Xung đột pháp luật là sự kiện hai hay nhiều hệ thống pháp luật khác nhau cùng có thể được áp dụng để điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh trong đó có thể sẽ xảy ra các kết quả không giống nhau, phụ thuộc vào việc hệ thống luật pháp nào được áp dụng. Vậy xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế là gì? là gì? Hãy cùng LVN Group nghiên cứu nội dung trình bày dưới đây.
Khái niệm xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế
Xung đột pháp luật là sự kiện hai hay nhiều hệ thống pháp luật khác nhau cùng có thể được áp dụng để điều chỉnh quan hệ xã hội phát sinh trong đó có thể sẽ xảy ra các kết quả không giống nhau, phụ thuộc vào việc hệ thống luật pháp nào được áp dụng.
Ví dụ: Cùng điều chỉnh quan hệ hôn nhân gia đình trong việc quy định độ tuổi đăng ký kết hôn thì Luật Hôn nhân và gia đình tại Anh có quy định về độ tuổi kết hôn đối với nam và nữ là đủ 16 tuổi trong khi Luật Hôn nhân và gia đình Việt Nam thì quy định rằng nam từ đủ 20 và nữ từ đủ 18 tuổi mới đủ điều kiện về độ tuổi để kết hôn. Nếu công dân Anh và công dân Việt Nam đều trên 20 tuổi => kết hôn ở Anh theo luật Anh hay kết hôn ở Việt Nam theo luật Việt Nam đều không ảnh hưởng gì vì đều đáp ứng độ tuổi quy định. Nhưng nếu, nếu công dân nam người Anh mới đủ 18 tuổi và công dân nữ người Việt mới 17 tuổi thì sao? Họ có được kết hôn không và pháp luật nước nào sẽ điều chỉnh vấn đề này ? Nếu kết hôn tại Việt Nam thì chắc chắn không được vì cả hai không đủ điều kiện kết hôn theo hướng dẫn của luật Việt Nam. Nhưng nếu kết hôn ở Anh, việc kết hôn sẽ được thực hiện nhưng liệu có được pháp luật Việt Nam công nhận được không? Theo quy định tại Điều 34 Nghị định 123/2015/NĐ-CP, việc kết hôn này chỉ được đơn vị có thẩm quyền công nhận nếu:
– Đủ điều kiện kết hôn.
– Việc ghi chú là nhằm bảo vệ quyền lợi của công dân Việt Nam và trẻ em.
– Không vi phạm điều cầm của pháp luật.
Vì vậy, nhìn chung, xung đột pháp luật hiểu đơn giải là một vụ việc có yếu tố nước ngoài, cùng nằm trong sự điều chỉnh của pháp luật nhiều nước, cách giải quyết vấn đề khác nhau dẫn đến xung đột pháp luật.
Nguyên nhân dẫn đến sự kiện xung đột pháp luật là gì ?
Hiện tượng xung đột pháp luật nói trên có thể xuất phát từ những nguyên nhân sau đây:
– Trên thực tiễn, mỗi nước có điều kiện cơ sở hạ tầng khác nhau, bởi vậy pháp luật của các nước được xây dựng trên các nền tảng đó cũng có sự khác nhau.
– Các điều kiện khác nhau về chính trị, kinh tế – xã hội phong tục tập cửa hàng, truyền thống lịch sử thậm chí là sự khác nhau về đặc điểm thể chất, tâm lý của công dân cũng dẫn đến sự khác nhau trong các quy định pháp luật cùng điều chỉnh một vấn đề.
Phạm vi xảy ra xung đột pháp luật
Về cơ bản, sự kiện xung đột pháp luật chỉ xảy ra trong các quan hệ dân sự theo nghĩa rộng có yếu tố nước ngoài thuộc lĩnh vực điều chỉnh của tư pháp quốc tế. Còn trong các lĩnh vực quan hệ pháp luật khác như hình sự hoặc hành chính, đặc biệt là hành chính không xảy ra xung đột pháp luật bởi vì:
– Những ngành luật đó gần như mang tính hiệu lực lãnh thổ rất nghiêm ngặt đặc biết là các vấn đề liên quan tới quyền tài phán công, chính trị quốc gia có tính lãnh thổ rất chất chẽ.
