Phân tích truyện Tấm Cám chọn lọc hay nhất kèm dàn ý

1. Dàn ý phân tích truyện Tấm Cám ngắn gọn nhất:

Mở bài

– Giới thiệu khái quát về truyện cổ tích “Tấm Cám”

– Giới thiệu khái quát về cái thiện và cái ác có trong truyện

Thân bài

a, Giải thích từ ngữ

– Thiện: là cái tốt đẹp, cái đúng, công lý mà con người hướng tới. 

– Ác: là điều xấu xa, gây tai hoạ xấu cho con người khác.

=> Đã từ lâu, cái thiện và cái ác luôn song hành với nhau và cùng tranh đấu với nhau trong cuộc sống hàng ngày.

b, Cuộc đấu tranh của Tấm

– Câu chuyện bắt nguồn từ Tấm là cô gái mồ côi mẹ, phải sống cùng với mụ dì ghẻ và cô em gái cùng cha khác mẹ.

– Hàng ngày Tấm bị mẹ con Cám chèn ép, chà đạp áp bức bóc lột.

– Mỗi lần Tấm bị chèn ép như thế, nàng chỉ biết khóc và được Bụt hiện lên để giúp đỡ.

– Nhưng sau mỗi lần đó, mẹ con Cám ngày càng trở nên độc ác hơn giết hại Tấm hết lần này đến lần khác. Từ đó, Tấm đã bắt đầu phản kháng lại với mẹ con Cám.

– Nàng biến thành một chim vàng anh để cảnh cáo Cám. Sau đó, chim vàng anh bị mẹ con Cám giết hại, nàng hoá thành cây xoan đào, rồi biến thành khung cửi, tiếp tục cảnh cáo mẹ con Cám.

– Sau nhiều phản kháng, Tấm hoá thành quả thị và đã để mẹ con Cám nhận được sự trừng phạt thích đáng và phù hợp.

=> Đây chính là niềm tin vào công lý sự chiến thắng của cái thiện đối với cái ác của nhân dân ta.

c, Liên hệ đến ngày nay

– Ngày nay những mâu thuẫn cuộc đấu tranh giữa cái thiện và cái ác ấy vẫn còn tiếp diễn. 

– Con người luôn phải hướng về cái thiện thì xã hội mới trở nên tốt đẹp hơn.

Kết bài

– Khái quát giá trị nội dung và nghệ thuật 

– Nêu bài học về cuộc đấu tranh giữa thiện và ác được rút ra từ tác phẩm.

2. Dàn ý phân tích truyện Tấm Cám chi tiết:

Mở bài

– Khái quát sơ lược về thể loại truyện cổ tích.

– Giới thiệu khái quát truyện cổ tích Tấm Cám: “Tấm Cám” thuộc thể loại truyện cổ tích thần kì. Truyện kể về số phận của con người, con đường đấu tranh để đi đến hạnh phúc của nhân vật Tấm. Thông qua đó, tác phẩm còn thể hiện niềm tin của nhân dân ta về sự chiến thắng của cái thiện với cái ác và mong ước về cuộc sống công bằng xã hội.

Thân bài

1. Số phận của Tấm và con đường Tấm đi đến hạnh phúc. 

a, Số phận của Tấm

Tấm là một cô gái dịu hiền Khi còn nhỏ mẹ chết, sau đó cha chết, Tấm phải ở với dì ghẻ và em gái Cám cùng cha khác mẹ.

Hàng ngày Tấm phải làm việc vất vả từ sáng đến tối.

=> Hoàn cảnh vô cùng đáng thương, nàng khao khát được vui chơi và hạnh phúc.

Bản chất giữa mâu thuẫn của Tấm và mẹ con Cám

+ Mâu thuẫn gia đình: có hai mâu thuẫn đó là: mâu thuẫn giữa Tấm với dì ghẻ và mâu thuẫn giữa Tấm với Cám.

=> Trong đó chủ yếu là mâu thuẫn giữa Tấm với Cám bởi xuyên suốt toàn câu chuyện và ngày càng trở nên quyết liệt hơn. Còn mâu thuẫn giữa Tấm với dì ghẻ chỉ đóng vai trò bổ trợ.

