Soạn bài Chiếc lược ngà (SGK Ngữ Văn 9) ngắn gọn nhất

1. Bố cục bài Chiếc lược ngà:

– Phần 1 (từ đầu…cũng không muốn nhắc lại): Ông Sáu về thăm nhà trong ba ngày nghỉ phép

– Phần 2 (tiếp…trong khi từ từ đi xuống): Xúc động nhận ra cha của ông Sáu và bé Thu

– Phần 3 (còn lại): Ông Sáu và kỷ vật chiếc lược

2. Tóm tắt tác phẩm Chiếc lược ngà:

Ông Sáu sau một thời gian dài đi kháng chiến xa nhà, sau 8 năm xa cách mới được trở về thăm gia đình và con gái. Bé Thu không nhận cha vì vết sẹo trên má khiến ông Sáu không giống trong bức ảnh chụp cùng mẹ. Đã quá muộn sau khi nhận ra cha mình. Ở chiến khu, ông làm chiếc lược cho con trai. Nhưng chưa kịp trao cho con thì ông Sáu đã hy sinh trong một trận càn. Trước khi nhắm mắt xuôi tay, anh chỉ biết xin chú Ba trả lại cho mình.

– Tình huống không chịu nhận bố của bé Thu là điều bất ngờ đầu tiên. Ông Sáu đi kháng chiến chống Pháp từ khi Thu chưa đầy một tuổi. Tám năm xa cách, ông trở về, con gái ông không chịu nhận cha. Đến khi Thu nhận ra và gọi ông là bố cũng là lúc ông lên đường nhận nhiệm vụ mới.

-Tình huống 2: Ông Sáu hứa mang về chiếc lược cho con. Những ngày chiến đấu trong rừng, ông Sáu miệt mài làm chiếc lược ngà cho con gái. Chiếc lược làm xong nhưng chưa kịp trao cho con gái thì ông đã hy sinh.

3. Diễn biến tâm lý của bé Thu lần cuối khi gặp Cha:

Diễn biến tâm lý bé Thu trong lần gặp bố cuối cùng:

– Bé Thu trước khi nhận ra ông Sáu:

+ Ông Sáu cố lại gần, càng níu kéo, bé Thu càng lạnh lùng.

+ Bé Thu không nhận ra bố vì vết sẹo trên má khác với hình bố với má.

→ Bé Thu bướng bỉnh, ngang ngạnh nhưng rất hồn nhiên, đáng yêu

– Bé Thu khi nhận ra bố:

+ Thay đổi thái độ, bỗng lớn tiếng

+ Anh hôn tóc, hôn cổ, hôn vai, thậm chí hôn cả vết sẹo dài trên má của bố.

+ Nó dang hai chân ngoạm lấy bố, vai nó run lẩy bẩy

→ Tình yêu bị kìm nén bấy lâu được bộc lộ mạnh mẽ

Qua những biểu hiện tâm lí và hành động, tác giả thể hiện rõ tính cách bé Thu rõ ràng, mạnh mẽ, có tình thương cha sâu sắc.

4. Tình cảm sâu nặng của ông Sáu dành cho bé Thu:

Tình cảm sâu nặng và cao cả của ông Sáu được thể hiện qua:

– Khi bè chưa cập bến, anh vội nhảy lên bờ, háo hức được gặp bạn

– Khi bé Thu chưa nhận ra ông Sáu đang “đau khổ đến không khóc được” thì ông Sáu vẫn kiên nhẫn chờ đợi.

– Đau lòng và hối hận vì đã đánh bạn

– Ông như trút bỏ được phần nào tâm trạng khi làm lược cho con.

→ Chi tiết trên không chỉ thể hiện tình cha con sâu nặng, cảm động mà còn gợi lên cảnh chiến tranh đau thương, mất mát, đẩy nhân dân vào cảnh nghèo đói.

5. Ngôi kể của tác phẩm:

Câu chuyện được kể lại qua lời kể của chú Ba – người đồng đội, người bạn thân thiết của ông Sáu

Cách chọn người kể này, vừa đóng vai trò là nhân chứng khách quan, vừa có tác dụng rõ rệt trong việc kể, thể hiện sự đồng cảm với nhân vật, đồng thời thể hiện nội dung tư tưởng của truyện.

6. Luyện tập:

Thái độ và hành động của bé Thu trong ngày đầu đến thăm và ngày đầu ông Sáu đi tuy trái ngược nhau nhưng vẫn nhất quán về tính cách:

– Vì bé Thu có tình cảm sâu nặng với bố

– Những ngày đầu bé Thu không chịu nhận bố vì ông Sáu có vết sẹo trên má, khác hẳn với hình ảnh bé Thu nhìn thấy khi chụp ảnh cùng mẹ.

