Bé Quận), Cậu Bé Hoàng, Cậu Bé Bản Đền, Cậu Bé Lệch

Các vị trong hàng ngũ Tứ phủ thánh cậu thường đi theo hầu cận các vị thần thánh quan trọng trong hệ thống tứ phủ quan hoàng. Và hầu như không có tài liệu ghi chép hay những câu chuyện đương truyền  về thân thế của  vị các thánh cậu trong tứ phủ thánh cậu.

Thường thì nơi mà các Cậu ngự lại là Lầu Cậu trong các đền thờ điện phủ thờ  Thánh Mẫu. Trong lầu Thánh Cậu người tac thường có thể thờ tượng của một cậu hoặc nhiều cậu. Thánh cậu hầu ai trong đền thờ thì hầu nhưng không có sự tích  hay câu chuyện lưu truyền về việc cậu theo hầu các Thánh Cô. Vì vậy nên khi Thánh Cậu nào ngự ở đền phủ nào thì sẽ được gọi là Thánh cậu bản đền của đền phủ đó.

2. Cậu Hoàng Cả là ai?

Sự tích và xuất thân của các vị Thánh Cậu trong Tứ phủ Thánh Cậu thường ít được nhắc đến cũng như trong các giá đồng Tứ Phủ. Tuy vậy, người ta vẫn được hầu bóng Thánh Cậu vào những dịp cuối năm hay các ngày lễ đặc biệt tại các bản đền phủ của các cậu, trong đó thì có Cậu Hoàng Cả hoặc còn được biết đến với tên gọi khác là Cậu Hoàng Cả Phủ Dầy hay là Cậu Bé Hoàng Thiên.

Cậu Hoàng Cả có xuất thân từ nơi chốn thiên cung hoàng thất, cậu là con trai của Ngọc Hoàng Đại Đế được Vua Cha cử xuống trần thế giúp nhân dân trong xây dựng, phát triển đất nước và Cậu sẽ về trời khi tuổi vẫn còn niên thiếu. Nhưng cũng có những lúc, các cậu lại hóa thành một người hầu cận bên cạnh một vị quan, hoặc là người chỉ đường góp công giúp người dân và quan quân bảo về đất nước chứ không cứ phải là thân phận cao quý Hoàng Tử chốn thiên cung. Sau đó, những người này sẽ hiển linh hóa thành các Cậu Bé Thánh với vai trò là phụ tá các Ông Hoàng. Theo lẽ thường các Cậu sẽ ngự tại Lầu Cậu trong các bản đền phủ, tại nơi đó có thể thờ tượng một Thánh cậu hay nhiều Thánh cậu.

3. Hầu giá Cậu Hoàng Cả:

Trong văn hóa tín ngưỡng thờ Đạo Mẫu, các giá hầu Thánh cậu luôn được thực hiện sau các hầu giá Thánh cô và cũng được hầu giá ít hơn.

Khi về giá ngự đồng, Cậu Hoàng Cả người dsẽ mặc áo đỏ, đeo mạng chéo, có hoa thắt hai tay, trên đầu chít khăn mỏ rìu, đôi chân quấn xà cạp, chân đi hài thêu hoa. Khi về ngự đồng, cậu cũng thực hiện các nghi lễ như các Thánh cô như khai quang rồi múa hèo, và phán ngự thông truyền.

Vì Thánh cậu thuộc dòng đệ nhất đi tu nên tuy có  thuộc hàng ngũ Khâm Sai nhưng Thánh cậu rất ít khi ngự về đồng đó cũng chính là lí do khiến người ta ít biết về Thánh Cậu, chỉ những người âm hiểu về tín ngưỡng hầu đồng mới năm rõ được.

Ngày chính khai tiệc đón Thánh Cậu Hoàng Cả là vào ngày 17 tháng 2 âm lịch hàng năm và ngày Cậu hiển linh là ngày 18 và ngày 19 tháng 2 âm lịch, ngày giáng lần thứ hai của Thánh Cậu là ngày mùng 9 tháng 7 âm lịch.

