Điểm khác nhau giữa đạo Công giáo và đạo Tin lành thế nào?

1. Về kinh thánh:

Cả Công giáo và Tin lành đều lấy Cựu ước và Tân ước làm nền tảng cho học thuyết của họ. Nhưng về Cựu ước, nếu Công giáo chấp nhận tất cả 46 cuốn thì Tin lành chỉ công nhận 39 cuốn. Người Công giáo coi nghị quyết chung của cộng đồng (quyết định của Hội đồng Giám mục) và các quyết định, sắc lệnh, thông điệp của Giáo hoàng là giáo lý có giá trị, trong khi người Tin lành coi Kinh thánh là chuẩn mực, là cơ sở và duy nhất của giáo lý và đức tin.

Mặc dù họ rất coi trọng Kinh thánh, nhưng những người theo đạo Tin lành không coi cuốn sách này chỉ được giải thích bởi các giáo sĩ như Công giáo, mà tin rằng tất cả những người theo đạo Tin lành đều có thể sử dụng nó, làm theo kinh thánh, mà không cần thông qua các giáo sĩ. Về kinh sách dùng trong sinh hoạt tôn giáo, trong khi Công giáo chủ yếu dùng kinh sách và thánh thư (giáo lý) trong sinh hoạt tôn giáo thì đạo Tin lành chỉ dùng Kinh thánh trong sinh hoạt tôn giáo.

2. Vai trò của Đức Mẹ và các thánh:

Nếu Công giáo cho rằng Đức Maria trọn đời đồng trinh và kính trọng, tôn vinh cũng như coi bà là Mẹ Thiên Chúa, thì Đạo Tin lành cho rằng Đức Maria chỉ đồng trinh cho đến khi sinh Chúa Giêsu Kitô. Người theo đạo Tin lành chỉ tôn kính chứ không tôn thờ, cúng bái và chỉ coi bà như mẹ trần gian của Chúa Kitô.

Với các thánh, đạo Công giáo kính trọng, tôn vinh các thánh và chủ trương viếng thánh để xin ơn lành, nhưng đạo Tin lành chỉ kính các thánh chứ không cổ xúy, cúng bái hay hành hương thăm các thánh.

3. Về các phép thánh:

Trong khi đạo Công giáo quy định có 07 bí tích (gồm rửa tội, thêm sức, giải tội, truyền phép, xức dầu, truyền chức và hôn phối) thì đạo Tin lành chỉ tin và thực hiện phép rửa tội. Còn được gọi là Stampede), Rước lễ và các nghi lễ khác như: lễ kết hôn, dâng con cho Chúa, v.v. Đi sâu vào tìm hiểu các phép thánh, giữa người Công giáo và người Tin lành có sự khác biệt, như:

Nếu như đạo Công giáo thực hiện lễ rửa tội cho trẻ sơ sinh bằng cách té nước và đặt tên cho người được rửa tội thì đạo Tin lành chỉ thực hiện lễ rửa tội (còn gọi là Tem) cho người từ 15 tuổi trở lên. Thăng thiên, chủ yếu bằng cách ngâm mình và không đặt tên cho người được rửa tội.

Hay trong Bí tích Thánh Thể, nếu Công giáo công nhận thuyết biến thể trong Bí tích Thánh Thể (bánh rượu trở thành Mình và Máu Chúa) thì đạo Tin lành không công nhận thuyết biến thể trong Bí tích Thánh Thể vì cho rằng đó chỉ là lễ tưởng niệm Chúa Giêsu: ” cái chết”, và bánh và rượu chỉ tượng trưng cho Chúa và Máu Chúa.

4. Hình thức cầu nguyện:

Đạo Công giáo yêu cầu các tín đồ phải xưng tội với Chúa thông qua một linh mục, trong khi Đạo Tin lành yêu cầu các tín đồ phải xưng tội với Chúa. Về hình thức cầu nguyện, nếu người Công giáo dùng kinh soạn sẵn, dùng tràng hạt, cúi mình và làm dấu thánh để cầu nguyện thì người Tin lành tự cầu nguyện bằng cách diễn tả lời cầu nguyện của mình, hy vọng vào Thiên Chúa, mà không cần dùng đến chuỗi Mân Côi, cúi đầu và làm dấu thánh giá.

5. Kiến trúc công trình nhà thờ – nơi thờ Phượng thiên Chúa:

Đạo Công giáo thường xây dựng nhà thờ theo kiến trúc Gothic, có nhiều hoa văn, họa tiết tinh xảo. Trong bàn thờ có hình ảnh và tranh. Nhưng nhà thờ Tin lành được xây dựng theo kiến trúc hiện đại; Không có hình ảnh hoặc bức tượng nào trong và ngoài nhà thờ, chỉ có một cây thánh giá tượng trưng cho sự đóng đinh của Chúa Giêsu.

6. Cơ cấu tổ chức giáo hội và các vật giáo phẩm:

Về tổ chức giáo hội, Công giáo xây dựng một giáo hội thống nhất, có cơ quan trung ương là Giáo triều Vatican; Đạo Công giáo điều hành giáo hội theo cơ chế phong kiến, quyền lực thuộc về Giáo hoàng. Trong khi đó, đạo Tin lành không có giáo hội thống nhất mà chia thành nhiều giáo phái khác nhau, mỗi giáo phái có giáo hội độc lập; Đạo Tin lành điều hành giáo hội theo cơ chế dân chủ, tín đồ có thể trực tiếp tham gia các hoạt động của giáo hội hoặc bầu cử.

