“Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần là một trong những tác phẩm tiêu biểu gây ấn tượng với mỗi độc giả. Trong đó, có lẽ để lại dấu ấn khó phai hơn cả là nhân vật “tôi” với những đức tính tốt đẹp. Bài học mà cậu bé nhận được cũng chính là bài học mà người đọc cần rút ra cho mình.
1. Tóm tắt tác phẩm “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”
Truyện kể về một cậu bé được bố dạy cho những bài học quý giá. Đầu tiên, cậu phải nhắm mắt lại, rồi chạm vào những bông hoa và đoán. Trò chơi này không chỉ diễn ra trong vườn mà còn trong nhà. Nhân vật tôi còn đoán được các đồ vật trong gia đình và đoán được bố đang đứng cách mình bao xa. Ngay cả việc chỉ cần ngửi đã biết được đó là loại hoa gì và không bao giờ nhầm lẫn. Điều này làm nhân vật tôi rất vui và mãn nguyễn vì nhớ những điều đó mình có thể cảm nhận được cả vườn hoa theo cách rất riêng. Cậu nhận ra những bông hoa là người đưa đường, dẫn lối cho cậu trong khu vườn.
2. Giá trị nội dung và giá trị nghệ thuật của tác phẩm:
Giá trị nội dung: Qua cách cảm nhận tuyệt vời của nhân vật tôi qua xúc giác, qua mùi hương của các loài hoa, ta thấy được sự trân trọng, yêu quý dành cho thiên nhiên, cuộc sống. Hơn nữa, từ tình cảm bố con thắm thiết đã nuôi dương tâm hồn đứa trẻ trong cách cảm nhận, giúp đứa trẻ nhận ra thiên nhiên là món quà quý giá to lớn mà cuộc sống ban tặng.
Giá trị nghệ thuật: Tác phẩm “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” thuộc thể loại truyện dài-truyện bằng văn xuôi,có dung lượng lớn,miêu tả hàng loạt sự kiện và nhân vật trong một phạm vi không gian và thời gian tương đối rộng lớn.””Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” có phương thức biểu đạt là tự sự, được kế theo ngôi thứ nhất.
3. Dàn ý phân tích nhân vật tôi trong “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”:
3.1. Mở bài:
– Giới thiệu tác phẩm, đoạn trích và nhân vật.
– Nêu khái quát ấn tượng về nhân vật.
3.2. Thân bài:
a. Nêu đặc điểm của nhân vật “tôi”:
– Cậu là người kiên nhẫn, ham học hỏi:
+ Được bố dẫn ra vườn, chạm từng bông hoa. Dù đoán sai nhưng vẫn rất cố gắng rèn luyện.
– Cậu là người có tài năng đoán trúng các sự vật:
+ Có thể đoán được các loài hoa.
+ Có thể tìm đồ vật.
+ Có thể đoán khoảng cách thông qua tiếng bước chân.
+ Có thể đoán loài hoa thông qua “khứu giác”.
– Cậu có tình yêu sâu sắc với gia đình và trân trọng những “món quà”:
+ Cậu yêu thích tên của người khác và cho rằng mỗi cái tên đều phát ra âm thanh đặc biệt.
+ Chạm vào bố và nói đây là món quà “bự” nhất.
– Cậu là người có tình yêu thiên nhiên sâu sắc: Cuộc trò chuyện tưởng tượng với loài hoa.
b. Nhận xét, đánh giá chung
– Xây dựng nhân vật thông qua hành động, lời nói cụ thể.
– Hình ảnh trong sáng, ngôn từ giàu sức gợi.
c. Ý nghĩa của hình tượng nhân vật:
– Thể hiện cái nhìn trìu mến của tác giả đối với trẻ thơ.
– Bộc lộ tình yêu gia đình, thiên nhiên, cuộc sống.
3.3. Kết bài:
– Khái quát và đánh giá về nhân vật “tôi”,
4. Phân tích nhân vật tôi trong “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” hay nhất:
Đến với “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần, ta không khỏi ấn tượng trước khả năng đoán đồ vật, tình yêu thiên nhiên và tình yêu thương gia đình của nhân vật “tôi”. Chắc hẳn, nhân vật “tôi” đã đem đến cho độc giả những cảm xúc không thể nào quên.
Trước hết, ta thấy được tính kiên nhẫn và ham học hỏi ở nhân vật “tôi” khi cậu đã cố gắng luyện tập “nhắm mắt sờ những bông hoa rồi đoán”. Mặc dù ban đầu còn gặp nhiều khó khăn và đoán sai nhưng cậu không vì thế mà từ bỏ, nản chí. Cậu luôn tiếp thu những bài học quý báu mà bố đã dạy với một thái độ cởi mở, vui vẻ hơn.