4. Bản văn Cậu Hoàng Cả:

4.1. Bản văn Cậu Hoàng Cả Đền Sòng:

Vầng đông mãn bóng dương vời vợi

Soi vườn hồng choi chói nhân gian

Vốn xưa chầu chực đền vàng

Vào ra cửa Mẫu sửa sang một Hoàng

Trên ngọc bộ chén vàng tay lỡ

Xuống trần gian vào cửa dân ngay

Điều lành ứng mộng khôn thay

Bào thai đủ tháng mười ngày sinh ra

Khác người ta long hành hối bộ

Ấn tam đình lồ lộ nở nang

Dung nghi tính hạnh phi thường

Ngọc lành vàng tốt yêu đương chẳng rời

Phút nghe thấy trên trời chiếu chỉ

Rước Hoàng về thượng đế tiên cung

Xe loan gió lọt bụi hồng

Cành huyên duy phút mộng xuân rầu rầu

Chốn hồng lâu trong lòng phỉ ngộ

Chạnh nghĩ là cậu ở xứ Thanh

Sòng Sơn thượng đẳng anh linh

Trời Nam tú khí địa danh đâu bằng

Duy nghìn thu tặng phong choi chói

Cửa linh từ nhang khói ngàn thu

Chầu rồi cậu lại ngao du

Đồi Ngang phố Cát kinh đô thị thành

Áo cánh xanh phất phơ lòng đỏ

Quần hoa hiên vòng cổ vòng tay

Khăn đào cậu đội xinh thay

Vai mang túi gấm chân giày rong chơi

Cậu Hoàng ba bảy tuổi xanh

Miệng cười hoa nở mọi hình mọi xinh

Chân đá cầu đồng trinh đánh đáo

Tay quạt tầu hảo tố báo tiền

Cậu Hoàng be bé hạt tiêu

Bé xinh bé đẹp vua yêu Mẫu dùng

Các chầu cô khăn hồng áo thắm

Bóng cậu Hoàng càng ngắm càng say

Dăm ba dắt díu dang tay

Nhác trông cậu quận thực thay hữu tình

Hát tiếng kinh líu lô vui vẻ

Cậu Quận Hoàng tươi đẹp thanh tân

Trẻ già nam nữ xa gần

Cậu Hoàng chơi đó mười phần ngồi xem

Hoặc ai phải sương thu nắng hạ

Cậu ban cho nước lã tàn nhang

Ra tay chuyển bệnh trần gian

Trừ tai tống ách bình an tức thời

Tấu văn mời cậu ban tài lộc

Cho trong nhà ngũ phúc lâm môn

Đền thờ chúa vị thánh tôn

Anh linh thiên cổ trường tồn muôn thu

Đệ tử tôi khói hương phụng sự

Dốc một lòng sớm tối dám sai

Thỉnh Cậu giá ngự đền đài

Phù hộ đệ tử đời đời bình an.

4.2. Bản văn Cậu Hoàng Cả Phủ Dầy:

Lòng tin tiến một cơi trầu

Dâng bản văn chầu thỉnh Cậu về đây

Cậu xưa vốn ở Phủ Dầy

Chầu chực đêm ngày hầu hạ vào ra

Cậu Hoàng mới độ lên ba

Hình dung sắc thái thật là xinh thay

Đầu đội nón chân đi giày

Áo xanh khăn đỏ vòng tay quạt tàu

Khi chầu thượng đế khấu đầu

Khi trở về chầu thánh mẫu thuỷ cung

Thấy ai thờ phụng có lòng

Cậu về giá ngự điện trung chơi bời

Cậu thời có sắc có tài

Khắp hết điện đài đâu chẳng ngự chơi

Ai thời sạch sẽ tốt tươi

Sửa sang lịch sự đến nơi tức thì

Cậu nay tính hạnh nhu mì

Hình dung nhan sắc mọi bề mọi hay

Lại xem phong cảnh mọi nơi

Đài kia giá nọ rong chơi phố phường

Miệng cười hoa nở phi phương

Khăn hồng cánh cánh rõ ràng thực xinh

Thấy đâu vui thú hữu tình

Cậu về giá ngự như hình thần tiên

Vốn xưa cậu ở giang biên

Con vua thuỷ tế giáng miền nhân gian

4.3 Bản văn Cậu Đệ Nhất Lê Sơn:

Lê Sơn cảnh trí hữu tình
Thánh Cậu Đệ Nhất giáng sinh cõi trần
Đường mây cử bộ thanh vân
Tây Nguyên một dải hoa xuân đón chào

Cậu nay đội lệnh Thiên Tào
Trời Nam ứng hiện anh hào phúc tinh
Thiều quang sáng tỏ điềm lành
Tháng hai, mười bẩy giáng sinh cõi đời

Gặp cơn binh lửa tơi bời
Tay dương búa sắt vì đời ra tay
Cờ đào phấp phới tung bay
Vâng lời Thánh Mẫu trấn ngay biên thùy

Ngựa hồng thét gió ra đi
Nguyện vì dân tộc xá gì gian lao
Giặc tan trở lại Thiên Tào
Sắc phong Thánh Cậu anh hào không hai

Nhớ ngày Cậu trở về trời
Nhân dân kỷ niệm nhớ Người vì dân
Tôn hương phụng sự ân cần
Cậu về trắc giáng ban ân tiếp tài

Thương người bạt núi sẻ đồi
Cầy sâu quốc bẫm cho đời ấm no
Thương người rắc đậu trồng ngô
Xót người cùng khổ bốn mùa ăn đong

Giận người bạc chảy tiền ròng
Thấy người cùng khổ đem lòng thờ ơ
Thương người hiếu kính mẹ cha
Thương người vì nước, vì nhà, vì dân

Thương người mộ đạo ân cần
Thương người có đức có nhân có tài
Giận phường lừa lọc đơn sai
Miệng thời niệm Phật, bụng thời gươm đao

Tiếng chuông cảnh tỉnh sớm chiều
“Sắc – không” hai chữ nguyện siêu nghiệp trần
Xin Vua ngự chỉ ra ân
Thương người nhớ cảnh đằng vân ngự về

Treo bầu chất nước suối khe
Một bầu tiên phép trở về cứu dân
Dù ai bệnh hoạn khó khăn
Kêu Cậu Đệ Nhất đằng vân trở về

Phù linh phép nghiệm tiên tai
Cậu về mách bảo đường đi rõ ràng
Miền xuôi, miền thượng, rừng Ngang
Tiếng đồn Thánh Cậu trên ngàn dưới sông

Cậu về giá ngự thung dung
Tay tiên chuốc chén rượu nồng Hoàng Hoa
Quỳnh tương chuốc chén Tử hà
Chúc Người thêm lại mặn mà thêm xuân

Khói hương tảy sạch bụi trần
Hoa tươi quả tốt kính dâng lên Người
Thiện nam, tín nữ ai ai
Qua cơn bệnh nạn đời đời vui tươi

Khỏi thời tạ lễ Phật – Trời
Công đồng Tứ Phủ các nơi các tòa
Giàu thời lễ vật nguy nga
Nghèo thời bát nước bông hoa chẳng nề

Cứu người Cậu sá kể chi
Người dâng ngựa tía cùng thì đôi roi
Ngựa hồng Cậu dạo quanh đồi
Biên cương an trấn dẹp loài xâm lăng.