+ Mâu thuẫn xã hội: Tấm là hiện thân của cái thiện còn mẹ con Cám là hiện thân của cái ác.

=> Mâu thuẫn giữa cái thiện với cái ác.

b, Con đường Tấm đi đến hạnh phúc.

– Đi bắt tép: Tấm chăm chỉ bắt tép đầy giỏ nhưng bị Cám lừa và trút hết giỏ tép của Tấm để nhận được phần thưởng chiếc yếm. Tấm chỉ biết khóc và Bụt hiện lên cho Tấm một con cá bống. 

– Tấm bầu bạn với cá bống nhưng bị mẹ con Cám gạt đi chăn trâu ở đồng xa để giết chết cá bống và ăn thịt. Tấm khóc và bụt hiện lên bảo Tấm tìm xương cá bống và cho vào bốn chiếc lọ chôn ở bốn chân giường. 

– Khi Tấm đi trẩy hội, nhưng dì ghẻ trộn lẫn thóc với gạo và bắt Tấm nhặt riêng ra hết mới cho đi trẩy hội. Tấm lại khóc và bụt hiện lên sai một đàn chim sẻ xuống nhặt riêng thóc và gạo giúp Tấm. 

– Tấm không có quần áo đẹp để đi trẩy hội. Tấm khóc, bụt lại hiện lên giúp cho Tấm có đầy đủ quần áo, giày, khăn và xe ngựa để đi hội. Tấm đi hội và gặp nhà vua, đánh rơi mất một chiếc hài và đã trở thành hoàng hậu. 

=> Mâu thuẫn chủ yếu về vật chất và tinh thần. Tấm bị mẹ con Cám cướp đoạt cả về công sức lao động lẫn niềm vui tinh thần. Tấm không thể tự giải quyết được mâu thuẫn mà lúc nào cũng khóc phải nhờ đến Bụt. 

=> Nhờ sự chăm chỉ, hiền dịu của mình mà Tấm được Bụt giúp đỡ, từ một cô gái mồ côi nghèo khổ trở thành hoàng hậu của một nước. Con đường tìm đến hạnh phúc của nhân vật Tấm là con đường tìm đến hạnh phúc của các nhân vật hiền lành trong truyện cổ tích Việt Nam nói chung, cũng như truyện cổ tích thế giới nói riêng.

2. Cuộc đấu tranh giành lấy hạnh phúc của Tấm

– Vào ngày giỗ bố, Tấm về nhà trèo lên cây cau, dì ghẻ đã chặt gốc cây cau để Tấm ngã xuống ao chết hóa thành chim vàng anh. Sau đó, Cám được vào cung thay cho Tấm. 

– Chim vàng anh bay vào cung và cảnh cáo Cám bằng những lời lẽ vô cùng đanh thép. Sau đó, hai mẹ con Cám bắt và giết chim vàng anh. 

– Tấm hoá thành cây xoan đào và tiếp tục cảnh cáo trực tiếp với hai mẹ con Cám. Sau đó, hai mẹ con Cám liền đốt khung cửi. 

– Tấm tiếp tục hóa thành quả thị, hàng ngày chui ra nấu cơm, quét dọn nhà cho bà bán hàng nước, sau đó Tấm gặp lại vua và trở về tiếp tục làm hoàng hậu. Mẹ con Cám đã bị trừng phạt chết một cách bi thảm. 

=> Mâu thuẫn ngày càng trở nên quyết liệt. Lúc này, Tấm luôn ở trong thế chủ động, đấu tranh mẹ con Cám một cách quyết liệt, mạnh mẽ. Tấm không còn thụ động và không còn Bụt giúp đỡ như trước nữa. Qua những lần hóa thân của nhân vật Tấm cho thấy sức sống vô cùng mãnh liệt của cái thiện không thể bị tiêu diệt.

3. Hành động trả thù của Tấm

– Tấm trở lại làm hoàng hậu và trở nên xinh đẹp hơn trước. 

– Cám muốn được xinh đẹp như Tấm và được Tấm chỉ cách: Tấm bảo Cám xuống một cái hố sâu rồi đổ nước sôi vào hố cho Cám chết. Dì ghẻ cũng lăn đùng ra chết. 

