Nghĩa vụ quân sự có bắt buộc không? Những đối tượng được miễn gọi nghĩa vụ quân sự? Quy định pháp luật về nghĩa vụ dân sự? Thẩm quyền quyết định tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ? Ý nghĩa của việc thực hiện nghĩa vụ quân sự?
Chủ tịch nước Hồ Chí Minh đã từng nói rằng “Thanh niên bây giờ là một thế hệ vẻ vang, vì vậy cho nên phải tự giác tự nguyện mà tự động cải tạo tư tưởng của mình để xứng đáng với nhiệm vụ của mình. Tức là thanh niên phải có đức, có tài”. Hai năm hoạt động trong quân ngũ không chỉ là thời gian thực hiện nghĩa vụ mà còn là cơ hội để mỗi thanh niên được rèn luyện, trải nghiệm và trưởng thành. Hãy nhớ rằng để có thể trở thành một người công dân tốt trước tiên hãy học cách là một người lính ưu tú xứng đáng với những cha anh đã ngã xuống để bảo vệ nền độc lập dân tộc. Công dân có bổn phận thực hiện nghĩa vụ quân sự nghĩa vụ quân sự, làm nghĩa vụ quân sự là trách nhiệm của mỗi công dân đối với Tổ quốc, không phân biệt thành phần xã hội, tôn giáo, tín ngưỡng, dân tộc, trình độ văn hóa, nghề nghiệp … nhằm góp xây dựng và bảo vệ đất nước, phần xây dựng an ninh quốc phòng Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Những công dân khi đến tuổi tham gia nghĩa vụ quân sự cần thực hiện tinh thần nghĩa vụ và trách nhiệm của mình đối với Đất nước. Mỗi gia đình cá nhân tổ chức cần động viên, khuyến khích con em mình tham gia thực hiện nghĩa vụ quân sự khi đến tuổi như pháp luật quy định.
Cơ sở pháp lý:
– Luật Nghĩa vụ quân sự số 78/2015/QH13.
1. Nghĩa vụ quân sự có bắt buộc không?
Căn cứ khoản 2, điều 4 Luật Nghĩa vụ quân sự 2015 thì công dân trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự, không phân biệt dân tộc, thành phần xã hội, tôn giáo, tín ngưỡng, nghề nghiệp, trình độ học vấn, nơi cư trú phải thực hiện nghĩa vụ quân sự theo quy định của Luật nghĩa vụ quân sự.
Như vậy, nghĩa vụ quân sự là bắt buộc với tất cả các công dân đủ tuổi đi nghĩa vụ quân sự và không thuộc trường hợp được hoãn hoặc miễn thực hiện nghĩa vụ quân sự. Ngoài ra việc tạm hoãn chỉ là tạm thời nếu bạn đã không rơi vào trường hợp tạm hoãn nữa thì vẫn phải thực hiện nghĩa vụ quân sự. Nếu bạn đang trong độ tuổi thực hiện nghĩa vụ quân sự mà nhận được giấy gọi đi khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự thì bạn phải tuân thủ theo lệnh gọi.
2. Những đối tượng được miễn gọi nghĩa vụ quân sự:
Công dân được miễn gọi nghĩa vụ quân sự gồm:
– Con của liệt sĩ, con của thương binh hạng một;
– Một anh hoặc một em trai của liệt sĩ;
– Một con của thương binh hạng hai; một con của bệnh binh suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên; một con của người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 81% trở lên;
– Người làm công tác cơ yếu không phải là quân nhân, Công an nhân dân;
– Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật từ 24 tháng trở lên.
3. Quy định pháp luật về nghĩa vụ dân sự:
– Nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân. Thực hiện nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của Quân đội nhân dân.
– Trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân và gia đình trong thực hiện nghĩa vụ quân sự: Cơ quan, tổ chức, cá nhân và gia đình có trách nhiệm giáo dục, động viên và tạo điều kiện cho công dân thực hiện nghĩa vụ quân sự.
– Đối tượng đăng ký nghĩa vụ quân sự:
+ Công dân nam đủ 17 tuổi trở lên.
+ Công dân nữ quy định tại khoản 2 Điều 7 của Luật này đủ 18 tuổi trở lên.
+ Các hành vi bị nghiêm cấm
+ Trốn tránh thực hiện nghĩa vụ quân sự
+ Chống đối, cản trở việc thực hiện nghĩa vụ quân sự.
