Nếu là người tin vào tín ngưỡng tâm linh, hay đến lễ bái tại những địa điểm của các bậc thánh thì đền Sòng Sơn là nơi bạn không thể bỏ qua, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bạn viết này để rõ hơn nhé
1. Đền Sòng Sơn ở đâu?
Đền Sòng Sơn xưa thuộc tổng Cổ Đạm, Phú Dương, Phủ Tòng, Thanh Hóa, nay thuộc phường Bắc Sơn, thị xã Bỉm Sơn, tỉnh Thanh Hóa.
Du khách theo đường cao tốc Hà Nội – Thanh Hóa qua Dốc Xây qua Ninh Bình, đi thêm 3 km nữa là đến với đền Sòng Sơn – ngôi đền nổi tiếng “linh thiêng” bậc nhất xứ Thanh gắn liền với văn hóa tâm linh Thánh Mẫu Liễu Hạnh.
2. Tổng quan về Đền Sòng Sơn:
Đền Sòng Sơn quay mặt về hướng Tây Bắc, phía trước chùa là hồ bán nguyệt tự nhiên quanh năm trong xanh, có cả hồ Cá Thần, tương truyền mỗi độ tháng giêng lại có cá nhiều màu sắc. Người dân rủ nhau xuống hồ bơi lội nhưng khi Lễ hội đền Sông kết thúc (từ mùng 1 đến 26-2 âm lịch) thì đàn cá tự nhiên biến mất. Người dân quanh vùng đồn rằng chính các tiên trên trời đã phù phép lên thánh mẫu Liễu Hạnh…
Từ thủy cung có hai dòng suối nhỏ chảy quanh khiến ngôi chùa như ngồi trên một hòn đảo nhỏ lơ lửng giữa trời.
Trước đền có cây cầu đá do Thái hậu nhà Lê cho xây năm Cảnh Hưng thứ 33 (1772). Cây cầu được bắc qua dòng suối trong vắt chảy quanh chùa càng làm tăng thêm vẻ nguy nga tráng lệ cho ngôi chùa.
Hai con suối quanh co uốn khúc về phía Đông, hợp lưu với chín dòng nước phun trào từ lòng đất tạo thành chín giếng nước tự nhiên không bao giờ cạn. Nhân dân đã lập một ngôi đền bên cạnh 9 giếng nước tự nhiên đó và quen gọi là đền Chín Giếng để thờ Cô Chín – cũng là một vị tiên được Ngọc Hoàng sai đi theo Mẫu Liễu Hạnh. Đền Cô Chín là công trình nằm trong quần thể di tích đền Sòng Sơn; Cách đền Sòng 1 km về phía đông, sau khi viếng đền Sòng, bao giờ du khách cũng đến đền Cô Chín để dâng hương.
Bước qua cổng Tam Quan, sau khi thắp hương trước tượng Bồ Tát Quán Thế Âm; Du khách đến dâng hương Tam Phủ là Miếu Hội Đồng Thánh Quan, nơi thờ các vị Hoàng Đế và các đệ tử của Ngài, tiêu biểu là Ông Hoàng Bơ (Bà), Ông Hoàng Bảy. Phủ này còn thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo Vương.
Qua cung thứ ba, du khách vào cung thứ hai để dâng hương; Nơi đây thờ Ngọc Hoàng (Vương Phụ Thánh Mẫu Liễu Hạnh) và các Quan.
Qua Định Hải là Dinh Một, đây là một Dinh trang nghiêm, ít mở cửa trừ những ngày rước Đức Mẹ vào tháng 2 âm lịch hàng năm. Chính điện có tượng Đức Thánh Mẫu trong bộ áo dài đỏ lộng lẫy ngồi uy nghiêm và từ bi. Hai bên là hai đồ đệ thân cận: Quế Nương, Nhị Nương vốn là hai tiên nữ được vua cha Ngọc Hoàng sai đi theo bà chúa thứ ba Liễu Hạnh; Quế Nương áo hồng, Nhị Nương áo lam; Hai bên có tượng Thánh Mẫu (Thần Nước) và Mẫu Thượng Ngàn (Thần Núi Rừng).
Trên các cột, xà ngang trong Đền được trang trí 26 cuốn thư, hoành phi, câu đối nhằm tôn vinh, ca ngợi công đức và sự linh thiêng của Thánh mẫu Liễu Hạnh.
Chùa Sòng Sơn đã có lịch sử gần 300 năm, trải qua nắng gió, thời gian, bom đạn chiến tranh tàn khốc và sự tàn phá vô ý thức của con người. Năm 1998, ngôi chùa được trùng tu, tôn tạo gần như nguyên vẹn với vẻ uy nghiêm cổ kính, linh thiêng.
