Quan Lớn Đệ Thất là ai? Sự tích Quan Lớn Điều Thất Đào Tiên?

1. Quan Lớn Đệ Thất là ai?

Quan Lớn Đệ Thất là một trong những vị tướng tài ba của Vua Cha Bát Hải, nằm trong hội đồng của Quan Lớn Lục Phù Tôn Ông. Sau này người ta tin rằng các tướng của Vua Cha Bát Hải đều là con của Vua Cha nên ông cũng được coi là con trai thứ bảy. Ông được phong tước Đào tiên Đệ nhất – Điều Thất Hoàng thái tử Vương quan thượng đẳng tối linh thần.

Ông không xuống trần gian, nhưng luôn ở gần vua cha, người được vua cha giao nhiệm vụ trông coi sổ sách, văn thư của thủy cung. Dù không giáng trần nhưng ông luôn được linh ứng để giúp đỡ thế gian, ai sống hiếu thuận sẽ được quan ông ghi chép sổ sinh được thọ trường.

2. Sự tích về Quan Lớn Điều Thất Đào Tiên:

Thời Hùng Vương thế kỷ 18, đất nước bị các nước láng giềng xâm lược, sức khỏe của vua Hùng ngày càng sa sút. Nhà vua lo ngại sức mạnh của quân địch, sai sứ đến Hoa Đào Trang (nước An Lễ ngày nay) để chiêu mộ nhân sĩ đánh giặc. Khi nhân dân trong vùng báo tin Giao Long trốn trong giếng cạn, sứ giả lập tức đến đó báo lệnh. Sau đó, một thanh niên tuấn tú xuất hiện, nói rằng nhận được lệnh của vua, triệu tập các tướng trong 10 ngày, rồi đem quân đi khắp 8 cảng phía Nam, hứa rằng trong 3 ngày sẽ phá sạch quân thù. Người thanh niên này là Vĩnh Công (hậu thân của Vua Cha Bát Hải). 

Ngày đầu chiêu mộ tướng sĩ, Quan Đệ Nhất, Quan Đệ Tam, Quan Đệ Tứ còn thiếu một người. Đến ngày hẹn thứ 10, dù nhiều trai tráng nhập ngũ, Vĩnh Công vẫn chưa chọn được vị tướng cuối cùng, liền lập đàn cầu. Trời sai Tam Thái Tử cầm quân đổ bộ lên Bảo Hà (Lào Cai). Tại Bảo Hà chợt thấy sấm sét dữ dội, sau đó quầng sáng bay đến chỗ Vĩnh Công tuyển tướng, tụ thành một thanh niên tuấn tú đang đi tìm việc, chính là Quan Điều Thất. 

Như đã hẹn, Vĩnh Công cùng các tướng thắng trận trở về sau ba ngày đi đánh giặc. Ngay sau khi thắng trận, Quan Điều Thất đã hóa trời, Vĩnh Công đã lập đền thờ ở điện Công Đông, nay là Miếu Quan Điều Thất ở Thái Bình.

3. Nơi thờ Quan Lớn Điều Thất:

3.1. Đền Quan Điều Thất ở đâu?

Đền thờ Ngài được xây dựng là đền Quan Điều Thất ở vùng đất lúa Thái Bình. Mặc dù là quan lại thân cận với Vua Cha Bát Hải Động Đình nhưng ông đã được phép lập đền thờ riêng chứ không phối thờ trong đền Đồng Bằng thờ Vua Cha.

Đền Quan Lớn Điều Thất tọa lạc tại xóm 5, thôn Đồng Bằng, xã An  Lễ, huyện Quỳnh Phụ, cách đền Đồng Bằng khoảng 500m. Nơi đây cũng là nơi Ngài hóa thân ngay sau khi Vĩnh Công (Vua cha Bát Hải) dừng đánh đuổi giặc ngoại xâm. 

Tương truyền, ngôi đền là nơi bàn luận võ công của Vĩnh Công. Theo dòng lịch sử và dấu mốc kháng chiến, ngôi đền đã bị tàn phá nghiêm trọng. Năm 1994, nhân dân và du khách gần xa đã giúp tôn tạo, tu sửa các hiện vật kiến ​​trúc của đền. Nay ngôi đền đã trở nên khang trang, thấp thoáng với 5 gian kiến ​​trúc theo kiểu chữ Công. Trong đó có 3 gian cấm điện, 3 gian trung tử, 5 gian tiền đường và 5 tòa giải vũ.

