Đoạn trích “Chí khí anh hùng” là một trong những đoạn tiêu biểu nhất, trong đó Nguyễn Du đã khắc họa chân dung và khát vọng của người anh hùng Từ Hải. Dưới đây là bài Phân tích 12 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng chọn lọc hay nhất
1. Dàn ý Phân tích 12 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng chọn lọc hay nhất:
1.1. Mở bài:
Giới thiệu về tác giả Nguyễn Du và tác phẩm Truyện Kiều.
Giới thiệu đoạn trích Chí khí anh hùng: vị trí và nội dung 4 câu đầu.
1.2. Thân bài:
– Khát vọng lên đường của Từ Hải (4 câu thơ đầu).
a. Hoàn cảnh chia tay:
Thời gian: khoảng nửa năm chung sống với Thúy Kiều.
“Hương lửa đương nồng”: tình yêu nồng nàn, say đắm của Thúy Kiều và Từ Hải. → Thời điểm Từ Hải ra đi lập nên sự nghiệp lớn cũng chính là lúc cuộc sống lứa đôi mới bắt đầu và vô cùng mặn nồng hạnh phúc. → Ý chí quyết tâm, khí chất anh hùng.
b. Hình ảnh Từ Hải:
“Trượng phu”: từ chỉ người đàn ông có chí khí, bậc anh hùng với hàm nghĩa khâm phục, ngợi ca.
→ Thái độ trân trọng với các vị anh hùng, dựng lên dáng vẻ bệ vệ, oai nghiêm, đĩnh đạc của một tướng võ.
“Thoắt”: nhanh chóng trong khoảnh khắc bất ngờ.
→ Tính cách của người anh hùng.
“Động lòng bốn phương”: chỉ chí khí anh hùng, khát khao tung hoành.
→ Lí tưởng anh hùng thời đại, không bị ràng buộc bởi vợ con, gia đình mà để ở bốn phương trời, ở không gian rộng lớn, quyết mưu sự nghiệp phi thường.
“Trông vời trời bể mênh mang”: cảm hứng vũ trụ.
→ Tầm nhìn xa trông rộng và suy nghĩ phi thường.
“Thanh gươm yên ngựa”: một mình, một gươm, một ngựa.
→ Tư thế hiên ngang, dũng mãnh, phóng khoáng.
“Lên đường thẳng rong”: đi liền một mạch, không lưu luyến, bịn rịn.
→ Tư thế oai phong, hào hùng sánh ngang với trời đất.
⇒ Từ Hải là con người của khát vọng, công danh phi thường.
– Cuộc đối thoại giữa Thúy Kiều và Từ Hải (4 câu thơ tiếp)
Với Thúy Kiều, Từ Hải không chỉ là một người chồng, mà còn là một người ân nhân đã cứu cô thoát khỏi chốn ô nhục. Vì thế, khi Từ Hải quyết định đi tìm đường chinh phục ước mơ của mình, Thúy Kiều đã xin đi cùng để chăm sóc và hỗ trợ anh.
– Quyết tâm, trấn an Kiều của Từ Hải:
Trước lời thỉnh cầu của Kiều, Từ Hải như trách mắng, hỏi sao nàng còn vướng bận những tình cảm trần tục.
Đây cũng là lời nhắc nhở Kiều không nên quá đặt nặng quan điểm “tùng chồng theo chồng” mà hãy ưu tiên cho chí hướng nghiệp lớn của chồng.
Với quyết tâm cao độ và tầm nhìn xa trông rộng, Từ Hải hứa sẽ dựng nên cơ nghiệp lớn, điều khiển “bách binh vạn mã” và sẽ trở lại đón Kiều trong một buổi lễ lớn với chuông và cờ. Khi thành công, chàng sẽ “đưa Kiều vào hàng quý tộc”, trao cho nàng một địa vị, địa vị mà chàng cho là xứng đáng.
1.3. Kết luận:
Nêu suy nghĩ cá nhân
2. Phân tích 12 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng chọn lọc:
Trong đoạn này, có thể thấy rõ ràng Nguyễn Du đã tạo ra một hình tượng Từ Hải hoàn toàn khác so với nhân vật này trong “Kim Vân Kiều truyện” của Thanh Tâm Tài Nhân. Trong “Truyện Kiều” của Nguyễn Du, Từ Hải được miêu tả như một anh hùng tuyệt đẹp, phi thường, thay vì chỉ là một tướng cướp bị lược bỏ. Hình tượng này kết hợp tính ước lệ của nhân vật và tính vĩ đại, lớn lao của con người vũ trụ để tạo ra một hình tượng đặc biệt.