=> Đây là hành động là đích đáng, phù hợp giành cho mẹ con Cám, bởi mẹ con Cám đã rất nhiều lần hãm hại và giết Tấm cho đến cùng. Bên cạnh đó, hành động trả thù của nhân vật Tấm cũng phù hợp với quan niệm của dân gian về sự chiến thắng cuối cùng của cái thiện đối với cái ác. 

4. Đặc sắc nghệ thuật 

– Cốt truyện được xây dựng hấp dẫn, ly kì, cùng với những mâu thuẫn, xung đột ngày càng trở nên quyết liệt, dữ dội. 

– Nhân vật được xây dựng theo hai tuyến đối lập nhau. 

– Sử dụng các yếu tố kì ảo hấp dẫn. 

Kết bài 

– Khái quát lại giá trị nội dung và nghệ thuật. 

– Nêu bài học được rút ra từ truyện cổ tích “Tấm Cám” và mở rộng vấn đề.

3. Phân tích truyện Tấm Cám có chọn lọc:

Tác phẩm “Tấm Cám” là một trong những truyện cổ tích vô cùng đặc sắc trong kho tàng truyện cổ tích Việt. Truyện kể về cuộc đời và hành trình đấu tranh của Tấm để giành lại sự sống và hạnh phúc. Thông qua tác phẩm còn thấy được những quan điểm, triết lí của dân tộc ta.

Tấm sớm mồ côi cha mẹ và phải sống cùng dì ghẻ và cô em gái cùng cha khác mẹ tên là Cám. Tấm luôn bị chèn ép và phải làm việc chăm chỉ cả ngày lẫn đêm còn Cám chỉ biết rong chơi. Tấm là một cô gái hiền lành luôn được Bụt hiện lên giúp đỡ và đã trở thành hoàng hậu. Đến ngày giỗ của bố, Tấm về nhà trèo lên cây cau hái cau thì bị mẹ con Cám hãm hại và chết, từ đó Tấm luôn phải hóa thân để được trở về làm hoàng hậu sống cùng vua và hạnh phúc suốt đời. Còn mẹ con Cám thì bị trừng phạt một cách thích đáng.

Trước hết là sự mâu thuẫn do sự đối xử bất công của dì ghẻ dành cho Tấm. Tấm luôn phải làm lụng vất vả hàng ngày từ sáng cho đến đến đêm, nàng phải luôn chân luôn tay làm việc vất vả không được nghỉ ngơi. Còn Cám lại chỉ rong chơi suốt cả ngày. Và đỉnh điểm nhất là việc Tấm bị Cám lừa trút hết giỏ tép và chạy về nhà trước để nhận lấy phần thưởng là một chiếc yếm đỏ Chiếc yếm ấy không chỉ là một phần thưởng mà nó còn là tượng trưng cho sự trưởng thành của một cô gái mới lớn. Mụ dì ghẻ hoàn toàn biết sự thật về sự việc đi bắt tép nhưng mặc kệ Tấm và vẫn trao thưởng cho Cám. Tấm bất lực và khóc. Ông Bụt hiện lên ban thưởng một con cá bống cũng là sự bù đắp cho số phận của Tấm khi bị lừa gạt. Cá bống xuất hiện và làm bạn với Tấm giúp nàng xua tan đi những cô đơn, tủi cực. Hàng ngày Tấm “nhường cơm sẻ áo” cho người bạn cá bống. Nhưng khi mẹ con Cám khi biết chuyện đã gạt Tấm đi chăn trâu xa để giết cá bống. Mẹ con Cám không chỉ tước đoạt về phần thưởng vật chất mà còn tước đoạt cả niềm vui tinh thần của cô Tấm. Mâu thuẫn lại càng trở nên lên cao trào hơn, Tấm muốn đi trẩy hội nhưng mẹ Cám trộn lẫn một đấu thóc với một đấu gạo, bắt Tấm nhặt riêng thóc ra thóc, gạo ra gạo khi nào xong mới được đi hội. Nhưng mục đích của mẹ con Cám là ngăn cho Tấm không được dự hội cùng mọi người. Hết lần này đến lần khác mẹ con Cám luôn đối xử bất công với Tấm, không cho Tấm hưởng niềm vui, hạnh phúc. Mỗi lần như vậy, Tấm chỉ biết ôm mặt khóc, cô mới chỉ ý thức được số phận đau khổ của mình chứ Tấm luôn cam chịu, nhẫn nhục chưa có hành động phản kháng để thoát khỏi nỗi đau khổ đó. Bụt luôn xuất hiện sau những tiếng khóc của tấm để để giúp đỡ cho Tấm ban cho Tấm: con cá bống để làm bạn, quần áo đẹp để đi trẩy hội và cho Tấm cơ hội để có được hạnh phúc trở thành hoàng hậu. Qua đó thể hiện quan niệm “Ở hiền gặp lành” của nhân dân ta.

