Hồ Khanh người đầu tiên tìm ra hang động Sơn Đoòng giúp hang động trở thành điểm thăm quan du lịch nổi tiếng thế giới. Ngoài ra ông còn là chủ homestay đi lên từ hai bàn tay trắng, cũng là người có công phát hiện ra hệ thống động Thiên Đường – động khô dài nhất Châu Á hiện nay và Hang Sơn… Sau đây là những thời điểm cột mốc trong cuộc đời anh.
1. Lý lịch Hồ Khanh:
Hồ Khanh sinh ra và lớn lên tại thôn Phong Nha (xã Sơn Trạch, Bố Trạch, Quảng Bình) , là con thứ 5 trong nhà có 6 anh chị em. Năm 13 tuổi, bố anh qua đời do trọng bệnh. Hoàn cảnh gia đình nghèo khó, nhà thì đông anh em cho nên học xong lớp 6, Hồ Khanh đã xin thôi học để về nhà chăn nuôi trâu, bò phụ giúp mẹ. Năm 18 tuổi, thấy thanh niên trong làng lên rừng đào vàng và theo trào lưu, Hồ Khanh cũng vào rừng tìm trầm hương bán kiếm lời. Trong các lần vào đó, anh đã phát hiện rất nhiều hang ở rừng Phong Nha-Kẻ Bàng. Hang Én cũng được anh khám phá từ năm 1986.
2. Sơn Đoòng đỉnh cao chỉ đường của Hồ Khanh:
Lúc bấy giờ, ông Phan Lâm Phương, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình đã ký tặng bằng khen cho anh. Cuộc sống của người hùng hang động khi phải mượn ruộng mưu sinh trong muôn vàn khó khăn vẫn tiếp tục giữ lửa nghề đến ngày nay, anh đã có thêm thương hiệu riêng: Ho Khanh Homestay được du khách Tây ca ngợi. Khanh mượn ruộng mưu sinh Cuối tháng 4-2009, khi Hiệp hội hang động Hoàng gia Anh khánh thành hang động lớn nhất thế giới Sơn Đoòng (Quảng Bình) thì cái tên người tìm thấy hang động này cũng được nhiều hãng thông tấn thế giới nhắc đến. Ngỡ tưởng cuộc đời khó khăn sẽ chấm dứt với anh nhưng năm sau, trận lũ lụt lịch sử cày sạch những thứ anh có được khiến Hồ Khanh phải mượn ruộng mưu sinh. Sau trận lũ 2010, Hồ Khanh thất bát nhiều thứ. Nhớ về thời điểm khó khăn ấy, Hồ Khanh tâm sự: “Mùa đông gió rét căm căm, tôi và vợ phải đi nhiều nơi để sống, đổi gạo qua ngày. Nhà có bốn miệng ăn, lo lắng bở hơi tai. Hai đứa con đi mẫu giáo, tiền học, xây, và tiền sách tập chạy ở trên lưng “.Năm đó, nhà Khanh chăn nuôi 6 con dê nhưng lũ lụt quét mất. Khanh phải lên rẫy khai khẩn đất đai trồng trọt. Lại cái đói đang cuốn chặt xóm nhỏ bên bờ sông Son. Đã nhiều ngày gia đình Hồ Khanh tất bật ngược xuôi nhưng cũng không cải thiện nổi đời sống, sợ nó đói xanh người, Khanh sang nhà chị cho mượn sào mười đất ruộng một vụ về trồng lúa nước mưu sinh. Ruộng gieo trước đó, thấy trời rét, mạ chết trắng, Khanh phải đi mua hạt giống để làm lại từ đầu. Anh phải phá đất trồng khoai cứu đói giáp hạt. Nhiều nhà báo gặp Khanh lúc bấy giờ nói: “Khó khăn thế có làm được không?”. Khanh nói tiếp: “Đã thôi nghề rừng, từ bỏ nghiệp trầm hương đi, không làm lại có cái tội với thần rừng. Nghèo lắm, giàu bao nhiêu cũng không thể nào phản bội được lời hứa hai chục năm nay. Giàu thì không dám chết anh ơi, chừ chăm bẵm vô mảnh ruộng mượn của chị để sống. Vẫn phải sống thôi, chứ không thể nào chết nổi”.
