Hiện nay, rất nhiều cặp vợ chồng trẻ Việt Nam lựa chọn việc sinh sống và công tác lâu dài tại Nhật Bản. Việc có cho mình những đứa con là điều bất cứ ai trong chúng ta đều mong muốn. Trong bài viết dưới đây, Công ty Luật LVN Group sẽ cung cấp thông tin về Cách tính bảo hiểm thai sản ở Nhật. Mời các bạn tham khảo.
1. Bảo hiểm thai sản ở Nhật là gì?
Khi mang thai và sinh con ở Nhật, bạn sẽ mất một khoản tiền khá lớn cho ca sinh nở nhưng lại không thể sử dụng các loại bảo hiểm sức khỏe – thương tật bình thường, vì “mang bầu & sinh con” không được coi là “bệnh”. Tuy vậy, để giảm bớt gánh nặng kinh tế cho các cặp vợ chồng khi sinh em bé, bảo hiểm sẽ trích ra 1 khoản gọi là 出産育児一時金 hay còn gọi tắt là 出産一時金 (mà nhiều chị em ở Nhật vẫn quen gọi tắt là “khoản tiền 42man”) .
Điều kiện để nhận được khoản trợ cấp này là người mẹ phải tham gia trọn vẹn bảo hiểm sức khỏe quốc dân (国民健康保険 ) hoặc bảo hiểm xã hội (社会保険 ) và mang thai trên 85 ngày (tức là trong trường hợp chẳng may bạn bị sảy thai nhưng thời gian mang thai trên 85 ngày thì vẫn được nhận) .
2. Điều kiện được hưởng bảo hiểm thai sản ở Nhật
Tuỳ vào loại bảo hiểm và cách thức mà người mẹ tham gia vào bảo hiểm đó, mà điều kiện để chi trả cũng như nơi phụ trách chi trả cũng khác nhau. Có ba trường hợp như sau:
– Người mẹ theo bảo hiểm sức khoẻ quốc dân （国民健康保険）
Đây thường là trường hợp người mẹ là:
– Du học sinh nên độc lập tham gia bảo hiểm sức khoẻ quốc dân.
– Theo visa gia đình/ visa chồng người Nhật,… nhưng do làm quá 130 man/năm nên bị tách khỏi bảo hiểm xã hội của chồng, tự mua bảo hiểm sức khoẻ quốc dân riêng.
– Chồng vốn không tham gia bảo hiểm xã hội mà cũng tự mua bảo hiểm quốc dân do chồng làm tự mở công ty/cửa hàng kinh doanh, hoặc làm công ty haken mà công ty không hỗ trợ bảo hiểm xã hội,
Khi đó, quỹ bảo hiểm Quốc dân sẽ là nơi chi trả cho bạn khoản tiền này. Bạn cần nộp các giấy tờ cần thiết và làm thủ tục tại bộ phận phụ trách bảo hiểm ở toà thị chính thuộc địa phương bạn sinh sống（保険年金課 của 区役所).
Tùy theo mỗi địa phương sẽ có những quy định và chế độ khác nhau. Ví dụ nhìn chung các nơi đều quy định người mẹ phải có tư cách lưu trú trên 1 năm (在留期間が1年以上）mới chi trả, nhưng cũng có trường hợp chấp nhận chi trả cho cả những người có tư cách lưu trú dưới 1 năm,…Cái này là tuỳ vào chính sách của từng địa phương, không nơi nào giống nơi nào, nên trong quá trình làm thủ tục, nếu có điểm gì chưa rõ, tốt nhất các bạn nên chủ động trao đổi với người phụ trách ở quận.
– Người mẹ theo bảo hiểm xã hội của chồng:
Khi đó, trợ cấp sẽ được trả theo như loại bảo hiểm mà chồng bạn đóng ở công ty đang công tác, được gọi là 家族出産一時金 (かぞくしゅっさんいくじいちじきん) . Trong trường hợp này, các giấy tờ thủ tục cần thiết để xin trợ cấp sẽ không phải làm ở toà thị chính nữa, mà người chồng cần công tác trực tiếp với bộ phận hành chính của công ty, hoặc với công ty bảo hiểm nơi mình có thẻ bảo hiểm để tiến hành các thủ tục.
– Người mẹ độc lập tham gia bảo hiểm xã hội:
Đây thường là trường hợp người mẹ cũng đi làm chuyên viên chính thức tại các công ty và tham gia bảo hiểm xã hội theo công ty đó. Khi đó, các giấy tờ thủ tục cần thiết người mẹ cần liên hệ với bộ phận hành chính của công ty, hoặc với công ty bảo hiểm nơi mình có thẻ bảo hiểm.
***Chú ý: Nếu người mẹ nghỉ việc sau khi sinh con thì vẫn có thể nhận được khoản trợ cập này sau khi sinh nếu thỏa mãn 4 điều kiện sau:
- Mang thai trên 85 ngày
- Tham gia bảo hiểm trọn vẹn trong 1 năm hoặc lâu hơn tính đến ngày thôi việc (ngày mất tư cách đóng bảo hiểm xã hội).