Câu chuyện không chỉ dừng lại ở đấy mà tiếp tục phát triển cùng với những mâu thuẫn mới ngày càng khốc liệt xuất. Khi Tấm trở thành hoàng hậu, ngày giỗ cha nàng vẫn trở về nhà để làm giỗ. Dì ghẻ đã bảo Tấm trèo lên cây hái cau để âm mưu hãm hại Tấm. Mụ dì ghẻ ở dưới chặt cây để cây đổ Tấm chết và Cám được vào cung để làm hoàng hậu thay chị. Như vậy Tấm đã bị mẹ con Cám cả về quyền lợi vật chất lẫn tinh thần đó là cướp đoạt ngôi vị và mạng sống của Tấm. Nhưng sau đó Tấm đã phản kháng và không còn cam chịu như trước nữa. Tấm trở về hoàng cung hóa thân nhiều hình dạng khác nhau: chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi nhưng đều bị mẹ con Cám giết hại. Qua đó cho thấy mâu thuẫn giữa hai tuyến nhân vật càng ngày trở nên quyết liệt hơn. Tấm không còn là một cô gái cam chịu những bất công như trước nữa. Ở giai đoạn này, Tấm đã vùng lên đấu tranh mẹ con Cám vô cùng quyết liệt. Cô đã phải quay trở về tuyên chiến và cảnh cáo Cám bằng những lời đe dọa đanh thép:

“Cót ca cót két

          Lấy tranh chồng chị

       Chị khoét mắt ra”

Tấm không chỉ quay về tuyên chiến với Cám còn trừng trị mẹ con Cám một cách hoàn toàn thích đáng. Cô đã quay trở lại với ngôi vị hoàng hậu của mình và hưởng hạnh phúc trọn đời bên nhà vua. Câu chuyện cho người đọc thêm nhiều bài học ý nghĩa “Ác giả ác báo”, qua đó khẳng định cái thiện sẽ luôn giành chiến thắng trước cái ác. Đồng thời, thông qua quá trình đấu tranh của cô Tấm người đọc có thể thấy được hạnh phúc chỉ thực sự được bền lâu khi chúng ta biết đấu tranh và gìn giữ lấy nó.

Tác phẩm “Tấm Cám” không chỉ thành công ở nội dung vô cùng đặc sắc mà còn thành công ở cả hình thức nghệ thuật. Tình huống truyện Tấm Cám được xây dựng một cách ly kì, kịch tính theo chiều tăng tiến. Các yếu tố thần kì được sử dụng một cách linh hoạt và phù hợp khi nhân vật Ông Bụt là luôn hiện ra để trợ giúp. Nhân vật có sự phát triển tính cách hấp dẫn lôi cuốn người đọc. Thông qua tác phẩm “Tấm Cám” các tác giả dân gian đã thể hiện những quan niệm sâu sắc”Ở hiền gặp lành”, “Ác giả ác báo.” Bên cạnh đó, Tấm Cám cũng phản ánh về những mâu thuẫn xung đột có trong gia đình thời cổ.

4. Phân tích truyện Tấm Cám ngắn gọn:

Chắc hẳn trong mỗi chúng ta ai cũng được chìm đắm ít nhất một lần trong thế giới của những câu truyện cổ tích do bà, do mẹ kể lại. Và “Tấm Cám” là một câu chuyện cổ tích quá quen thuộc trong kho tàng truyện cổ tích Việt Nam.

