Theo quan niệm của đạo Phật sẽ có lịch ăn chay 10 ngày trong tháng, đây là nghi lễ được rất nhiều các Phật tử áp dụng. Vào những ngày này, họ sẽ ăn chay, kiêng ăn các loại thức ăn có nguồn gốc từ động vật và nghiêm cấm sát sanh. Vậy ngày Thập Trai là gì? 10 ngày ăn chay là những ngày nào?
1. Ngày Thập Trai là gì?
Chữ “Thập” có nghĩa là mười, chữ “Trai” được dịch từ Phạm âm có nghĩa là “Thanh tịnh”. Theo quan niệm của Đạo Phật, ngày thập trai là mười ngày con người nên giữ thân tâm thanh tịnh trong tháng. Ngoài ra, chữ “Trai” còn có nghĩa là Trung hoặc Thời thực, được hiểu là dùng bữa giữa ngày vào giờ Ngọ, vì vậy người trì Trai trong 10 ngày trai, ngoài những việc như làm lành, giữ giới, ăn chay thì ngày chỉ nên ăn một bữa không quá giờ Ngọ theo đúng ý của Đức Phật.
Ngày trai giới được tính theo Âm lịch, 10 ngày trong tháng âm lịch được nhắc đến đó là những ngày mùng: 1, 8, 14, 15, 18, 23, 24, 28, 29 và 30. Nếu trong tháng âm đó là tháng thiếu không có ngày 30 thì ngày Thập Trai sẽ được thay thế là ngày 27 của tháng âm lịch đó.
Trong những ngày này, để có thể giữ được tâm thanh tịnh thì chỉ nên ăn những thứ thanh tịnh, sạch sẽ, có nguồn gốc từ thực vật, tuyệt đối không ăn những thức ăn, các loại gia vị có mùi tanh hôi (thịt, cá …) có nguồn gốc từ động vật và kiêng cử Ngũ vị tân. Trong mười ngày thập trai, theo sự vận hành của tự nhiên thì Tứ Thiên Vương sẽ xem xét việc lành dữ của nhân gian, các ác quỷ cũng sẽ chờ người làm việc ác để gia hại, lôi léo. Vì vậy trong những ngày này, tất cả mọi người nên giữ gìn ba nghiệp không nên làm điều ác. Bên cạnh đó, nếu người nào biết kiên trì giữ giới ngày trai, tụng kinh, giữ giới, tu phước, sẽ tránh được khỏi những điều xấu, tai hoạ và tăng phần phước huệ.
Người Phật tử chọn 10 ngày trong tháng âm lịch để ăn chay mục đích là để tưởng nhớ. Không sát sinh động vật để ăn, hay là sát sinh đồng loại, điều này là trái với đạo lý Đức Phật. Ngoài ra, trong 10 ngày ăn chay, có ngày cuối tháng là ngày 30 là để nhắc nhở người Phật tử nhớ lại nhìn lại bản thân tháng cũ vừa mới qua, nhằm sống có ý nghĩa hơn, có sự rèn luyện chăm chỉ nhiều hơn khi bước vào trong tháng mới.
Tuy nhiên trên thực tế, tuy vào điều kiện và lòng tin của mỗi người thì số ngày ăn chay của người theo đạo Phật cũng sẽ khác nhau. Ngoài những ngày thập trai, thì những người ăn chay trường vẫn ăn chay và hành trì pháp.
2. Tại sao nên ăn chay trong ngày trai giới:
Đối với những người cơ thể không thể thích nghi hoặc không có điều kiện ăn chay trường thì việc ăn chay trong các ngày trai giới là điều rất cần thiết để tích phúc cải mệnh.
Theo kinh Thế Ký trong Trường A Hàm và Luận Đại Trí Độ nói rằng: ngày trai giới là ngày tuần của các sứ giả cõi trời Tứ Thiên Vương và cõi trời Ma Hê Thủ La. Những vị này được giao sứ mệnh đi quan sát nhân gian thế nào xem rồi quay trở về bẩm báo với Thiên Vương. Nếu mọi người đều biết làm lành tạo phước như bố thí, hiếu thảo với ông bà cha mẹ thì số lượng sinh tự nhiên sẽ ngày càng tăng lên. Và ngược lại, sinh thiên sẽ ngày càng bị giảm xuống theo luật nhân quả.