– Vì mang tính chất lãnh thổ chặt chẽ nên tất nhiên không một quốc gia nào muốn và cho phép áp dụng luật nước ngoài vào nội bộ của quốc gia mình.
– Trong các quan hệ về quyền chuyên gia và quyền sở hữu công nghiệp có yếu tố nước ngoài thường không làm phát sinh vấn đề xung đột pháp luật vì các quy phạm pháp luật trong lĩnh vực này mang tính tuyệt đối về lãnh thổ. Các quốc gia chỉ cho phép áp dụng pháp luật nước ngoài để điều chỉnh các quan hệ trong trường hợp có điều ước quốc tế mà quốc gia đó đã tham gia kí kết đã quy định hoặc theo nguyên tắc có đi có lại.
Các phương pháp giải quyết xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế
Các phương pháp được xử dụng để giải quyết tình trạng xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế gồm: Phương pháp xung đột và phương pháp thực chất.
Phương pháp xung đột là phương pháp giải quyết được xây dựng dựa trên các quy phạm pháp luật xung đột. Nói một cách đơn giản thì phương pháp xung đột là phương pháp sử dụng các quy phạm xung đột để giải quyết tình trạng xung đột pháp luật.
Quy phạm xung đột là các quy phạm pháp luật không quy định sẵn các quyền, nghĩa vụ các biện pháp hình phạt đối với các chủ thể tham gia tư pháp quốc tế mà nó chỉ có vai trò xác định hệ thống pháp luật nước nào sẽ được áp dụng. Nói đơn giản, quy phạm xung đột là các điều luật có nội dung chỉ dẫn tới việc sẽ áp dụng pháp luật nước nào để giải quyết tranh chấp. Ví dụ: khoản 2 Điều 680 Bộ luật dân sự 2015 quy định:
“Việc thực hiện quyền thừa kế đổi với bất động sản được xác định theo pháp luật của nước nơi có bất động sản đó”.
Đây là một quy phạm xung đột điển hình. Nhìn vào điều luật này chúng ta sẽ không thể ngay lập tức giải quyết tranh chấp về quyền thừa kế trong trường hợp bất động sản ở Anh hay ở Mĩ mà phải tìm xem quy định này nằm trong văn bản pháp luật nào của Anh hoặc Mĩ. Tức là từ quy phạm xung đột, ta tìm được quy phạm thực chất trực tiếp điều chỉnh vấn đề từ đó vấn đề được giải quyết => xung đột pháp luật được giải quyết.
Mặc dù không giải quyết được ngay lập tức tranh chấp nhưng phương pháp xung đột là phương pháp phổ biến và đặc thù của tư pháp quốc tế được hầu hết các quốc gia áp dụng.
Phương pháp thực chất: Phương pháp được xây dựng trên cơ sở hệ thống các quy phạm thực chất trực tiếp giải quyết các quan hệ dân sự quốc tế, điều này có ý nghĩa là nó trực tiếp phân định quyền và nghĩa vụ rõ ràng giữa các bên tham gia. Nói đơn giản là sử dụng các Điều luật có sẵn để giải quyết tranh chấp.
Các quy phạm thực chất (hay các điều luật có sẵn) là quy phạm định rõ ràng các quyền, nghĩa vụ, biện pháp, hình phạt đối với các chủ thể tham gia quan hệ tư pháp quốc tế xảy ra, nếu có sẵn quy phạm thực chất để áp dụng thì các đương sự cũng như đơn vị có thẩm quyền căn cứ ngay vào quy phạm để xác định được vấn đề mà họ đang quan tâm mà không cần phải thông qua một khâu trung gian nào.
Các thức xây dựng các quy phạm thực chất:
– Các quốc gia cùng thống nhất trong các ĐƯQT, tập cửa hàng quốc tế, án lệ quốc tế.
– Nội luật hoá các quy định thực chất trong ĐƯQT hoặc tập cửa hàng, án lệ quốc tế vào văn bản pháp luật quốc gia.
Trên đây, LVN Group đã giúp bạn nghiên cứu về xung đột pháp luật trong tư pháp quốc tế. Trong quá trình nghiên cứu, nếu có câu hỏi câu hỏi xin vui lòng liên hệ website của Công ty Luật LVN Group để được trả lời !.