So sánh hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 2 và 3

1. Giá trị nội dung:

Bài thơ đã tái hiện được vẻ hùng vĩ, hoang dại, nguyên sơ nhưng cũng không kém phần thơ mộng của núi rừng Tây Bắc. Đặc biệt là cảnh sông nước mênh mang, mờ sương khói của Tây Bắc càng làm cho bức tranh thiên nhiên ở đây hiện lên đầy ấn tượng và trở thành nỗi nhớ khôn nguôi của những người lính Tây Tiến

Hình tượng của những người lính Tây Tiến vừa mang vẻ đẹp lãng mạn, vừa mang tinh thần bi tráng. Những chặng đường hành quân dài qua núi non gập ghềnh, trắc trở và những trận chiến hùng tráng, sự hi sinh mất mất cũng không làm hình ảnh của các anh mờ nhòe đi mà chỉ là những nét bút tô đậm hơn vẻ kì vĩ của những bức tượng đài ấy mà thôi.

Qua bài thơ, ta thấy tình yêu thiên nhiên, sự gắn bó máu thịt với đoàn binh Tây Tiến của tác giả Quang Dũng.

2. Giá trị nghệ thuật:

Bài thơ Tây Tiến là bài thơ tiêu biểu nhất trong sự nghiệp sáng tác cũng như cho phong cách lãng mạn – tài hoa của hồn thơ Quang Dũng.

Các sáng tạo nghệ thuật của tác giả Quang Dũng với bút pháp tạo hình đa dạng đã tạo nên bức tranh thiên nhiên Tây Bắc thơ mộng, hùng phí và hình ảnh của người lính Tây Tiến với những đường nét khỏe khoắn và mạnh mẽ.

Ngôn ngữ vừa quen thuộc vừa độc đáo, vừa có nét cổ kính, vừa mới lạ

Bút pháp lãng mạn kết hợp với tinh thần bi tráng tạo nên giọng điệu riêng cho thơ Quang Dũng

3. Phân tích khổ 2 bài thơ Tây Tiến hay nhất:

“Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi, đất bỗng hóa tâm hồn”

Như nghệ sĩ Chế Lan Viên đã viết, nỗi thương nhớ luôn dạt dào nơi trái tim khi ta đủ yêu và đủ gắn bó. Tác giả Quang Dũng cũng từng gắn bó với Tây Bắc, từng “súng bên súng, đầu sát bên đầu” với những người đồng đội của mình và chính những yêu thương đã khơi nguồn nỗi nhớ và thôi thúc ông sáng tác bài thơ Tây Tiến với những kỉ niệm đẹp hiện lên lung linh thông qua khổ thơ thứ hai của tác phẩm.

Đến khổ thơ thứ hai ký ức một thời trận mạc đã trở thành hành trang của người lính Tây Tiến. Kỉ niệm khó quên nhất có lẽ là những đêm liên hoan lửa trại:

“Doanh trại bừng lên hội đuốc hoa
Kìa em xiêm áo tự bao giờ
Khèn lên man điệu nàng e ấp
Nhạc về Viên Chăn xây hồn thơ”

Đêm hội dường như thêm vui vẻ, ấm áp, quyến rũ và say lòng người khi có “em” đang thướt tha , e ấp, yểu điệu, dịu dàng. Đoạn thơ vẽ lên bức tranh đêm hội đuốc hoa thật vui vẻ, ấm áp. Nếu Mai Châu có hương vị cơm nếp thật hấp dẫn,…thì Châu Mộc mang trên mình vẻ mộc mạc mà đậm chất thơ:

“Người đi Châu Mộc chiều sương ấy
Có nhớ hồn lau nẻo bến bờ
Có nhớ dáng người trên độc mộc
Trôi dòng nước lũ hoa đong đưa”

Bốn câu thơ theo dòng hồi tưởng “trôi” về miền đất lạ, đó là Châu Mộc với nét đẹp hoang sơ của nó đã trở thành mảnh tình trong tâm hồn của bao người.

“Khi ta ở, chỉ là nơi đất ở
Khi ta đi, đất bỗng hóa tâm hồn”

(Chế Lan Viên)

Nỗi nhớ kéo dài khiến lòng người nặng trĩu sự bâng khuâng và đầy những suy tư. Hoa dại “là hoa rừng đung đưa e ấp trên dòng nước hay cô gái miền Tây Bắc xinh đẹp trên con đường? Thuở ấy, núi rừng Tây Bắc còn hoang sơ nhưng chính sự đó đã rất đẹp và lãng mạn của cảnh và người. Bức tranh chiều sương Châu Mộc và đêm hội hoa như một bức tranh sơn mài của một danh hoạ với nét vẽ màu vừa truyền thống lại đương đại.

Nhà thơ Quang Dũng đã vô cùng thành công với tác phẩm Tây Tiến đặc biệt khi khắc họa tượng đài những chiến binh hào hoa, dũng cảm, lãng mạn đã ghi dấu thật sâu trong trái tim bạn đọc.

