Mẫu phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà chọn lọc hay nhất

“Người lái đò sông Đà” là một trong những tác phẩm đặc sắc của Nguyễn Tuân. Trong tác phẩm, tác giả đã thành công trong việc xây dựng hình tượng con sông Đà với hai nét tính cách: vừa hung bạo, dữ dội, vừa thơ mộng, trữ tình. Mà trong đó, vẻ đẹp hung bạo đã để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng nhiều độc giả. Vì vậy trong bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu với các bạn đọc một số nội dung cần phân tích và bài mẫu phân tích về vẻ hung bạo của con Sông Đà. 

1. Khái quát tác giả Nguyễn Tuân: 

– Nguyễn Tuân sinh năm 1910 mất năm 1987, sinh ra và lớn lên tại thành phố Hà Nội. 

‐ Là một nhà văn nổi tiếng ở Việt Nam, sở trường là tùy bút và ký, là bậc thầy trong việc sử dụng và sáng tạo tiếng Việt

‐ Bởi sinh ra trong thời kì nước mất cho nên Nguyễn Tuân có lòng yêu quê hương, đất nước nồng nàn

‐ Cầm bút từ những năm 1935 cho đến 1938 thì mới bắt đầu nổi tiếng từ các tác phẩm như Vang bóng một thời, Một chuyến đi,…

‐ Trước năm 1945, phong cách sáng tác của Nguyễn Tuân rất ngông. Các tác phẩm tiêu biểu: “Chủ nghĩa xê dịch”, “Vang bóng một thời”, và “Đời sống trụy lạc”,…

‐ Sau năm 1945, văn của Nguyễn Tuân có sự đổi mới sang phong cách vừa cổ kính, vừa trẻ trung và hiện đại. Tác phẩm tiêu biểu: “Chữ người tử tù”, “Người lái đò sông Đà”. 

Hoàn cảnh ra đời: 

 – Tác phẩm là kết quả của chuyến đi thực tế lên vùng Tây Bắc để vừa thỏa mãn niềm vui phiêu lưu vừa thỏa mãn yêu thích vẻ đẹp thiên nhiên cũng như “chất vàng đã thử lửa” trong tâm hồn của những con người lao động và đấu tranh ở vùng núi non hùng vĩ và thơ mộng này. 

 – Người lái đò sông Đà là tác phẩm được in trong tập Sông Đà vào năm 1960.

Bố cục: 

Phần 1 ( từ đầu đến “cái gậy đánh phèn”): Vẻ đẹp hung bạo của sông Đà.

Phần 2 (tiếp đến “dòng nước sông Đà”): Ngòi bút tác giả khắc họa cuộc sống của người dân trên sông Đà và hình ảnh người lái đò. 

Phần 3 (Còn lại): Đoạn văn miêu tả vẻ đẹp trữ tình và thơ ca của dòng sông. 

Giá trị nội dung: 

Người lái đò sông Đà là một tác phẩm đẹp được viết nên từ lòng yêu nước nồng nàn, thiết tha của một  người muốn dùng văn chương để ca ngợi vẻ đẹp thiên nhiên hùng vĩ, anh hùng và đặc biệt là chất thơ trữ tình đời thường trong cuộc sống hằng ngày của người dân lao động Tây Bắc.

Tác phẩm cũng thể hiện nghệ thuật chăm chút và tài năng, sự uyên bác của Nguyễn Tuân trong việc tái tạo nên những điều kỳ diệu của tạo hóa và sức lao động mạnh mẽ của con người thông qua việc sử dụng ngôn từ. 

Giá trị nghệ thuật: 

– Bút ký đan xen với tùy bút, tác phẩm không chỉ có kết cấu linh hoạt mà còn chứa đựng nhiều thông tin văn hóa và nghệ thuật.

– Nhân vật được miêu tả mang phong cách giản dị thường ngày. 

– Sự kết hợp hài hòa giữa hiện thực và lãng mạn trong bút pháp.

– Ngôn ngữ: hiện đại kết hợp cổ xưa. 

– Tác phẩm sử dụng linh hoạt và đa dạng các thủ pháp nghệ thuật đặc sắc, có thể kể đến như: liên tưởng, tưởng tượng thú vị; so sánh nhân hóa quái dị, …

3. Dàn ý Phân tích vẻ đẹp hung của con Sông Đà:

3.1. Mở bài:

Giới thiệu tác giả Nguyễn Tuân và tác phẩm “Người lái đò sông Đà”  (Nguyễn Tuân là nhà văn xuất sắc có nhiều đóng góp quan trọng cho nền văn học Việt Nam).

3.2. Thân bài:

a. Cảnh núi đá hai bên sông dựng đứng như bức tường thành, ở giữa là khúc sông hẹp

‐ Dòng sông Đà bị một hòn đá chặn ngang giống như một cái yết hầu.

‐ Đứng bờ bên này cẩn thận ném hòn đá sang bờ bên kia. Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bên bờ này sang bên kia.