Qua những lần cùng bố chơi trò chơi, người đọc dễ dàng nhận ra được tài năng đoán trúng các sự vật của nhân vật “tôi” trong câu chuyện. Chẳng mấy chốc, “tôi” đoán được hết vườn hoa bằng cách nhắm mắt và chạm vào cánh hóa. Sau này, để giúp nhân vật tôi hoàn thiện hơn người bố dã tăng độ khó lên thông qua việc giấu kẹo trong nhà để “tôi” tìm ra. Không lâu sau, cậu đã có thể đoán chính xác khoảng cách thông qua âm thanh từ tiếng bước chân khiến cho chú Hùng ngạc nhiên tới nỗi phải thốt lên “cháu có đôi mắt thần”. Đôi mắt ấy cũng đã cứu giúp thằng Tí thoát khỏi nạn đuối nước làm cho mọi người ngỡ ngàng, cảm phục. Một thời gian sau, cậu lại tiếp tục thực hành bằng cách ngửi và đoán tên loài hoa. Không nằm ngoài dự đoán, “tôi” hoàn toàn chiến thắng trò chơi này.
Điểm nổi bật ở nhân vật “tôi” hơn cả là tình yêu dành cho gia đình của mình và sự trân quý những “món quà”. Cậu yêu cái tên của thằng Tí vì “thấy tên nó đẹp hơn mọi tên, khi đọc lên, âm thanh cứ du dương như một bài hát”. Đối với cậu, bên cạnh “khu vườn là món quà bất tận”, cậu yêu bố và coi bố là một món quà có giá trị không thể đong đếm được về mặt lượng. Câu nói “A! Món quà của tui đây rồi. Ôi cái món quà này bự quá” đã cho thấy tình cảm gắn kết, sâu nặng mà “tôi” dành cho người bố thân thương.
Bên cạnh đó, tình yêu thiên nhiên còn thể hiện một cách đong đầy trong chính trái tim của cậu bé. Sở dĩ “tôi” có thể đoán hết loài hoa và coi “những bông hoa chính là người đưa đường” bởi nó xuất phát từ tình cảm chân thành mà cậu dành cho tự nhiên. Ngay cả khi nhắm mắt thì hương sắc của bông hoa vẫn sẽ luôn dẫn ta đi đúng phương hướng và con đường ta đi
Có thể nói, qua việc sử dụng ngôi kể thứ nhất xưng “tôi”, tác giả đã để nhân vật tự bộc lộ những tâm tư, tình cảm của riêng mình đối với gia đình, người thân và cả những loài hoa tươi thắm. Ngôn từ giàu sức gợi, hình ảnh trong sáng góp phần thể hiện cái nhìn hồn nhiên, vô tư của nhân vật. Thông qua nhân vật “tôi”, nhà văn Nguyễn Ngọc Thuần bày tỏ thái độ trân trọng, ngợi ca vẻ tươi mới, ấm áp của trẻ thơ. Đồng thời, bộc lộ tình yêu gia đình, thiên nhiên, cuộc sống.
5. Phân tích nhân vật tôi trong “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ”ý nghĩa nhất:
Nếu bố là một người tuyệt vời khi dạy con những bài học quý già thì cậu bé là một đứa trẻ ngoan khi biết lắng nghe, lĩnh hội những điều hay mà bố cậu truyền dạy. Từ bài học của bố, cậu biết yêu những bông hoa, hiểu rằng món quà nào cũng đẹp và mỗi chúng ta phải biết ơn người trao tặng. Có ai đó đã từng nói rằng “người biết yêu thương cỏ cây, động vật là người mang trong mình hạt mầm của lòng nhân ái!”. Với những bài học quý giá của bố, rồi đây cậu bé sẽ trở thành người tốt và có nếp sống đẹp.
Văn bản “Vừa nhắm mắt vừa mở cửa sổ” của Nguyễn Ngọc Thuần đã xây dựng hình ảnh nhân vật “tôi” để lại nhiều ấn tượng trong lòng bạn đọc. Cậu có một gia đình tuyệt vời, mà ở đó người bố đã dạy cho cậu nhiều điều thật thú vị. Qua hình ảnh nhân vật “tôi”, tác giả đã gửi gắm đến chúng ta bài học về sự biết ơn và yêu thương trong cuộc sống, một bài học giá trị và ý nghĩa biết bao.