3. Sự tích về Cô Chín Sòng Sơn:
Hiện nay chưa có tài liệu nào cho biết Bà Cửu sinh ra thành nhân vật nào trên trần gian. Như vậy, địa vị của cô nghiêng về phía thiên thần. Ai rủ ra đảo, cô đều mua quà: nón đỏ, hoa, vòng hồng hay võng đào.
Dân gian kể chuyện cô Chín Sòng Sơn là một nàng tiên. Bà là một tiên tài theo Thánh Mẫu Liễu Hạnh ở vùng Sòng Sơn, Thanh Hóa. Tuy nhiên, có tài liệu nói rằng người giúp việc Châu Cửu Tinh hoặc Mâu Thoại. Cô tài giỏi, có thần thông, thông thạo bói toán, 1000 quẻ đều không sai. Bất cứ ai xúc phạm cô ấy hoặc không tôn trọng cô ấy, cô ấy trở về Thiên Đình để thu thập linh hồn của mình và tiếp tục hành trình giang hồ.
Khi đã cùng gia đình yên bề gia thất, nàng rong ruổi khắp trời Nam đất Việt, thấy xứ Thanh đẹp lạ lùng vô biên, triệu tập hội xin 3 vạn lạng cát thần, lấy gỗ sung làm đình ngôi nhà, và một cây si. Dân đảo thấy vậy cảm ứng, lập đền thờ bà ở vùng đất này.
4. Cách sắm lễ cúng Cô Chín Sòng Sơn:
Mua lễ cúng Cô Chín tùy thuộc vào điều kiện kinh tế của mỗi người miễn là có tâm. Những lễ vật phổ biến khi sắm lễ cúng Cô Chín bao gồm: đĩa xôi, con gà, mâm hoa quả, vàng mã, cây tiền, cành vàng, cành bạc. Nếu không có điều kiện, bạn có thể chuẩn bị lễ vật đơn giản: thẻ hương, hoa và một bộ tiền âm phủ.
Khi đến cúng Cô Chín phải giữ mình trong sạch, thắp nến khấn vái thành tâm để được Cô che chở. Bạn có thể cầu nguyện cho sức khỏe, kinh doanh và con cái.
Sau khi bày lễ vật lên bàn thờ Thánh Cô Chín, bạn đợi một tuần hương rồi hạ lễ. Tiền vàng sẽ được hóa tại đền cô Chín.
Ngoài ra, trong trường hợp muốn lễ vật tồn tại lâu hơn trên bàn thờ thánh, bạn có thể tham khảo thêm Ỏan lễ. Đó là tháp bánh được trang trí bắt mắt và lộng lẫy, được trang trí tỉ mỉ, phù hợp với mâm cúng. Khoản vay có thể được giữ trong một thời gian dài khoảng 6 tháng.
Xung quanh bàn thờ Cô Chín phải một màu hồng. Đây cũng là đặc điểm để phân biệt với các thánh lễ của các đan viện khác. Khi trình diện, cô Chín thường mặc áo hồng, đen để múa quạt và khiêu vũ cùng các mỹ nữ.
Vì vậy, khi cúng giao thừa, bạn nên cúng một mâm lễ màu hồng được đầu tư với nhiều cành hoa theo hình quạt phượng hồng hoặc trang trí theo hình tượng hầu đồng như nghệ thuật thờ cúng.
5. Văn khấn Cô Chín Sòng Sơn:
5.1. Văn khấn số 1:
Con Nam Mô A Di Đà Phật!
Con Lạy chín phương Trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con Nam Mô thường trụ thập phương Phật
Con Nam Mô thường trụ thập phương Pháp
Con Nam Mô thường trụ thập phương Tăng
Con sám hối con lạy Phật Tổ Như Lai
Con sám hối con lạy Phật Thích Ca
Con sám hối con lạy Phật Bà Quan Thế Bồ tát ma ha tát
Con nam mô a di đà Phật
Con sám hối Thiên phủ, Nhạc phủ, Thoải phủ, Địa phủ, Công đồng Tứ phủ vạn linh
Con lạy Ngọc Hoàng Thượng đế
Con lạy Vua Cha Bát Hải Đồng Bằng
Con lạy Quan Nam Tào, Bắc đẩu
Con Lạy Tứ vị Chúa tiên, tứ vị thánh Mẫu: Mẫu cửu trùng thiên, Phủ giày Quốc Mẫu, Mẫu nghi thiên hạ, Sòng Sơn Quốc Mẫu, Sơn Lâm Đông Cuông Quốc Mẫu, Sơn Lâm Bắc Lệ Thánh Mẫu, Thuỷ Cung Thánh Mẫu.