- Sinh con trong vòng 6 tháng kể từ ngày nghỉ việc.
3. Cách tính mức bảo hiểm thai sản ở Nhật
Chính phủ Nhật Bản cũng đã đưa ra những quy định về việc hỗ trợ các khoản trợ cấp dành cho người lao động trong khoảng thời gian nghỉ thai kỳ. Căn cứ như sau:
** Đối với các sản phụ, nếu thỏa mãn điều kiện trong thời gian nghỉ thai sản có thể nhận được tiền trợ cấp sinh con:
- Tham gia bảo hiểm sức khỏe nhưng nghỉ việc vì lý do sinh con và trong khoảng thời gian đó không được trả lương.
- Phạm vi 42 ngày (trường hợp đa thai là 98 ngày) trước ngày (dự) sinh đến 56 ngày sau khi sinh
- Tiền trợ cấp sinh con sẽ được trả tương đương với khoảng thời gian nghỉ việc ở công ty của người lao động.
Theo nguyên tắc, mỗi 1 ngày trong khoảng thời gian nghỉ thai sản, bảo hiểm sức khỏe sẽ trả tiền trợ cấp sinh con tương đương 67% tiền lương. Tuy nhiên, sẽ không được trả tiền trợ cấp sinh con nếu trong khoảng thời gian nghỉ làm vẫn được công ty trả lương, khoản được trả cao hơn tiền trợ cấp sinh con.
Ngày sinh được bao gồm trong khoảng thời gian trước ngày sinh con. Trường hợp sinh muộn hơn ngày dự sinh, khoảng thời gian muộn hơn đó cũng được trả Tiền trợ cấp sinh con.
** Người nghỉ chăm con cũng sẽ được nhận trợ cấp chăm con nếu thỏa mãn các điều kiện sau:
(1) Cấp trong thời gian nghỉ chăm con
Bạn tham gia bảo hiểm việc làm nhưng xin nghỉ phép để chăm con dưới 1 tuổi (1 tuổi 2 tháng nếu đáp ứng một số điều kiện. 1 tuổi 6 tháng hoặc 2 tuổi nếu đáp ứng thêm một số điều kiện khác) sẽ được trả Tiền trợ cấp nghỉ chăm con bằng cách đăng ký nhận trợ cấp tại Hello Work nếu bạn thỏa mãn điều kiện dưới đây ( Theo nguyên tắc, trong 6 tháng đầu, khoản trợ cấp tương đương 67% tiền lương trước khi bắt đầu nghỉ làm, thời gian sau đó thì tương đương 50%.)
- Người công tác ít nhất 11 ngày mỗi tháng trong tối thiểu 12 tháng, trong khoảng thời gian 2 năm trước khi ngày bắt đầu nghỉ chăm con.
- Thỏa mãn một số điều kiện nhất định ví dụ như tiền lương trong thời gian nghỉ chăm con giảm xuống dưới 80% so với tiền lương thời gian bắt đầu nghỉ làm v.v…
(2) Trường hợp lao động hợp đồng có thời hạn
Lao động hợp đồng có thời hạn (người công tác có ấn định thời hạn) thì ngoài những điều kiện nêu trên còn cần thỏa mãn thêm các điều kiện dưới đây tại thời gian bắt đầu nghỉ làm:
- Đã công tác từ 1 năm trở lên tại cùng công ty (cùng chủ doanh nghiệp)
- Không nêu rõ rằng hợp đồng lao động của người đó sẽ hết hạn trong khoảng thời gian đến khi con được 1 tuổi 6 tháng (đến khi con được 2 tuổi đối với thời gian bắt đầu nghỉ làm sau khi con được 1 tuổi 6 tháng vì lý do như: không vào được nhà trẻ v.v…)
** Người nghỉ chăm sóc người thân cũng sẽ nhận được trợ cấp nếu đáp ứng các điều kiện khoản tiền trợ cấp nghỉ chăm sóc người thân tương đương với 67% tiền lương trước khi nghỉ làm, trong tối đa 93 ngày, 3 lần cho mỗi người thân cần chăm sóc.
Nếu bạn có dự định sinh con trong thời gian tới đây thì hãy trang bị cho bản thân những kiến thức về các chế độ nghỉ thai sản này nha.
Trên đây là tất cả thông tin về Cách tính bảo hiểm thai sản ở Nhật mà Công ty Luật LVN Group cung cấp tới các bạn đọc giả. Nếu các bạn đọc giả còn có bất kỳ thắc mắc hay góp ý nào liên quan đến bài viết hoặc những vấn đề pháp lý khác hãy liên hệ với Công ty Luật LVN Group để nhận được sự hỗ trợ từ đội ngũ luật sư và các tác giả. Chúng tôi luôn sẵn lòng giải đáp thắc mắc của các bạn đọc. Trân trọng!