Giấy phép FLEGT là gì? Tìm hiểu về nội dung giấy phép FLEGT

Thị trường Liên minh Châu Âu luôn là mục tiêu hướng đến của các quốc gia, đây được coi là thị trường tiềm năng cho quá trình tiêu thụ hàng hóa và tìm kiếm nguồn ngoại tệ, tuy nhiên, Châu Âu có đòi hỏi rất khắt khe đối với các loại hàng được nhập khẩu vào đây, trong đó điển hình là các sản phẩm gỗ khi nhập khẩu vào EU phải được cấp giấy phép FLEGT để chứng minh nguồn gỗ hợp pháp.

1. Giấy phép FLEGT là gì?

Giấy phép FLEGT được ghi nhận trong Hiệp định Đối tác Tự nguyện Việt Nam-EU (VPA), nhằm giải quyết tình trạng khai thác gỗ bất hợp pháp, cải thiện quản trị rừng và thúc đẩy thương mại các sản phẩm gỗ hợp pháp.

1.1. Khái quát về Hiệp định Đối tác Tự nguyện Việt Nam- EU:

Hiệp định Đối tác Tự nguyện (VPA) là một hiệp định thương mại ràng buộc về mặt pháp lý giữa EU và một quốc gia xuất khẩu gỗ bên ngoài EU. VPA nhằm mục đích đảm bảo rằng tất cả gỗ và sản phẩm gỗ đến thị trường EU từ một quốc gia đối tác đều tuân thủ luật pháp của quốc gia đó.

Ngoài việc thúc đẩy thương mại gỗ hợp pháp, VPA giải quyết các nguyên nhân của gỗ bất hợp pháp bằng cách cải thiện quản trị rừng và thực thi pháp luật. Một điểm mạnh chính của VPA là họ nhìn xa hơn thương mại để xem xét các vấn đề phát triển và môi trường.

Các bên liên quan trong chính phủ, khu vực tư nhân và xã hội dân sự phát triển các VPA thông qua một quá trình có sự tham gia. Do đó, VPA là một phương tiện để giải quyết nhu cầu của các bên liên quan khác nhau và bao gồm nhiều người trước đây chưa từng có tiếng nói trong việc ra quyết định.

VPA là một thành phần chính của Kế hoạch hành động thực thi lâm luật, quản trị và thương mại lâm sản của EU (FLEGT) năm 2003. Việt Nam là một trong 15 quốc gia nhiệt đới đang đàm phán hoặc thực hiện VPA với EU.

VPA bao gồm các điều khoản về tính minh bạch và khả năng tiếp cận thông tin cần thiết và hỗ trợ sự tham gia của các bên liên quan trong việc thực hiện VPA. Điều này đảm bảo rằng thông tin quan trọng liên quan đến lâm nghiệp sẽ được cung cấp cho công chúng cũng thể hiện một đóng góp quan trọng trong việc tăng cường quản trị rừng của Việt Nam.

1.2. Định nghĩa Giấy phép FLEGT:

Giấy phép FLEGT là một tài liệu xác nhận rằng lô hàng gỗ hoặc sản phẩm gỗ đã được sản xuất hợp pháp, phù hợp với các luật liên quan của nước xuất khẩu. Giấy phép FLEGT chỉ có thể được cấp bởi các quốc gia đã phê chuẩn Hiệp định Đối tác Tự nguyện (VPA) với EU.

FLEGT là viết tắt của việc thực thi luật rừng, quản lý và thương mại: Năm 2003, EU đã thông qua Kế hoạch Hành động Thực thi Lâm luật, Quản lý và Thương mại Lâm nghiệp (FLEGT) để giải quyết vấn đề khai thác gỗ bất hợp pháp và thương mại liên quan thông qua các biện pháp từ phía cung và cầu. Các biện pháp từ phía cầu bao gồm Quy định về gỗ của EU, trong khi các biện pháp từ phía cung bao gồm Thỏa thuận Đối tác Tự nguyện (VPA) với các nước sản xuất gỗ ngoài EU. Giấy phép FLEGT liên kết các biện pháp bên cầu và bên cung này.

Khi đánh giá chung của EU-Việt Nam kết luận rằng hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ hoạt động đầy đủ như mô tả trong VPA, Ủy ban thực hiện chung có thể đề xuất rằng Việt Nam bắt đầu cấp giấy phép FLEGT. Sau khi quyết định bắt đầu cấp phép FLEGT được đưa ra, các bên sẽ tuân theo các quy trình nội bộ tương ứng của họ, bao gồm các biện pháp lập pháp, chẳng hạn như sửa đổi Quy chế FLEGT của phía EU.

Khi bắt đầu cấp phép FLEGT, giấy phép FLEGT hợp lệ phải đi kèm với tất cả các sản phẩm xuất khẩu từ gỗ của Việt Nam sang EU được liệt kê trong Phụ lục I của VPA. Các quan chức hải quan của EU sẽ từ chối nhập cảnh đối với bất kỳ sản phẩm nào thuộc phạm vi điều chỉnh của VPA đến mà không có giấy phép FLEGT hợp lệ.

2. Tìm hiểu về nội dung giấy phép FLEGT?

Quy định về gỗ của EU (EUTR) yêu cầu các nhà khai thác, được định nghĩa là bất kỳ thể nhân hoặc pháp nhân nào đưa gỗ hoặc sản phẩm gỗ vào thị trường EU, phải thực hiện trách nhiệm giải trình khi đưa gỗ hoặc sản phẩm gỗ ra thị trường. Thực hiện trách nhiệm giải trình có nghĩa là thực hiện một hoạt động quản lý rủi ro để giảm thiểu rủi ro đưa gỗ khai thác bất hợp pháp hoặc các sản phẩm gỗ có chứa gỗ khai thác bất hợp pháp vào thị trường EU.