Do đó, ở chốn nhân gian, mọi người cố gắng tu phước lành trì giới, ăn chay trong những ngày trai giới để được tái sinh trở về cõi trời. Bên cạnh đó thì trong những ngày trai giới, quỷ thần cũng sẽ thường xuất hiện trong nhân gian và trừng phạt, gây tai họa cho những con người không tu tập và đức tính xấu. Chính vì thế, Đức Phật đã dạy người Phật tử tại gia rằng phải cố gắng tu tạo phước đức trong những ngày ăn chay để vượt qua mọi tai hoạ.
Theo tâm nguyện của Phật tử, ngày trai giới sẽ có nhiều ngày khác nhau. Tuy nhiên, đặc biệt là các ngày mùng 8, 14, rằm 15 và 30.
3. Ý nghĩa mười ngày trai trong tháng:
Ngày mùng 1: Đây là ngày của những vị bậc thiên vương Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương ở cõi Trời Tứ Thiên Vương sẽ xuống nhân gian đi quan sát khắp cõi nhân gian dò xét việc thiện ác của chúng sanh. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Phật Định Quang sẽ tiêu trừ các tội nghiệp chướng.
Ngày mùng 8: Vào ngày này, Vua Trời Đại Tự Tại xuống trần gian đi xem xét những việc thiện ác. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Vương sẽ tiêu trừ tội nghiệp chướng và tăng trưởng phước báu.
Ngày 14: Ngày này của Vua Trời Đại Tự Tại xuống nhân gian đi xem xét những việc thiện ác khắp cõi nhân gian. Nếu nhất tâm trì tụng danh hiệu 1000 vị Phật thì sẽ tiêu trừ các điều ác, phát sinh những điều thiện.
Ngày 15: Đây là ngày của các vị Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương ở cõi Trời Tứ Thiên Vương xuống trần đi quan sát khắp cõi nhân gian, xem xét việc thiện ác của chúng sanh. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Phật A Di Đà sẽ tiêu trừ các tai hoạ, trí tuệ tinh thông sanh trưởng, an vui tịch diệt.
Ngày 18: Vào ngày của Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương xuống trần gian đi quan sát khắp cõi nhân gian, xem xét việc thiện ác của chúng sanh. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Địa Tạng Bồ Tát thì sẽ dễ dàng có thể tiêu trừ các tội nghiệp chướng và tăng trưởng thọ mạng.
Ngày 23: Ngày của các vị Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương xuống nhân gian đi quan sát để xem xét việc thiện ác của chúng sanh. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Đại Thế Chí Bồ Tát sẽ tiêu trừ được các tội nghiệp chướng và tăng phúc phần thọ mạng.
Ngày 24: Ngày này của các vị Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương xuống nhân gian đi quan sát khắp cõi nhân gian, để xem xét việc thiện ác của chúng sanh. Nếu ngày này niệm danh hiệu Phật Tỳ Lô Giá Na thì sẽ dễ dàng tiêu trừ được tội nghiệp chướng, trí tuệ tăng cường, diệt trừ phiền não.
Ngày 28: Vào ngày này, cả Tứ Đại Thiên Vương sẽ đi tuần tra. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Phật A Di Đà thì sẽ được tiêu trừ tội nghiệp chướng. Trong ngày này, nếu làm việc thiện việc ác đều được chứng giám và được nhân lên hàng nghìn lần. Vì vậy, nên ăn chay làm việc thiện không làm việc ác.
Ngày 29: Đây là ngày của Vua Trời Đại Tự Tại sẽ xuống nhân gia quan sát những việc thiện ác. Nếu nhất tâm niệm danh hiệu Dược Vương Bồ Tát sẽ được tiêu trừ các bệnh tật, tiêu trừ ác nghiệp và tăng trưởng thiện nghiệp.
Ngày 30: Ngày của Trì Quốc Thiên Vương, Tăng Trưởng Thiên Vương, Quảng Mục Thiên Vương, Đa Văn Thiên Vương sẽ sai sứ giả ở cõi Trời Tứ Thiên Vương đi xuống nhân gian quan sát xem xét và báo cáo các việc thiện ác của chúng sanh. Vào ngày này nếu niệm danh hiệu Phật Thích Ca Mâu Ni thì sẽ được tăng trưởng phước đức, thành tựu Bồ Đề.
4. Những sai lầm về ngày ăn chay:
Nếu như chỉ biết ăn chay mà không có sự hành trì, không quan tâm tu dưỡng tâm tính hay không một pháp môn bất kỳ nào khác, thì việc ăn chay đấy sẽ không mang lại những lợi ích thực sự nào cả.