Con lạy Tứ vị Vua Bà Cờn Môn
Con lạy Đức Ông Trần triều hiển thánh Hưng Đạo Đại Vương, Đức Ông đệ tam Cửa Suốt, Nhị vị vương Cô, Cô bé Cửa Suốt, Cậu bé Cửa Đông.
Con lạy Tam vị chúa mường
Chúa mường đệ nhất tây thiên
Chúa mường đệ nhị Nguyệt Hồ
Chúa mường đệ tam Lâm Thao
Chúa Năm Phương bản cảnh
Con lạy Ngũ vị Tôn Ông Hội Đồng Quan Lớn
Quan lớn đệ nhất
Quan lớn đệ nhị giám sát
Quan lớn đệ tam Lảnh giang
Quan lớn đệ tứ khâm sai
Quan lớn đệ ngũ tuần tranh
Con lạy Tứ Phủ Chầu Bà
Chầu bà đệ nhất, Chầu bà đệ nhị Đông Cuông
Chầu đệ tam thoải phủ, Chầu Thác Bờ
Chầu đệ tứ khâm sai quyền cai bốn phủ
Chầu Năm Suối Lân, Chầu Sáu Lục Cung Nương
Chầu Bảy Kim Giao, Chầu Tám Bát nàn Đông Nhung
Chầu Cửu Đền Sòng, Chầu Mười Đồng Mỏ Chi Lăng
Chầu Bé Công Đồng Bắc Lệ
Con lạy Tứ Phủ Ông Hoàng
Ông Hoàng Cả, Ông Đôi Triệu Tường, Ông Hoàng Bơ
Ông Hoàng Bảy Bảo Hà, Ông Tám Bắc Quốc Suối Mỡ
Ông Chín Cờn Môn, Ông Mười Nghệ An
Con Lạy Tứ phủ Thánh Cô Chín Sòng Sơn
Con lạy quan thủ gia chầu bà thủ bản đền. Quan đứng đầu đồng, chầu cai bản mệnh. Hội đồng các quan, hội đồng các giá trên ngàn dưới thoải. 12 cửa rừng 12 cửa bể.
Con Lạy Chúa sơn lâm sơn trang. Ông Thanh xà bạch xà cùng các cô tiên nàng chấp lễ chấp bái. Con lạy táo quân quan thổ thần. Bà Chúa đất, bà chúa bản cảnh cai quản bản đền hoãn tĩnh linh đền.
Hôm nay là ngày ……… tháng ………. Năm Canh Tý
Tín Chủ ……………..Tuổi ………….
Ngụ Tại ………………………………
Con xin: …………………………………
5.2. Văn khấn số 2:
Quạt tầu ba sáu nan xương
Cô cầm tới quạt cô thương thanh đồng
Quạt xanh quạt trắng quạt hồng
Quạt trắng dưới thoải quạt hồng trên thiên
Đôi tay múa lượn cánh tiên
Lầu lầu thu nguyệt thượng thiên trên trời
Cánh tiên bay bổng tuyệt vời
Nhác trông tựa thể giáng người tiên nga
Quạt cho gió lộng sơn hà
Quạt cho nam nữ trẻ già vui tươi
Quạt cho chim hót hoa cười
Quạt cho mát rượi lòng người thế gian
Quạt cho sóng lặng bể an
Trăng sao sáng tỏ xua tan mây mờ
Trần gian căn số phải thờ
Chưa ra hầu hạ còn cơ còn đầy
Tưởng rằng thẹn gió e mây
Ai ngờ phút nhớ phút khuây chẳng ngờ
Khi vui múa quạt múa cờ
Múa quạt tiến mẫu múa cờ tiến vua.
5.3. Bản văn số 3:
Đền thờ khung cửi bằng vàng
Thoi ngà nạm ngọc thừa nhàn thêu hoa
Về đồng xe chỉ luồn sa
Chỉ thêu ánh tuyết kim sa ánh vàng
Mũi kim (thêu) đưa xuống nhẹ nhàng
Đưa lên khéo léo đảm đang thay là
Cô thêu thỏ lặn ác tà
Thêu non thêu nước thêu hoa thêu người
Tiều phu kiếm củi trên đồi
Sóng cồn mặt nước cá bơi giữa dòng
Cô thêu mấy áng mây hồng
Thêu nàng chức nữ ngự cung
Quảng Hàn Tay tiên dệt lụa thêu loan
Cát hồng tiên nữ tòa vàng vua cha.