Tấm là một cô gái hiền lành nhưng mồ côi cha mẹ từ nhỏ phải ở cùng dì ghẻ và Cám là em gái cùng cha khác mẹ. Mỗi ngày, Tấm phải làm việc quần quật, vất vả từ sáng đến tối muộn nhưng không lúc nào cô được nghỉ ngơi. Một hôm, dì ghẻ trao thưởng một cái yếm đào cho hai chị em khi ai đi bắt tép nhiều hơn thì sẽ có được chiếc yếm đào – biểu tượng của sự trưởng thành của cô gái mới lớn. Chiếc yếm ấy là khát khao của mọi cô gái trong xã hội thời cổ. Để có được nó, Tấm đã làm việc rất chăm chỉ còn Cám chỉ biết rong chơi nên chẳng bắt được gì. Thấy chị Tấm bắt được nhiều tép trong giỏ, Cám bèn lừa chị rằng: “đầu chị lấm, chị hụp cho sâu kẻo về mẹ mắng”. Tấm đã tin lời Cám và khi lên bờ, giổ mình không còn thấy tép nữa. Tấm bất lực ngồi khóc. Bụt hiện lên bảo Tấm nhìn giỏ thì thấy vẫn còn một con cá bống. Tấm đem cá bống về nhà làm bạn, mỗi ngày đều cho bống cho ăn. Mẹ con Cám khi biết được lại lừa Tấm đi chăn trâu đồng xa để bắt lấy cá bống giết thịt. Tấm trở về nhà không thấy cá bống bất lực lại bật khóc. Bụt hiện lên và bảo Tấm tìm xương cá bống đựng xương vào bốn chiếc lọ, rồi chôn lọ vào bốn chân giường.

Không lâu sau, nhà vua mở hội, mẹ con Cám sắm sửa quần áo đẹp để đi trẩy hội. Tấm cũng muốn đi hội nhưng dì ghẻ đã trộn lẫn thóc với gạo vào nhau, bắt cô nhặt thóc ra thóc, gạo ra gạo xong xuôi rồi mới được đi chơi hội. Tấm bất lực không biết làm sao chỉ biết ngồi khóc. Bụt lại hiện lên sai đàn chim sẻ xuống nhặt thóc với gạo giúp cho Tấm. Sau đó, Bụt bảo Tấm đào bốn chiếc lọ đã chôn ở bốn chân giường lên để Tấm có quần áo đẹp đi dự hội. Nhưng Tấm đã đánh rơi chiếc hài xuống nước khi trên đường đi hội. Nhà vua lấy chiếc hài liền truyền lệnh cho toàn dân nếu như ai đi vừa chiếc hài này sẽ được làm vợ vua. Nhưng chiếc hài ấy chỉ có mình Tấm đi vừa và Tấm đã vào cung trở thành hoàng hậu. Ở gia đoạn này, Tấm chỉ là một cô gái mồ côi với số phận vô cùng đau khổ và tội nghiệp. Còn mẹ con Cám xấu xa, độc ác. Tấm luôn bị mẹ con Cám ngược đãi nhưng cô luôn thụ động và Bụt luôn phải hiện lên để giúp đỡ Tấm. Cho đến khi Tấm bị mẹ con Cám giết chết khi cô trở về nhà giỗ cha. Sau đó Tấm đã lần lượt hóa thân thành chim vàng anh, cây xoan đào, khung cửi, rồi quả thị cuối cùng là trở về làm con người. Lúc này Tấm mới trở nên chủ động hơn phản kháng đấu tranh giành lấy hạnh phúc của mình. Sau khi Tấm bị mẹ con Cám hãm hại và chết, Tấm đã hóa thành chim vàng anh và bay về cung cảnh cáo Cám: “Phơi áo chồng tao phơi lao phơi sào, chớ phơi bờ rào, rách áo chồng tao”.