3. Người nhiệt huyết giữ lửa Sơn đoòng:
Bằng khen UBND tỉnh Quảng Bình tặng Hồ Khanh tại nhà. Tháng 7-2009, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình lúc bấy giờ là ông Phan Lâm Phương ký tặng bằng khen đối với Hồ Khanh do đã có công tìm thấy hang động Sơn Đoòng. Nhưng phải vào tháng 3-2011 Hồ Khanh mới nhận bằng khen cùng giải thưởng khiêm tốn. Thời điểm ấy ông Đặng Phúc Duệ, Trưởng ban thi đua khen thưởng tỉnh Quảng Bình có thư nhắc nhở vì việc chậm. Hồ Khanh trịnh trọng treo chiếc bằng khen này trong căn nhà bốn bề vách gỗ, gió lùa tứ phía. Cũng thời gian trên, biết Hồ Khanh là người tìm thấy hang động Thiên Đường dài nhất châu Á với 31km, Tập đoàn Trường Thịnh nhận anh vô làm hdv. Khi tính toán lại công và chi phí xăng xe mỗi ngày đi bộ hơn 40km, Khanh cảm thấy không có tiền mua lương thực cho gia đình nên cắt việc, ở nhà tằn tiện kham khổ để lấy sức tiếp tục đi rừng tìm kiếm hang động. Dù nghèo nhưng anh quyết tâm tìm kiếm hang động cho đoàn của Howart Limbert khám phá. Khanh quyết tâm: “Em mượn ruộng cũng phải đi rừng, đã cứu thành công chuyến khám phá Anh tìm thấy Sơn Đoòng thì phải giúp đỡ hết lòng, vì đây là quê mình rồi”. Mùa đông năm 2011, từng chiếc lá úp xuống mờ nhoè dưới tàng cây bên sông Son, khói chiều hắt lên nghi ngút bên căn nhà nghèo, những đứa con của Khanh thâm tím vì rét, vợ Khanh phải ăn cơm chiều đạm bạc nhưng Khanh cố giữ lửa quyết bám rừng thực hiện các cuộc thám hiểm mới. Bởi Khanh nói: “Em đã từng hứa với rừng, trước đây nhận trầm hương của rừng bây giờ phải trao lại rừng những bí mật chưa tiết lộ”. Khanh nói vậy rồi đi ra sau hiên nhà vun lớp đất để vào vụ trồng khoai cứu đói chuẩn bị mùa giáp hạt. Trong hình, hang sông Khe Ry dài 18km nơi Hồ Khanh đã tìm thấy. Mọi người đến viếng buổi ấy đều cảm thấy giữa bộn bề khó khăn có một ngọn lửa đang sống trong hồn cốt Hồ Khanh. Ấy là muốn tìm ra những hang động mới. Khanh nói: “Khó khăn gì cũng dựa theo tự nhiên để tìm những hang động mới giúp thế giới hiểu hơn về vùng núi đá vôi Kẻ Bàng”. Trong đôi mắt đượm buồn của thiếu thốn hôm đấy, Khanh không buông xuôi chuyện tìm hang động, đó là một cách để làm vơi đi những khó khăn đang bao vây mình.
4. Thời điểm, sự kiện quan trọng làm thay đổi cuộc đời Hồ Khanh – Trái ngọt Homest:
Chính là vào thời điểm anh quyết định đi vay ngân hàng để xây homestay để quảng bá khách du lịch. Kinh doanh du lịch hmestay đã thu hút rất nhiều khách du lịch và anh cũng đã kiếm được một khoản tiền thu nhập lớn để có thể trang trải thậm chí mở rộng kinh doanh lĩnh vực này. Phải kể đến việc này nhứ sau, các đoàn làm phim tài liệu nước ngoài hoặc bất kỳ tờ tạp chí được phát hành sẽ có tên Hồ Khanh và Howart Limbert.
Khi vợ chồng chuyên gia hang động Howart Limbert được một công ty du lịch nổi tiếng cử đến Phong Nha làm nhiệm vụ thì họ gặp thấy Hồ Khanh và vợ đang nhổ cỏ trong mảnh vườn trồng khoai mùa giáp hạt bên sông Son. Howart và vợ của anh không cầm được nước mắt vì người dẫn đường số một này rất giỏi.
Hai ông bà lên một kế hoạch và đề nghị vợ chồng Hồ Khanh lập một quán cà phê nhỏ với tên hiệu Hồ Trên Núi. Sau nữa, họ mời khách nước ngoài khi đến Phong Nha nên đến trò chuyện với người tìm thấy hang động lớn nhất thế giới Sơn Đoòng.
Gặp vợ chồng Hồ Khanh, Howart Limbert đã khuyên ông lập quán.
Hồ Khanh kể: “Nhiều khách khứa của vợ chồng ông bà Howart đến uống cafe, ăn buổi sáng với đặc sản quê hương do chính tay vợ tôi chế biến. Có người cầm bàn tay, người bóp đùi, người khoe hình với nhau rất vui vẻ và đăng lên mạng internet, quán Hồ Trên Núi đông khách dần lên “.Lúc ấy, vợ chồng Howart đã khuyên gia đình Khanh không được làm nhà nghỉ kiểu Homestay. Khanh trằn trọc không biết vốn từ đâu, cuối cùng nghe theo lời khuyên, anh đã chạy vạy khắp nơi vay mượn làm căn nhà rường bên sông Son. Khách được Howart quảng cáo trên mạng tìm đến anh và trả tiền từ phòng đến nước dùng, ăn uống rồi sống trong không gian bình dân của nhà người dẫn đường số một.