3.2. Lộ trình di chuyển đến:

• Bằng xe khách:

Có rất nhiều bến xe khách lớn ở Hà Nội để đến đền thờ Quan Điều Thất. Nếu bạn ở gần bến xe Mỹ Đình thì có thể bắt xe (ví dụ nhà xe Hà Thì) vào sáng sớm lúc 6 giờ 30 phút, 7 giờ 30 phút và 7 giờ 20 phút. Nếu xuất phát từ Bến xe Gia Lâm, bạn có thể đón xe khách tuyến Tài Bình – Hà Nội (ví dụ: Bến xe Hải Âu). Xe trả khách tại chân cầu Vật gần đền Đồng Bằng. Bạn xuống xe đi bộ xuống đền cách đó chỉ 700m. 

• Phương tiện cá nhân: (quãng đường khoảng 100 km và thời gian chạy khoảng 2h – 2h30) 

Tại trung tâm thành phố Hà Nội, bạn có thể đi cầu Thanh Trì, đường cao tốc QL1A ra cao tốc Hà Nội, Hải Phòng rồi đi theo lối ra về hướng QL5B/Thái Bình. Tiếp tục cung đường qua thị xã Hải Dương từ trạm thu phí Gia Lộc, đi vào quốc lộ 38B rồi rẽ vào trục bắc nam. Đi Nguyễn Quang Cáp/ĐT216/ĐT455 qua Hải Đăng Cafe rẽ phải tiếp tục đi thẳng là tới đền khoảng 6 km. 

Đường thứ 2, du khách có thể đi theo đường cao tốc Hà Nội – Pháp Vân – Cầu Giẽ/ Cao tốc 01 rồi đi vào quốc lộ 38B rồi đến 39A. Ở QL10 bạn đi thêm 3 km nữa là đến chùa. 

Đền Quan Điều Thất và đền Đồng Bằng có vị trí địa lý thuận lợi cho việc khứ hồi và là hai điểm dừng chân trên chuyến hành hương tâm linh của nhiều du khách gần xa. Ngoài đền Quan Điều Thất Thái Bình, trên đất Bảo Hà (Lào Cai) còn có một ngôi đền nhỏ thờ Quan Điều Thất. Chùa Bồng Lai ở Hòa Bình có ban thờ Quan Lớn Điều Thất rất lớn.

4. Cách dâng lễ Quan Lớn Điều Thất Đào Tiên:

Ngày 22 tháng 8 được chọn làm ngày tiệc Quan Điều Thất. Vào ngày này hoặc đầu năm mới, đền Quan Điều Thất thường được du khách thập phương và người dân gần xa đến thắp hương cầu may. Trong những ngày hành hương, người ta thường chuẩn bị một mâm cỗ chay ngon lành theo khẩu vị riêng. Các nghi lễ điển hình bao gồm hoa quả, trầu cau, xôi thịt, nhang đèn, giấy tiền, cánh sớ hay quanh oản.

Oản lễ là đồ vật được để rất lâu trên bàn thờ, vừa trang trọng vừa  lâu dài, thích hợp để dâng tiến các Đức bề trên anh linh. Ngày nay, oản được trang trí cẩn thận bằng hoa lụa, lá ngọc vàng, mang nhiều ý nghĩa tốt lành nhưng vẫn giữ được cái hồn của chiếc bánh mang tên Oản Tài Lộc. 

Việc tìm hiểu địa vị và quyền năng của thần thánh cần thiết hơn nhiều so với việc cúng một mâm cao cỗ đầy, bởi các Ngài luôn “Chứng Tâm không chứng lễ”. Như mẫu oản dâng Quan Lớn Điều Thất Đào Tiên nên có màu đỏ sẽ thành kính hơn cả (do đây là màu đại diện của Ngài, được sử dụng là màu áo khi về hầu đồng). 