Sau đó, mẹ con Cám giết chim vàng anh, Tấm tiếp tục hóa thân thành cây xoan đào. Cám sai người chặt đi để làm khung cửi dệt vải. Tấm hoá thành khung cửi một lần nữa lại cảnh báo Cám:

“Cót ca cót két

Lấy tranh chồng chị

Chị khoét mắt ra”

Đây giống như là lời tuyên chiến của Tấm khiến cho Cám cảm thấy sợ hãi và đốt khung cửi. Từ chỗ tro của khung cửi ấy, đã mọc lên một cây thị và có duy nhất một quả thị. Một hôm, có một bà lão bán bàng nước nhìn lên cây và bảo rằng: “Thị ơi thị, rụng vào bị bà, bà để bà ngửi, chứ bà không ăn”. Vừa dứt lời, quả thị rụng xuống và bà lão đem về nhà. Từ hôm đó, mỗi lần bà lão đi bán hàng nước về đều thấy nhà cửa sạch sẽ, cơm nước tinh tươm. Tấm vẫn luôn xinh đẹp và đảm đang khi bước ra từ trong quả thị. Đây cũng lần hóa thân cuối cùng của Tấm để trở lại làm người. Tấm được đoàn tụ với nhà vua sống hạnh phúc suốt đời.

Như vậy, thông qua những lần hóa thân của Tấm cho thấy sự đấu tranh quyết liệt mạnh mẽ của Tấm trước mẹ con Cám. Tấm đã trở nên dường kiên cường, dũng cảm hơn rất nhiều. Cô dám đấu tranh chống lại cái ác để giành lại hạnh của mình. Và đỉnh điểm nhất là ở hành động trả thù của Tấm. Tấm trở về trong sự xinh đẹp Cám thấy vậy liền hỏi và xin chị cách làm đẹp. Cám lm theo cách Tấm chỉ là tắm bằng nước sôi và cuối cùng Cám bị chết vì bỏng. Xác Cám được Tấm cho người đem đu làm mắm và bỏ vào chĩnh rồi gửi cho mụ dì ghẻ. Khi biết được lọ mắm làm từ xác con mình thì mụ ta lăn đùng ra chết.

Qua truyện Tấm Cám, nhân dân ta muốn gửi gắm những bài học quý báu về cuộc sống, bài học về “ở hiền gặp lành”, bài học “gieo nhân nào gặp quả nấy”, và luôn ước mơ về một cuộc sống công bằng. Những mâu thuẫn xung đột thì cái thiện luôn luôn thắng cái ác.

5. Phân tích truyện Tấm Cám chi tiết:

Trong kho tàng văn học Việt Nam thì truyện cổ tích là một thể loại đặc sắc. Nói về chuyện cổ tích thì Tấm Cám là câu chuyện không thể thiếu và hết sức quen thuộc, ai cũng từng được đọc, được nghe. Tấm Cám mang đầy đủ những đặc điểm của truyện cổ tích và chứa đựng những bài học nhân văn sâu sắc. Với thể loại truyện cổ tích thần kỳ, chứa đựng những chi tiết hoang đường kì ảo truyện Tấm Cám đã phản ánh các mâu thuẫn gia đình, xã hội dưới sự xung đột giữa cái thiện và cái ác, cái tốt và cái xấu. Nhân vật chính sẽ được trải qua những khó khăn thử thách, kết thúc truyện họ vẫn vượt qua những khó khăn thử thách ấy và được đền bù xứng đáng bằng cái kết có hậu. Truyện vổ tích mang ý nghĩa là truyền tải các bài học về đạo đức và những ước mơ về sự công bằng của người dân lao động, nhưng cũng thể hiện được sự lạc quan và tin tưởng về luật nhân quả của dân gian. Con người mồ côi là đề tài khá phổ biến trong thể loại truyện cổ tích. Tấm Cám là một trong số đó.

Nội dung chuyện là những mâu thuẫn xuyên suốt trong cả câu chuyện giữa Tấm và mẹ con Cám. Đây cũng là mâu thuẫn gia đình, xuất phát từ sau khi chủ gia đình là người cha qua đời từ đó dẫn đến những mâu thuẫn, tranh chấp tài sản. Cụ thể hơn là mâu thuẫn giữa dì ghẻ với con chồng – ở đây là mẹ Cám với Tấm, mâu thuẫn giữa hai chị em cùng cha khác mẹ – ở đây là Tấm và Cám. Cũng có thể nói đây cũng là kiểu mâu thuẫn ỷ đông hiếp yếu, lấy cái nhiều chèn ép số ít, lấy cái độc ác để ức hiếp kẻ yếu đuối, hiền lành. Tóm gọn lại xuyên xuốt câu chuyện chính là những mâu thuẫn giữa thiện và ác, tốt và xấu. Mà đại diện cho cái thiện và cái tốt là Tấm, còn đại diện cho hình ảnh của cái ác và cái xấu là mẹ con Cám.

