Cách ngắt nhịp và gieo vần trong bài Sang Thu có tác dụng gì?

1. Nội dung bài thơ Sang thu:

Sang thu

(Hữu Thỉnh)

Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se
Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về

Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu

Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi.

2. Cách ngắt nhịp, gieo vần trong bài Sang thu có tác dụng như thế nào?

Dựa vào đặc điểm ngắt nhịp và gieo vần của thể thơ năm chữ, chúng ta hãy xác định ngắt nhịp và gieo vần của bài Sang thu. Từ đó nhận xét ảnh hưởng của nhịp, vần đến nội dung bài thơ

2.1. Câu trả lời số 1:

– Ngắt nhịp: Nhịp thơ linh hoạt 3/2, 2/3

– Cách gieo vần: Cách gieo vần chủ yếu là gieo vần chân (se-về, quac-ha) trong mỗi khổ thơ, tạo nên sự liền mạch về cảm xúc.

=> Tác dụng: tạo sự liên kết giữa các dòng, các câu thơ và tạo nhạc điệu cho bài thơ

Trong bài thơ Sang thu, việc sử dụng những câu thơ ngắn, nhịp nhanh kết hợp với sự quan sát, miêu tả thiên nhiên một cách tinh tế, độc đáo đã thể hiện sự phong phú của khoảnh khắc chuyển mùa làm cho cảnh sắc thiên nhiên thêm tươi đẹp. Thiên nhiên trong bài thơ hòa quyện với tâm trạng tác giả, góp phần phơi bày những điều tác giả gửi gắm.

2.2. Câu Trả lời số 2:

– Ngắt nhịp: Nhịp thơ linh hoạt 3/2, 2/3

– Cách gieo vần: Cách gieo vần chủ yếu là gieo vần chân (se-về, quac-ha) trong từng khổ thơ, tạo nên sự liền mạch về cảm xúc.

=> Tác dụng: tạo sự liên kết giữa các dòng, các câu thơ và tạo nhạc điệu cho bài thơ.

2.3. Câu Trả lời số 3:

– Ngắt nhịp cực linh hoạt (3/2; 2/3)

– Vần chân: se – về; xả – thấp hơn…

→ Góp phần thể hiện nội dung văn bản: Cảm nhận tinh tế và sự quan sát vô cùng tỉ mỉ của tác giả về sự thay đổi của đất trời từ cuối hè sang thu. Từ đó thể hiện tình yêu thiên nhiên tha thiết của một tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc.

3. Vài nét về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm Sang thu:

3.1. Hoàn cảnh sáng tác:

Bài thơ ra đời gần cuối năm 1977, khi đất nước mới hòa bình thống nhất, trong tập “Từ chiến hào đến thành phố”.

3.2. Bố cục:

Khổ 1: Cảm nghĩ về thiên nhiên lúc chuyển mùa, tín hiệu nhận được

Khổ 2: Cảm nhận về cảnh đất trời vào thu

Khổ 3: Những chuyển mình thầm lặng của tạo vật và những chiêm nghiệm về nhân sinh đôi lúc

3.3. Giá trị nội dung:

Đoạn thơ là những cảm nhận thực sự tinh tế và những quan sát vô cùng tỷ mỷ của tác giả về sự chuyển mình của đất trời từ cuối hè sang thu. Từ đó bộc lộ tình yêu thiên nhiên tha thiết của một tâm hồn nhạy cảm, sâu sắc

3.4. Giá trị nghệ thuật:

Bài thơ được viết theo thể thơ năm chữ, sử dụng nhiều hình ảnh sinh động, hấp dẫn, miêu tả cảnh thiên nhiên chân thực, ngôn ngữ thơ trong sáng, giản dị, gợi nhiều cảm xúc.

3.5. Phân tích bài thơ Sang thu của Hữu Thỉnh:

Mùa thu luôn là nguồn cảm hứng bất tận của các nhà thơ, nhà văn. Nói đến mùa thu trong nền văn học Việt Nam không thể không nhắc đến bài thơ “Sang thu” của Hữu Thỉnh. Đây là đoạn thơ thể hiện phong cách nghệ thuật tinh tế, nhẹ nhàng, tài hoa thể hiện tâm tư, cảm xúc của tác giả trước vẻ đẹp và sự biến đổi kì diệu của thiên nhiên trong quá khứ. Tiết trời chuyển mùa tuyệt vời khi sang thu.