5. Bản văn Quan Điều Thất:

Trấn Nam thiên hải hà trung tú

Nổi dấu thiêng trong phủ Thái Ninh

Con vua Thuỷ Quốc Động Đình

Đào tiên Điều Thất anh linh khác thường

Bóng ông lớn anh linh tế độ tài lược thao văn vũ ai qua

Đêm ngày chầu trực vua cha

Sắc phong làm chúa quốc gia cầm quyền

Trước sân rồng ngôi cao lồ lộ

Vâng lệnh truyền tế độ muôn dân

Uy ra lẫm liệt thánh thần

Giang hà nội hải đội ân phục lòng

Bóng ông lớn thung dung khí tượng

Vẽ râu rồng mắt phượng ai đương

Thông minh chính trực uy cương

Trừ tà sát quỷ phép cảng thần thông

Giá ngự đồng những người thanh quý

Tuyên văn châu giáng khí anh linh

Có phen biến tướng hiện hinh

Hô phong hoán vũ phép kinh hai tay

Có phen ngự Phủ Giày Thiên Bản

Vào quy tâu chính quản mẫu vương

Có phen chơi cảnh Đồi Ngang

Chầu đền thánh Mẫu Thượng Ngàn anh linh

Lên Thiên Đình châu vua Thượng Để

Lại về chầu Thuỷ Tế Long Cung

Thuyền rồng chèo quế buôm loan

Khi chơi nước nhược khi sang ngũ hồ

Có phen dạo kinh đô thanh thị

Ngự lâu hồng phủ tía thảnh thơi

Có phen dạo khắp mọi nơi

Tiêu dao Tây Trúc thảnh thơi Phật tiên

Có phen ngự Tản Viên lam Đảo

Hội quần tiên đàm đạo xướng ca

Cung đàn thánh thót thánh tha

Rượu tiên thơ thánh thần cơ đua tài

Tiệc vui vây thỉnh ông Điều Thất

Vốn con trời cai đất Thuỷ Cung

Sắc rồng choi chói vua phong

Quyền cai thiết chế uy hùng dậy vang

Chuyển mười phương trên trời dưới đất

Quản thông tri quy Phật thuyền gia

Cầu Ô ông bắc Ngân Hà

Liệt hàng tình tú bày ra ngang trời

Mới thử chơi sao sa lác đác

Cửu diệu cùng đài các đế tỉnh

Tam quang thất đầu ngũ hành

Nhị thập bát tú Thiên Đình hà sa

Mới hỏi quan Nam Tào Bắc Đẩu

Số nhân gian lão ấu chép biên

Người nào trung hiếu thảo hiền

Tu nhân tích đức số biên rõ ràng

Một nén nhang xin ông soi thấu

Hộ trì cho lão ấu thiên xuân

6. Văn chầu Quan Điều Thất:

Trấn Nam thiên hải hà trung tú

Nổi dấu thiêng trong phủ Thái Ninh

Con vua Thuỷ Quốc Động Đình

Đào tiên Điêu Thất anh linh khác thường

Bóng ông lớn anh linh tế độ

Tài lược thao văn vũ ai qua

Đêm ngày châu chực vua cha

Sắc phong làm chúa quốc gia câm quyên

Trước sân rồng ngôi cao lồ lộ

Vâng lệnh truyền tế độ muôn dân

Uy ra lẫm liệt như thân

Giang hà ngoại hải đội ân phục tòng

Bóng ông lớn thung dung khí tượng

Vẻ râu rồng mắt phượng ai đương

Thông minh chính trực uy cương

Trừ tà sát quỷ phép càng thân thông

Giá ngự đồng những người thanh quý

Tuyên văn châu giáng khí anh linh

Có phen biến tướng hiện hình

Hồ phong hoán vũ phép kinh ai tày

Có phen ngự Phủ Giày Thiên Bản

Vào quỳ tâu chính quán mẫu vương

Có phen chơi cảnh Đồi Ngang

Châu đền thánh Mẫu Thượng Ngàn anh linh

Lên Thiên Đình chầu vua Thượng Đế

Lại vê châu Thuỷ Tế Long Cung

Thuyên rông chèo quế buồm lan

Khi chơi nước nhược khi sang ngũ hồ

Có phen dạo kinh đô thành thị

Ngự lầu hồng phủ tía thảnh thơi

Có phen dạo khắp mọi nơi

Tiêu dao Tây Trúc thảnh thơi Phật tiên

Có phen ngự Tản Viên Tam Đảo

Hội quần tiên đàm đạo xướng ca

Cung đàn thánh thót thánh tha

Rượu tiên thơ thánh thần cơ đua tài

Quan về giáng phúc trừ tai 

Khuông phù Đệ tử xuân lại thọ trường.