Mâu thuẫn được nảy sinh và phát triển trong truyện Tấm Cám được thể hiện qua hai mảng. Mảng thứ nhất là Tấm trước khi trở thành hoàng hậu, mảng thứ hai là Tâm là sau khi trở thành hoàng hậu và bị hại chết. Ở mảng thứ nhất, mâu thuẫn nảy sinh từ dì ghẻ đã đối xử bất công với Tấm. Từ bé Tấm đã mất mẹ, bố lấy vợ mới là dì ghẻ và sinh ra Cám. Dì ghẻ là một người đàn bà độc ác và ích kỷ. Vì đã có con nên việc yêu thương chăm sóc Tấm là điều rất khó xảy ra đối với và ấy. Không chỉ xuất phát từ tính cách của dì ghẻ mà nó còn xuất phát từ âm mưu tranh đoạt quyền kế thừa tài sản khi cha Tấm qua đời. Vì là con mang dòng máu chính nên Tấm có quyền thừa kế hợp pháp, mẹ con Cám là vợ kế nên quyền lợi sẽ không bằng Tấm. Vì thế Tấm bị đối xử bất công là điều dễ hiểu. Tấm giống như người ở phải làm việc liên tục từ sáng đến đêm. Ban ngày thì chăn trâu đến gánh nước, vớt bèo rồi thái khoai, còn ban đêm thì lại xay thóc rồi giã gạo. Trong khi Tấm phải làm việc quần quật thì Cám lại không phải động đến bất cứ một công nào, điều đó đã thể hiện rất rõ những đối xử không công bằng giữa con ruột và con riêng, nó cũng khởi đầu cho những chuỗi các mâu thuẫn khác. Mở đầu cho chuỗi sự kiện đó là cái yếm đỏ, ai đi bắt được nhiều tép hơn sẽ được nhận yếm. Trong quá trình bắt tép, Tấm lại bị Cám lừa lấy hết tép mang về trước để nhận thưởng. Dì ghẻ là người hiểu rõ Cám nhất, một con người lười làm, ham ăn, thế nhưng bản tính thiên vị và yêu thương con gái mình hơn cả, dì ghẻ vẫn trao thưởng cho Cám. Ngược lại, Tấm biết mình bị đối xử không công bằng, nhưng số phận thấp cổ bé họng không dám đứng lên đấu tranh đòi lại quyền lợi, công bằng nên chỉ biết ngồi bên cái giỏ không rồi khóc. Và Bụt hiện chỉ cho Tấm đem con cá bống còn sót lại trong giỏ về nhà thả xuống giếng và nuôi nó. Đến những bữa cơm Tấm luôn nhường một bát cơm của mình để cho bống ăn, và Tấm nhận lại là những phút giây vui vẻ sau thời gian làm việc mệt mỏi. Cũng có thể coi đó là một phần quà để an ủi cho những sự đối xử bất công đối với Tấm. Con vật được xem như là người bạn của Tấm lại bị sự ích kỷ, độc ác của mẹ con Cám đã bắt lên giết thịt. Không phải vì thèm ăn cá mà chính là muốn cướp đi những niềm vui và hạnh phúc của Tấm, kể cả nhỏ nhất. Qua đó cho thấy mẹ con Cám là người ích kỉ, độc ác đến nhường nào. Chưa dừng lại ở đó, dì ghẻ còn trộn lẫn thóc với gạo rồi bắt Tấm nhặt riêng từng thứ ra khi nhà vua mở hội cho mọi người dân đến xem với mục đích rõ ràng của mình là không cho Tấm đi dự hội. Tấm lại bị đối xử bất công, bị tước đi những quyền lợi và quyền mưu cầu hạnh phúc.

