Sơ đồ tư duy bài Tràng giang của Huy Cận dễ đọc, dễ hiểu

Nhan đề này gửi đến nhiều ý nghĩa hơn. “Tràng giang” là từ Hán Việt chỉ con sông dài, trang trọng và cổ kính. Nhà thơ không dùng “trường giang” để thay thế vì “ang” giúp làm nổi bật tiêu đề gợi âm hưởng và cảm giác một dòng sông rộng lớn. Lời đề từ “Bâng khuâng trời rộng nhớ sông dài” càng làm tăng thêm cảm xúc chủ đạo của bài thơ, đó là nỗi buồn trước một khoảng không mênh mông rộng lớn.

Xem thêm: Phân tích khổ 3 Tràng Giang của Huy Cận chọn lọc siêu hay

2. Tóm tắt tác phẩm:

Bài thơ gợi lên cảm xúc khi nhà thơ đứng trước sông Hồng mông mông, với dòng sông dài, con thuyền lượn cong mái chèo và cành đào khô héo lạc lõng gợi cảm giác cô đơn, lẻ loi, lạc lõng. Cảnh vật thiên nhiên buồn, cô quạnh, nỗi nhớ quê nhà và nỗi lòng nhân thế trong cảnh nước mất nhà tan.

Đứng trước khung cảnh mênh mông sông nước, nỗi buồn của tác giả càng được khuếch đại. Ngay khổ thơ đầu, tác giả đã sử dụng những hình ảnh giàu hình ảnh để miêu tả cảnh vật, qua đó tác giả muốn bộc lộ cảm xúc của mình. Hình ảnh “sóng lăn tăn” gợi ra một dải sóng trải dài vô tận, tương tự như nỗi buồn thầm lặng, sâu lắng của nhà thơ. Con sóng giữa sông dài rộng chỉ càng khuếch đại nỗi buồn của nhà thơ thêm mà thôi.

Tất cả cảnh vật, kể cả con thuyền, đều lẻ loi, khiến thi sĩ ngập tràn cảm xúc không biết bày tỏ cùng ai. Tác giả sử dụng những hình ảnh đời thường để đưa vào bài thơ của mình, đó là một phong cách sáng tạo độc đáo của riêng ông.

Lơ thơ cồn nhỏ gió đìu hiu,
Đâu tiếng làng xa vãn chợ chiều.
Nắng xuống trời lên sâu chót vót,
Sông dài trời rộng bến cô liêu.

Khổ thơ đầu tiên miêu tả một khung cảnh rộng lớn của tràng giang, đối lập hoàn toàn với các sự kiện thu nhỏ như sóng, con thuyền, và cành khô. Dù chúng đều gợi lên nỗi buồn theo sóng nước, nhưng chúng không gắn kết với nhau, đặc biệt là giữa thuyền và nước, hai sự vật vốn không thể tách rời. Nỗi buồn trải dài bao trùm cả mặt sông với những từ như “gợn”, “buồn điệp điệp”, “nước song”, “sầu trăm ngả”, “lạc mấy dòng”.

Tuy nhiên, điểm nhấn của khổ thơ chính là hình ảnh của một nhánh cành khô trôi trên dòng sông. Đây là một vật thể không còn sức sống, đang trôi nổi bất định trên dòng sông. Tuy nhiên, nó lại tạo ra một nét hiện đại trong cách khắc họa nỗi buồn và cô đơn. Có thể nó đại diện cho sự nhỏ bé, lên đênh và bất định giữa dòng đời của tác giả chính.

Tuy không có âm thanh của sự sống, không gian vẫn giữ nguyên sự vắng lặng và yên ả, khiến cho cảm giác cô đơn và trải nghiệm trở nên rõ ràng hơn. Ngay cả tiếng đồng hồ điểm giờ hay tiếng chợ chiều xa vẫn không làm nơi đây sôi động hơn, mà lại tăng thêm sự im lặng. Khoảng cách giữa bầu trời và dòng sông được miêu tả sâu sắc, khiến cho không gian như mở rộng theo cả ba chiều và trở nên vô tận. Tác giả chỉ còn đối diện với bến cô liêu trống trải, và cảm thấy bé nhỏ, không đủ để đối diện với sự tận thế của vũ trụ.

Khung cảnh thiên nhiên đã thay đổi, nhưng lần này không phải là một dòng sông rộng lớn và im lặng như những cảnh trước. Thay vào đó, nó tráng lệ và nổi bật trên nền trời buổi tối. Những yếu tố mây trời, chim muông quen thuộc và cách miêu tả của nhà thơ về những đường nét, màu sắc rực rỡ trên bầu trời vẫn còn hiện diện. Có những tầng mây bạc tụ lại trên bầu trời như những ngọn núi. Đặc biệt, đôi cánh nghiêng của chú chim ghi lại khoảnh khắc chuyển động giữa hai vật thể.

Không rõ cánh chim khẽ nghiêng đã làm bóng chiều đổ xuống hay bóng chiều đè nặng lên cánh chim làm nó chao nghiêng. Tuy nhiên, khoảnh khắc này đã tạo ra sự chuyển dịch nhanh chóng cả về không gian và thời gian. Một lần nữa, lòng người không thể xua tan hoàn cảnh xung quanh. Không gian đã thay đổi nhưng dù có tráng lệ đến đâu thì nhà thơ vẫn cảm thấy trống vắng. Tuy nhiên, lúc này, cảm giác cô đơn đã chuyển thành cảm giác biết ơn về quê hương.

Vô vàn cảnh trên trời, dưới sông gợi lên bao cảm xúc. Từ điểm nhìn trong sáng và sáng tạo này, nhà thơ đã khắc họa một cách chân thực nỗi nhớ quê hương da diết. Biết bao nỗi niềm cuối cùng trào dâng trong nỗi nhớ quê hương da diết. Tuy nhiên, điều đáng ngạc nhiên là ngay cả khi đã ở trên quê hương, họ vẫn cảm thấy một nỗi nhớ da diết. Đó là nỗi niềm chung của cả một thế hệ nhà thơ mới trước tình hình đất nước lúc bấy giờ.

Cảm giác xa quê, “nhớ quê hương” trở thành một cảm xúc có sẵn, không cần đến khói hoàng hôn và sóng biển để khơi gợi nỗi nhớ quê hương, như trường hợp nhà thơ đời Đường. , Thôi Hiệu. Nỗi nhớ quê hương này nảy sinh một cách tự nhiên và sâu sắc, bộc lộ một tình yêu quê hương sâu sắc và nặng trĩu trong mỗi con người.