+ Gian dối trong khám sức khỏe nghĩa vụ quân sự.
– Đối tượng miễn đăng ký nghĩa vụ quân sự: Người khuyết tật, người mắc bệnh hiểm nghèo, bệnh tâm thần hoặc bệnh mãn tính theo quy định của pháp luật.
– Đối tượng không được đăng ký nghĩa vụ quân sự
– Công dân thuộc một trong các trường hợp sau đây không được đăng ký nghĩa vụ quân sự: Đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự; đang chấp hành hình phạt tù, cải tạo không giam giữ, quản chế hoặc đã chấp hành xong hình phạt tù nhưng chưa được xóa án tích;
– Thời hạn phục vụ tại ngũ của hạ sĩ quan, binh sĩ: Thời hạn phục vụ tại ngũ trong thời bình của hạ sĩ quan, binh sĩ là 24 tháng
– Độ tuổi gọi nhập ngũ: Công dân đủ 18 tuổi được gọi nhập ngũ; độ tuổi gọi nhập ngũ từ đủ 18 tuổi đến hết 25 tuổi; công dân được đào tạo trình độ cao đẳng, đại học đã được tạm hoãn gọi nhập ngũ thì độ tuổi gọi nhập ngũ đến hết 27 tuổi.
– Tạm hoãn gọi nhập ngũ :
+ Chưa đủ sức khỏe phục vụ tại ngũ theo kết luận của Hội đồng khám sức khỏe;
+ Là lao động duy nhất phải trực tiếp nuôi dưỡng thân nhân không còn khả năng lao động hoặc chưa đến tuổi lao động; trong gia đình bị thiệt hại nặng về người và tài sản do tai nạn, thiên tai, dịch bệnh nguy hiểm gây ra được Ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận;
+ Một con của bệnh binh, người nhiễm chất độc da cam suy giảm khả năng lao động từ 61% đến 80%;
+ Có anh, chị hoặc em ruột là hạ sĩ quan, binh sĩ đang phục vụ tại ngũ; hạ sĩ quan, chiến sĩ thực hiện nghĩa vụ tham gia Công an nhân dân;
+ Người thuộc diện di dân, giãn dân trong 03 năm đầu đến các xã đặc biệt khó khăn theo dự án phát triển kinh tế-xã hội của Nhà nước do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh trở lên quyết định;
+ Cán bộ, công chức, viên chức, thanh niên xung phong được điều động đến công tác, làm việc ở vùng có điều kiện kinh tế-xã hội đặc biệt khó khăn theo quy định của pháp luật;
+ Đang học tại cơ sở giáo dục phổ thông; đang đào tạo trình độ đại học hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục đại học, trình độ cao đẳng hệ chính quy thuộc cơ sở giáo dục nghề nghiệp trong thời gian một khóa đào tạo của một trình độ đào tạo.
Chú ý: Công dân thuộc diện được tạm hoãn gọi nhập ngũ hoặc được miễn gọi nhập ngũ nếu không còn lý do tạm hoãn thì được gọi nhập ngũ nếu tình nguyện thì được xem xét tuyển chọn và gọi nhập ngũ.
4. Thẩm quyền quyết định tạm hoãn gọi nhập ngũ, miễn gọi nhập ngũ và công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ:
– Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp huyện quyết định tạm hoãn gọi nhập ngũ và miễn gọi nhập ngũ quy.
– Chỉ huy trưởng Ban chỉ huy quân sự cấp huyện quyết định công nhận hoàn thành nghĩa vụ quân sự tại ngũ đối với công dân quy định tại khoản 4 Điều 4 gồm:
+ Hoàn thành nhiệm vụ tham gia Công an xã liên tục từ đủ 36 tháng trở lên;
+ Cán bộ, công chức, viên chức, sinh viên tốt nghiệp đại học trở lên, đã được đào tạo và phong quân hàm sĩ quan dự bị;
+ Thanh niên đã tốt nghiệp đại học, cao đẳng, trung cấp tình nguyện phục vụ tại đoàn kinh tế – quốc phòng từ đủ 24 tháng trở lên theo Đề án do Thủ tướng Chính phủ quyết định;
+ Dân quân tự vệ nòng cốt đã hoàn thành nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ, trong đó có ít nhất 12 tháng làm nhiệm vụ dân quân tự vệ thường trực
+ Công dân phục vụ trên tàu kiểm ngư từ đủ 24 tháng trở lên.