Và đây là kết quả của lời khuyên ấy. Từ ngôi nhà rường có 3 phòng ngủ ban đầu, khách đến ngày mỗi nhiều, Hồ Khanh phải đi vay thêm khoảng hơn một tỷ đồng xây dựng ba căn nhà hiện đại trên mảnh đất đó vợ chồng anh đã mua đất trồng khoai cứu đói. Trên mảnh đất ấy Khanh cải tạo trở thành khu vườn mát với giống khoai bản địa xanh tươi tốt. Cuộc sống hiện phải trả nợ đã nhiều, nay dễ thở hơn buổi nghèo khó trước. Mùa giáp hạt năm nay, Hồ Khanh không còn phải đào đất trồng khoai cứu đói nữa mà lại tính làm sao phục vụ tốt khách.
Hồ Khanh bên bờ sông Son. Mảnh đất nhà anh trước đây dùng trồng khoai cứu đói nay anh làm nhà nghỉ mini phục vụ khách. Vượt núi dẫn khách đến Sơn Đoòng hay đi tìm hang động luôn là sở thích của người nông dân chân chất này.
Sau mỗi bài viết về Sơn Đoòng thì tên tuổi của Hồ Khanh đều được lan truyền trong và ngoài nước nên khách du lịch đến ngày mỗi nhiều. Hồ Khanh cũng có cả thương hiệu Ho Khanh Homestay nổi tiếng trên thế giới mạng nên khách đến thường chụp hình với anh rồi chia sẻ lại để bạn họ biết. Khanh phục vụ rất tận tình và làm cả một bãi tắm riêng cho du khách bên sông Son sau vườn nhà. Bất cứ ai đến đây mà không vào, Khanh và vợ sẽ tận tình phục vụ. Khanh nói: “Làm như thế mong lần sau họ thương mới đến đừng thu tiền nếu họ không vào Homestay của tôi thì xem sao được”.
Bây giờ, Hồ Khanh không những có cơ ngơi như vậy mà được bổ nhiệm làm chỉ huy đội quân porter tại công ty du lịch danh tiếng Oxalis. Uy tín của Hồ Khanh được nâng cao và hãng phim ABC khen ngợi cũng nhiều. Ở làng Phong Nha, không ai qua được Hồ Khanh khi anh điều động một lúc 200 người vác gùi bất cứ đâu và vào mùa mưa thì cũng có thể biết cái tên của người dẫn đường số một quyền uy bao nhiêu trong mảnh làng thơ mộng bên bờ sông Son.
5. Người của hang động:
Các hang động kỳ vĩ Hồ Khanh thường dẫn đường:
Ngoài Sơn Đoòng được anh đặt tên, Hồ Khanh đã phát hiện 30 hang động khác và dẫn đoàn thám hiểm hang động Hoàng gia Anh đi đến tận các nơi. Và đoàn thám hiểm trao lại anh toàn quyền đặt tên 30 hang động mới.
Hồ Khanh nói: “30 hang động ấy có những đoàn mới đi 300m, có mấy đoàn đã đi hơn 500m nên không có tên. Nhưng chung một điều là hang động nào cũng ấn tượng đến ngỡ ngàng bởi thạch nhũ quá đẹp”. Các hang động Hồ Khanh đặt tên như hang Vực Cá Thau, Động Long, hang Phong, hang Hùng, hang Khanh, hang Thái Hoà. .. Các tên động có khi Hồ Khanh lấy tên người trong đoàn thám hiểm đặt tên, nhưng thấy ở hang có loại đặc thù là đặt cho hang Vực Cá Thau là nơi nhiều cá Thau nên anh đặt tên hang như thế. Đoàn thám hiểm cũng đề nghị nhằm tưởng nhớ công lao của anh nên đã đồng ý anh đặt một hang có tên hang Khanh.
Trong 30 hang động, anh thích nhất là Sơn Đoòng, và một hang động đẹp khác với vô vàn thạch nhũ như nơi đây anh đã dùng tên con gái của mình là Thái Hoà đặt tên cho hang Thái Hoà. Hang Thái Hoà giống một thiên đường “treo” giữa đỉnh núi đá vôi. Từ đỉnh đồi lên hang Thái Hoà mất một tiếng rưỡi, thạch nhũ lung linh đến ngạc nhiên lại có hồ nước như “treo” trong đó nhưng không biết nguồn ở đâu ra.
Ngoài giấy khen thưởng của UBND tỉnh, mới đây Hồ Khanh và Howart Limbert được Nhà nước tặng Huân chương lao động hạng Ba vì thành tích tìm kiếm, đưa hang động đến với thế giới.