“Anh vệ quốc quân ơi
Sao mà yêu anh thế !”

4. Phân tích khổ 3 bài thơ Tây Tiến: 

Quang Dũng là một trong những nghệ sĩ rất đa tài. Ông có thể vẽ tranh, làm thơ, ông còn biết sáng tác nhạc. Thơ ca của Quang Dũng nổi bật với một hồn thơ lãng mạn, hào hoa, thắm đượm nghĩa tình và tinh thần dân tộc. Bài thơ Tây Tiến là một trong những bài thơ thể hiện cái tình đó của Quang Dũng

Lúc đầu bài thơ có tiêu đề “Nhớ Tây Tiến”. Sau bỏ “nhớ” để viết “Tây Tiến” bởi Quang Dũng nghĩ rằng bài thơ này đã ngập tràn nỗi nhớ nên người ta sẽ cảm nhận. Bài thơ được sáng tác trong những ngày tháng không thể nào quên, từ một môi trường hoạt động và đấu tranh không thể nào quên của cuộc đời người lính.

Bài thơ được viết vào năm 1948 ở Phù Lưu Chanh (Hà Tây), khi ông đã chuyển sang đơn vị khác và nhớ về đơn vị cũ là đoàn quân Tây Tiến. Bài thơ thể hiện nỗi nhớ của tác giả về kỉ niệm với thiên nhiên Tây Bắc và đơn vị cũ của mình. Trong tác phẩm, hình tượng những người lính Tây Tiến được thể hiện rất rõ trong đoạn thơ thứ 3 của bài thơ:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
…
Sông Mã gầm lên khúc độc hành!

Đoàn quân Tây Tiến nơi lưu giữ trong trái tim Quang Dũng những tư tưởng tốt đẹp nhất của thời thanh xuân là đơn vị được thành lập năm 1947, Quang Dũng là đại đội trưởng. Đoàn quân có nhiệm vụ phối hợp với bộ đội Lào bảo vệ biên giới Việt – Lào. Các chiến sĩ trong đội quân chủ yếu là những học sinh, sinh viên, dân lao động thành thị thuộc mọi ngành nghề khác nhau hợp thành một đội quân rất đoàn kết. Cuộc sống nơi chiến địa gian khổ, thiếu thốn vô cùng nhưng trong họ vẫn luôn ngời sáng phẩm chất anh bộ đội cụ Hồ với tinh thần lãng mạn, lạc quan, không sợ gian khổ. Hình tượng người lính Tây Tiến xuất hiện với một vẻ đẹp đậm chất bi tráng:

Tây Tiến đoàn binh không mọc tóc
Quân xanh màu lá dữ oai hùm
Mắt trừng gửi mộng qua biên giới
Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Hình ảnh “không mọc tóc” gợi nên hiện thực khắc nghiệt của điều kiện sinh hoạt và đấu tranh của những chiến sĩ Tây Tiến vẫn còn đầy cái chất thượng võ. Hình ảnh “Quân xanh màu lá” với nghệ thuật tương phản “Không mọc tóc”, “quân xanh” nhưng “dữ oai hùm” gợi nên vẻ hốc hác gầy gò bởi căn bệnh sốt rét. Tuy nhiên, chưa kể từ tận trong sâu con người họ vẫn toát nên vẻ oai hùng như những con cọp chốn rừng thiêng, làm nổi bật tinh thần quả cảm của người chiến sĩ.

Sự dũng cảm kiên cường không chỉ được biểu hiện ở đôi mắt. “Mắt trừng” vốn là đôi mắt hung dữ, hừng hực lửa chiến đấu, thể hiện khát vọng tiêu diệt kẻ thù. Họ chiến đấu dũng cảm, ngoan cường khi đứng trước họng súng kẻ thù đầy kiêu hãnh nhưng nét đẹp lãng mạn lại vô cùng sắc nét và sâu lắng trong tâm hồn con người:“Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”, tác giả Quang Dũng đã không tiếc lời, nhà thờ đã dành những từ ngữ vô cùng trang trọng khi nói về vẻ đẹp các cô gái Hà Nội: bên trong cái dáng vẻ oai hùng, dữ dằn là trái tim và là tâm hồn khao khát với cuộc đời:

Rải rác biên cương mồ viễn xứ
Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Là các câu khắc hoạ đậm nét vẻ đẹp và đức hy sinh của người lính Tây Tiến. Các từ Hán Việt cổ kính, trang nghiêm “biên cương, mồ viễn xứ” tạo bầu không khí linh thiêng và âm hưởng sử thi để che đi hình ảnh của những ngôi mồ liệt sĩ nơi rừng rậm biên giới lạnh giá, hoang vắng. Vẻ đẹp ấy cũng được biểu hiện bằng khí chất người lính và lý tưởng anh hùng dân tộc, xem cái chết nhẹ như hoa hồng, quyết hy sinh mạng sống vì tổ quốc:

Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh
Áo bào thay chiếu anh về đất
Sông Mã gầm lên khúc độc hành

Bằng những câu thơ mang âm hưởng bi tráng, đoạn thơ khắc họa chân dung người lính từ ngoại hình đến nội tâm, đặc biệt là tính cách hào hoa lãng mạn bi mà không lụy. Những con người đã làm nên vẻ đẹp hào khí của một thời. Họ mang phẩm chất chung của người lính cụ Hồ.