Dấu ấn mùa thu của Hữu Thỉnh rất đặc sắc. Không phải những hình ảnh điển hình như lá vàng rơi, mặt nước phẳng lặng hay không khí se lạnh. Đó là dấu hiệu nhận biết mùa thu của anh ấy như một mùi hương—một mùi bồng bềnh bước vào độ chín. Có lẽ chỉ ở Hữu Thỉnh mới cảm nhận được một mùa thu đặc biệt đến thế. Một cảm giác mang hương vị đặc trưng của làng quê Việt Nam.

“Bỗng nhận ra hương ổi
Phả vào trong gió se”

Cụm từ “chợt nhận ra” giống như một khám phá mới, một bất ngờ thú vị như khám phá ra một điều gì đó đẹp đẽ. Đây là câu diễn tả trạng thái bối rối của tác giả khi nhận ra mùa thu đã về trước cửa. “Pha” có nghĩa là Mạnh và tỏa thành dòng (Từ điển Tiếng Việt – Hoàng Phê). Hữu Thỉnh không miêu tả mà chỉ gợi, nhắc cho người đọc về sắc vàng của tháng tư, về mùi hương thoang thoảng thoảng khi gặp cơn gió thu se lạnh mà hòa quyện vào không khí và lan tỏa không gian. Nó thể hiện sự kết hợp chặt chẽ, hòa quyện giữa hương ổi và làn gió đầu mùa. Chỉ qua hai câu thơ đầu, Hữu Thỉnh đã mang đến cho người đọc một cảm nhận mới về mùa thu, về sự chuyển mùa tinh tế nhất, về sự hài hòa lạ lùng quanh ta.

Sau “hương ổi” và “gió se” nhà thơ nói đến sương thu. Cũng không phải “Sương thu lạnh lùng… Khói thu xây thành” trong “Thu tiền” của Tản Đà. Cũng không phải là sương lạnh và tiếng thu buồn của ngày xưa: “Cành sương giăng, tiếng mưa phun” (Chinh phụ ngâm). Đó là sương thu bao hàm đầy đủ tâm trạng “chính chung”, cố tình chậm lại, chủ ý kéo dài thời gian:

“Sương chùng chình qua ngõ
Hình như thu đã về.”

Hình ảnh “con én qua ngõ” khiến người đọc hình dung ra cảnh sương mù đầy mâu thuẫn nơi đầu ngõ. Từ láy được dùng rất quý, đã toát lên cái thần của mùa thu, không vàng úa, thoáng đãng mà luôn tạo ra sự mông lung, mơ hồ nhất. Tác giả phải thốt lên “dường như”, không chắc chắn, không ngăn cản nhưng thực chất tác giả khẳng định mùa thu là có thật. Không gian nghệ thuật của bức tranh “Sóng thu” được mở rộng, ở độ cao, rộng của bầu trời có chim bay, mây trôi, ở độ dài của dòng sông qua khổ thơ thứ hai tiếp theo:

“Sông được lúc dềnh dàng
Chim bắt đầu vội vã
Có đám mây mùa hạ
Vắt nửa mình sang thu.”

Sông đầy nên “thoắt”, trôi như cố tình chậm, thiếu khẩn trương, mất nhiều thời gian… Còn đàn chim ngược, chúng “vội vàng” bay đi, đó là đàn cu gáy. ngói, đàn chim hôn nhau, đàn chim ngược mùa tránh rét, bay từ phương Bắc xa xôi về phương Nam, thiên nhiên vào thu qua hai hình ảnh đối lập dường như có chút nắng, khẩn trương hơn, nặng nề hơn. mùa thu hiện lên thật rõ nét, không còn mơ hồ như ở khổ thơ đầu. Đây cũng là một quá trình và một sự thay đổi trong bản chất và trong nhận thức của tác giả. Sự quan sát tinh tế của tác giả còn thể hiện ở cách nhìn “đám mây mùa hạ” như “chen” vào mùa thu thật tài hoa, thật khéo léo và lơ lửng như tác giả đã rung động trước khí trời thu. , hương vị đến mức ta có thể hình dung ra cảnh mây cao trên trời như đang chuyển động theo nhịp đập của mùa thu. chuyển động, nhịp điệu. Mùa thu có chút dữ dằn, tinh nghịch và không kém phần quyến rũ qua cảm nhận của Hữu Thỉnh. Mùa thu đã thực sự đến, mùa thu mang theo những gì thuần khiết nhất, dịu dàng nhất và êm dịu nhất.