5. Ý nghĩa của việc thực hiện nghĩa vụ quân sự:
Để có một đất nước thái bình non sông tươi đẹp cuộc sống nhân dân tươi vui là công sức của bao thế hệ lớp trẻ đã anh dũng hi sinh trên chiến trường. Và để gìn giữ tiếp nối truyền thống bảo vệ tổ quốc non sông là một công dân của đất Việt bạn phải gánh trong mình trọng trách thực hiện nghĩa vụ quân sự? Theo đó thì nghĩa vụ quân sự là nghĩa vụ vẻ vang của công dân phục vụ trong Quân đội nhân dân Việt Nam.
Làm nghĩa vụ quân sự bao gồm phục vụ tại ngũ và phục vụ trong ngạch dự bị của quân đội không chỉ là nghĩa vụ với thời nay hay tương lai mà còn là trọng trách bảo vệ thành quả cách mạng của lớp lớp thanh niên với khát vọng tự do trong kháng chiến chống thực dân và đế quốc xâm lược, dưới ngọn cờ của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã tình nguyện lên đường nhập ngũ với tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, mang đến chiến thắng trong chiến dịch Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu, toàn dân toàn quân ta ta giành thắng lợi vĩ đại giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đem lại độc lập tự do sau bao năm bị đô hộ thống trị.
Đất nước hòa bình, công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội phải luôn đi đôi với nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa đã được Đảng ta nhấn mạnh. Tuy vậy, chủ nghĩa đế quốc và các thể lực thù địch luôn tìm cách lật đổ chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta đồng thời phủ định vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam trên nhiều lĩnh vực trong đó có quốc phòng và an ninh.
Là những chủ nhân của đất nước, là cánh tay đắc lực của Đảng chúng ta phải làm gì? “Đừng hỏi Tổ quốc đã làm gì cho ta mà hãy hỏi ta đã làm gì cho Tổ quốc hôm nay”. Các bạn trẻ cũng cần tự ý thức được rằng, lên đường nhập ngũ không chỉ là nghĩa vụ mà còn là quyền lợi và cơ hội để được khẳng định chính mình và trưởng thành. Được rèn luyện học tập trong quân đội là điều kiện tốt để lớp trẻ tôi luyện những nhân cách phẩm chất cần thiết đáp ứng yêu cầu bảo vệ Đất nước và xây dựng tổ quốc.
Có thể nói, môi trường quân đội sẽ giúp thanh niên phát triển và hình thành những phẩm chất mà môi trường khác khó có thể mang lại. Khi mới nhập ngũ, thanh niên phải tuân thủ nghiêm khắc với những điều lệ quy định quân đội phải chấp hành mệnh lệnh của người chỉ huy. Thực tiễn cho thấy, thanh niên bước vào quân đội với nhiều đặc điểm tâm lý khác nhau, họ phải chuyển hóa một cách nhanh chóng theo yêu cầu quân đội. Đó cũng chính là sự thay đổi từ thói quen, nhận thức, lời nói cử chỉ …
Một số bạn trẻ có suy nghĩ rằng việc nhập ngũ rất vất vả khổ sở. Môi trường quân đội với sự nghiêm khắc sẽ giúp cho thanh niên chuyển biến nhanh chóng về mặt nhận thức, đó chính là sự vững vàng về lập trường quan điểm về phẩm chất chính trị …, từ đó hình thành nên sự đề kháng tốt giúp cho thanh niên luôn có ý thức được nhiệm vụ bảo vệ và xây dựng Tổ quốc. Trong môi trường quân đội, thanh niên cũng ý thức được vai trò của mình trong các mối quan hệ như đông đội đồng chí và tình quân dân…. Hiếm có môi trường nào mà tinh thần tương thân tương ái và đoàn kết được phát huy cao độ như môi trường quân đội. Khi thanh niên vào quân đội cũng được hình thành những phẩm chất chuyên môn nghề nghiệp theo các lĩnh vực cụ thể, điều đó sẽ làm cơ sở để mỗi quân nhân có thể vận dụng kiến thức vào cuộc sống sau khi hoàn thành nghĩa vụ quân sự của mình.