Về phẩm trật: nếu Công giáo có phẩm trật với thứ tự trên dưới khác nhau (gồm Giáo hoàng, Hồng y, Giám mục, Linh mục) và phẩm trật có thần quyền lớn và phải duy trì độc quyền, thì Công giáo Tin lành quy định phẩm trật theo Kinh thánh (mục sư, trưởng lão, phó tế). và các giáo sĩ Tin Lành. không có chế độ thần quyền và được phép có gia đình riêng.

Bên cạnh đó, đạo Công giáo cũng đã hình thành hệ thống dòng tu nam nữ và được chia thành hai loại dòng tu khác nhau, một loại hoạt động theo quy định của Tòa thánh và một loại hoạt động theo quy định của Nhà nước, Tòa Thánh, quy định của địa phương. Tuy nhiên, đạo Tin lành không có hệ thống tôn giáo.

7. Linh mục:

Giáo sĩ Tin lành chỉ có 2 cấp: Mục sư và Người truyền đạo (còn gọi là Giảng sư). Các giáo sĩ đạo Tin lành được phép có vợ con, xây dựng hạnh phúc gia đình bình thường như bao người khác, không bị ép buộc sống đời độc thân như các linh mục Công giáo.

Người theo đạo Tin lành nếu muốn trở thành mục sư thì phải học đạo, rồi sau một thời gian thử việc sẽ được bổ nhiệm vào mục vụ truyền đạo. Sau một thời gian, nếu cân nhắc nhiều khả năng, anh sẽ được phong chức mục sư.

Việc phong chức và bổ nhiệm hai nhà truyền đạo và mục sư được quyết định bởi một Hội đồng đặc biệt của Giáo hội.
Các mục sư Tin lành không có thẩm quyền thay mặt Đức Chúa Trời ban phước hay tha thứ cho các tín đồ, và không đủ tư cách làm trung gian giữa Đức Chúa Trời và các tín đồ. Điều này hoàn toàn trái ngược với các Linh mục Công giáo La Mã.

8. Các tông đồ, thiên sứ:

Đạo Tin lành tin vào Thiên thần, Tông đồ, Tử đạo và các vị Thánh khác, nhưng không tôn kính họ như người Công giáo.

Đạo Tin Lành không thờ ảnh tượng, không cúng bái và hành hương đến Thánh Địa Giêrusalem, Núi Sinai, Đền Thánh Phêrô và Phaolô.

9. Chuộc tội:

Đạo Công giáo cho rằng con người không những phải làm việc thiện mà còn phải tự sát để chuộc tội.

Đạo Tin Lành cho rằng sự chuộc tội cho loài người đã được Chúa Giê-xu hoàn thành, nên con người làm việc lành để chứng tỏ mình xứng đáng với Chúa và được Chúa cứu rỗi.

10. Xưng tội:

Xưng tội cũng là một trong những điểm khác biệt giữa Đạo Công giáo và đạo Tin lành. Hình thức xưng tôi giữa hai đạo có sự khác biệt về hình thức. Người Công giáo xưng tội trong phòng kín với linh mục, là hình thức chính; Trong Đạo Tin Lành, tín đồ chỉ xưng tội trực tiếp với Chúa.

11. Sự khác biệt giữa công trình Công giáo và Tin lành:

Nhà thờ Công giáo được xây dựng với quy mô lớn và rất tốn kém, với lối kiến trúc cổ kính, trang trí cầu kỳ và được cho là nơi rất linh thiêng của Thiên Chúa, đặc biệt là trong và ngoài Nhà thờ. Treo rất nhiều tranh ảnh. Chúa Giêsu nói đây là nhà của Cha ta.

Nhưng ngược lại, nhà thờ Tin lành thường theo lối kiến trúc hiện đại, đơn giản, không treo tượng. Bên trong nhà thờ chỉ có một cây thánh giá tượng trưng cho sự đóng đinh của Chúa Kitô.

Tuy có rất nhiều điểm khác biệt mà chúng ta có thể nhận thấy rõ ràng, nhưng cũng không thể phủ nhận cả hai tôn giáo: Công giáo và đạo Tin lành cũng có một số điểm chung. Bởi tôn giáo được xây dựng trên cơ sở niềm tin của ocn người, là sản phẩm của trí tưởng tượng, là nơi chúng ta đặt niềm tin tâm linh vào, mỗi tôn giáo đều là điểm tựa vững chắc về tâm hồn cho chúng ta. Cả hai tôn giáo đều thờ Thiên Chúa, tin vào Chúa Ba Ngôi: Ngôi 1 là Cha, Ngôi 2 là Con và Ngôi 3 là Thánh Thần. Tin Thiên Chúa dựng nên trời đất, vũ trụ muôn vật, tin con người do Thiên Chúa dựng nên, có Tội Tổ Tông, tin Ngôi Hai là Đức Giêsu Kitô, Đấng đã đến trần gian chịu chết trên Thánh Giá để chuộc tội cho nhân loại, mọi người, mọi người tin rằng có một Lễ Phục sinh và Sự phán xét cuối cùng.

Với một số khác biệt cơ bản như trên, cho thấy tuy cùng ra đời trên một nền tảng giáo lý, nhưng đạo Tin lành đã có những điều chỉnh, thay đổi từ nội dung giáo lý, giáo luật, nghi lễ đến cơ cấu tổ chức. So với Công giáo, tổ chức và lối sống phải trở thành một tôn giáo mang màu sắc mới, giản dị, dễ tiếp cận với đối tượng là thị dân trong xã hội công nghiệp hoặc đông đảo quần chúng nhân dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số nhận được.