Trong thực tế, việc bản thân chúng ta ăn chay sẽ không tạo ra bất kỳ công đức nào cả. Nếu từ bỏ ăn thức ăn có nguồn gốc từ động vật thì bạn sẽ bắt đầu chấm dứt nghiệp xấu, nhưng cũng không phải là tác nghiệp lành. Vì vậy, không nên xem việc ăn chay như là một phương tiện để tạo ra công đức. Để chuyển hoá tâm thức trên đường đạo, phải nỗ lực tu tập, hoàn thiện bản thân, sửa sai.
Có nhiều người cho rằng ân chay như là một điều tốt, là sự thúc ép, kìm hãm bản thân mình ngay cả khi họ vẫn chưa sẵn sàng cho việc ăn chay. Họ cố ép mình ăn chay nhưng bản thân lại thật sự muốn ăn thức ăn có nguồn gốc từ động vật như thịt, cá,… Hiện nay, trên thực tế xuất hiện các dòng thực phẩm chay mang hương vị, kiểu dáng và kết cấu gần giống với thức ăn có nguồn gốc từ động vật mục đích là để tăng kích thích vị giác và nhu cầu của bản thân.
Có những người ăn chay nhưng lại không hiểu ý nghĩa của bản thân mình đang làm. Một số người coi việc ăn chay của mình là thành tích to lớn và họ coi thường, chê bai những người không ăn chay. Bạn hãy luôn ghi nhớ rằng mọi người không ăn chay hoặc vẫn chưa ăn chay không có nghĩa rằng họ không thực hành việc Phật giáo.
Bản chất của ăn chay chính là một điều rất tự nhiên đối với cơ thể con người. Con người có thói quen ăn thịt động vật mà do con người tạo ra và nó trở thành điều tất yếu để con người tồn tại qua nhiều thế hệ khác nhau.
5. Lợi ích của việc ăn chay:
Nếu như bạn có phương pháp ăn chay đúng cách thì bạn sẽ có những lợi ích về sức khỏe như sau:
– Khi bạn đã áp dụng chế độ ăn chay tức là bạn đã loại bỏ các loại thịt vì vậy cơ thể bạn sẽ giảm lượng thu nạp những chất béo bão hòa – đây là loại chất béo thường có trong phần thịt mỡ của động vật, hay một số các loại sữa, phô mai và bơ. Khi cơ thể con người được nạp quá nhiều chất béo bão hòa sẽ làm tăng lượng cholesterol và tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, huyết áp. Điều này đồng nghĩa với việc những người ăn chay sẽ giảm nguy cơ mắc các bệnh lý về tim mạch, tăng huyết áp hoặc tình trạng đột quỵ.
– Người ăn chay sẽ ăn nhiều những loại thực phẩm có nguồn gốc từ thực vật như các loại rau củ và trái cây. Những loại thực phẩm này có chứa nhiều chất xơ, chính vì thế chế độ ăn chay sẽ cung cấp cho cơ thể một lượng chất xơ dồi dào tránh bị tình trạng táo bón và thừa cân dẫn đến béo phì. Ngoài ra, giúp cơ thể giảm lượng cholesterol xấu, lượng đường trong máu được kiểm soát tốt nên rất phù hợp với những người đang bị mắc bệnh tiểu đường.
– Ngoài ra, việc ăn chay đúng cách và có khoa học còn giúp cơ thể giảm nguy cơ mắc một số loại bệnh ung thư, các loại bệnh mạn tính và một số các loại bệnh khác liên quan đến đường tiêu hóa, viêm túi mật, sỏi thận,…
– Đối với chị em phụ nữ khi thực hiện chế độ ăn chay cũng sẽ giúp cơ thể có một vóc dáng cân đối, làn da trở nên khỏe mạnh và mịn màng do họ nạp nhiều các loại trái cây và rau củ vào trong cơ thể trong chế độ ăn hàng ngày.
– Ngược lại, nếu bạn ăn chay sai cách, không khoa học, sẽ khiến sức khỏe bị giảm giúp, cơ thể sẽ bị thiếu máu, mệt mỏi, da xanh xao,… Đối với phụ nữ đang mang thai hay trẻ em đang trong độ tuổi dậy thì hoặc bệnh nhân trong giai đoạn phục hồi,… nếu như ăn uống không đúng phương pháp có thể khiến cơ thể bị thiếu chất, vấn đề về sức khỏe và sự phát triển của cơ thể bị ảnh hưởng rất nhiều.