– Khi nhận ra thì đã quá muộn, Thu vẫn cố gắng gọi điện cho bố và dành tình cảm của mình cho ông.

7. Đóng vai nhân vật Thu kể lại truyện:

Mẫu 1:

Nhà tôi ở vùng ven sông, gần con rạch đổ ra sông Cửu Long. Gia đình tôi chỉ có hai mẹ con sống với nhau được 8 năm rồi vì bố tôi đi kháng chiến khi tôi mới một tuổi.

Hôm đó, như thường lệ, tôi đang chơi trong chòi với các bạn ngoài cây xoài trước nhà thì bỗng một chiếc ca nô tiến đến, trên mặt có một người đàn ông với vết sẹo lớn (đó là bố tôi) và một người nữa bạn của bố tôi. Cậu bé mặt thẹo chạy lại dang rộng hai tay gọi “Thu! Con”, nghe tôi gọi tên, tôi giật mình, tròn mắt ngạc nhiên. Người đàn ông lại nói: “Bố ơi, con đây! Con đây!” Tôi không nhận ra đó là bố, tôi sợ đến tái mặt chạy đi gọi mẹ. Nghe mẹ tôi nói họ ở nhà tôi ba ngày, mẹ cứ bảo tôi gọi người đàn ông có vết sẹo lớn là bố, nhưng tôi không chịu, bố tôi trong ảnh đâu có vết sẹo lớn như vậy. Mẹ bảo tôi gọi bố vào ăn cơm, nhưng tôi chỉ im lặng không gọi, thậm chí khi tôi nhờ bố nấu cơm cho, bố cũng không chịu gọi.

Tôi ương ngạnh, bướng bỉnh, bữa trưa thằng mặt thẹo gắp thức ăn vào bát tôi, tôi hất ra và bị đánh vào mông. Bị đánh, em không khóc mà tủi thân, lặng lẽ đứng dậy không ăn uống gì rồi đắm mình bơi qua sông sang nhà bà ngoại. Khi tôi đến bên bà ngoại, tôi kể cho bà nghe về hai người đàn ông đó, bà hỏi tại sao tôi không nhận ra cha mình, tôi nói vì ông không giống người cha trong ảnh. Nhưng tôi đã nhầm, người đàn ông đó là cha tôi và vết sẹo là vết thương của ông trong trận chiến. Tôi rất áy náy và hối hận, sáng hôm sau định xuống nhà bố để xin lỗi nhưng thấy nhà đông người, hóa ra ai cũng đến tiễn ông, tôi chỉ dám im lặng. đứng trong góc nhìn anh.

Đợi đến khi ba về đón, con mới dám chạy đến ôm ba, gọi thật to “ba ơi” để đỡ những ngày chờ con. Tôi ôm chặt bố, sợ bố đi xa, nhưng vì kháng chiến, bố vẫn phải đi, bố hứa khi về sẽ mua cho tôi chiếc lược. Nhưng cha tôi không bao giờ trở lại, ông đã hy sinh trong trận chiến, chỉ gửi cho tôi một chiếc lược ngà cần được mài giũa từ chiếc ngà voi.

Khi nhận chiếc lược do chú Ba trao, tôi không kìm được xúc động, tôi ước giá như không có chiến tranh thì bố con tôi không phải chia lìa, tôi cũng không mất bố như thế này.

Mẫu 2:

Hôm qua, tôi gặp chú Ba, đồng đội của bố tôi. Bác tặng tôi chiếc lược ngà làm kỷ niệm như lời Bác đã hứa trước khi ra đi. Chiến tranh khốc liệt khiến cha tôi không thể trở lại lần nữa, tôi nhớ lại ngày trước khi tôi gặp ông. Tôi tự trách mình sao quá bất cẩn, thờ ơ với anh.

Từ nhỏ, tôi không biết mặt cha, chưa một lần gặp ông. Tôi chỉ nhìn vào những bức ảnh của mẹ và bố tôi để tưởng tượng về anh ấy. Một hôm, mẹ báo tin bố xin nghỉ phép về thăm nhà, tôi mừng lắm. Một ngày nọ, khi tôi đang chơi ở sân trước, một người đàn ông rất lạ chạy đến trước mặt tôi. Anh gọi tôi: “Thu! Sơn”. Khi anh ấy cúi xuống ôm tôi, tôi đã rất sợ hãi, người đàn ông này có một vết sẹo trên mặt. Tôi sợ quá, chạy vào nhà gọi mẹ.