‐ Chỉ lúc đúng ngọ thì mặt sông mới có mặt trời.

 → Người viết sử dụng nhiều giác quan để cảm nhận (thị giác, xúc giác).

b. Cảnh ở quãng mặt ghềnh Hát Loóng

‐ Dòng sông dài hàng cây số. Cảnh tượng sông dữ dội nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm giống  như lúc nào cũng đòi nợ người lái đò sông Đà

‐ Quãng này mà chủ quan, khinh suất tay lái thì dù tay lái có điêu luyện đến đâu cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra

→ Sử dụng nhiều câu rút gọn, điệp ngữ và các điệp cấu trúc gợi lên sự chuyển động dồn dập của sóng và gió phối hợp với nhau tạo nên những đường nét dữ dội cho sông Đà.

c. Cảnh ở quãng Tà Mường Vát

‐ Dòng sông có những cửa hút nước giống như ai đó thả cái giếng bê tông xuống dòng sông để chuẩn bị làm móng cầu

‐ Nước ở đây rít và kêu lên như cái cửa cống bị sặc, những cái giếng sâu nước cứ ặc ặc lên như dầu sôi vừa được rót vào

‐  Những cái giếng hút nước ấy nó lôi tụt xuống nhiều thuyền bè gỗ đi nghênh ngang vô ý 

→ Việc sử dụng biện pháp so sánh, liên tưởng, nhân hóa độc đáo tạo cảm giác về sự nguy hiểm của sông Đà.

3.3. Kết bài:

Khẳng định lại vẻ đẹp hung bạo của con sông Đà và giá trị nội dung, nghệ thuật của tác phẩm.

4. Phân tích vẻ đẹp hung bạo của con Sông Đà – Mẫu 1:

Kho tàng văn học Việt Nam ghi dấu và xưng danh nhiều nhà văn, nhà thơ tài hoa. Một trong số đó phải kể đến Nguyễn Tuân –  cây bút tài hoa với những sáng tác đặc sắc. Ông được coi là một trong những nhà văn tùy bút thành công nhất. Tiêu biểu trong các tác phẩm của ông là bài Người lái đò Sông Đà. Dòng sông Đà hiện lên với vẻ đẹp dữ dội, dữ dội để lại ấn tượng sâu sắc trong lòng người đọc. 

Cơn cuồng nộ sông Đà không chỉ là thác mà còn là cảnh bờ sông dựng vách núi và đá chắn sông Đà như một cái yết hầu. Đứng bờ bên này cẩn thận ném hòn đá sang bờ bên kia. Có quãng con nai con hổ đã có lần vọt từ bên bờ này sang bên kia. Chỉ lúc đúng ngọ thì mặt sông mới có mặt trời. Tác giả sử dụng nhiều giác quan như thị giác, xúc giác để cảm nhận về dòng sông Đà. Không chỉ có nước, mà cả những cảnh quan cũng vô cùng nguy hiểm, sẵn sàng cướp đi sinh mạng của người khác.

Dòng sông dài hàng cây số. Cảnh tượng sông dữ dội nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm giống  như lúc nào cũng đòi nợ người lái đò sông Đà. Quãng này mà chủ quan, khinh suất tay lái thì dù tay lái có điêu luyện đến đâu cũng dễ lật ngửa bụng thuyền ra. Sự nguy hiểm của sông Đà dài nhiều cây số, cuộn trào có thể lật úp cả con thuyền và người lái đò. Nguyễn Tuân đã sử dụng nhiều câu văn ngắn, điệp ngữ, điệp cấu trúc để gợi sự chuyển động dồn dập của sóng gió, bão tố mà phối hợp với nhau càng làm tăng thêm sự dữ dội của sông Đà. Ở đoạn Mường Vạt của sông có những cửa hút nước đột ngột như một cái giếng bê tông được hạ xuống sông để chuẩn bị cho cây cầu. Ở đây dòng sông như bị nghẹt thở và bị sặc Giếng sâu phình to như dầu sôi vừa được đổ vào. Nhiều chiếc thuyền tình cờ đi qua chủ quan là bị những chiếc giếng ấy hút xuống. Tác giả sử dụng nhiều biện pháp so sánh, liên tưởng, nhân hóa độc đáo để tạo cảm giác về sự nguy hiểm của sông Đà.

Có thể nói rằng, vẻ hung bạo, dữ tợn này khiến cho người khác phải e sợ nhưng nó lại là một nét nổi bật và đặc trưng làm cho người ta nhớ đến sông Đà hơn bất kỳ thứ gì hết. Đã bao năm trôi qua nhưng vẻ đẹp dữ dội, dữ dội của sông Đà dưới ngòi bút của Nguyễn Tuân cũng như vẻ đẹp của sông Đà nói chung vẫn không hề thay đổi và sống mãi trong lòng người đọc một dư âm trong trẻo.