Sông đầy nên “thoắt”, trôi như cố tình chậm, thiếu khẩn trương, mất nhiều thời gian… Còn đàn chim ngược, chúng “vội vàng” bay đi, đó là đàn cu gáy. ngói, đàn chim hôn nhau, đàn chim ngược mùa tránh rét, bay từ phương Bắc xa xôi về phương Nam, thiên nhiên vào thu qua hai hình ảnh đối lập dường như có chút nắng, khẩn trương hơn, nặng nề hơn. mùa thu hiện lên thật rõ nét, không còn mơ hồ như ở khổ thơ đầu. Đây cũng là một quá trình và một sự thay đổi trong bản chất và trong nhận thức của tác giả. Sự quan sát tinh tế của tác giả còn thể hiện ở cách nhìn “đám mây mùa hạ” như “chen” vào mùa thu thật tài hoa, thật khéo léo và lơ lửng như tác giả đã rung động trước khí trời thu. , hương vị đến mức ta có thể hình dung ra cảnh mây cao trên trời như đang chuyển động theo nhịp đập của mùa thu. chuyển động, nhịp điệu. Mùa thu có chút dữ dằn, tinh nghịch và không kém phần quyến rũ qua cảm nhận của Hữu Thỉnh. Mùa thu đã thực sự đến, mùa thu mang theo những gì thuần khiết nhất, dịu dàng nhất và êm dịu nhất.

Bức tranh chuyển mùa qua thơ Hữu Thỉnh thật nhẹ nhàng, dịu dàng và uyển chuyển. Đó là cái tài của tác giả, cái tài vẽ giả tranh.

“Vẫn còn bao nhiêu nắng
Đã vơi dần cơn mưa
Sấm cũng bớt bất ngờ
Trên hàng cây đứng tuổi”

Cái thu của đất trời làm cho lòng người xao xuyến, xúc động và gợi bao suy nghĩ về cuộc sống của con người trong mùa thu. Mùa thu đến không chỉ làm thay đổi cảnh vật mà còn làm thay đổi suy nghĩ của con người. Thời điểm chuyển mùa thường mang đến cho con người ta nhiều điều mới lạ và thú vị. Và thấp thoáng trong 2 câu thơ cuối bài thơ thể hiện sự chiêm nghiệm về kiếp người “Sấm sét cũng bất ngờ giảm Trên hàng cây già”. Lòng người đã lắng nghe thật sâu để nhận ra những xao xuyến mơ hồ, huyền ảo của thiên nhiên và sao sâu thẳm bâng khuâng của con người. Hai câu thơ cuối có nhiều cách hiểu và cắt nghĩa.

Mùa thu, những xáo trộn của không gian đã bớt đi, thiên nhiên gợi về buổi chiều muộn của cuộc đời. Có lẽ vì thế mà bài thơ kết thúc bằng hình ảnh cây cổ thụ với những ý nghĩa sâu sắc. Sấm sét là một sự kiện bất thường của ngoại cảnh, của cuộc sống. Hàng cây cổ thụ là hình ảnh của một con người đã trải qua bao cuộc thí nghiệm. Khi con người ta trải nghiệm nhiều sẽ hiểu mình, hiểu người, hiểu đời hơn. Con người sẽ bình thản đón nhận mọi biến cố trong đời. Nhưng người ta không tiếc, mà chỉ thấy mình quý hơn vàng. Đó là một nét đẹp, một nét riêng trong cách, cách cảm, cách nghĩ về thiên nhiên, về cuộc sống con người trước những thăng trầm của biến đổi. Sâu thẳm trong tâm hồn là sự đồng cảm trước những suy tư sâu sắc của nhà thơ về vẻ đẹp con người. Phải chăng mùa thu đã đến mang theo bài học cho tác giả vào giờ phút ông truyền lại cho chúng ta? Trong một bài phỏng vấn, Hữu Thỉnh giải thích: “Sấm sét là những khó khăn, thử thách mà nhân dân Việt Nam đã trải qua trong hai cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ. Còn hàng cây là hình ảnh đất nước, dân tộc ta cần vàng vượt qua thử thách. Vượt qua muôn vàn thử thách, bom đạn chết chóc, chúng ta không còn sợ bất cứ thế lực nào, lực lượng vàng đi trước trong công cuộc xây dựng đất nước. Nhà thơ không dùng bút màu để vẽ những cành lá mùa thu rực rỡ sắc màu. Chỉ vài nét chấm phá, miêu tả ít mà gợi nhiều nhưng tác giả đã làm bật lên một tâm hồn nhẹ nhàng, trong trẻo, mơ màng, mơ hồ… đầy chất thơ.