Trong tâm trí tôi lúc đó, anh là một người xa lạ, không giống như trong ảnh với má anh cũng có một vết sẹo dài. Những ngày bố ở nhà đối xử tệ bạc với tôi, kiên quyết không cho ông ngủ với mẹ. Tôi thậm chí còn không làm theo lời mẹ trông nồi cơm, nếu không làm được thì nhờ bố giúp. Hơn nữa, tôi thường đánh trống khi mời bố vào nhà dùng bữa. Tôi tuyệt đối từ chối cuộc gọi người thứ ba với một người lạ. Anh ấy mang đồ ăn cho tôi nhưng tôi không thích nên anh ấy ném đi và thế là anh ấy đánh tôi. Tôi tức quá chạy sang bà ngoại vừa khóc vừa kể lại.

Tối hôm đó, bà ngoại giải thích cho tôi về vết sẹo trên mặt bố, bà còn kể cho tôi nghe, kẻ thù đã làm biến dạng khuôn mặt của bố tôi, khiến bao gia đình tan nát. Tôi chợt thấy thương cha, trở về nhà nhưng không đủ can đảm gọi điện. Khi biết anh sắp trở lại chiến trường, tôi chợt trào nước mắt. Tôi khóc thầm trong lòng không cho anh đi, nhưng nhiệm vụ ở chiến trường không thể ở lại. Bố hứa khi về sẽ cho con chiếc lược ngà.

Hôm nay cầm trên tay món quà của bố con, mẹ thấy thương con vô cùng, cảm thấy có lỗi vì những suy nghĩ trẻ con của mình đã làm mẹ buồn. Cha tôi không còn nữa, nhưng tình cảm thiêng liêng của ông dành cho tôi chỉ gói gọn trong một món quà: chiếc lược ngà.

Mẫu 3:

Hôm qua tôi được gặp bác Ba, người đồng đội của cha tôi nơi chiến trường ác liệt. Bác tặng tôi chiếc lược ngà làm kỷ niệm ba ngày về. Chiến tranh khốc liệt khiến cha tôi không thể về được, tôi bồi hồi nhớ lại những kỷ niệm ngày trước khi gặp ông.

Từ nhỏ, tôi không biết mặt cha, chưa một lần gặp ông. Tôi chỉ nhìn vào những bức ảnh của mẹ và bố tôi để tưởng tượng về anh ấy. Một hôm, tôi đang vui chơi thì có một người đàn ông lạ mặt đến nhà xưng là bố, còn gọi tên tôi. Tôi vô cùng bất ngờ và sợ hãi, người đàn ông này có một vết sẹo trên mặt. Tôi sợ hãi, chạy vào nhà gọi mẹ.

Trong trái tim tôi, bố là một người xa lạ. Khi bố ở nhà, tôi đối xử tệ bạc với ông, nhất quyết không cho ông ngủ với mẹ. Tôi thậm chí còn không làm theo lệnh khi anh bê nồi cơm đi trông nồi hay đánh trống gọi bố vào nhà ăn tối. Tôi nhất định không thể dùng người cha thân yêu của mình để gọi một người xa lạ. Ông ấy mang đồ ăn cho tôi nhưng tôi không thích nên anh ấy ném đi và thế là anh ấy đánh tôi. Tôi tức quá chạy sang bà ngoại vừa khóc vừa kể lại.

Tối hôm đó, bà tôi giải thích cho tôi về vết sẹo trên mặt cha tôi, bà cũng nói với tôi rằng kẻ thù đã làm biến dạng khuôn mặt của cha tôi. Tôi chợt thấy thương cha, trở về nhà nhưng không đủ can đảm gọi điện. Khi ông chuẩn bị trở lại chiến trường, tôi chợt òa khóc và cất tiếng gọi. Tôi khóc thầm trong lòng không cho anh đi, nhưng nhiệm vụ ở chiến trường không thể ở lại. Bố hứa khi về sẽ cho con chiếc lược ngà.

Hôm nay cầm trên tay món quà của bố con, mẹ thấy thương con vô cùng, cảm thấy có lỗi vì những suy nghĩ trẻ con của mình đã làm mẹ buồn. Cha tôi không còn nữa, nhưng tình cảm thiêng liêng của ông dành cho tôi chỉ gói gọn trong một món quà: chiếc lược ngà.