Ở mảng thứ hai, sau khi Bụt hiện lên và giúp Tấm được đi xem hội, rồi Tấm trở thành hoàng hậu khi vô tình đánh rơi chiếc hài, thì sự độc ác của mẹ con Cám lại càng lên cao. Vì ghen tị với Tấm nên mẹ con Cám đã âm mưu giết hại Tấm để đưa Cám lên thay vị trí hoàng hậu. Tàn ác hơn là việc hại chết Tấm diễn ra tới bốn lần liên tiếp. Lần đầu là vào ngày giỗ bố, Tấm nghe lời dì ghẻ trèo lên cây hái cau để cúng cha và để rồi Tấm bị mụ dì ghẻ hại chết. Nhưng lần này tấm không còn cam chịu, ngồi khóc và nhờ Bụt hiện lên giúp đỡ nữa. Tấm đã có những thay đổi trước những độc ác của mẹ con Cám. Đặc biệt khi nhìn thấy chồng mình, những hạnh phúc đẹp của mình bị Cám cướp đoạt một cách trắng trợn, nên nàng đã biến thành chim vàng anh bay về với nhà vua và quấn quýt lấy chồng mình. Cám tức giận vì ghen tị nên lại xúi mẹ giết thịt chim và ném lông ra vườn. Sự độc ác của mẹ con nhà này đã cướp đi quyền được sống, quyền được hạnh phúc của Tấm một lần nữa hết sức tàn nhẫn. Nhưng Tấm không chịu bị khuất phục, nàng vẫn quay về bên nhà vua, hóa thành hai cây xoan để nhà vua mắc võng nằm ngủ, hóng mát, quay về với vua quay về bên vua. Một lần nữa, Cám lại tiếp tục giết hại Tấm bằng cách chặt cây lấy gỗ để làm khung cửa, mọi thứ làm lung lay ngôi vị hoàng hậu đều bị cô ta diệt trừ. Lần này Tấm không hóa thành loài nào khác, mà nàng ở lại trong chính cái khung của đó. Không hóa thân thành loài khác không có nghĩa là ý chí, sự kiên cường của Tấm đang yếu đi mà càng trở nên mạnh mẽ hơn. Chính thức xuất hiện những xung đột gay gắt và đối đầu trực tiếp với sự độc ác của Cám. Mở đầu là câu đe dọa:

“Cót ca cót két

          Lấy tranh chồng chị

       Chị khoét mắt ra”

Đối với sự độc ác của mẹ con Cám thì không mấy sợ hãi mà sự độc ác càng lên đến đỉnh điểm khi mẹ con bà ta đem khung cửa đi đốt rồi đem ra nơi rất xa hoàng cung để vứt, để cho Tấm không thể trở lại. Kể từ cảnh Tấm bị đối xử bất công khi còn ở nhà, cho đến khi bị hại chết khi làm hoàng hậu đã cho thấy sự cái mâu thuẫn giữa thiện và ác ngày càng quyết liệt và dai dẳng trong xã hội. Từ đó Tấm trở lại đầy mạnh mẽ để trừng trị thích đáng cho mẹ con Cám. Tấm đã cùng dậy chống lại dành lại quyền lợi cho mình sau những lần bị đối xử bất công cũng như bị hại chết bởi sự độc ác của mẹ con Cám. Lần này nàng hóa thân trở lại với hình dáng con người, quay lại trừng trị mẹ con Cám khi nàng chính thức sống lại từ trong quả thị thơm. Và Cám đã phải trả giá cho sự độc ác của mình khi đã nhảy vào cái hố đầy nước sôi do Tấm chuẩn bị.

Qua câu chuyện Tấm Cám muốn gửi gắm cho người đọc, người nghe một bài học “gieo gió gặp bão” và bài học niềm tin về cuộc đấu tranh và cái thiện luôn thắng cái ác. Đồng thời cũng là bài học con người, bản thân phải biết tự đấu tranh, giữ gìn cuộc sống hạnh phúc của mình. Và truyện Tấm Cám sẽ luôn là câu chuyện cổ tích mang đem những bài học quý giá về cuộc sống cho mỗi người đọc.