Gỗ và sản phẩm gỗ được FLEGT cấp phép được coi là tuân thủ các yêu cầu của EUTR. Do đó, nếu bạn là nhà điều hành, bạn có thể đưa các sản phẩm được cấp phép FLEGT ra thị trường mà không có nghĩa vụ phải thực hiện trách nhiệm giải trình, do đó tiết kiệm thời gian và công việc liên quan, đồng thời làm cho hoạt động kinh doanh của bạn hiệu quả hơn.

Quốc gia đầu tiên bắt đầu cấp phép FLEGT là Indonesia, từ ngày 15 tháng 11 năm 2016. Ghana đang ở giai đoạn chuẩn bị nâng cao cho việc cấp phép FLEGT. Bốn quốc gia còn lại đã phê chuẩn VPA đang phát triển các hệ thống cần thiết để kiểm soát, xác minh và cấp phép cho gỗ khai thác hợp pháp.

Giấy phép FLEGT là một yêu cầu pháp lý đối với tất cả các lô hàng gỗ nhập khẩu vào EU được liệt kê trong VPA của một quốc gia đối tác đã bắt đầu cấp phép FLEGT. Nhập khẩu các lô hàng không có giấy phép FLEGT hợp lệ sẽ bị cấm.

Để bắt đầu cấp giấy phép FLEGT, quốc gia đối tác phải thực hiện Hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ và các biện pháp khác được nêu trong VPA của quốc gia đó. Việc cấp phép FLEGT chỉ có thể bắt đầu khi EU và quốc gia đối tác đánh giá chung xác nhận rằng hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ đáp ứng đầy đủ các yêu cầu được mô tả trong VPA. Khi hoạt động đầy đủ, hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ vừa mạnh mẽ vừa đáng tin cậy, vì nó bao gồm các biện pháp kiểm soát chuỗi cung ứng hiệu quả, cơ chế xác minh sự tuân thủ và phải chịu các cuộc đánh giá độc lập tuân theo các tiêu chuẩn ISO.

Một hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ được xây dựng dựa trên một định nghĩa thực tế về tính hợp pháp đã được các bên liên quan đồng ý thông qua các quá trình có sự tham gia. Do đó, giấy phép FLEGT thể hiện sự tuân thủ nhiều luật và quy định liên quan đến quản lý rừng, quyền lao động, lợi ích cộng đồng và thanh toán phí và thuế. EU và quốc gia đối tác cũng thành lập một cơ quan chung, thường được gọi là Ủy ban thực hiện chung (JIC), xem xét và giám sát tiến độ thực hiện VPA, bao gồm cả hoạt động của hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ, giải quyết các mối quan ngại khi chúng phát sinh và hướng dẫn cải tiến liên tục hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ.

Giấy phép FLEGT thể hiện tính hợp pháp và đáp ứng tất cả các yêu cầu của Quy định về gỗ của EU (EUTR). Giấy phép FLEGT được yêu cầu trên toàn bộ quốc gia. Mặt khác, chứng nhận là một sáng kiến ​​tư nhân tự nguyện mà các công ty cá nhân có thể lựa chọn để thực hiện. Mặc dù chứng nhận giúp các công ty thực hiện trách nhiệm giải trình, nhưng nó không phải là bằng chứng về tính hợp pháp.

Khi thực hiện trách nhiệm giải trình theo EUTR, các nhà khai thác có thể sử dụng trong chứng nhận quy trình đánh giá rủi ro của họ hoặc các chương trình đã được xác minh của bên thứ ba khác bao gồm xác minh việc tuân thủ luật hiện hành. Tuy nhiên, chứng nhận không phải là bằng chứng về gỗ được khai thác hợp pháp. Mặt khác, giấy phép FLEGT hợp lệ là bằng chứng về tính hợp pháp. Do đó, gỗ và sản phẩm gỗ được FLEGT cấp phép từ các nước đối tác VPA tuân thủ các yêu cầu của EUTR.

Bản chất đa bên của các quy trình VPA có nghĩa là, cũng như thúc đẩy thương mại hợp pháp, chương trình cấp phép FLEGT đóng góp vào các mục tiêu xã hội và môi trường. Gỗ được cấp phép FLEGT là thành quả của nhiều năm nỗ lực và cam kết quản lý rừng bền vững từ các nước sản xuất đã phê chuẩn VPA với EU. Trước khi một quốc gia bắt đầu cấp phép FLEGT, quốc gia đó sẽ thực hiện những thay đổi đáng kể đối với quản trị rừng được xác định thông qua một quy trình đa bên. Nó thực hiện một hệ thống mạnh mẽ, được kiểm toán độc lập để theo dõi gỗ và xác minh tính hợp pháp của nó trong toàn bộ chuỗi cung ứng. Và nó cam kết công bố công khai thông tin về lĩnh vực rừng của mình – một mức độ minh bạch chưa từng có.

EC đã chỉ định Tổ chức Gỗ nhiệt đới Quốc tế làm giám sát thị trường độc lập cho tất cả các nước VPA. Khi hệ thống đảm bảo tính hợp pháp của gỗ của Việt Nam được hoàn thiện và cấp giấy phép FLEGT, cơ quan giám sát thị trường độc lập sẽ đánh giá hoạt động thương mại các sản phẩm gỗ giữa Việt Nam và EU, và tác động của việc cấp phép FLEGT đối với hoạt động thương mại này.