5. Phân tích vẻ đẹp hung bạo của sông Đà – Mẫu 2:

Mỗi nhà văn đều có quan điểm sáng tạo riêng theo họ suốt sự nghiệp văn chương. Nhưng có lẽ Nguyễn Tuân là một trường hợp đặc biệt, bởi quan điểm sáng tác và phong cách văn học của ông trước và sau năm 1945 có sự khác biệt rõ rệt. Nếu trước năm 1945 người ta biết đến Nguyễn Tuân với những hoài niệm về quá khứ cùng tác phẩm “Chữ người tử tù” thì sau năm 1945 người ta lại biết đến Nguyễn Tuân với tác phẩm “Người  lái đò sông Đà” cùng nghị lực sống, tình yêu thiên nhiên tha thiết. 

Bài văn Người lái đò sông Đà in trong tập “Sông Đà” là kết quả chuyến đi thực tế của Nguyễn Tuân lên vùng núi Tây Bắc để khám phá vẻ đẹp của thiên nhiên,  con người và tìm kiếm “chất vàng mười đã qua thử lửa lửa” ngay trong chính cuộc sống đời thường. Qua “Người lái đò sông Đà”, Nguyễn Tuân đã tự hào giới thiệu nét nên thơ, hùng vĩ mà khắc nghiệt của thiên nhiên đất nước qua hình tượng sông Đà hung bạo mà trữ tình. Đồng thời, nhà văn  phát hiện và ngợi ca nghệ thuật, tài năng và lòng dũng cảm của người lao động mới qua hình tượng người lái đò sông Đà. 

Trong tác phẩm của mình, Nguyễn Tuân nói nhiều đến sự “hung bạo” của thượng nguồn sông Đà đầy đá nổi, đá chìm và những thác nước hung bạo. Tuy nhiên, ông khiến chúng ta nhận ra một điều: bên trong sự hung bạo ấy là vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên trần gian. Sông Đà hung dữ nhất là ở cảnh có “đá dựng đứng” hai bên bờ làm khoảng cách giữa hai bờ dòng sông bị thu hẹp và lòng sông chỗ ấy phải lúc đúng giờ ngọ mới có mặt trời, hẳn là một nơi thiếu ánh sáng. Khi đi thuyền qua đây, lúc đó đang là mùa hạ mà trời có vẻ se lạnh, chứng tỏ nơi đây thiếu hơi ấm. Sông Đà hung bạo ở mặt ghềnh Hát Loóng “Dài hàng cây số, nước xô đá, đá xô sóng, sóng xô gió, cuồn cuộn luồng gió gùn ghè suốt năm”. Ghềnh tạo thành bãi đá ngầm dài hàng cây số, nước – đá – sóng – gió đẩy nhau. Tác giả miêu tả khung cảnh bằng các câu trùng điệp khắc họa hình ảnh con sông Đà là nơi những con sóng dữ dội ngày đêm đua nhau đập vào đá. Hình ảnh hút nước nhấn mạnh sự hung bạo của dòng sông, cho thấy những nguy hiểm của việc hút nước của sông Đà cả trên bề mặt và dưới sâu. Mặt sông Đà hút nước, tác giả đã sử dụng những hình ảnh so sánh, so sánh việc “hút nước” với chiếc giếng bê tông được hạ xuống sông để chuẩn bị xây cầu, và “nước thở nghe như tiếng nghẹt thở của một cửa cống.” Với những hình ảnh tham khảo này, chúng ta hình dung bề mặt hút nước rất rộng, lưu lượng và lực cản của nước rất lớn, bất kỳ chiếc thuyền nào vô tình đi qua đó, không biết đi với tốc độ bao nhiêu đều sẽ bị nước hút vào, kéo xuống và làm cho tan xác.

Mỗi tuyến của dòng sông lại có một nhiệm vụ khác nhau: nhiệm vụ của hàng tiền vệ là canh cửa giả làm sơ hở dụ dỗ đối phương, nhiệm vụ của trung vệ là đánh cánh – tức là đánh bất ngờ, không để địch kịp trở tay, tuyến trong cùng sông Đà giao nhiệm vụ cho boong – ke chìm và pháo đài đá nổ để tiến công tiêu diệt địch triệt để. Ta có thể thấy, sông Đà đã chủ động tổ chức lực lượng ra trận rất cẩn mật, có kế hoạch tiêu diệt địch bằng một chiến lược, chiến thuật nhất định. Sông Đà không chỉ có cá tính, khí phách mà còn có mưu mô, tâm địa độc ác, nó trở thành một loài thủy quái và là kẻ thù số một của con người.

Có thể nói, hình tượng sông Đà nói chung và sự hung bạo của dòng sông nói riêng ở thượng nguồn đã bộc lộ vẻ đẹp, “tính cách” của  sông Đà và sự dụng tài, uyên bác, hiểu biết sâu rộng nhà văn Nguyễn Tuân. Qua hình ảnh con sông Đà ta cảm nhận được niềm tin yêu, tình cảm yêu cuộc sống của nhà văn và tình yêu quê hương, tôn vinh vẻ đẹp hùng vĩ của thiên nhiên Tây Bắc.