Trong khi sống trong cảm giác đau khổ và giày vò sau khi bị lừa vào lầu xanh lần thứ hai, Kiều gặp Từ Hải và anh ta trở thành người cứu giúp cô thoát khỏi địa ngục đầy nhơ nhớp đó. Tuy nhiên, tình yêu giữa hai người không thể che lấp đi ước mơ của Từ Hải về việc xây dựng một sự nghiệp lớn lao. Vì vậy, sau khi mối tình của họ mới chỉ “nửa năm”, Từ Hải đã tiếp tục hành trình với khát khao cháy bỏng để thực hiện ước mơ của mình.
Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương
Trông vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong
Mặc dù tình yêu giữa hai người đã nồng nàn cháy bỏng trong suốt sáu tháng, Từ Hải lại sớm bị “động lòng bốn phương” bởi khát khao lập nghiệp và công danh. Đó là ý nghĩa tượng trưng của hình ảnh “lòng bốn phương” và “trời bể mênh mang” – biểu tượng cho sự ước lệ của Từ Hải trong việc gây dựng sự nghiệp. Dù có tình yêu đến đâu, nhưng không thể ngăn cản được bước đi của Từ Hải. Nguyễn Du chỉ dành một từ “trượng phu” cho Từ Hải trong cả tác phẩm để thể hiện sức mạnh của chí khí lớn của anh. Hình ảnh “thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong” cho thấy sự ung dung, phong độ của Từ Hải trên con đường chinh phục ước mơ lớn.
Với Thúy Kiều, Từ Hải không chỉ là một người chồng, mà còn là một người ân nhân đã cứu cô thoát khỏi chốn ô nhục. Vì thế, khi Từ Hải quyết định đi tìm đường chinh phục ước mơ của mình, Thúy Kiều đã xin đi cùng để chăm sóc và hỗ trợ anh.
Nàng rằng: Phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi
Thúy Kiều xin được đồng hành cùng Từ Hải trên hành trình hướng tới hoài bão sự nghiệp, để thể hiện trọn vẹn đạo lý truyền thống “tòng” – bởi nàng quan niệm rằng đã lấy chồng thì vợ phải theo chồng, cùng chồng vượt qua mọi việc. Tuy nhiên, Từ Hải đã hạ quyết tâm, trấn an Kiều:
Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia
Trước lời thỉnh cầu của Kiều, Từ Hải như trách mắng, hỏi sao nàng còn vướng bận những tình cảm trần tục. Đây cũng là lời nhắc nhở Kiều không nên quá đặt nặng quan điểm “tùng chồng theo chồng” mà hãy ưu tiên cho chí hướng nghiệp lớn của chồng. Với quyết tâm cao độ và tầm nhìn xa trông rộng, Từ Hải hứa sẽ dựng nên cơ nghiệp lớn, điều khiển “bách binh vạn mã” và sẽ trở lại đón Kiều trong một buổi lễ lớn với chuông và cờ. Khi thành công, chàng sẽ “đưa Kiều vào hàng quý tộc”, trao cho nàng một địa vị, địa vị mà chàng cho là xứng đáng. Những lời Từ Hải thốt ra lúc chia tay càng tô đậm khí phách anh hùng của chàng hơn là bộc lộ một tình cảm ủy mị nào.
3. Phân tích 12 câu thơ đầu bài Chí khí anh hùng chọn lọc hay nhất:
Nguyễn Du, nhà văn, nhà thơ lớn của dân tộc Việt Nam, được mệnh danh là đại thi hào dân tộc, người đã để lại cho đời nhiều tác phẩm có giá trị và tiêu biểu, trong đó kiệt tác là bản anh hùng ca “Truyện Kiều”. Đoạn trích “Chí khí anh hùng” là một trong những đoạn tiêu biểu nhất, trong đó Nguyễn Du đã khắc họa chân dung và khát vọng của người anh hùng Từ Hải.