Bài thơ là khúc ca bi tráng và tinh thần lãng mạn về hình tượng người lính Tây Tiến trong những năm đầu của cuộc kháng chiến chống Pháp. Tuy gian khổ, thiếu thốn mà vẫn gợi lên phẩm chất anh hùng hào hoa, lãng mạn.

5. So sánh hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 2 và 3 chuẩn nhất:

Vẻ đẹp của hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 3:

– Thể hiện lí tưởng cao đẹp, vĩ đại khi “Chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh”.

– Mang vẻ đẹp lãng mạn khi nghĩ đến hình ảnh của cô con dâu và các hậu phương thân yêu đang đợi mình trong “Giấc mộng Hà Nội dáng kiều thơm”.

So sánh với đoạn 2: Hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 2 trở lên với không khí vui tươi, náo nhiệt của buổi tiệc tràn ngập màu sắc, âm thanh, ánh sáng và tình người. Hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 3 có phần trầm lắng đi, buồn thêm khi phải quay trở lại với cuộc sống đời thường, đó là các chuyến hành quân gian nan và ác liệt.  Tuy nhiên, cả hai đoạn đã giúp hình ảnh của họ hiện lên một cách đầy đủ và chân thật nhất.

6. So sánh hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 2 và 3 ấn tượng nhất:

Vẻ đẹp của hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 3:

– Hai nét hoạ “không mọc tóc” và “quân xanh màu lá” đã tái hiện khá chân thật và sinh động hình ảnh bộ đội việt nam trong năm đầu của thời kỳ chiến tranh nhiều khó khăn, ác liệt khiến người binh sĩ ốm yếu, xanh xao, gầy gò. Bị bệnh sốt rét rừng có thể khiến cho lính rụng tóc hay bệnh da liễu vì mất nước hoặc muỗi đốt, số khác chọn giải pháp cắt trọc đầu để tiện khi chiến đấu, ít đi lại và không thực hiện vệ sinh cá nhân.

– Họ mang trong người khí thế chủ động khi “không mọc tóc” và “dữ oai hùm”. Những hình ảnh tưởng kỳ dị ấy không khiến con người trở nên xấu xa mà trái lại nó giúp họ trở nên dũng cảm, dữ dằn.

– Thể hiện lý tưởng cao cả, vĩ đại khi “Chiến trường đi không tiếc đời người” như Thanh Thảo đã chia sẻ: “Ở tuổi 20 ai mà chẳng tiếc/Nhưng ai cũng tiếc tuổi hai mươi rồi còn gì Tổ Quốc”.

– Mang vẻ đẹp lãng mạn khi nhớ về hình bóng người con gái – hậu phương vững chắc đang chờ đón họm thể hiện qua câu thơ “Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm”.

– So sánh với đoạn 2: Ở đoạn 2, người lính hiện lên với sự vui vẻ, huyên náo trong đêm liên hoan đầy sắc màu, thanh âm, ánh sáng và tình người. Người lính trong đoạn 2 được sống đúng với lứa tuổi, tâm hồn và khát vọng đời thường. Nhưng sang đến đoạn 3, người lính có phần gian khổ hơn, buồn bã hơn khi quay trở về với đời sống thực tại, đó là những cuộc hành quân gian khổ, khốc liệt. Tuy nhiên, cả hai đoạn đã giúp hình ảnh của họ hiện lên một cách đầy đủ và chân thật nhất.

7. So sánh hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 2 và 3 chính xác nhất:

Vẻ đẹp của hình ảnh người lính Tây Tiến trong đoạn 3:

– Dáng vẻ: kì dị: không mọc tóc → gian khổ.

– Hình ảnh hùng tráng: mồ viễn xứ, áo bào thay chiếu, áo bào – cái chết sang trọng.

– Tâm hồn:

+ Ý chí, dũng cảm, trách nhiệm: tư thế dữ oai hùm; chiến trường đi chẳng tiếc đời xanh.

+ Lãng mạn: nhớ về hình bóng người con gái (Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm).

Hình ảnh người lính ở đoạn 2 hiện lên với sự vui vẻ của đêm liên hoan, của không gian nhộn nhịp, tưng bừng, đầy màu sắc, ánh sáng, của không gian ấm áp tình người. Trong khi đó, hình ảnh người lính ở đoạn 3 lại trở về với thường ngày: hành quân, chiến đấu, là những hình ảnh dữ dội, khốc liệt.