Ở đoạn văn này, Nguyễn Du đã tập trung miêu tả và làm nổi bật vẻ đẹp của ý chí và tính cách Từ Hải. Khác với nhân vật Từ Hải trong tiểu thuyết Kim Vân Kiều truyện, Từ Hải của Nguyễn Du hoàn toàn khác. Anh không phải là một thủ lĩnh băng cướp như hình mẫu ban đầu, mà là một anh hùng có ý chí kiên cường và lòng dũng cảm phi thường. Cảm hứng ngợi ca, bút pháp tượng trưng đã làm cho Từ Hải hiện lên hùng vĩ, tráng lệ, đầy phẩm chất của những bậc anh hùng thời xưa.
Khi Thúy Kiều đang tuyệt vọng, chìm đắm trong cuộc đời đau khổ, cô đơn trong lầu xanh thì Từ Hải đã xuất hiện, cứu nàng thoát khỏi thế gian sa đọa, xa hoa. Nhờ Từ Hải mà Thúy Kiều đã nhận được sự công bằng và hạnh phúc trong hôn nhân như bao người phụ nữ bình thường khác. Tuy nhiên, khát vọng đạt được những điều vĩ đại không thể bị lu mờ trong trái tim Từ Hải. Vì vậy, dù rất miễn cưỡng, Từ Hải đành phải để Thúy Kiều ở lại để chàng ra đi theo đuổi ước mơ của mình.
“Nửa năm hương lửa đương nồng
Trượng phu thoắt đã động lòng bốn phương
Trông vời trời bể mênh mang
Thanh gươm yên ngựa lên đường thẳng rong”
Nửa năm trôi qua, Thúy Kiều và Từ Hải sống cùng nhau với cuộc sống êm ấm và hạnh phúc. Tuy nhiên, Từ Hải, với khát vọng trở thành anh hùng lớn lao, đã quyết định ra đi và sử dụng những lời ước lệ để thể hiện tình yêu với Thúy Kiều cũng như khát vọng sự nghiệp của mình. Mặc dù Thúy Kiều yêu thương và trân trọng tình yêu với Từ Hải, nhưng cô cũng hiểu và tôn trọng quyết định của người chồng của mình.
Tuy nhiên, trước khi ra đi, Từ Hải đã cứu Thúy Kiều ra khỏi chốn lầu xanh, và cô biết rằng đó là một điều không thể quên. Cô không muốn để người chồng của mình ra đi đơn độc, và do đó đã muốn đi cùng Từ Hải để chăm sóc và chia sẻ khó khăn với anh. Cô muốn là người nâng khăn sửa túi cho người chồng của mình, và tình yêu và lòng biết ơn của cô dành cho Từ Hải là vô giá.
“Nàng rằng: Phận gái chữ tòng
Chàng đi thiếp cũng quyết lòng xin đi”
Thúy Kiều đề cao quan niệm Nho giáo “xuất ngoại theo chồng” và mong muốn được cùng Từ Hải chăm sóc, phụng dưỡng. Dù vô cùng cảm động trước lời cầu xin chân thành của Thúy Kiều nhưng cuối cùng Từ Hải vẫn từ chối, sợ nàng đi theo làm kỹ nữ sẽ khổ cực. Như một niềm an ủi, Từ Hải hứa sẽ đưa Thúy Kiều vào một gia đình quyền quý khi chàng thành đạt trong sự nghiệp:
“Từ rằng: Tâm phúc tương tri
Sao chưa thoát khỏi nữ nhi thường tình?
Bao giờ mười vạn tinh binh
Tiếng chiêng dậy đất, bóng tinh rợp đường
Làm cho rõ mặt phi thường
Bấy giờ ta sẽ rước nàng nghi gia”
Theo Từ Hải, Thúy Kiều vẫn chưa thoát khỏi tình yêu thông thường của một người phụ nữ, và lời hứa của chàng cũng nhằm động viên nàng đừng lo lắng khi chàng dấn thân vào sứ mệnh lớn lao của mình. Là người anh hùng ngẩng trời đạp đất, Từ Hải quyết tâm xuất gia để dựng nghiệp lớn, để có thể chỉ huy “vạn quân”. Và khi hoàn thành sứ mệnh, chàng sẽ trở về đưa Thúy Kiều vào một danh gia vọng tộc giữa tiếng chiêng trống và bóng cờ phủ khắp phố phường.
Qua cuộc đối thoại giữa Từ Hải và Thúy Kiều trước khi ra đi, lòng dũng cảm và khát vọng anh hùng của Từ Hải được thể hiện rõ nét.